Ke Aloha Aina, Volume II, Number 50, 12 December 1896 — Page 3

Page PDF (799.45 KB)

This text was transcribed by:  Ululani Victor
This work is dedicated to:  Maggie Makakapu, ka ui o Puna

KE ALOHA AINA, POAONO, DEKEMABA 12, 1896,   3

 

@ou Hope Loa.

@OA O KA AHA KIEKIE O AMERIKA.

            Wasinetona D. C., Nov. 14.

            @ manao kohokoho wale o @i poe, ke hekau ala ko @mau nanaina maluna o @hoomalu Mr. Mark Han@ McKinley Pukaua nui o @ koho balota Peresidena @i o Amerika Huipuia, no @ piha ana i ke kulana no@ Lunakanawai Kiekie o @lala, no ke koho a hoo@ @po ana i na auhau i oi @amua o ka mea kupono @hi kanaka e uku ai, oiai @loko o ka aina.  O keia @ e hoomau loa ia ai na @aulike a paewaewa ole, i @ malamaia ai o ko lakou @ no ka pono o ka aina @a.

            @lua o keia mau Lunakanawai @ he mau Demokarata ko @lana, a he elua hoi he @ kue, no ka aoao Re@ laua, a he hookahi @ mawaho ae o keia poe @a.

            @ Lunakanawai Kiekie @Field,) o ka hapanui o @anawa ma kaua mau ha@ @elawe ai, he Demokarata @ ma na ano a pau, a eia @ koho oia ma ka paa ba@ @pubalika.

            @a mahope iho o ke ko@ @ta ana, oia ka piha ana @o kona mau makahiki @anau ana, a ua hoohui @u hoi na hauoli ana o @wa, elike me ka make@ i koho ai, no ka ma@ @a i kona la hanau.

            @ ka nui o kona mau @i i noho hoa ai no ko @a Aha Kiekie, a ua kaa@ hoi oia ma kahi e no @ hiki i hala ae nei, no @ina ana i kona kino.  @ Aha Kiekie o Amerika, @ i keia la, eia ko lakou @, Harlan, Gray, Bre@ @own a me Shiras, he @ubalika lakou a pau he @ nui, a eia hoi na De@, Ka Lunakanawai @er a me na Lunakanawai @e, Field a me Peck@ @eha ko lakou nui.  Oia @u nei ka Aha Kiekie @pubalika a he 4 Demo@

            @@ ka hak@ hika e ko @a @ @d wahi, ua ma@ @o @k @ohu @wa @ i @ Aha Apana, @ @ @, oia @l@ @ no he Demokarata @ o ka Aha @ @ mai o ka @ Demokarata.

            @o @ui aku o Peresidena @son @a Lunakanawai @ackson o Tenesi, he @rata he pani ma ko Lu@ @hi Kiekie Lamar wahi. @ivalana wa mai noi, ua koho oia ia Peckham o Nu Ioka ma ko Jackson wahi, a i ko McKinley manawa paha, e koho aku ana no paha oia he Demokarata ma ko Field wahi.  Aole nae i maopopo loa.

KA ALIHIKAUA WEYLER.

            Nu Ioka, Nov. 24.  Ua lilo i mea e hoohauoli ia ai ka manao o ka poe kipi o Cuba, maloko o keia kulanakauhale, i ka loaa ana mai o ka lono, e pili ana i ko Kenerala Weyler hoi hou ana ihope i ke kulanakauhale o Havana.  (Aka, ua kuhihewa ia nae ia mau hauoli ana, oiai, he hana akamai wale no ia i wahi e manaoio ai kona mau enemi, ua auhee oia.  Aia ma ka pepa o ka la apopo, e ike hou ia kona komo hou ana iloko o ke okooko o ke ahi o ke kaua.)

            Ua nui a lehulehu na kumu i hoikeike ia ae no kona haalele a me kona emi hope ana mai ke kahua kaua mai, a o kekahi o lakou, oia no na mea e pili ana i ko ka Matquis Ahum@da lawe ana ae i kona kulana poo alakai ma Havana, oiai oia (Kenerala Weyler) e kaawale ana ma ke kahua kaua o ka enemi.  O na poe Cuba a pau, ua kuikahi like ko lakou manao o ko Weyler wahi hoomoana ma Pinar del Rio, ua nawaliwali maoli e hiki ole ai ke pale mai i ko lakou mau enemi.

            Ma hoike ae o Senor Estrada Palma, ka Peresidena o Junta, ma kana hoike i loaa mai, a wahi ana:  "Ua manao au, o Kenerala Weyler, ua hana oia i kekahi mea e hoohaahaa ai i kona kulana, ma kona haalele ana i ke kahua ka ua, no ka mea, he ekolu ona manawa me kona mau kanaka malalo o kana kauoha, oiai o Maceo ma Pinar del Rio, aole oia i hooko i ka mea ana i hooia ai e hana, no ka hoopio ana i ka poe hookahuli aupuni.

            Ua hele mai oia e hoike ia'u, wahi ana i hooman aku ai, o na pualikoa kipi malalo o Kenerala Calixto Garcia, ua hoopuni ia e lakou o Puerto Principe, ka eha hoi o na kulanakauhale nui maluna o keia mokupuni, oiai nae hoi oia ke paa ia nei iloko o ko lakou mau luna me ka hiki ole ke lawe @@@ki, @ @u@ @ia m@@@ kona h@@ho @@@ @@ o Havana, no @@ lawelawe @@ i ke d@@ e hiki ai @@ ke @ hoo@ hou i k@ @ ua @pualikoa Sepania n@lai@ @ kona wa@u, he @k@ @ ko@ @ahu@ wale no oia @ wale e @ kaa @ ol@ a na ahewa ia maluna ona."

 

KO BERITANIA IKAIKA KAUA MOANA MA KA PAKIPIKA.

            Victoria, Nov. 16.  Ua hana ia na awa o Victoria a me Esquimalt he Keena Oihana Kaua no ko Beritania mau pono e hiki ole ai i kekahi mana kaua e ae ke lawe pio, ke hiki mai hoi na la oehuehu o ke kaua ua lawe ae nei lakou he anuu hou, ma ka hana ana ia Esquimalt, me kekahi papu ikaika loa ma na wahi a pau o ko lakou mau aupuni hui ia, malalo o ka Emapaea.

            Ma ka leta a Adimarala Stephenson, i loaa ae ma ke Keena Kaua, e hoike ana, o na moku kaua a pau ma ka Pakipika Akau, ua lawa lakou me ke kulana he mau mokukaua holo moana, a mawaena o lakou, na mokukaua o ka papa ekahi, elike me Powerful, a i ole ia me Terrible.

            Aole hoi malaila wale no, aka, he manao okoa ae no kekahi i hookoia, oia hoi ke kukulu ia ana o na papu e pale aku ai i na enemi, ma na wahi a pau e moe ai o ka lima kaa ahi Canadian Pakipika.

            Eia hoi ko ka Atelanika Akau mau aumoku kaua, ua hoomahuahua mau ia aku ka ikaika, a o ka poe e hoao ana e kue mai i ke kukulu ia ana o na papu, o ka malama ana i ko lakou mau alahao kaaahi, no ka hooloihi ana aku mawaena o na kapakai elua, ua makaukau lakou e kue mai, i ka wa mua loa e poha ae ai ka leo wawalo o ke kaua.

            I ka wa e makaukau ai na mea a pau, e hoonoho aku ana lakou ma keia wahi hoolulu i ka huina o 5,000 kanaka, i mea nana e hakilo i ka pono o na kanaka, o ke aupuni Liona o Pelekane.

He hoike ana mai, i ko Enelani uwai ana aku la i kona makaukau a nui, imua o ke alo o ka Manu Aeto o Amerika.

 

            Ua lawe ia ae imua o ka Aha Hoomalu o M. Parmalee, he keiki opio hana no T. B. Murray, no ka lawe ana i ka huina o $3.25 a kona haku, o ka hoopai, ua kali ia a mahope.

            Ua hului ia ae i ka Halewai e Makai Kiu Gas Cordes, he ekolu mau Pake puhi opiuma, ma kahi o ka Hui Pake Tong Hing Society.  Ua kali ia ko lakou a @pai a loaa hou aku.

            O Akoni kela puhi rama okolehao o Mol@ka@l@ w, he @ hi @ no ke @ ia mai oia a@.

            O @ H@ L@ui, @ e haawi ana aku @ i @e k@ k @ W@ @@ D@ d, e ku nei @a ke A@ M@, @ P@a no.

            E wehe ia ana ka Hui Kalepa Hookuonoono Hawaii, ma ka la 31 o keia mahina, makai o ka Makeke Kuaokala ma ke kalepa i @ hou, maloo a me @amano.  Nolaila, e hoomanao e na makamaka Hawaii, o ko kakou io ia a me ko kakou koko.

 

KA HOOMAIKAI A KA AHAHUI ALOHA AINA O WAIPIO, HAMAKUA, HAWAII, I KE ALII KA MOIWAHINE LILIUOKALANI I ALOHA NUI IA.

            Mamuli o Kou leo Alii i pahola mai i Kou aloha nui ma o ko makou @iele ala.  Nolaila, ke pahola aku nei makou ka Ahahui Aloha Aina o Waipio, Hamakua, Hawaii, i ko makou aloha nui ma o ko makou mau Komite ala.

            Aloha nui oe.  A na ke Akua e malama ia Oe.

            "E ola mau loa oe."

            Komite:           W. A. MIO,

            J. W. PUAKEA,

            S. K. PUPULENUI,

            D. K. KAAUA,

            E. W. KAUNAMANO.

 

KA HOOMAIKAI A KA AHAHUI ALOHA AINA O WAIPIO, HAMAKUA, HAWAII, I KA PERESIDENA NUI O KA PAEAINA, J. K. KAULIA.

            Aloha oe:

            Mamuli o kou lilo ana i makua no na Ahahui Aloha Aina a pau o ko Hawaii Paeaina.  Nolaila, ke noi nei makou i ke Akua Mana Loa, e kokua ia oe mamuli o ka hana nui i ili iho maluna ou, a Nana e kokua ia oe ma kau alakai ana.

            Ma o ko makou mau Komite,

            Komite:           W. A. MIO,

            J. W. PUAKEA,

            S. K. PUPULENUI,

            D. K. KAAUA,

            E. W. KAUNAMANO

 

KA HOOMAIKAI A KA HUI ALOHA AINA O WAIPIO, HAMAKUA, HAWAII, IA MRS. EMMA A. NAWAHI.

            Mamuli o ka loaa ana mai o kau mau hoomaikai ma o ko makou Elele ala.  Nolaiia, ke panai aku nei makou, ka Ahahui Aloha Aina o Waipio, Hamaku, Hawaii, ma ko makou mau Komite ala, i ko makou aloha nui nou a me kau mau keiki makua ole, a na ke Akua auanei e malama ia oukou;

            Aloha nui:

            Komite:           W. A, MIO,

            J. W. PUAKEA,

            S. K. PUPULENUI,

            D. K. KAAUA,

            E. W. KAUNAMANO.

 

HE HOOMAIKAI.

            I ka Mea Hanohano James Keauiluna Kauia, Peresidena Nui o ka Ahahui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina, i koho pono ia e ka lahui o kela a me keia Apana ma o ko lakou mau Elele la i kahea ia, a i malama ia hoi ka halawai ma Ariona Hall, maloko o ke kulanakauhale o Honolulu, Oahu, ma ka Poaono, Nov. 28, 1896, ma kahi o ka Mea Hanohano Joseph Nawahi i ha@k@.

            Me ka mahalo:

            N@ @ho, a ma k@ i @a o ka Ahahui Aloha Aina o ka Ap@ o Lahaina, Maui, a'u h@i e noho Peresidena nei no @a Ahahui la, ke haawi aku nei au i na hoomaikai piha ana a me na mahalo kiekie ana hoi, no ka hanohano oi loa aku i loaa aku ia oe, ma o ka oi kelakela loa o na balota i loaa ia oe ma ke koho ana a ka hapanui o na Elele, mamua ae hoi o kou mau hoa i alualu pu aku ia no ia noho.

            A he mea hoi na ka lahui @ ai, a hoomaopopo iho, @ ka he @ no kana e malama a e kiai i ka pono o ka lahui, ko lakou alii, a me ka aina a lakoku i aloha nui loa ai, mamuli o ka pakaha ia ana e na enemi.  A nolaila, ke nonoi nei ka makou mau leo pule i ka Mea Mana Loa, e kau mai Kona mau hoomaikai nui maluna iho o ka mea nana e kiai ana ka pono o ka aina a me ka lahui.  A ke nonoi aku nei i kou hanohano e lawe aku i na hoomaikai a me na mahalo kiekie hoi a ka Ahahui Aloha Aina i hai ia maluna no ka hanohano pookela loa i loaa ia oe, mamua aku o kou mua, mamuli o ka lokahi ana a ka hapanui a na Elele i koho ai.

            Me ka mahalo,

            M. MAKALUA.

Peresidena o ka Ahahui Aloha Aina a ka Apana o Lahaina.

            Lahaina, Dec. 3, 1896.

 

KA MOKUAHI MAUNA LOA.

            Ma ka hora 10 p.m., o ka po Poakolu nei, i hekau mai ai ka ihu o keia mokuahi hou i ka nuku o Mamala, mahope iho o kona halawai ana ma kekahi ulia poino ma kona alahele moana no hookahi la okoa, me ka hoomau ia no o kana huakai no Honolulu nei.

            Ua hoao ia kona holo ma ke awa o Kapalakiko a hiki i kekahi wahi mokupuni e hookomo aku ai i ka Ipuka Gula a nona hoi ke kaawale o 30 mile mai ka uwapo mai, ua holo ia ia kona iloko o 2 hora wale no.

            He hoike ana mai keia i kona kulana mahimahi no na kai o Kona a me Kau i keia mau la aku ana e kakelekele aku ai ma keia mua koke iho, ke nou ae kona piha ukana o keia au ana mai nei i ke kai loa.

            Ua manao ia, ina aole oia e halawai me na ulia poino ma ka moana, ina ua ku mai oia i Honolulu nei iloko o 7 la wale no, e like me ka makemake o kona hookele nana @ i lawe mai nei, a oia ke kumu o kona ku ia nei iloko o 8½ la mai Kapalakiko mai.

            No ka Hui Mokuahi Holo Piliaina keia o Poka, a he oi ae kona nui ia Malulani ma, a me na moku a pau oia hui.  Ua hoolako ia oia me na mea a pau e pono ai ka moku, a aia hoi iluna loa o ka oneki o luna, e kau ana kekahi ipukukui uila, no ka hoomalamalama ana i kona alahele moana, a me kona mau awa kahi ana e ku aku ai.

            Aole loa kekahi mokuahi Hawaii i hoolako ia a oi aku ka makaukau a me ka nani e like me keia mokuahi hou, a ke nana aku i na wahi o na ohua oneki i ho makaukau ia ai, he nani maoli no, a he ku hoi i ka maka-ala ke honi aku i na ea kai o ka moana, oiai oia e holo ana ma kana hana.

            Ua kapa ia kona inoa o Mauna Loa, mamuli o kela luapele nui a kaulana o Kilauea, a aole no hoi i kapa koke ia kela inoa maluna ona a hiki iho la i ka la 1 o Dekemaba, ka la hoi a ka mokuahi i haalele aku ai ia Kapalakiko, oiai e paa ana no kona inoa mua "James Spiers," akahi no a wehe ia ae kona inoa mua, holoi a hoonalowale loa ia, a kauhola iho la kela inoa kelakela o kela kuahiwi kaulana o Hawaii, o Mauna Loa.  E uhai ia kana huakai hoau mua ma na aekai o Hawaii me ka maalahi a me ka holopono, o ka KE ALOHA AINA mau leo kalokalo ia.