Ke Aloha Aina, Volume III, Number 17, 24 April 1897 — Page 1

Page PDF (701.51 KB)

This text was transcribed by:  Paige Okamura
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

BUKE III       HONOLULU POAONO, APERILA 24, 1897        HELU 17

 

KE ALOHA AINA

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Poalima o na pule a pau o kela me keia mahina.

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi, he 5 keneta.

E loaa no ka pepa mai ke Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoounaia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, a i Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

Aole loa e hoopukaia a hoolahaia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hoike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

E ALOHA AINA

Hookahi Makahiki      $2.00

Eono Mahina              1.00

Ekolu mahina              .50

Hookahi Mahina         .20

EMMA A. NAWAHI

Puuku o

KE ALOHA AINA

EDWARD L. LIKE

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA,

Hope Lunahooponopono

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoouna pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

-----

NUHOU KUWAHO

-----

            Ua lawe mai ka mokuahi Rio de Janeiro i na mea hou hope loa mai na aina e mai, a oia hoi ka makou e manawalea aku nei na ko makou mau makamaka heluhelu, elike me ka hiki ia makou ke hoolawa aku:

            Nu Ioka, Aperial 9. He telegarapa kai loaa mai i ka nupepa La mai Ladana mai, a wahi ana: O ka lono awiwi i hoouna ia mai ia nei mai Flassona, i hoouna ia mai i ke awakea o keia la, aia kekahi mahele o na pualikoa Helene ua komo aku la mawaena o na palena o na aina pa@aau o Tureke, e kokoke aku ana i Grevena.

            O na pualikoa @ e ku kiai ana ma ia wahi ua wehe mua mai la lakou i na leo kukala o ke kaua maluna o na pualikoa Helene i ka hora 5 o keia kakahiaka.

            Ua hoolaha ae no hoi ka nupepa Nuhou, i ka lono hope loa me ka awiwi mai ke poo ae o na pualikoa o Edthem Pasha, ka alihikaua nui o na koa Tureke ma Macedonia, i haawiia mawaena o kona mau pualikoa a me ko Helene.

            Aole i maopopo ke kulana nee mua mawaena o na pualikoa Helene, elike me na mea i hoike ia ae ma ke komo ana mai o ko lakou mau pualikoa mamua o ke alo o na Tureke, a i lele kaua ia aku hoi me ka hookaulua ole ia, aka, o ke kulana hakaka i hoouka ia mawaena o na aoao a elua, i loaa mai, mai kahi kauhale ae o Grevena, ua oi aku ko lakou ohohia i ko na Helene kulana hoonee kaua ana, ma ke oki pu ana ae i na apana aina panalaau e paa ia ana e ko Tureke mau pualikoa, oiai hoi lakou e kuamuamu ana, i ka wa a ka Hoolina Alii o Helene Constantine, e haawi ana i na kauoha i kona mau pualikoa.

            Ua loaa ae no hoi he mau lono hou maloo o ka Nuhou Puka ahiahi, e olelo ana: Ma ka hora 3 o keia kakahiaka, aia he 1,000 Helene, malalo o ka uhi poeleele o ka pouli, e okipu ana mawaena o na apana he 20 mile ma ka hema komohana o Gravena, a he 15 mile ma ka akau o Malakass, e kokoke aku ana i kekahi taona Helene mamua o ko lakou alo.

            O na Helene ua uhipu ia lakou e na pualikoa Tureke ma ka mahele elua,a ua kipu ia aku hoi me ka hookaulua ole, i loaa ai he manawa no na pualikoa Helene e pale ai no lakou a ua haule iho ko lakou mau kino make maluna o ka honua me ka weliweli.

            Ma ka hora 5, ua emi hope aku la na Helene iloko o na ululaau, a ua hoopuni koke ia ae e na Tureke me ka hakalia ole. O ke ano maoli o ke ka @ui kaua e hakoko ia nei mawaena o na aoao elua, ma keia wahi, he kulana hiki ole ia ke ike maopopo ia.

            Nolaila, ua haawi ia ae la ke kauoha mailoko aku o ke kahua hoomoana o na Tureke, e puhi koke ia na wahi hoomoana o ka poe Helene.

            Aka, o na koa Helene, ua lawe ae la i ko lakou kulana hoomalu iloko o na ululaau.

            Ua pane koke aku na pualikoa Helene, me ka hikiwawe loa, ma ke kipu ana aku i na Tureke, a ua pale mai no hoi na Tureke me ka hikiwawe loa.

            Ma ka manawa mua loa i poha ae ai o keia lono o ka hakaka ana mawaena o na aoao elua, ua ahai ae la na Helene i ka lanakila hiwahiwa maluna o na pualikoa Tureke.

            O na pualikoa kipukuniahi o ko Tureke aoao, ua hoao mai la lakou e hoouna mai i na elele weliweli o ka make maluna o ke kahua hoomoana o ka poe Helene, ina paha e hiki ana ke kaili mai ia wahi hoomoana e hoolulu ia ana e ka poe Helene.

            Edthem P@sha, ka alihikaua nui o na pualikoa Tureke, ua hoike ia ae, eia oia ke ake nei e lawe ae i ke kulana mua loa o ka hakaka ana @ua pono o ke alo o kona mau pualikoa, no ke kua ana aku i ko Helene mau pualikoa, a malalo o ke alakai ponoi ana a ka Hooilina Alii o ke Kalaunu, ina he mea hiki iaia ke okipu a hoopuehu liilii aku i na Helene puuwai hao kila o ka wiwo ole.

            O ke kulana kaua o na aoao a i elua, he makaukau. O ke kaua, ke hookokoke loa aku la ia ma ka ipuka o ka popilikia ma ka hoomaka ana.

            O na lono telegarapa, aia ia e hoouna ia ala mawaena o na pualikoa Tureke malalo o ka alihikaua nui ma Greven, a me na Poo Aupuni ma Konatino p@la.

            Ua laulaha pu ae no hoi na ono maanei, e hoike ana, aia he ekolu kahua hoolulu o na kipi, no lakou na huina o 600 pakahi, ma na wahi like ole o M@d@nia.

            O ka mokuahi lawe ukana a me ohua Helene, nona ka inoa o Thessalia, mahope iho o kona hoolele ana aku i na ohua ma Valo, ma ka Poakolu, ua hoouna loa ia aku oia i ka mokupuni o Skiathes, no ka halawai ana me na aumoku kaua Helene ma ka Hikina.

            El@ssona, Macedonia. Aperila 9. O ka mea kakau o ka nupepa Associated Press, ua hoike ae maloko o kana hoike no ke kulana hana e lawelawe ia nei maloko o na pualikoa Tureke, oia hoi, aia ke lawelawe ia ala na hoolala kaua ana me ka holopono, a ua hoea pu ae no hoi he mau lako kaua o 4000 mau lio kaua, na lako ai he nui, na lako kaua pukuniahi, na hale lole, a me na lako e ae i hiki mai ianei.

            Ladana, Aperila 9. He telegarapa awiwi kai hoouna ia mai i ke Daily News, mai Elassona, ma ka hora 3:20 o keia auina la, a wahi a kana hoike:

            O na koa Helene i komo ma keia kaua ana, he 1000, a e paa ana i ko lakou kulana ponoi, a aia hoi na telegarapa mawaena o Greven a me Konatinopala, e kapalulu mau ana i na minute a pau.

HAKAKA MAWAENA O HELENE ME TUREKE.

            Athens, Apr. 10, 1:30 a.m. Ua loaa mai kalamabak ae no onki nei, e hoike ana: Aia kekahi mahele o na poe kue kanawai, i huli hoi mai no na apana aina Helene ua lohe ia na leo kani pukuniahi ma waena o ka poe Helene a me na Tureke.

            A ua hoike pu ia ae no hoi aia he ekolu mahele o na apana aina o ka poe Tureke kahi i hoolulu ai.

            O na lono keia i hoike ia ae aka, aole nae i maopopo loa ka oiaio oia mau mea aka e puka mai ana no paha ka mea pololei, mahope iho o ka pahola laula ana ae o na lono mao a maanei.  

            Ladana, Apr. 10 Ua hoike ae ka nupepa pukala karonikala ma o kora mea kakau la e noho ana ma Atenai maloko o ke telegarapa i ke aumoe nei a wahi ana

            O ke kulana hoolulu mawaena o na aoao a elua aia no ia ma kahi kokoke i Krania a me Grevena.

            O na kauoha e haawia ia ana mai ke alo aku ia o ke kahua kaua ma Tsaffini, e haawi ana hoi i na kauoha maloko o ketelegarapa i ka alihikaua o ka Bataliona Ewalu ma Evsones e kokoke aku ana i Trikala a oia hoi ka wa a na Tureke, i okipu mai ai ma ke alo o ko lakou mau enemi a me ka hookaulua ole ua lele mai la lakou me ka wawahi ana i ke kulana o na Helene nona hoi ka inoa o Fonika Prilantza a me Toma o Bimbashi.

            Ua haawiia ae la na kauoha no ke kipu ana, a oia no hoi ka wa a ka make e holopapa ana mawaena o na aoao a elua me ka maopopo ole o ka mea lanakila ma keia kaua ana.

            Ua malamaia ae he Ahakuka e na poe aliikoa o ka aoao Tureke ma Elassona i keia la, aole nae i lohelohe wale ia ae na hana o keia halawai ana.

KIPOKA PAHU O RUSIA IA KERETS

            Canea, Apr. 9. O na poe Musulamana a me kekahi poe e ae, ua hana ae lakou i puuhonua no lakou maloko o kekahi wahi papu o Kissamo, a ua hiki mai hoi i keia la maluna mai o ka Austria.

            O na koa hoi e noho ana iloko o ka papu ma keia wahi, ua hoomau aku no lakou i ke kipu ana i kahi hoomoana o na koa kipi, a ua ku a make loa he elua mau koa i keia la.

            O ka mea hope loa, oia ke kipu ia ana o kahi hoolulu o na kp@ kipi e ka poe Rukini, a ua kipaku ia aku lakou, e hoi aku no na wahi kiekie iloko o na kauhale o Kissamo. He kupanaha ke alu o keia poe ia Helene hookahi wale iho no.

-----

            Ma ka po o ka @ i hekau mai ai ka mokukaua P@edelepia, mawaho @a nuku o Mamala, a ma ke kakahiaka o ka Poaono ae i hookomo mai ai oia no loo nei o ke awa, iloko hoi o na la @ mai Sand Diego mai. Ua holo mai nei oia me kekahi palapala kauoha i @ a i waenakonu moana i @ wehe ai, aka, aohe wahi @ palapala i @lele mai.