Ke Aloha Aina, Volume III, Number 18, 1 May 1897 — HE MOOLELO HOONANEA —NO KE— Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. —A ME— Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo. Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA —NO KE— Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. —A ME— Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo.

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

I keia wa a kona mau makaainana e haawi noai ia i ko iakou mau'leo kau kau hope loa, i ku i ke aloha ke hoolo he aku, Oia no hoi ka wa i hemo mai ai na kauaia hoopaa o ka moku mai ka uapo aku, a niau palanehe malie aku la oia maluna o na ale hanupanupa o ka mo »na, me ka palanehe nui. I keia wa a ka moku e pakika nei naluna o na aheahe lau makani o ke awa, aia na maka o ke kaikamahine alii ke hakilo poiolei ala ma kahi a kooa kaa alii e ku ana. O na wainaaka o ke aloha makua, eia no īa ke hanim nei me he waikabe la, a o na hoomanae aloha ana no laua, ka mea, nana e hooi loa ae i ka walania o ka naau o ua kaikamahine *liī huli mea pohihihi nei o ka honua Huii mai Sa kona aio iuka, a o ke ku aku a kona makuakane alii i ka uapo, ua iho makawalu mat la kona mau waimaka me ka «haeha nui o koua oaati, Aohe hoi e hihi, ke hele nei oia mabope o ka hookonokono a ke aioha, bo ka mea a kona naau I manao nui ai. Ei» ke ano nalo aku aei kona ike ana aku i na helehelena o kona kaia■akauhale alii, olai hoi, ka pouli a me ka ■ poeleele e hoalii maa iho ana maluna o na kaupoku hale o kona aiaa kulaiwi. A eia hoi kona halelana au i ke k»i,' ke t*we a lilo nei i ke ka-ke © Lehua, i ka ua mea he hoio, Mahope iho o ka pau ana o kaoa »ana i» o k« niiii, ua fho aku )a oia uo lalo o ka >oku nu kahi hoi » hookaawaleia r.ora e koaa tsaku»kane alii, a e ukali no hoi kana mau ka»wa wahine mahope ooa, No ke ano halanalana, ua wehe ac la oia i na aaho e kahiko ana maluoa o kooa ktno, a haule aku la oia moe iluoa o ka moe a, a pela pu no hoi me kana mau kauwa wahioe, 0 ke kumu »ui paha o ko lakou loaa ana i keia c ano ai'i, cta na ka akahi a holo roa ka moana ake», a pela kau koke ai keiā haawina maluna o lakou * p»u, Ua heoni6u ia ka holo o ko moku no ka hul> ana i na mi ia ano paha e loaa aku ai ka roe» noaa o» hiohiooa nam a ke kaikamihioe alii e •leha neL 1 ka lua o ka la ō ki woku m% k« «eana, a oiai h#i kaiao e wehewohe mai »r»* t 0t» no ks w* « kē lwskaraih»f>e a?n i īke »ku at ♦ ks iihaue • ka p kv n* uhaiiie i sioh* «'• Hde ir.a» 1« oi» mf r,a pwaina u'o«iahuhie a k *io « 1» mahep* o ke tua o ke ka'.ki nuhme aHi, oiai hot e»a € r*rs *k« mt ka hek a

kupoii Kanehoa, i ka «a »ea hehanai* o ke aloha. Mamua ae hoi o ka loaa ana he wa no ke keikialn e nee hou aku ai, ua hopu aku la ua ui la o Amape i na lima 0 ka mea a kona puuwai i aaoi at, a kaomi malie iho la, me na pana kikoni; ana e l<ke me ka hana a na ipo, i pili | paa ka manao o kekahiTkekahi. Haawi like ae la laua i na muki papalma ana, elike me ko laua ano mau, a noho iho la laua e kamak&mailio ana me he mea la', eia no laua i ke ao maUinalama e kamakamaillo nei. Ua kaa e mai la ka ninau i ka uhane o ke Keikiolii, me ka i pu mai i ke kaikamahine alii me keia ir.au olelo; 1 kekahi po mamua aku nei, ua ike Uhi aku la au ia oe, e hele ae ana oe maloko o ka maiapua, e pilipu ana me ka haleahi, a i kou wa i k.ialo ae«ai maloko oia uluwehi, ua ike aku la au ia oe, e paa ana kou lma ī kekahi huihui pua, . A aia hoi mahope o kou kua, ike" aku la au i kou makuakane i ka peahi ana mai, e ho' *ku no lokō o ka halealii, a n» ko'u makemake ole, e ike la mai ko'u ano e kou makuakane, ua pee iho la au maloko o kekahi kumu laau i hele kona mau lala ■ luluu i na haa ai ono a ka puu e makemake ai. Ua kali malie au a hiki i ko'u ike ana ia oe, e hoi hou ana oe iloko o ka haleaiii, kahi au i puka mai ai, a oia no hoi ko'u wa i haalele aku ai ia wahi no ka hoi ana. O keia wa a laua e kukai kanaaiho n«i, he wa i* i hoopuka ia ai • na huaoielo, hoomahie anawaeaa o na ipo eiua t oia hoi ka wa » ka iini • hookokohi aaa noko o k% pnnwai o ua kaikamahine aln la. & A me ka hoohala hon ole ae, i manawa no laua e kukai kauailio hou ai, ua apo koke aku la oia ma ka a-i o ka nea a kona puuwai i aloha ai, a honi hoomau ik« ia no ka e!ua a ekolu aaanawa iloko o ka n>inute hookahl Ua hoohaia i» keia manawa bv"jpoipo • ua mau ui la, aae ka piha poa# o ka naanawa i na hoiloli a ka aaakenoake. A me ia makee&ake >o e lalau ana t ka tw:hi!o, i pnieho mo ae ai «a kaiVimahine aiii la, a kaha newa ae la oia nia ka paia o fca rumi ana e moe ana. Aia hoi aole iho la ka mea ana i lia 1 ai, a oia hookahī wale ao ia e oni nei i ilana o ka bela, aole hoi ke a-la, ka : hoapili o ka aalualna. Ala ae la oia iluna me na manao kupilikii e lalawe ana iloko q kona im- ! hilo, a na na waimaka no o ka ehaeha , e hoohanini ala i ke kaha o Kaunaiewa, Pii ae ia oia iluua o kona halelana ! au i fce kgi, a nioa *ku la maoiua o ko , iakou klahele e he!c nel. ; Aia hoi, e ke kuakea wale no o ea j ale ka. mea ike ia aku, aole hoi ke ktno | o kekihi moku, a *no « paha, koe wale | iho eo ua manu lawaia e aiamio ana t iluna o ka ohuku ale, nie ko i*kou uiau ; nuku, i hele a mimo ke hopu iho i ka i iakou mau iawehalA e »»*īo ae mt, j «amua o lakiju alo, Mc keia f»»« ouU ana t ils« U t t #«o hoop-*ma iki ia ae tl kona mau w«Qāo ukuhewa o ke iloh* kine, % puana u !a eii me kēi* mao huio!eift i ku t ka watoht« » kf aīoht, Kc mm #ku m\ lo'» mm tm\* wakm* o kēi* n>M>6a me \$ ha'i-

»ha waimaka e haUhali p« i» mai ana imua o ko*u alo, i mea na'u e fiooraanio »e a: nou e k» me» » kuu līhane i at«ha »i, Aole anei e hikl i» oukou e na manu kaahele o ka moar.a, i ka wa e pau ai o ka oukou hana m»luna o ke kai akeā 0 ka moana nei, e hoihoī pu aku oukou 1 i ko'u aloha a hawanaw^na" atu ma ka pepeiao o ka'u me» e imi nei ne ka ho'ke pu aka, ei ae ke aloha ke mauna nei i kona kino mahope o ka rnea hookahi ana i molia ai a ku i ke kuahu laa o ka Mea Mana Loa, i E imi aku ana au laia' ma na welelau a paū o ka honua, no ka mea, o ko'u kuleana i» oka au wahihe ana mai malun» o keia moana akea, a aole hoi e hiki ia u ke [hoololi hou »e i ko'u m»u noonoo »n», no kahi mea okoa, » hiki i ko'u wa e hui kino ai he mak»ahem»ka, " 0 k» panin» o ka'u hu: kai hele, aole i» e hiki ke kau palenaia e kekahi mea kmookoa aku, mawaho «e oka mea «'u i »loh» ai, oiai, o ko'u kuleanai» »'u e pa» nei» hiki i kei» ia. Mekeia mau huaolelo kanaenae, holoholo iho 1a oia mai mu» » hope, e hoonan» i na mea » kona m»ka i ike ai ma ka hihio m&euhane. 1 ka pau ana • kona !>oloholo ana imua, a ihope, noho iho la oia m» ka t«n»h»uki, e noonoo ani no kana mea ehanaai Oi»i no n*e o!» « noho «n» m» i» wahi, oi» no ka wa i hele mai »L# kekahi o kana mau kauwa wahine, akamailie mai lapeaei: O kekahi • k»u mau haiawahine. ua makemake oi» i» oē e ke aK'. no kekahi mea hun» ana i ika ai, » he m«» hoi i k» pomaikai aou e ke alil

Na keia mau ole!« » ke k»uw» w»hine, i hoomanaa koke »e ik» manao kanmah» iloko ona, a haalele «wlwi ih« 1» oia i kana wahi e noho ana, » hele pelolei aku !» oia no kahi a kana kauw» wahme e noho «na, £ hoomanaoi» o keia kauwa wahine naaa keia m»u olelo, i makenaaka ai e kamailio pu me ke »lit, be wahme kilokiio #m i hiki iai» ke hoolohloh i kona aao mai k» opiopi* » i ka tuabm« haalele ie». A he ike hoi kona i hke me ke ani am ka moakaka, » iloko o keia w» u iakoo e hoio nei, u» ahuwale n» mea huna » $«u o luna o ka mokupum, kibi a ke Keikialii Atabat< e noho ana. I k» wa a ka Ui Madelma i hoea aku »i imu» o kana wahitse, ata hoi, nt hiohion» o ka hauoli e hekau an» ma* luna e kana kauwahine. Me ka hookaulua ole iho, ua pane aku la ke kaik*mahii t e i keia mau huaolelo ku i ka olioli. Ane ke naoa aku nei au t koū nuu helehelena, ua oe »e \* hauo!?, a pela ais ehaifuae rei, aia lokio oo he maoaoUoa hai o ehk! at ke hooko kokeia oa m«a a p»u a ko*« Hiwwal e re! o\* h<K» akv

Mj ro*onō ua mst !« i v U o W„h>."e:v-* V«! m» V ■> hy« K; mt, mii Jti* .i,ha.\ !?f a 'a * Si po *r la* n.n*i ,in» 1 hi'* » V V i v HjnVf iho ts 014 w V n « R-f ti i/lhiP* AVfca **V

Ua lawe mai nei ke Doric he 551 Pake 00 keia awa, M« ka bcra 10 0 ke kakahiaka Poaono nei, 1 hala aku ai ka monukaua Amerika Petret no aa kap&kai 0 lapana e holoholo aoa ou -malaiia me ke kiai ana i na kupa Amenka, no elima makahiki ka loihi.