Ke Aloha Aina, Volume III, Number 24, 12 June 1897 — Page 3

Page PDF (810.98 KB)

This text was transcribed by:  Judi Benade
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

EIA HOU IA LA KULAIA

            Mamuli o ka mana o na Poo Aupuni Repubalika o Hawaii, ua kuahaua ae nei ke Kuhina Kalaialna, he la nui ia a hoomanao no ke aupuni, ka la Poni Moi lubile o ka Moiwahine Victoria o Enelani, oia hoi ka Poakol@ Iune 23, e lilo ia i la kulaia a hoohiwahiwa no ka lehulehu mamuli o ke komo pu ana aku me ke Kuhina Noho Pelekane e Kanikela Nui hoi ma ke Aloalii o Hawaii nei.

            He mea oiaio loa, he la nui kela i oi aku mamua o na la e ae, no ka mea, ua hoike mai na kanaka Pelekane a pau i ko lakou manao aloha oiaio no ko lakou Alii Aimoku mai ka po mai, a eia lakou a pau k@ liuliu nei no ia la nui kamahao a puni ka honua, no keia wahine hookahi i loaa ole kona lua ma na wahi a pau o ke ao holookoa.

            Ua piha kona mau makahiki i ke 78, a eia oia i ke 79 e hele aku la, a me he mea la, e ola oia a kolopupu, haumakaiole, a pala lauhala ke ola a ke@ Akua, wahi a ka olelo, a e nohoalii hoi a kau i ka puaaneane ka mea loaa ole i kekahi mau Alii Aimoku e ae o ka honua.

            Eia ka Hooilina Alii o ke Aupuni, oia hoi ke Kama’lili o Wale, ua elemakule, a o kana mau keiki hoi, ua hoohua aku i na opuu mailoko aku o ka puhaka o ka lakou mau wahine he mau keiki, a mai ia lakou aku, ke hii m@opuna nei oia i kona mau la ua oo, a ua kanaka makua hoi ma ka olelo ana.

            Nolaila, o ko ka lahui Hawaii komo pu ana aku e hoomanao i ka la nui hookahi o keia Aliiwahine Aimoku hookahi ma ke aoholookoa, he hoike ana ia o ko kakou mau manao hili@ na maluna o Pelekane, ko kakou makamaka hookahi mai kinoi mai.

 

KA MA’I AHULAU SODOMI.

            Mai ka hookumu ana mai o ka honua Hawaii, mai ko kakou mau kupuna mai, oia ho@ o Wak@ laua o Papa, aole loa i ike ia keia ano ma’i maluna o na wahi puko’a punahele o na mokupuni Hawaii, kahi hoi a kakou a me ko kakou mau kupuna i p@le loa aku ai i ka laha ana iloko o na ohana Hawaii a pau, a he oiaio, aole loa he opuu Hawaii iloko o na ohana I loaa i keia ano ma’i a ua hauoli hoi ka makua i ka pakele ana o kana mau keiki ma@loko mai o keia a’i ino e kaniuhu ai ka manao o na makua i ka ikemaka aku, e anai ia mai ana lakou a lilo i mea ole.

            Eia ke laha nei keia ano ma’i iwaena o na ano lahui ilikeokeo a i ka makou hoomaopopo aku me he mea la, e liko ana paha ia he Kaikahinali@ iwaena o na ohana ilikeokeo, a pela makou e kalokalo aku nei i na kanaka Hawaii a pau, mai hookokoke ma ke kahua o keia ano hana, olaha mai auanei ia maluna o kakou, a pa-pa-pau kakou he aa ko ka hale.

            E heopohihihi ia ana paha ka manao o kekahi poe, no ka hoolaha akea ale ae o ka Papa Ola no keia ano ma’i ae, he kumu no ko ia hoolaha ole ana, oia hoi, aole keia he ma’i elike me ke Korela a me ka Puupuu Ulalii, aka, he ma’i hookapekekeia, a imua wale ao o na Lu nakanawai e lapaau ia ai keia ma’i kupanaha.

            Aole paha i poina i ko makou poe heluhelu ha inoa o Kopeta, he Luna Ni no ka Hale Hana Hau a he Kakauolelohoi no ka Ahahui Opiopio a na kanaka opio, ua loaa ia oia i ka “sodomi,” a eia oia i Kawa e lapaau ia nei.  He manuwa mai nei kona hope no luna o ka Mariona, a ua hoopai ia he 10 makahiki ma ka hana paahao ma San Quintin, Kaleponi ae nei, ua mahuka a nalowale loa.

            Eia hou ae no ka he mau manuwa hou, pela hoi na lono i loaa mai, ina nae he oiaio, a he wahi keiki Geremania oia anoano hookahi no, a ua hoopaa ia i ka hale paahao.

 

KA BANA LAHUI HAWAII

            Manuli o na ulia o ka manawa, ua kono hou ia mai makou e hoike aku imua o ka lah@ ua puhi ae na Opuu Rose o ka Bana Lahui, i ka po Poaha nei, Iune 10, hora 7:30 P.M. ma ke Kuea o ka Hotele Hawaii.  O ka makamua keia o na haawi ana a keia poe keiki ma kela kahua i pono no ko lakou noho ana, ma ke ano he Aha Mele Akea imua o ka Lahui Hawaii, ma o ka makana ana ae ia lakou me na lau oliva a ke aloha, a oia ke makou e puana ae nei; E ikea kakou hoa kanaka, o i kipa hewa ke aloha i kailio E hoopiha nui ae i ke ka@ua o ka Hotele Hawaii, a oi aku mamua o na la i hala.

            Eia iho malalo ke papa kuhikuhi o na hana oia po le’a o Halalil:

Part I

March – “Dallas Texas”  . . . J. Libernio

Medley – “The Olden Time” … E Beyer

Polka – “Cubariea” … C. Michiels

      solo by S. Kamakaia

Waltz – “Blue Danube” … Strausee

         Na Mele Hawaii

 

Part II

Overture – “Rival”  . . . Pette

Air Variation – “Troubadour” …. C. Liebert

March – “Mai Poina” ….. J. Libernio

Na Mele Lahui o Amerika, Enelani, Iapana a me Hawaii

 

AHAI NA HAWAII I KE EO O KA HUKIHUKI

            Ma ka po Poalua nei, ua hoopiha ia ae ke kahua o ka Hale Keaka Lio a Bristol, ma ke kihi o na Alanui Beritania a me Alakea, no ke akenui e iki i na moho o ke kaula hukihuki, mawaena o na moho elua o ke kai mai a me eha hoi o ka aina nei.  Ona hauwawa olelo i na la mamua iho, oia no na mea e pili ana i ke kulana wikani o kela a me keia aoao, a i ka hoomaopopo io aku no hoi, he mea oialo no, he poe loea wale no lakou a pau eono no luna a ke kahua mokomoko a o na hiohiona o kela a me keia aoao, e hoike mai ana ia i ko lakou manaolo hana no ka lanakila ma ko lakou aoao.

            O ka mua o na hui nana i wehe nahana o keia po, oia ka Hui o ka Makani Hoeo o Moanalua a me ko luna o ka Mariona, a no 31 minute o ko laua ulel ana, ua kaa ka eo i ko Moanalua, a wa kani ka lakou aka.

            He 15 minute mahope iho oia manawa, ua hoomaka ko ka Hale Hana Hao me ko Waikiki a iloko o 45 minute o ka huki ana, ua kaa ke eo i ka Hale Hana Hao.

            O ka mea hope, oia ka Hui Pakaka a me ka Pilidelapia i ke 40 minute o ka huki ana, a ia mawaena o ka 3 a.me 9 iniha ka lilo i ka Piladelapia, aka mahope iho oia manawa, ua lilo mai la i na kanaka he 13 iniha, a pela i ku malie ai malaila, no kekahi mau minute helu wale no, a i ka huki hou ana ua kaa ke eo i ka Hui Pakaka o na kanaka Hawaii, he 52 minute kamanawa i huki ia ai.

            Eia iho malalo nei ke kulana o na Hui e ku nei, o keia a me keia aoao pakahi:

HUI                             EO                   HUKI ANA               PAKENETA

Hale Houa Hao           2                                  2                      1000

Mariona                       0                                  2                      500

Pakaka                         1                                  2                      500

Waikiki                        1                                  1                                 

Piladelapia                   0                                  2                                 

Makani Ho@o                        2                                  2                      1000

 

HE HOOMAIKAI

            O makou o na lala a pau o ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui o ka apana oHonolulu nei.  Ke haawi aku nei makou i na hoomaikai ana ia hoaloha a me na makamaka a pau mai Hawaii a Kauai, no ka lakou mau kokua aloha i ka luau i h!wi ia no ka pomaikai o ka Home Hoohanau Kapiolani, a i malama ia hoi ma ka la 5 o Iune nei, 1897.

                                    Me ka mahalo,

                                                Euginia Reis

                                    Kahawolelo A.H.H.L.

                        Honolulu June 8, 1897

 

 

Ma ke kakahiaka o ka Poalima o keia pule aku nei @ haia, ua ku iho la ka lima o kekahi keiki @ke i ka poke ma kahi kikipu ma Kaka@ko @ nei, @oma na makahiki he @ aole ho maopop# e ke k@u i kaui ai o ka pu.

 

KA LA O KANA’I AUPUNI

O ka hora 12 o ka po, a ie ka wa e kahuli ae ai ka onohi ike o na kokoia o ke au o ka manawa, oia ka wa i a-e aka ai kakou ma kela aoao o @ hora mua loa o ka hoea ana @ o na minute mua loa o keia kanaka kaulana, a alii kiekie hoi ma na Paemoku o Hawaii, he kalaiainanoeau, a he kakaolelo akamai, nana i hoohui a hoolilo i keia mau Paewoku kaawale, malalo o na alii lehulehu, malalo o kona kulana koa, wiwo ole a me ke aloha kanaka aiaio.

            Ke ku nei kana hana koa i mau na ai i kona kino, a i eha ai hoi kona ili alii, mai ka ihe laumeki mai a kona mau enemi, i mea hoomanao nui ia, kona kaahele ana ma ka moana me kona mau auwaa kaua, kona keouka ana i ke kaua, me na omaka kok@ hiolo ana mai kona kino iho, a ola mau mea a pau, aole lakou i noonoo ia a i hoomanao ia hoi e keia alii puuwai koa nui wale.

            Nui a lehulehu kona mau manawa i aneane ai e omua ia ae kona ola, aka, ua pakele no nae a lanakila, a pela i anai ai oia i kona mau enemi a lilo ko lakou mau mokupuni malalo o kona mana.  A oia hoi keia a kakou e ike nei i keia la, he aupuni Hawaii i hoohui ia malalo @ ke kanaka hookahi, ma ke ano he ohana hookahi, a pela aku.

            Nolaila, ua lawe mai ka Moi Kalakaua a kukala ae la ia la, i la kulaia no ka lahui, a ke nei hoi kakou me na maka i keia la a mamuli o ka manao o kekahi poe, e malama ia ona mau lealea heihei lio, kaa a me hehihehi wawae ma Kapiolani Paka i ka la inehinei, nolaila, ua lawe mai makou i na ha@a lealea e malama ia aoa, a oia iho keia malalo nei, no ka elua la e malama ia ai oia hoi ka la 11 a me 18.

            EKAHI: Heihei Kaa Hehi Wawae.  Hopalua mile ka pahu hele.  Uku makana he $20.

            Ka poe i komo:  Sam Johnson, T. V.King, J. Sylva, J.F. Murray a me D.G. Sylvester.  Eo i ke Kaeaea o Manoa JohnSylva.

            ELUA:  Hemei Kaa Hehi Wawae.  Hookahi mile ka pahu holo. Uku makana he $30.

            Ka poe i komo:  W. Lyle, J.F. Murray, Sam Johnson, @ V. King, J. Sylva, R.E. Bond a me D.G. Sylvester.  Eo i ke kaeaea o Manoa John Sylva.

            EKOLU:  Eke o Honolulu $150.  Heihei L@o he hapalua mile ka pahu holo.  Noa i @ lio a pau.

            Na Lio i Komo:  Amaranth (Kealia Stable), Antidote (George Rodick) Lord Breck (W.H. Cornwell) Vernon (Gus Schuman@) Ko ia Amaranathy o Ke@

            EHA: Eka a ka poe Kalepa.  Heihei k@ holo k@ no@ eo ana ia @ manawao .  Eke $150.

            Na @ i komo: J. Goldsmith (J. R. Gibson)< Watermelon Joe (D@ Shaw), D@ectress (Wm. Norton) Ko m. Goldsmith.

            ELIMA:  Kiaha Irwin. Heihie Lio, Hookahi mile ka pahu holo, no a eo ana i apono ia e na hoa o ka Hui Heihei Lio.   $150 i hui ia.

            Na Lio i komo:  Magnet (Shenandoah Stables) Antidote (George Rodick) Duke of Forfolk (Kealia Stables) Eo ia Magnet o Shenandoan Stables.

            EONO:  Heihie Hoki.  Hookahi mile ka pahu holo.  Eke o $50.

            Na Hoki i kom—Spinning Dole (C. Bellima) Jennie (Frank Harvey), Aina Nui (Jim Kahea), Chimmie Fadden (W.H. Cornwell).  Eo ia Aina Nui.

            EHIKU:  Eke o Kapiolana Paka. Heihei kaa holo kiau, no 2 eo ana ia 3 alualu manawa o 2:30  Eke $150.

            Na Lio i Komo:  Johnny Goldsmith (J.H. Gibson), Gladys (Wm. Cunningham), Ralph (Wm. Norton), Watermelon Joe (Dr. Shaw)  Eo ia Gladys

            Mawaena o keia mau heihei mua ae a, e komo mai ana kekahi heihei hou, mawaena o X-Ray o ka Hui Shenandoah a me ko J.D. Holt Annexation.

            EWALU: Kiaha o ka Hui Mokuahi Ocianika, $150 i hui ia.

            Na Lio i komo:  Amethyst (Kealia Stables,) Bill C. (W.H. Cornwell), Antidote (Geo. Rodick), Confederate (Shenandoah Stables).  Ua hoea mua mai o Antidote i ka pahuhopu, aka, mamuli o kekahi mau hoopaapaa ana ua haawi ia ka make na Amthyst. 

            EIWA:  Kiaha a Peresidena Wilimana.  Hookahi mile a me ka hapa mile aoa i na lio a pau.  $150 i nui ia, na ka mea e loaa ana elua eo ana.     

            No Lio i komo:  Sympathetic’s Last (Gus Schumann) Lord Breck (W.H. Cornwell).  Ua lilo ka eo o keia heihei ia Sympathetic’s Last, manawa hole 2:17

            O k@ pau aoa keia o na hana heihei o ka la o ka Na’i Aupuni, i hoomaka ia mai ka hora 10 a.m. a hiki i ke ahiahi ana.

 

IUNE LA 12

            I ka hora 1 o keia auina la e hoopau loa ia ai na hana heihei kaa a me heihei lio.

            AKAHI:  Heihei Kaa Hehi Wawae.  Hapalua mile ka pahu holo.  Uku makana he $20.

            Ka poe i komo:  Sam Johnso, T. V. King, J.F. Murray, J. Sylva.

            ELUA:  Heihei Kaa Hehi Wawae Hookahi mile ka pahu holo.  Uku Makana o $30,

            Na poe i komo:  D.G. Sylvester Sam Johnson, J. Sylva, T.V. King, J. F. Murray.

            EKOLU:  KE Eke a ka Hui Heihei Lio Hawaii. 

             Elima hapawa u o ka mile ka pahu holo, no na Lio Hawaii wale no.  Eke $150.

               Na Lio i Komo:  Amethyst @ (Kealia Stables), Antidote (George Redik), Confederate (Shenandoah Stables), Bill C. (W.H. Cornwell).

               EHA: Eke a ka Hui Enterprise Brewing.  Heihei kaa holo k@ noa i na mea a pau.  Eke o $150 i hui @ me $50.

               Na Lio i komo:  Ralph (Wm Norton) Billy Button (J.S. Humburg), Gladys (Wm. Cunningham)

               ELIMA:  Kiaha Rosita a $200 i hui @ Heihei no e hookahi mile a pahu holo.

               No Lio i komo:  Amaranth (Kea@ Stables), Sympathetic’s Last (Schumann), M@gne@ (Shenandoah Stables).

               EONO: @ a ka poe Paupaa.  He mile ka pahu holo, n@ i komo mua ole i ka heihei m@ Eka $100

               Na Lio i komo: Mikado (Sehnandoah Stables), Mikimiki (W.H. Cornwell)