Ke Aloha Aina, Volume III, Number 29, 17 July 1897 — Page 3

Page PDF (843.30 KB)

This text was transcribed by:  Joyce Yoshimoto
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA,

POAONO, IULAI 17, 1897.     3

 

WILI KA HUELO O KA LIONA

Uhalu na Maiuu o ka Bea holo Hau o Rusia.

POHOLE PAHA AUANEI KA A-I O KA BEA.

I ke Nali a na Niho o ka Liona.

He poi Palaoa awaawa ke kumu o ka hana.

(Hoouna ia mai e ko makou mea kakau mai Victoria mai.)

   Eia ke Aupuni Panalaau o Canada, malalo o Pelekane, ke liuliu nei e ohi i ka hua o na poho o ko lakou mau moku sila (seal) i hao wale ia e Rusia i ka makahiki 1893, a e loaa no na hoike malalo iho, no ka pono o ko makou mau makamaka heluhelu, i lawe ia mai hoi e makou a hoonuanua aku no na kolamu o ka kakou wahaolelo i hilinai nui ia:

   Victoria, (R.C.) Iulai 3.  Mamuli o na ao ana i loaa mai ia A. R. Milne, ka Luna Dute o ke Aupuni, a i ka nana aku, aia he mea oiaio e hoea mai ana na hooponopono ana, no na koi kuwaho e pili ana no ka hopu ia ana o na moku kuna Canada, e ka poe Rukini, no kekahi mau makahiki i hala ae nei.

   O ka Amabasedoa Pelekane e noho ala ma Sana Peteroboro, ko Rukini kulanakauhale Poo Aupuni, ua hoike ae i kana koi no kekahi manawa i hala, a ua waiho ia aku me ka manao ia, e wae ia a koho ia paha i Komisina no ka ninaninau ia ana o keia koi.

   E hoomaopopoia ke Komisina a Rusia i manao ai, no ka noonoo ana no na moku kuna Willie McGowan a me Ariel, i hopu pio ia ai me ke kue i na kanawai o ka holo moana ana, o na Ona a me na luina i hoike ia aku ia lakou ka Iilo ana o ke lakou mau waiwai me ke pani hou ele ia aku.

   O ka Willie McGowan a me Ariel, ua moku elua o na aumoku alualu sila, i haalele aku ia Victoria i ka makahiki 1892, a o keia mau moku a i elua, ua hopu ia laua i ka malama o Iulai o kela makahiki, a iloko o 10 la wale no ke kaawale o kekahi a me kekahi, e ka mo kukaua Rukini Zabioka, ma ke komo ana ma kahi o 3 mile ka palena mai, na Paemoku mai o Copper.

   O ka moku kuna Ariela, ua hopu ia oia ma ka la 28 o Iulai, ma kahi hoi he 40 mile, ma ka hema hikina o na Paemoku Copper, me 27 ili sila maluna o kona oneki.

   Ua lawe ia oia e ka moku manuwa Rukini no Petropolovski, a mahope iho no Viadivostock, a o Harry Bishop kona Ona.

   O ka Willie McGowan, ua hopu ia oia i ka la 18 o Iulai, eia mokukaua hookahi no, a lawe ia aku no ia awa hookahi no a kona mua i hoopaa ia ai.

   Ua nui na ili sila i loaa i keia moku, a he kulana iaki no hoi kona, a he 86 hoi ka huina nui o na ili iluna o kona oneki.  O ka Willie McGowan ua noho Ona ia oia e na poe keiki lalawai o Sidane Akau, (N.S.) aka, mai Victoria mai nae ka holo ana no ka hana pepehi sila.

   Aia no hoi he eha mau moku kuna Pelekane e ae, i paa i ka hopu ia i kela makahiki, oia hoi ke Carmelite o Victoria, Maria o Maitland, N.S., aka, ua holo like mai no nae laua mai ke awa mai o Victoria; ka Vancouver Belle o Vanekoua a me Rosie Olsen o Victoria.

   O na inoa mua ekolu o na moku kuna, ua hoahewa ia lakou, a o ka inoa hope, ua hoo kuu ia mai oia, a o na luina o kela mau moku ekolu ua hoi hoi ia mai maluna ona no Victoria, aole nae i hooko koke ia mai ka hoihoi ana aku ia lakou, a hiki i ko lakou wa i lilo ai i poe malihini kuewa ma ia aina, a oiai hoi ke kau hooilo e nee mai ana mamua o ko lakou mau maka, ua hooikaika nui lakou e hoopakele ia ko lakou mau ola mai ka pololi mai, o ka noho ana oia aina makamaka ole.

   Ua nui na manawa a Pele kane i koi ai no na poho o kona mau moku lawaia i ke aupuni Rukini, a akahi paha auanei a hooko ia e like me na lono i lawe ia mai, ka mea hoi a ma kou i olelo ae nei, wawalu io paha auanei na maiuu o ka hona i na kulu a i o ka hea, malalo o keia mau houpuupu e manao ia aku nei e hooko ia ana.

 

HAKAKA HOU NA HELENA ME NA TUREKE.

   Konatinopela, Iulai 2.  Ua hoopuka ae na nupepa o ke kulanakauhale nei, oia hoi, ua hoouka ia he kaua mawaena o 400 poe Helena me kekahi pualikoa o Tureke ma kahi e kokoke ana i Mitzovo, ua make he 120 poe Helena, a he 80 hoi i hopu pio ia a lawe ia aku no Janina, kahi hoolulu o na pualikoa o na Tureke ma Epirus, aohe i maopopo ka nui o na make ma ko Tureke aoao.

 

PAU I KA PEPEHI IA POE HOO HAUNAELE.

   Ladena, Iulai 5.  Ua loaa mai he mau lono mai Bombay mai, e olelo ana, aia ma kahi e 600 a 1000 poe hoohaunaele i make, ma kekahi haunaele nui i ula ae ma kahi e kokoke ana i Calcutta, a ua hoopuipui hou ia mai hoi aia ma kahi o 1500 poe i make i na koa aupuni.

 

NUHOU KUWAHO

   Ma ke ku ana mai o ke Gaelic i ke ahiahi Poalua nei, i loaa ma ai na mea hou o na aina mamao, a oia keia malalo iho:

   Ua nui no na kamaaina a me na malihini kipa mai no ka hoohala ana iho no kekahi mau la, a iwaena o na ohua kiekie i kau mai maluna o kona oneki, oia o Kapena Thos. Poka, keiki a Adimarala Poka, o na aumoku kaua o Amerika, no ke pani ana i ka hakahaka o kekahi kulana Aliimoku o luna o ka Mariona.

   Mrs. Geo. C. Perkins, ka wahine a Senate Perkins o Amerika Huipuia, i holo mai nei no ke akeniu o Hawaii hookahi ka kipa o na ea i luhiehu ia e n@ kipona o ka oluolu, a oiai hoi, ua kipa mua mai nu oia ia nei me kana kane, a me ka laua kaikamahine.  Ua ukali ia kana huakai hoolana e ka laua keikikane Fred K. Perkins.

 

KE KUE A IAPANA.

   Wasinatona, Iulai 5.  Eia iho ka palapala kue a Iapana e pili ana i ke Kuikahi Hoohui Aina o Hawaii me Amerika Huipuia, i lilo i mea kokua no kana hana i keia la, a eia iho na mea ano nui a makou i wae mai ai malalo iho:

Keena o ke Kuhina Iapana, Wasinetona, Iune 15, 1897

   I KA MAKAMAKA:  Ke nonoi hou aku nei au ia oe, ma o kou hoolohe ana mai i na mea i kamailio ia ae i keia la, oia hoi, o na lono i laulaha ae nei, e pili ana ia Amerika a me Hawaii, e komo pu aku ana laua ma ke kuikahi Hoohui Aina i na mokupuni o Hawaii no keia aina, ma ke ano he panalaau, (teritori).

   Ua loaa ia’u ka hanohano o ka hoike ana aku ia oe, o keia lono, eia ia ke laulaha nei elike me mamua, oiai, he kakaikahi loa na la i hala ae nei, a i haawi ia hoi o na noonoo piha ana no keia kumuhana.  Ina hoi, aole ma ka hoike ia ana mai e hooiaio ana, o keia ku muhana hoohui aina, e hana koke ia aku ana ia ma keia wahi, aka, e haawi ia nae na pono e ike ia ai ka hoopololei ia ana o kekahi puu waiwai i puunaue ia no ka hooponopono ana me ka pololei, i ko ke Aupuni o Iapana mau pono, oiai hoi ke kuikahi o Iapana me Hawaii, e ku ana malalo o ke Kumukanawai a me na kanawai o kela aina.

   He oiaio, ma keia ano, ke anoi nui nei au, e hana ia no elike me mamua, a i loaa ai hoi ia’u ka hanohano o ka hoike ana aku, ma o ko kaua kakai kamakamailio ana i keia la, oia hoi, o ko’u aupuni, aole e hiki iaia ke nanamaka aku i keia hana, ke ole e ikemaka ia na mea i manao nui ia no kona pono, ma ka hoololi hikiwawe ana ae i na kanawai o Hawaii, kahi hoi a na kanaka o Iapana e noho ana, a me kona mau pono i kue ole i na kanawai oia aina.

   E Mr. Kuhina, ke lawe nei au i ka hanohano o ke kue ana aku i na mea e hoolala ia ana no keia kuikahi hoohui aina.

                   TORU HOSHI.

Ia Hon. John Sherman, Kuhina Nui o Amerika Huipuia.

 

HOOUNAIA HE ELUA MOKUKAUA AMERIKA, NO MOROKO.

   Nu Ioka, Iulai 6.   Ua loaa mai he lono i ka nupepa Washington Herald e olelo ana:  Ua hoouna ia aku la he elua mau mokukaua Amerika, no ka hoo weliweli ana i ka Emepera o Moroko i hiki ai iaia ke kau pono i hoopai kaulike no kekahi o kona mau kupa i hoeha aku i kekahi o na kanaka Amerika.

   He elua mau mokukaua i hala aku la no Tangier malalo o ke alakai ana a kekahi Adimarala o na mana kaua moana, oia hoi ka mokukaua Kapalakiko a me ka Raleigh.  Ua loaa mai keia kauoha i ke keena kaua ma ia Kanikela Kenerala Burke mia, e noho la ma Tangier.

  Ua hoike mai o Mr. Burke, ua hoeha ia kekahi kupa Amerika me ka mainoino, a ua noi aku hoi oia i ke aupuni o Moroko, e hopuia la hoopaiia ka mea hana hewa, aka, aole nae i hooko aku ke aupuni i ke noi a ke Kanikela Kenerala Amerika, a pela i hoouna, ia ai keia mau mokukaua.

 

AIA O GOMEZ ILOKO O KE KULA NA KUPILIKII.

   Nu Ioka, Iulai 6.  Ua loaa mai he lono mai Havana mai e olelo ana:  Ua loaa mai he lono telegarama mai Saneti Spiritus e olelo mai ana, aia o Kenerala Gomez o na poe Cuba iloko o ke kupilikii loa, mamuli o kona hoopuai ia ana e na pua likoa ikaika o Sepania, ma ka hi e kokoke ana i San Jose, he 20 mile Sineti Spiritus aku.

   He eono ka nui o na pualikoa o na Cuba, malalo o ke ala kai ana a Rego, Camacho, Carrilio, Ciavero, Parez a me Banderas, i hoi keia mai na hala aku la no ka hoopikele ana i ke ola o ko lakou alihikaua nui.

   Ua hoike pu ia mai hoi, ua hooili ia ae he kaua hahana mawaena o kekahi pualikoa Sepania a me ka pualikoa Cuba malalo o ke alakai ana a Clave ro ma Porto Rillo, a mai ia hikaka ana, ai ha@@@@ia @u ai na Cuba me ka make pa e ko lakou alakai.

   Ke kali ia nei na nuhou e pili ana i ka hooili kaua hahana mawaena o na Sepania e hookokoke aku la ia Gomez e manao wale ia nei e halawai kokoke ana na aoao a elua ma keia mua koke iho.  Aia o Kenerala Weyler ke hoomoana la ma Sancti Spiritus ma na lono hope i loaa mai nei.

 

HE INO A ME KE AHI PU.

   Quebec, Iulai 6.   He ino nui kai pahola ae ma ka apana o Lake St. John, nana hoi i kaili aku i kekahi mau ola a me ka hoopoino ana i na waiwai.

   Ma Johnquer’s ua pa iho ka uwila maluna o kekahi halepuie, oiai, ke anaina e malama ana i ka pule.  He hapa o kona kaupoku i oki pu ia ae, a ua hoohuli ia hoi na kuahu elua me ka hoeha ia ana aku o ke kahunapule e malama ana i ke anaina pule.

   A mahope koke iho no, ua ike ia aku la ke ahi e a ana, a ia wa i puhee aku ai ke anaina holookoa no waho me ka hookeke nui, a ma keia hookeke ana ma ka puka no ka hoopakele ana i ko lakou mau ola, ua make he hookahi kanaka, a he lehulehu wale no poe i hoeha ia, mamuli o ka hehi ia ana.

   Ua hoolilo ia oia i puu lehu e na alelo ana ole o ke ahi, a o ka ekolu iho la ia o na halepule i pau i ke ahi mamuli o ka pa ana a ka uwila o Lake St. John iloko o na pule elua.

 

KA AHAMELE HOOLAULEA.

   Ma ka hora 8 o ka pa o ka Poalua nei.  i haawi la ai o ka ahamele hoolaulea e kekahi mau papa kula sabati o ka luakini o Kaumakapili maloko o ka hale ilalo o ia luakini.  Mamua ae o ka hoomaka ana o na hana o ia po ua hoopiha kui ia ae la a loko o ua lua kini la i na poe makaikai a me na haumana kula sabati.

   Ua weheia na hana ma ka himeni ana a ke kahu o ia ekalesia, oia hoi, o Rev. E. S. Timoteo a me kana wahine, ua ku maoli ko laua mau iea mele i ke eehia, a mahope o ke kuu ana iho o ko laua mau leo nani, ua haawi ae la o Rev. Timoteo he mau leo kahoahoa i ke Akua no na poe i akoakoa aku.

   I ka wa i pau ai o ka pule ana ia wa i hookuu akea ia ae ai o ke kahua no na puukani oia po, a i keia aku ia lakou e ku mai ana me ka @ino ole e hookuukuu liilii mai ana i ka nanahe.

   Aohe a makou mea e kamailio ae ai, ake, ke haawi nei makou i ka mahalo kiekie no ke kahu o ia ekalesia a me na haumana kula sabati no keia mau hana hoe@eu e @@@noi hou mai ana i na hipa i nalowale aku mai ko aka o ka pa.

   E haawila ana kila ahemele @@@@ea ma na po mahini piha a pau ma keia mai aku.

   Ua komo ai@@ia ae ka hale hana kaa hehiwawae o H. K. Walker e ku nei ma ke kina o na alanui Alakea a me i@@@ a lilo aka la he mau dala a me ai @@@ka makamae, a no lakou hei ka wai@@@ he Sa@o.