Ke Aloha Aina, Volume III, Number 32, 7 August 1897 — Page 4

Page PDF (749.98 KB)

This text was transcribed by:  Lovey Slater
This work is dedicated to:  Anake Darling Deitrich

KE ALOHA AINA

 

        4               KE ALOHA AINA, POAONO, AUGATE 7, 1897 

KE-ALOHA-AINA

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii

 

EDWARD L. LIKE,

Lunahooponopono

E. A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA

 

HONOLULU, AUG. 7, 1897

 

KE ALII AIMOKU LILIULANI.

            Aia no ka Moiwahine Aimoku o Hawaii, i ke kulanakauhale o Nu loka a elike no hoi me Kona ano i ka wa e noho ana ma Bosetona a me Wasinetona, pela no hoi Kona ano e noho la ma ke kulanakauhale o Nu loka, kahi hoi i kono ia mai ai Oia e hele aku no ia wahi.

            Elike no hoi me ka noho ana i ka Hotele Cairo, pela no hoi oia e noho la malaila, me ka hoohala ia o Kona mau manawa a pau me na hui kamailio ana no na mea e pili ana i Kona nohoalii a me Kona aupuni.  Ua hoolawaia kona mau makemake apau e ko laila poe, me he mea la, aia no oia i ka aina hanau kahi i noho ai.  Ua ike Oia i ka nani o ekahi mau mea kaulana loa o ke kulanakauhale o Nu Ioka, a me he mea la, i Kana hoomaopopo iho, he nani okoa no.

            Mai Kaena a Waialua, ke nana ae i na hale, ua hiki ke olelo ae, ku’i ae, ku’i ae, kau i ka lewa, i ka ua mea o ke kiekie o na hale o ka hana ia ana.

 

IKE KUMAKA IA MAKINILE.

            O ka Poakahi, Iulai 26, ka la i kipa aku ai o ka Moiwahine Liliuokalani ma ka Hale Keokeo, kahi hoi a ka Peresidena Makinile e kali mai ana Nona o ka hoea aku.  Ua ukali ia Oia e Kona Kakauolelo Julius A. Pama a me Kona Agena pu hoi, Joseph Heleluhe.  I ko lakou wa i hiki aku ai, ua hoolauna ia aku lakou elike me ke ano maa mau o na ike hoaloha ana.

            I keia kakahiaka iho la no ka hiki ana mai o ka lakou huakai mai Nu loka ma i, a hoike koke ia ae la no na lono e pili ana no ka hele aku o ka Moiwahine e ike i ka Peresidena, mamuli o ka hoouna mua ia ana alu o ko lakou mau palapala kono.

            He maikai ke ola o ka Moiwahine e noho la, aole hoi he ou@ o Kona ola kino, a pela no hoi me Kona mau hoahele, aia no lakou a pau iloko o na haawina o ke ola maikai.  E noho ana no paha lakou ma Wasinetona, a i ole, e holo hou aku ana no paha lakou no Nu Ioka aole nae he maopopo loa i keia wa.

 

NA LIMAHANA PAELE

            Ua u’u mai iloko o makou na manao kanalua, mamuli o na hana a na hoaloha ilikeokeo o kakou, a eia ke uilani mai nei na manao, e kii i keia mau limahana e kaulana mai nei i na hana pepehi kanaka, a e noke mau ia mai nei i ke ki ki poka me ka li pu ia iluna o ka amana no ka lakou mau hana ino, e kau la ka weli ma na Mokuaina kahi o ua poe limahana Paele ala i noho ai.

            Ua hoomalolo ae nei ka walaau ana a ua poe nei no na limahana keokeo, a i keia wa ua noho malie lakou elikee me na manu Nunu, ua pau ke kamailio ana no na hana a Komisina Fitzerlard, a aia kela io kahi i hoolai ai, a he noho wale iho no me ka loaa o ka uku mai keia poe aku.

            Kahaha nui ko makou manao i ka ike ana iho ua hooi loa ia ae ko lakou manao no ke kii ana i keia ano limahana i hele a waia ko lakou mau inoa no pepehi kanaka, a oia nae ka lakou nei e ake aku nei e kii e lawe mai no Hawaii nei.

            He mea hoopilikia loa aku keia i na ohana Hawaii, a ke upu nei ko makou manao, e hoea ole mai kela ano lahui nana e hoopilikia i ko kakou noho maluhia ana ma keia mua aku, a oia ka makou e kalokalo ae nei, e hoopau loa ia ka noonoo ana no ke kii ana i keia ano limahana Paele, oiai na nupepa o na wahi a lakou e noho la, e hoike mau ana i ko lakou ano ino maoli, ka mea hoi a kakou a pau i makemake ole ai, e ike aku i na hiohiona weliweli e hoea mai ana mamua o ko kakou mau alo.

 

PIOLOKE MA KEKAHI TAONA O ALABAMA.

            Berinehama, Iulai 20.  He lono telegarapa kai hoea mai i ke State Herald, e olelo ana, aia he pioloke nui ma Riverton he wahi taona uuku nona ka huina o 600 kanaka, a ke manao ia la e ulu mai ana he hookahe koko weliweli.

            Ua hoao aku kekahi paele e pepehi hoomainoino ia Mrs. S. L. Vaugh, he wahine kuonoono ma ka auina la Poakahi nei, a oia ke kumu i ulu mai ai o keia uluaoa ana.

            Ua oleloia ae ui loaa aku keia paele i kekahi mau ilikeokeo, a ua liia oia, a mahope iho o kona liia ana, ua hooholo iho la na ilikeokeo e kipaku aku i na paele mailoko aku o ke @aona.

            Aia ke liuliu la na aoao elua no ka hakaka ana, a ua hoohaia he hookahi ilikeokeo.  Aia o Mrs. Vaugh ke waiho la ma ke kulana kupilikii ma o na pal@pu i loaa iaia, a ua manaoia aole oia e ola ana.

 

KE ONI LA NO O IAPANA

Keakea Geremania i ka Hoohui Aina

PUIWA AMERIKA I NA KEIKI O KALAHIKI.

Waihoia Auanei Paha i ka Aha Uwao.

            Iokohama, Iulai 23.  Ua hooholo ka Ana Kuhina o Iapana i keia la i ke noi a ke aupuni Hawaii, e waiho ia ka ninau imua o kekahi Aha Uwao mamua o na aupuni elua.

            Ladana, Iulai 24.  O ka mea kakau o ka nupepa Dailuy Mail ma Parisa, ua olelo ae oia ua waiho aku la o Geremania i kana palapala kue ia Ameika Huipuia, no kona hoohui ana mai ia Hawaii.  Ua olelo ae ua mea kakau la, o Geremania ua makemake oia, e lilo ia mau mokupuni malalo o ka hoomalu ana o Amerika, Beritania Nui a me ia pu.  O ka hua o keia palapala kue a Chagrined, ua kui aku ia Iapana, aka, ua manao no nae o Iapana, e hana mai ana o Amerika Huipuia i ka pono o na limahana Iapana ma Hawaii.

            Nu Ioka, Iulai 24.  Ua ole lo ae ka nupepa Herald o Wasinetona.  Ua olelo ae kekahi luna aupuni kiekie o Amerika i keia la, i ka wa mua loa e ike ia ai ka hoopuipui ia o na mokukaua Iapana ma na kapakai o Hawaii, e hoouna koke ia aku no ka Oregona a me ka Monterery, no ka hoopuipui ana aku i na mokukaua Piladelapia a me ka Beninetona.  Ua haawi ia na kauoha a pau ia Adeimarala Miller e hooko i kana hana me ka nana ole i ka hopena e hiki mai ana.  E kali ana ka Oregona ma Kapalakiko me ka makaukau i na wa a pau no ka holo ana mai i Hawaii.

            Nu Iok, Iulai 23.  Ua loaa mai he kauoha i ka pa kapili mokukaua o Brooklyn, no ka hoomaemae koke ana i na mokukaua a pau e ku la malila mamua o ka pau ana o keia pul no ka hoohana aku ia lakou.  O keia mau moku e hui pu aku ana lakou me na aumokukaua o ka A@elani a Akau.

            O ka Indiana wale no ka mokukaua i koe aole e komo pu aku ana, mamuli o ka nui o na poino i loaa iaia.  Aole he wahi i koe no na moku e hoomaemae ia ai, ua olelo ia ae e noi aku ana ke aupuni o Amerika i ke aupuni o Beritania Nui e haawi, mai i kekahi o kona mau pa k@pili moku kaua i hiki ai ke hoomaemae koke ia kekahi o kona mau mokukaua.

 

HAWAII MA AMERIKA HUIPUIA.

E kala loa i Hoomoeia ai ka Hoohui Aina.

AOHE NANA HE MAUU HILO.

Hooho na Pohaku Hauleheia na Mauna

 

(Hoomauia)

            Eia makou i Nu Ioka nei i keia mau la, a e nee aku ana no kahi i hoolalaia no ka hoomaha ana, a ina aole, alaila, e hoi hou ana makou no Wakinekona, no ke kiai ana no ka hopena, e hoea mai ana no ka pono o ka aina a me ka lahui.

            He nui no na alalai ma ke alahele e nee aku nei imua, a ke manao nei e hai aku i ka lahui, e hana mai i kekahi hana kupono, oiai, ke apuhi nei na poe kakoo i ka huliamahi o ka lahui ma ka aoao o ka hoohui, nolaila, o ka pane kupono wale no, ka hoike ana mai o ka la hui i ka oiaio o keia mau olelo apuhi i ka pono o ka lahui, a o ko ka lahui lawe ana ae i kekahi keehina hana kupono i ku i ka naauao a me ka oiaio, oia ka mea nana e kulai na hana apuhi a pau.

            O ke kupaa o ka lahui, malaila, wale no ko kakou kahua holopono e nana ia mai nei Amerika, a ua lilo no hoi ia i mea e hookanalua nui ia ai ko Amerika ae ana mai i ke koi a kahi Repubalika no ka hoohui.

            Nolaila, oiai maua e hana ana no ka pono o ka aina a me ka lahui, he mea e holomua ai ka maua hana ke kupaa mau ana mai o ka lahui.

            Oiai, aia no ia oukou ko kakou ola, lalau no oukou i ka @ i papaia mai aole e ai papau kakou he a-a ko ka hale, nolaila, e hoomanawanui i nui ke alo.

            Maikai no makou a pau I aloha ko kaua a me ka lahui.

 

Ko Makou Manao Iho

            Ua alana mua ia aku no ka hoike imua o ka lahui e KE ALOHA AINA aohe hoohui, aole e hiki, o ka paakiki o ka naau heme, a hiki iho la i ke ku ana mai la o ka moku, he hola wale no ia o na poe pakaha aina nei.

            Ina no e ninau ia na pohaku e hooho mai no lakou, aole e hoohui, a i na hiki i na maunake pa@ mai, e hooho mai no lakou, “aole hoohui.”

            He auhuhu ka hoia e mulea ai ka poe hoohui aina.  Aohe @naha he mauu hilo.

 

HAWAII KUE IA AMERIKA.

Hiki Hou o Liliu Imua o McKinley

 

WAIHOIA NA MEMORIELA IMUA O AMERIKA.

Hui Kino Hou me ka Peresidena no Kona Pono a me ka Lahui.

            Wasinetona, Iulai 26.  Ua hiki ae he puulu kanaka nui maka Hale Keokeo i keia la, i oi ae i na la mua o ka wehe ana o ke kau ahaolelo, ka la hope loa hoi a na poe noi oihana a pau e loaa ai he mau huaolelo me ka Peresidena mamua o kona haalele ana iho ia Wasinetona no kekahi mau pule.  He nui na poe Senetoa a me na Lunamakaainana i kipa aku no ka haawi ana aku i ko lakou aloha hope loa i ka Peresidena.  O Julius Palmer, ko ka Moiwahine ukali, i ukali ia e Jos. Heleluhe, ua kipa pu ae laua, a waiho iho la i kekahi mau palapala i kekahi luna aupuni no ka haawi ana aku i ka Peresidena.

            O na palapala i waiho ia aku e Jos. Heleluhe, he mau palapala memoriala ia mai na ahahui aloha aina nui aku ekolu o Hawaii, a oiai, aole i hoike ia ae i ke akea, aka, ua hoomaopopo ia no nae he mau palapala memoriaa kue ia i na kumuhana e kue ana i ko ka Moiwahine Nohoalii.  Mahope mai o iala no, ua hoea mai la ka Moiwahine Liliuokalani, ua launa kuka iho la Oia no kekahi manawa me ka Peresidena.

            O Kona hoea ana mai no ia i ke kakahiaka, a i ka auina ia i malamaia ai ke anaina ike i ka Peresidena no ka lehulehu, ua ukali ia i ka Hale Keokeo e Mr. a me Mrs. Jos. Heleluhe maluna o kekahi kaa.  Ua haawi lakou i ko lakou mau palapala inoa, a ua alakaua aku lakou no ka Rumi Hikina.  Ua noi mai ka Peresidena e kali malie ka Moiwahine malaila, a hiki i ka wa e panai o kona lulu lima ana me ka lehulehu, a mahope iho, ua launa oluolu iho la laua, a pane mai la oia, ua hookaumaha ia oia no ka hui ole ana o Mrs. Makinele me Liliuokalani mamuli o kona ola kino.  Aia o Mrs. Makinele ma ka Ebb@ me ka maopopo ole o ka loihi e kona manawa e noho ai maanei.

            Ua @ui moi nei o C.P. Iaukea ma@ua o ka mokuani D@ka.

            Ea ke @uhu dia hou mai nei no no keiki o Potugala, no ka piha ae o ka huina i makemakeia, e kii hoomano hou oe ana no lakou i na keiki hoki p@ o W@ Kaniwai oe ou i ka awe a ka wahine i ke @.