Ke Aloha Aina, Volume III, Number 33, 14 August 1897 — Page 2

Page PDF (769.84 KB)

This text was transcribed by:  Lehualani Concepcion
This work is dedicated to:  Ke Akua...Mai light mai soul

KE ALOHA AINA

POAONO AUGATE 14, 1897

 

KE – ALOHA- AINA

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii

 

EDWARD L. LIKE

Lunahooponopono.

E. A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA

 

HONOLULU, AUG. 14, 1897.

 

AIA NO O KALANI I WASINETONA

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kina i keia kakahiaka, ua halihali pu mai oia i ka lono e pili ana i ko ke Alii Aimoku noho ana ma ke kulanakauhale o Wasinetona.  He maikai mau ke kulana o Kona ola kino e noho la maia aina malihini, a e like no me na lono mua mai Kona hoi ana ae mai Nu Ioka ae, he maikai ke ole, pela no Oia e noho la, elike me ka hoike a ka lono telegrapa a ko makou mea kakau.  Apopo hoike piha aku makou i ka leta.

 

HOI HOU KA PAAKAI I WAIMEA

            Ma ka noho ana o ka halawai a ka Aha Kuhina i ka hora 2 o ka auina la Poakolu nei, ua waiho aku la o T. F. Lansing i kona hookohu Kuhina Waiwai ma kahi o H. E. Kupa i waiho mua mai, a ua Komisina hou ia kau la no o Sam’l Demona, ma kona kulana mua ia ae ai kona kulana kupono ma ia wahi a hiki i ka wa o ka hookahuli aupuni, oia nei kekahi a na heleuma i mau ai ke kanaaho ana o ke ku ana o ke aupuni kamehai a hiki i keia la, ka mea hoi i ole lo ia e kekahi poe, he keiki pooole.  Nolaila, heaha ana la kana mau hana e lawelawe aku ai i kona wa e hoau hou aku ai i kana hana i keia la,  Poaha, na ka hua e hoike mai, a e maopopo no ia kakou a pau  me ka hoohewahewa ole, malia, ua hoi wahi puelo mai la no, oia ka poe noho hale.

 

EIA HOU AE KEIA SENATE A HOEA MAI

 

                        Ma ka hoea ana mai la o ka mokuahi China ma Kapalaki – ko mai,ua lawe p mai la oia i na lono hau makamaka loa, e pili ana i ka holo e ai o ke kahi mau Senate i Hawaii nei, malalo o ka hoouna a ka Aha Senate, oia hoi o Matt Q@ay a me Megana.

            Aohe i maopopo ia makou ke kulana o ke kanaka moa, a me he mea la no nae ma ka nana aku i ka helehele@a, he manu mua no ua hou ia ka ihu i ke kaula, ka mea hoi a kakou a pau i makemake ole ai e ike.

            O Mogana, he koo ikaika loa oia no a Aoao Hoohui Aina, a oia ana kekahi e hoea mai ana i Hawaii nei, iloko o keia mahina ae, aia no ka hoi i kamalama o Dakemeba, ka wa hoi o ka Ahaolelo mau o Amerika a noho mai, a ia wa lakou nei e liuliu hou ai no ka hooi hou ana aku i na hana kakauha maluna o ka lahui Hawaii.

            Me ka palu hee, e hoohuihui ae ana lakou nei i na mea e punihei ai keia mau kanaka, a hiki i ka lilo holookoa ana o ko laua mau uhane mahope o na alakai lalau ana a keia poe e ake nei e pio loa kokakou noho kuokoa ana.

            Aohe no o makou kanalua iki no keia hana a keia mau Hoa luna Senate, ina no lakou he mau haneri e hoea mai ana imua o ko kako mau alo, aole ia he mea e mahae ai ke aloha o ka aina a me ke alii iloko o ka puuwai o na kanaka poni o ka aina, ka poe no lakou ka honna, kahi a lakou e ku nei na wawae, me ka olelo iho, no makou keia aina, a he kuleana ko makou e hoohui ai me Amerika.

            He lalau ia mau olelo haakei a ka poe i lihi launa ole me kakou, a oia hoi ka makou e kauleo aku nei me ka ikaika i ka lahui, a i ko makou mau hoalo ha hoi, e kalewa hele nei me na palapala kakauinoa, e kali iki iho a hala ae ka makai Puulena, o huikau auanei kakou i Wailua, aohenao ai ka papaa hookahi ka huikau like ana me ka Kini ma hana, he aloha aina ka olelo ana, poholo maanei, komo mao, he huikau ka hope.  O ka hoolohe mai oia ko kakou palekana, a o ka hookuli aku oia auanei ko kakou mea e hihia aku ai i ka umiumi a Kakina ma.

            O ka wa keia o ka hoolohe, aole o na manao ku i ka holonuui, o pilikia auanei kakou.  O ke kumu no hoi o ke makou kaohi ana aku i ka lehulehu mamuli no ia o ka Kakuna hana e hoekepue maila i Washetona, pela hoi keia mau Senate e hele mai nei a hoi aku e olelo, ua ae kakou i ka hoohui.

 

NA BEI EGIUMA E HOOPONOPONO

 

MAWAENA O KE AUPUNI HAWAII A ME IAPANA.

 

            Iokohama, Aug 5.  Ua laulaha ae kekahi lono pili aupuni, e olelo ana, ua koho aku la ke Aupuni o Iapana ia Belegiuma no ka hooponopono ana i ke po;hihihi ma waena o ke Aupuni Hawaii a me Iapana ma ka Aha Uwao.

 

HAWAII KUE IA AMERIKA.

 

Kahea ia e ike aku ia Peresidena McKinley.

 

ONI NA MEA HANA O AMERIKA

 

Omau paa na Kuikeleawe a ka Moiwahine.

 

Alu ka Uwea i ka Hoohui Aina.

 

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kina ma ka Poakolu nei, i loaa ma ai ia makou mai ke makou mea kakau mai nei Wasitona, na mea hou ano nui, e pili ana i ka huakai Alii e hoohialaai mai la i Amerika, a e heluhelu ia iho ka manao ano nui o ka leta malalo iho penei:

Wasinetona, Iulai 31 1897.                            

 

                                                                                    Aloha oe:

            No ka hoomau ana aku i ka’u hoike, e pili ana i ka oni ana o ke ehu wawae o ke Alii, no ka nai pauao ole i ka pono o ka aina a meka lahui, oia no ka’u e hoomau aku nei i ka hoike ana ak ia oe a me ka lahui.

            He mau la i hala ae nei, ua nee hoomaha aku na kapuai o ke Alii no Nu Ioka, a oiai ka huakai Alii e walea ana malaila a maka la 25 o Iulai, ua owe ae la ka laina o ka uwea telegalapa, e hali ana i na huaolelo e kona aku ana i ke Alii, e huli hou ke alo ihope nei, no ka ike a halawai pu ana me ka ike a halawai pu ana  me ka Peresidena ma ka Hale Keokeo, na leia lono i pahola ae i hoohikilele ae i na noonoo o ka leulehu, a o na poe ma ko ke Alii aoao, ua hoike ae la laou i ko lakou hauole, a o na poe anee hoohui aina, ua ku lakou me na helehelena hakamu, e manao ana o ke sekona hope loa keia e haule mai ai ka hamale a Iehova, no ka wawahi ana a okaoka loa ka hoohui aina.

            Oiai e mau ana ia mau manao ooloku, ma ka la 26 ae, ua hoea mai la ka huakai Alii o Wasinetona nei, a e like me na rula maa mau, ma ka hora 11 oia kakahiaka, ua ke ia aku la ka Elele Komisina, J Helelahe maluna o ke kaa, holo ana no ka hale Keokeo e lawe ana ina lono mua no ka hoolauna ana, ua hoike ia mai iaia, o ka hora 3 auina la e kipa aku ai ka huakai Alii e ike i ka Peresidena, ma ka manawai i hoike ia aela, ua ike ia aku la ke Alii ka Moi wahine me Kona kulana kapukapu Alii@imoku, e nee ana maluna o ke kaa o elua paa lio no ka Hale Keokeo, i ukali ia e Komisina Heleluhe, Mr.s Heleluhe a me Kapena Pama, ua le i ae na alahel aoaoa o na alanui me na kane, wahine a me na keiki, e kunou ana, e wehe ana i na papale, a ke nana aku i ke kulana a me ke kahiko o ke Alii, he ihiihi a anoano maoli no ke kulana o ka Moiwahine o Hawaii.

            Ua apo ia mai ka huakai Alii e ke Kakauolelo ponoi a ka Peresidena, a iwaena o ke aluka  o na Senate a me ka lakou mau wahine, e ike ana i ka Peresidena ia wa, ua maalo ae la ka huakai Alii, a maloko o ka Rumi Hikina o ka Hale Keokeo i hoomaha iho ai ka huakai Alii, he mau sekona oia hoom@la ana iho, komo mai la ka Peresidena Makinile, a hoolaena ia aku la ke Ali a me na @@ali e kona Kakauolelo ponoi.

            Mahope o a hoolauna ana, ua noho iho la ka Peresidena ma ka aoaoa akou o ke Alii, a he manawa hoi ia o na kukai olelo ana mawaena o laua, ma keia wahi, ua hiki ole i kou mea kakau ke hoomaopopo aku i ka hohonu o na mea i kuka ia, aka nae, ma naouli maluna o ka helehelena o ka Peresidena, ua hoike mai ia i kona hoopahaolaoia, me he la, he Anela kona kokoolua e kamailio nei, a i oie he ike ana paha ma ka maeuhane oiai he okoa ka mea i hai ia kau iaia, no ke ano maaupo a pela aku a i ko na halawai pu ana he maka a he maka, ua maule na a-a koko o kona puuwai, a wahi ana, “ua minamina loa ia au i ko kaua halawai mua ole ana, aka, aole e nalohia aku ka pono mai kona oiaio aku.”

            He manawa loihi keia launa ana a hookuuia ke anaina ike a ke Alii a me ka Peresidena.

            Ua like keia ike ana o ka Peresidena i ke Alii i mea ano nui, e hooulu ia mai ai na manao like ole iloko o ka lehulehu, aka, o ke Akua ka mea nana e hooponopono no ka la hui a meka aina.

            I mau aku ke aloha aina, ke kupaa a me ka lokahi iloko e ka lahui, a lei i ka lanakila.

            I ka hoopau ana i keia, ke haawi nei au i ko’u aloha ia oe a me ka lahui.

                                                            Aloha kakou.

 

            Aohe hewa ia makou ke hoo pu a ae, eia hou ae na keia mau hanai a lakou nei a hoea mai, iloko o kekahi mau la o keia pule ae, oia hoi kekahi hoa oka Aha Senat e hoouna ia mai ana, no ka nana ana, kiei ana, a halo aua iho i ka aina nani o Hawaii i kapipi aia me na hunahuna maemae o ka mura a me ka libano, na waiwai makamae oka aina hemolele o Palesetina.

            E hoea mua mai ana kekahi i ka la 17 ae nei, a i ole mahope aku, a oia auanei ka wa a ua poe  nei, e kii ai e milimili i ua malihini la, me na hookipa hiwahiwa ana mai a lakou nei aku ka mea hoi a lakou nei e ke-ke ai na niho i ka wa o ke aupuni Moi e ku ana.  I keia wa, he alahula ia a Kaahupahau a lakou nei e hana nei, he @@imo mana kukai olelo ana, a he oi loa aku hoi ma na hoahaaina ana.

            Oia ka makou e olelo ae nei e hoouna ia mai ana keia poe aole no ka imi pono maoli ana i ka mea oiaio, aka, o ka hele mai, haho a piha, ku ae no hoi i ka home.

            He kakaikahi loa paha ka poei loaa na manao kuokoa e hana ai ka pono o kela a me keia, elike me ko Mr. Balana ano, ka oi pu, hele pu, a kamakamailio pu mawaena o na aoaoa elua, e noii ana i ka mea oiaio, me ka nana ole ia mau hooipa kelakela a na aoao elua.

            A i ka hiki ana i ke alo o ko na haku a waiho aku i ka hoike, ua lilo ia he poka pa-hu nana i hoolilo i ka Hoohui Aina i ninau make a hiki i keia la, a pela makou e kau aku nei maluna o ke kanaka mua e hoea mai ana, ke kanaka hoi i akaka ole kona aoao kalaiaina i k ai, no ka hoohui aina paha, a i ole, no ke aupuni alii paha o Hawaii.

            No kona kokoolua hoi, he anee ipuka oia no ka aoao Hoohui Aina, aohe no nae hoi he hewa, ina no hoi laua e hoea kino mai ana, na ko ka Iahui noho malie no me ka eueu ole aku, e haawi ia mai ai na kuka pu ana ma ke ano hoaloha, a e kaa ai hoi ia kakaou ka lanakila kamahao mai ka lokomaikai mai o na Lani.

 

HE OIA MAU O KE ONENE KAUA

            Canea, Crete, Aug. 4.  Mamuli o ka loaa ana mai o kekahi lono, aia na aumokukaua o Tureke ke holo mai ia mai Dardeanelles no keai mau kai eia na mokukaua o na aupuni like ole ke hoomakaukau nei, i ko lakou mau mahu, ua lawe ae na pualikoa o ka aina i ka mana.  Ua hoopihoihoi ia na Mussulman i keia lono a me keia mau hoomakaukau ana.

            O na Adimarala a me na Kapena, ua halawai ae lakou i keia la maluna o ka mokukaua lawehae o Italia, no ka noonoo pono ana no keia kumahana.

            Ua hoounaia aku no ka hakilo ana i keia mau aumokukaua e hiki mai ana he mokuakua Farani ao S@@@, he moku Italia no ke kaikuono o Sada, moku kaua Ausetuna no Castellia he mokukaua Rusa no Retima.