Ke Aloha Aina, Volume III, Number 35, 28 August 1897 — Page 3

Page PDF (834.77 KB)

This text was transcribed by:  Carol Hill
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

           POAONO AUGATE 28, 1897              3

 

E MAKAALA LOA

  Ua ulu mai keia manao iloko a makou, mamuli no ia o ko makou ikemaka ana i kekahi hana a makou i manao ai, ua hoopilikia ia ke oia o ka lehulehu, ma na mea e pili ana i ke kuai ia ana o na i’a ma ka Makeke O Kuaokala, oia hoi na ano i’a a pau, i hiki ke ai ia me ka hoopilikia ole i ke ola o ka lehulehu, a penei makou i ike ai:

    I kekahi kakahiaka o kela pule aku nei, ua heie aku la kekahi lede e kuai amaama ma ka Mekeke, a me kekahi mau ano i’a e ae, a i ka lawa pono ana o kana mau mea i makemake ai e kuai, ua huli hoi aku la oia no kona wahi ponoi, a hana iho la i na mea a pau e makaukau ai no ka paina kakahiaka, me ka manao nei hoi he pono keia, oiai, ua pololi a hakahaka mai la o loko.

  Ninini ke kai, momoku ka pihapiha, a hoopu-hu hoi ka opu, a oia no ka wa pii ae ai o kahi makani o Leleo, a hiki ole iho la ia lakou a pau ke ai, a o ka hana pono wale no, oia ka hoihoi hou aku i ka mea nana i kuai mai iaia, me ka nui o ka manawa i hooluhi ia malalo o keia hana.

  No makou iho, ua manao makou, ua ili aku keia hewa maluna o ka Luna Nui o ka Makeke Kuai I’a, mamuli o kona nana pono ole ana i ke ano o na I’a a pau e lawe ia mai ana no ke kuai akea aku imua o ka lehulehu, a oia hoi, ke uku nei ka waihona o ka lahui iaia ma ka uku mahina, no ka helu ana a noii ana i ke ano o na i’a  a pau e kuai ia ana maloko o ka Makeke, ina paha no ke ino, ua kauoha ka Papa Ola iaia, e hookaawale koke aku ia mau mea a pau mailoko aku o ka Makeke, me ka nana ole i ke poho o ka mea nona ia waiwai.

  He lehulehu o ko makou halawai ana me na kuia o keia ano, mai na poe piepiele i’a mai, a i kaa hoi malalo o ke kuai ana o na Pake, ma ka hoohui pu ia ana o na ia hau me na i’a hou loa, a i kou wa e hiki ai i kauhale a nana pono iho i ke ano o ka i’a, eia ka he i’a hau, a ua hoohuikau pu ia me na i’a hou loa, i wahi e pau ai i ke kuai ia.

  O ka hana ia a ka Luna Nui o ka Makeke, o ke kinai i na hana ino, a o ke ao aku i ka poe e hana pela, mai hana hou o hoea mai auanei ka hopena pilikia maluna o lakou a pau, a oia hoi ka makou e upu aku nei, e hooko aku ke kanaka o ka lehulehu i kana hana, me ka nana ole i ke kulana o ka mea kiekie a haahaa paha, elike me kona kuleana i hookohu ia ai ma ia wahi.

 

AIA  NO  I  WASINETONA,  KAHI  I  LUAKAHA  AI.

E Ka-ua mai ana i ka Lahui e Kupaa mau.

  Ma ke ku ana mai la o ka mokuahi Alameda i keia kakahiaka, i loaa mai ai ia makou ka lono, mai Wasinetona loa mai, a e heluhelu ia iho penei:

    Ebbitt House, Aug. 14,1897.

                                                               Aloha oe:

  Eia no makou a pau i Wasinetona nei kahi i luakaha ai i ka olu, me ka oluolu maikai o ko makou mau ola, a pela no hoi me ko ke Alii Aimoku noho ana.

  Ua loaa mai no kau, a ua ike iho no i ke kulana kupaa mau o ka lahui.  Nui ka hauoli o ka manao no ia mea, ke alahele pihoihoi a hopo ole e hoomanawanui ae nei i ka aina malihini.

  Ua wawa ia ae na lono hoopunipuni, e pili ana no ka huki ia o ka Hae Amerika ma Hawaii a i hoolaha ia hoi maloko o kekahi mau nupepa hoonuinui o Kapalakiko.  A ke nana mau ia la na moku mai Hawaii mai, o ka lohe aku, ua huki io ia ka Hae Amerika.

  Ua hele aku kekahi haole kakau nupepa e ninau pono ia Kuhina Nui Saremana, no ka oiaio o keia mau wawa olelo, i hoouna ia mai Honolulu mai, a i manao ia mai ka pohai mai no ia o na poe keiki a ka nahe sa nui o ke ao, oia o Satana.

  Ua pane mai ke Kuhina Nui me keia mau olelo e hookaakaa ia ai na onohi maka o ka mea ninau.  Aohe ke kauoha i haawi ia aku ia Kuhina Noho o Amerika ma Hawaii, a me Adimarala Miller, e huki i ka Hae Amerika a hiki i ka wa e hui hou ai ka Aha Senate i ka la 5 o Dekembaba, oia hoi ka wa e hui hou ai ka Ahaolelo mau, a oia ka wa e noonoo hou ia ai ko kakou pono.

  O kekahi no hoi, ua hele ka Peresidena Makinile mai Wasinetona aku, a aole loa he mea e hanaia ana a hiki i ke Kau mau.

  Eia hou, ua komo mai nei na keakea a Geremania, Potugala a me Iapana, e pili ana no ko lakou mau waiwai kalepa, mamuli o ke kiekie o ke dute ana i ka wa e komo mai ai iloko o ka aina, he mau kakoo ikaika keia ma ko kakou aoao.

  Nolaila, e Hawaii Nui Kuauli, uumi ka hanu, no ka mea, ua hala ae nei na makahiki eha o ko kakou hoomanuwanui ana, a he ekolu wale no hoi mahina e kali hou aku ai, a hiki aku i ka wa e hana maoli ia ai ka pono o ka lahui.

  E haawi i ke aloha i ka lahui mai Hawaii a Kauai.  O ke aloha no ko kakou.

 

NUHOU  HOPE  LOA.

  Ma ke ku ana mai nei a ka mokuahi Alameda i keia kakahiaka nui Poaha, i loaa mai ai ia makou na mea hou like ole a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke lawe mai nei makou a hoopuka aku me ka hakalia ole, penei.

 

UA  HOONELE  IA  I  KA  AI.

  Havana, Cuba, Aug. 18.    Ua hoouna ke kahunapule o Esperanza, apana o Santa Clara, he mau palapala uwalo i ka Bihopa o Havana, penei:

    Mai ka la 1 mai o Iulai, ua paa na halekuai me na makeke mamuli o ke kauoha a ke Kapena Kenarala.  Ma ka inoa o ke Akua, ke noi aku nei au i kou kiekie e noi ikaika i ke Kapena-Kenarala, e hoopau ae ia kuahaua, a i ole pela, e make ana no kanaka a pau no ka pololi.  He lehulehu wale i pau aku i ka make.  Ua manao ke Kapena-Kenarala e hooko i ke kuahaua a hiki i ka paa ana o ka papu e hoopuni ana i ke kulanakauhale, a ua hai ia mai ia’u aole e paa mamua o iwakalua la.

  He palapala e ae no kekahi i kakau ia e ka Meia ola wahi kulanakauhale i ke Kiaaina o ia apana e hoike aku ana i ka pilikia oia kulanakauhale mamuli o ka nele i ka ai.

  O La Esperanza, he wahi taona ia o 8000 kanaka e noho ana maloko ona.  Ua lehulehu na manawa a na poe kipi i komo mai ai a hao aku la i na waiwai, a i mea e hoopai ia ai na poe e noho ana malaila no ke kue ole ana aku i na poe kipi, ua hoopuka ae la o Weyler he kuahaua hoopilikia, mamuli o ke kau mau o na maka o ka poe kipi maluna o kona mau halekuai a me na makeke.  O ka mea nae i hooi loa mai i ka hoomainoino  o na poe koa e hoomoana ana maloko o ke kulanakauhale, ua hoolako pono ia lakou me na mea ai, aka, ua haawiia nae kekahi kauoha paa loa ia lakou, aole e haawi i na kokua ana i na poe o ke kulanakauhale.

  Ua hoea mai na lono i piha me ka ehaeha mai keia kulanakauhale mai, e hoike mai ana, aia na makuahine ke kukuli ia imua o na Sepania me ka lakou mau kamaiki no ke noi ana aku i mau mea ai.  Ua nui na kane i kipu ia, oiai lakou e hoao ana no ka hele ana aku i kekahi kulanakauhale okoa aku no ke kii ana i mau mea ai.

  O na lono hope mai La Esperanza mai, aia na kanaka iloko o na manao uluahewa, a ke pepehi la ia lakou iho no, a e kekahi poe, ua lawe maoli ae no i ko lakou ola.

 

HE  OIA  MAU  NO  KA  HAKAKA  MA  CUBA.

  Havana, Cuba, Aug. 18.    Ua lohe ia mai la, ua komo aku la na pualikoa o Gomez iloko o ke kulanakauhale o Santa Clara.

  O ke kulanakauhale nui o Trinidad, apana o Santa Clara ua komo ia ia  e na poe kipi. a hao ae la i na waiwai o loko o ke kulanakauhale me ka lawe pu ana aku he heluna nui o na lako ai me na lako kaua ua kue mai no na Sepania, aka aole nae ia he mea no na poe Cuba e kuemi hope ai.

  Mai Santa mai, ua hoike ae o Konela Vara del Ray, ua ulu ae he hoouka hahana mawaena o kona mau koa a me na poe Cuba, ua nui ka make o na aoao a elua, aka, ua olelo ae na Sepania, ua lilo ia lakou ka lanakila.

  Ma kahi e kokoke ana i ke kulanakauhale o Santa Clara, ma Purial a me Machita, oiai kekahi bataliona koa Sepania e hele pu ana me kekahi ma lihini no ka hoomalu ana, ua lele ia mai lakou e na poe kipi, a no kekahi manawa loihi ko lakou hoouka kaua ana, ua lawe pio ae la na Cuba i na Sepania. 

 

LOAA  KA  WAIWAI  ILOKO O  NA PULE  POKOLE  WALE  NO.

  Seattle, Aug. 18.  I keia kakahiaka i hoea mai ai ka mokuahi Al-ki mai Dyea, Alaska mai. I keia auinala ua haawi aku la kekahi kanaka ia Willis Thorp i hoi mai nei maluna o ia moku, he leta mai ia Edward Thorp, ma ka aina mai, e olelo mai ana iloko o ewalu pule, ua loaa iaia me ka hoomaemae ana he auina waiwai o ke gula, nona ka waiwai oi he $130,00 e hoi mai ana oia maluna o ka mokuahi Postland e ku mai ana ianei i ka la 26 o Augate.  Ua haalele iho o Thorp ia Seattle, he makahiki i hala ae nei no ka akau me kekahi mau bipi.

 

 E  MAKE  ANA  O  ANGIOLILLO.

  Madarida, Aug. 18.    Ua papa loa ke aupuni o Sepania i na telegarapa a me na telepona no na mea e pili ana ia Angiolillo ka mea nana i powa i ke Kuhina Nui Canovas, i hookolokolo kanawai koa ia ma Vegara, ma ka la Sabati nei, a i hookau ia ka hoopai ma ka Poahaki nei, e make ma ka umii ia ana.  Ua manao ia i ka la apopo, a i ole, i ka Poalima e make ai oia.

 

KUE  O  KAUNA  MARY I  KA HOOHUI  AINA.

  Springfield.  Aug. 7 1897      Ma ka halawai ana a ka Hui Kuwaena W.C.T.U., o Augate, i malamaia ma ka ia inehinei e Kauka Mary Walker, ua halolelo ae oia no ke kue ana aku i ka hae@ aina e manao ia nei me Hawaii, ma ke ano he hana hewa loa i ka Moiwahine Liliuokalani.  Ua hoakaka ae oia i na mea e pili ana no ka Moiwahine me na huaolelo aloha, a noi ae la i na wahine a pau oia ahahui e hui like ma ke kue ana aku i ka hoohui aina.

 

KA  PERESIDENA  O  KA  HUI  ALOHA  AINA.

  Mamuli o ka ma’i o ka wahine a ka Peresidena Nui o ka Hui Aloha Aina o ka Paeaina holookoa, nolaila, aole oia i hoi mai ma ka Mauna Loa o ka Poalua nei, aka, o kona manao lana no nae, e hoea mai ana oia me kona ohana a pau ma ka la 3 o Sepatemaba no Honolulu nei.

  Mamuli o kona hookaulua hou ana aku la no Kona, ua loaa ka wa kupono nona e komo kino aku ai iloko o na Ahahui Aloha Aina lala oia mau wahi, no ka paipai a me ka hoeueu ana ia lakou, mai punihei i na hana kakau inoa a kekahi poe e makemake nei e hana.

  A ma na leta i hoea mai nei i o makou nei, ua lokahi na mea a pau e kokua malalo o keia mau hana maikai a ka Peresidena, me kona hoike pu aku, e hoea mai ana no ka wa ana e kuhea mai ai i ka lahui, no ka lawelawe ana i kekahi hana e kue aku ai i ke kuikahi Hoohui Aina a oia ka wa a ka lahui e ku ai iluna me ka manao lokahi a hana i ka hana.  He maikai no kona ola kino, a he ikaika no hoi ma ka hana.

 

HE  OPUU  MOMI.

  Ma ka hora 11:15 a.m. o ke kakahiaka Poakahi nei, ma Maunakiekie, Honolulu nei,

ua oili mai la mai ka puhaka mai o Mr. an me Mrs. D.S.K. Thompson,he keikiane nui nepunepu.  Pomaikai na makou oaio, i ka hanau nui o ka lakou mau wahine a ke kalokalo ae nei Ke Aloha Aina, @ hahai ia na la o ke kamaiki opio me ka oluolu maikai, a o na makua hoi, e hoolaupai ae i ko kihapai ohana, i ulu hou ai ko kakou lahui.

 

UA  HOOPAI  IA.

  I mua o ke Kiure i ka puina ia Poalua nei, ua ahewa ia o Hi@key, ka Luna haole o Hakalau Hilo, na ka pepehi ana i ka Pake a make loa.  I ke kakahiaka Poakolu nei, ua kau mai la ka Lunakanawai Kaapuni A.W. Carter, i kona uku hoopai, he hoopaahao ia me ka nana oalea ma Aiwa no elima makahiki a i keia ia, he pio oia ua ke kanawai, elike me ka hewa ana i hana ai.

 

UA  LILO  AE  NEI  IA  CAMARA.

  Ua lilo ae nei ia I. Camara opio ma ke kuai ko Antonio Fernandez i kuleana o kela halekuai @ma e ku nei ma ke alanui Papa. a ua lilo ae @a oia aku ana hoi ka ana i keia manawa.

  Ua haalele iho ia oia ia Honolulu nei ma ka A@ a hala aku ia ae Kip@  no ka @ ina @ ka waiwai o kona halekuai @.