Ke Aloha Aina, Volume III, Number 36, 4 September 1897 — HE MOOLELO HOONANEA -NO KE- Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. -A ME- Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo. Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA -NO KE- Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. -A ME- Ka Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo.

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

Hu I ti pono m.ii !a kona p-ju rr krhi " . "■ ...... j a ka pletr,akuie e n;*na iho ana; me na heleheiena mahamaha'o Ka hauo'i, a me ka !e© o ka mea i plha kona puuwai i ke aloh», ua ninau koke iho la oia ! ke kaikamahme aiu me keia mau oieio. E ke kaikamahme ui opio, ka a.ea nona ka nani i like me ka olinolmo o na kukuna o ka la, a 0 ka lua" ale boi a'u ? īke ai mai ko'u mau la opio mai, a ke kokoke aku nei ko'u kino palupalu e iho ma kela aoao o ka honua, akahi no wau a halawai n ; ea kino 1 kahiko :a mau helehelena me ka nani oikelakela a oum ke ao holookoa, Pehea la i hoea mai ai keia mau ouli pahaohae e kau nei malu 'a o kou kmo ua hanaia anei kekahi haa; puuwai eleele maluna ou, e ka iima menemene oie o kekahi mea i loaa oie laia ka uhane o ke aloha ? a i ole, aa halawai anei' oe me'na holoholona hihiu- hae, a mai ko lakou mau maiuu mai 1 loaa ai keia pilikia maluna ou ? O keia mau olelo kaukau a ka elemakuie e kamailio nei imua o ka Ut ua hiki laia ke hormaoprpo koke iho i na oleio a pan a ka elennku!e, i kamailio nia! si imua ena, oia ! hoi ka eha weiania n-an.ua iho, e mao ae ana me he ohu la i halii paa jho a pau ae. A oia hoi kona i olelo mai % imua o ka me ke k !u pna iho 0 hr waim*ka, uk. • k» n.i. f,. 1; niaka nohi.a mai, e hoopuiu ana i kena m«u S!'!pnlina lāhilahi, niann.h o kona hooman.-o ana ae i kana mea ,>ioha he kane Ua hoea tvuu keia tnau J-.opcsia manaonau maluna o ko'u kitio, numuh o ko'u paakiki ma 1» ko'u manao ponei iho, nft ka apono oie o kr.'u n-ea ah ha hookahi he kane. Aka, mamuh o ko'r manao ponoi ih<jk ua koho aku au i ka'u kauwa wah ne punahele, kg mea hoi a kuu kane i ho ke RH>a nai i o>a honua, aia he mau hiohiona heeenahua ilek® ona kahi i hakukn a', no kuu kauwa me kona ao pu mai, e malaōia !oa au ia'u iho, riīai na hana }'ahele mai a k iu kauwā s hooni-anua as 1 na lako o kc.. noho snp l>a l-.io n.au oleu» hoakaka 1 ni.ll 31 »*V, 1 m«-a ole, mamu'» o palaka a me ka minea, a ma w *n. , i « ■kaunhs sku U su e hana u 1 elua 'to n? " - U -:*,s e holoiia nu-' wah»; o ke kulai.akauhale a'i;. a e ,ikc me ka man* o Va'u kiīyoh.\ pela no< 1 hooko awiwi i* mai ai ra mea a piu mau» A , n no !u-: h'• »». . »•. -ii .k. s ■ks i 1 1 V , V « - j IU o u.: • ,1 ' : i '• V'• >•• , • a ii.i 4ianoi o ie li'īarska,:bi,h'. trc ka manno t ho< k; ke aku a\s v>ok>ko o ka n>a'o o ka hs ! rā*r

I keia w,;, akahi no au a ike iho, o keia huakp' hcTe a meua, o ka hop< na ia c ko'u mau !a ma keia au, mamuli o ka hana maalea a ku no hoi ! ka' naāiī— ao a kim kauwa w&hine, kona ahai ana mai i ka holo o kona lio e kainoe ana no.lok ■ o keia uiu nahele kanaka olt kahi hoi a'u i alualu mai ai mahope ona, me ka manao e hoopakele i kona oia mai ka ahai an.; mai a ka lio. I* 1 ;] noke aku nu i ka huii nia, a o ka hopena i'kau rnat īa maluna o'u oia hoi ka niaiuhilnhi o ko'u mau Uia a tne ka raa; t!uatnoe pu, ua komo aku lg au maialo o kekahi ana poh.-iku a hiamee iho !a. A 1 ko'u wa paha i pauhia toa ia ai e ka hiamoe, i hoea ae ai oia, a h: ha iho la i keia mau maewaewa malur»a okuu kino au e ike mai la i keia wa. Nolaila, o na manao a'u i paulele ai māluna ona i na Ja i hala, i keia minute a kaua e kamailio nei, a oiai hoi, ua' hoi hou ka noeuoo ileko o ko'u ua hiki au ke kqho pololei me ka hoohewahe<3ta--ole?*<^'*Ka."'Han'a i hana keiaJortim* e kuu k'no oei a olua e ike mai la. A ke hoohiki noi au ma ka inoa o Alahe, ao!e loa au e m»iama hou i kekah' kauwa wahine e ! ike me kona ano ka loki ino. o hshai mau mai aaanei mahope o ko'u kino na aiahele o ka .. o ka popi'.ikia. Ano, ke nana aku nei an ia olua me he mea la o ko'u mau makua'nana au i hanau mai, mamuh o ieo'u aie i ko olui ahonui a me ka lokolnaikai, t ka malama ana iho i keia kino lu omainoin » A no'u iho, pehea la au e ha!ta ,wahi e hookaa ia ai o ko'o mau aie, ke , ?ke nei au, eia au ma ke a5ahele o k& i Ip'-hihīhi kahi i k" m, a he not hoi na | n;ea h;;!'j>:luia e hiki aku ;.i i hc\,me :

,! Noiaiia, ke hooholo nt? nu i ko'u hnan >c, t n h" a e iilo i kt]ps no ke;a | vvr-onaht !f, a o ke'a ka hom-: j h ; i->« r. • kr'u nuho .uu ma ku.i j muā oK". * \ M» k\.«M ov,u» okio a ua katknm-bine r.M, : p:irSi ?a mu» e waiauka e hi-'lu ana r.,i kona inau Hhi ihi ibo, i hoopi.ui hru m»i i na emaka wai kuk'o mai na [uika niai heuhou ia ai a»a ku ! na kmo, v hooi hou ae ana hoi i ka eha * miinwa r ka tnea hiks iaia ke hoouianawanui. A na ia tha e lalawe ala ma na w.h, 3 pau ! hoortiau!e hoomaule' aku iaij, n e ka {>j!i hou ana' iho o kopa mau n'.aka. a peu ae !a kona ;kr ar>a no kekah) rruu mtnute. Manuili o keu idiu ulm i io«:* huu iha (a m&iun* o ke kaikaniahme aln» oia k* ua nuu elenakuie b, i k »iī hou iho 8! ma k*h: » koka e hueaW.ii nei mailoko mas o ke kmo o ke kaikamahiiie opio, * i'oko no o na mmulē j>o- - i» aku ta ka ho. - hin.i o kt koko» e kā mina o ki 'aau * ua mau eU m»ku?c a'a. A n.i hoi k* wa i ike h u* «ku ou* kß»kim*hn t »1» t h u< 3*i4, « k*tksa i! it U kor«* m*u r t~ . k>. ike ho;s 5a no m», eu no kooa ! kani.nma m* koiu *o*o i.. v .k; k!*- i •-,» *j*| \ «n* r,o hoi wa * i , <. .uukl ( k * e i»ai *i i*ie kua 11.«.. 11«. o, o k < n k euio» i k* i m*i.

Ua hala-ae nei he mau hcra o ko k. kou hūi a launa pu ana, ua manao au, ua iawa na'kaniailio ana 110 ktkahi ma.u e 1..0;*..:cha a: 1 k; u iunaikehala, . '-e t\on6i aku nei au i kou oluoiu t ke kaniamahiiie (spio, e hoona!u l-.i i .;u noonoo. aoa no umau ano kamailio, a e oluolu e ae iiui, e haīiwi'i ke koe«a o ko kakou rnanawano ko katii u paina &hiah", O.ai, ua ni-ikaukau na a ..pau, ■ ■•■.'.,■" ■ - i hakaha w,-?le no i ko. kakou nee . @kv; tna ka o .-a *Au 1 !jaā 13 maua, i kamau. iho ai ka waihona a: 1 kona kuleana j. b>>oksowale la nona. A 0 na manao a kakou 1 kamaiho mua ae nei. e hoonalo loa aku ia mau mea mai ko kakou noouoo sku, me he 'mea la, aohe a kakou me.i i kamailio ai no ;a mea. He oiaio, elike me na olelo a akahele a ka elemakuk, [-eia 01« iapaku ai ia mau ole'o, me *.= liooko pu r-na aku t hana el.ke me ka mrkem-ke o k ■■ u k m >ins. Aka, iaia i.hoao 'a'e ai e aia iluna, aia hai, u& hooi m'au ia mai ka eha maluna ona, a k? ike mai U.'n» hoi na elemakule la ano kupilikii ms!iina ona. A oia ka laua t pane lik£ mai ai me ka loleahi, na maua e kokua !a oe ma na mea a pau, no ka mea, ke ike nei niaua, aia oe ilokp oka ehaeha kahi 1 waiho ai, a oka maua hana poho ia 0 ke kokua aku 1 ka mea pilikia. A oia no hoi ko laua wr. ! lawe mai ai 1 na meā ai a kokoke imua 0 kona alo, a pt U no h>i me ka laua, a h>< - maka iho īa lakou e ai, me ka loaa ole 10 he mau keakea i ua kakaoiahme la, a hiki i ko la.kou'niaon? an». * He oi'iio, o na'manao nia.halo a mc •ke'aUiHa, aia !a ileko .0" ke" 'kaikanuh - ne alii kahi i loku ;ii, a k h a fnai k,t wa ktipf.no, e haawi i .hi eku nui na kcna'nsau n?ea'nan3 oia 1 hoo* pakele mai'na popi! kia i. hookau la mat at maluna o kona kmo. :

Mauinli {) ken msu hanā nmkai 3 keia msu t.ltm.ikvsle, «a klp ia i nua hnon»at>«!\> ileko o ka puuw.*i o ke kal alī< t ene h<; mea la, e kone mai ana 1 kona lunaikehala ~ o kona iu la a me kon » koko ma ;a hope ku. Ua hoohala ia aku e lakōu kekahi mau hora oia p > ini ke kamnilio r na, Vna ka wehewehe ina i kona mv>olelo ma» ka mua # ka Wpe, a o kana ai4.u i»ea a pau e kantfiiHo «i, u« hoike mai ua eiemakule 1 ko laua mau maoao hiiiiui maluna o olelo a pau. Mamuli io no hoi o keia nuu olelo a keu kaikamahine a'r, ua honaie iho ia lau», he |>obW» n* alelo a pau a keu kai*»n\.)hMH op'o i hoike aku «i tmua 0 Mahone <ho o na kiW Oie'.o ana» oa haawt ae :akou i auniwa kupono au iakou n au lahilihi n-akt e hōuiuolu aū t ole »1 hot e Hio la 1 kuuau e hoano I e ai t ke oi* 0 k« kttka«iāhiae | A peU iho !* Ukou 1 tKht> at me ka | %m 0 k* »ā»arot iktm wau elemakw'e, i hm waihona noo»\oo i k* Wai*ti laahi* e ftt tK>b« 1 k« |Mh« a<u o 1 d i ) e 0 koiv tu4)o 4i<«a to« * o o %.i maiaiia ar»a *, 1 u*kv* k|.n 4 w* h.i ■ ii*< i,i k< sk.st.K4. m l>vsW 41 >> j k . »t«C i< «a *a i U t ,!'.* i;*.;.*.»;, 4 i k*i * i hoi mui 0 k4iu a\:ha. 3

I kekahi kakahiaka nui poniponi a a ae ne» oia a hek hokholo aku la iioko 0 ke kihapai mea kanu a kona maif kahu haoai e nanea ana i ka hopīohe » K*e kani ikuwa mai aka leo o n manu naho kuahiwi o ka'wao, a ika olu nanabe ho'i o ke Kehau e pa āpa la kakahiaka nui poniponi. r Na keia mau !eo hor nanea o na manu e kani hone ana, i hooulu mai i ke aloha a paila ho kana kane, a oi* kana 1 kaukau ae ai me keiā mau oleīo e hoeha ana i kona mau puuwai. Eii au ke hoauwana ia nei īloko o kei» nahele leanaka ole, a'u kanaka e hoo!ono se nei, oka leo kupinai o lia maou noho kuafiiwi, e puni mai rei ma kahi a'u e noho nei, me he mea mau pokii ia ma. *a puhaki..hookahi mai. Ke hoike'mai r.ei ko 1ako"?i njsv! ko ika nanahe e- ko \ekou mau k— ieo kan! s me he »e>la, ? har.wi m*l ana » ko k»kou aioha ia'u, no ka mea a kv'o pouwai-i «loha Ua haia ae nei hoi na h ikiiki loa a ka eha on» paiapu a ka -nea manao ino i hana iho ai m't!una aWu s a eiā hoi ke?a nvau I», »ka eha, aka eha hma ole a.ke »U ha, ka mea hoi a ke;a mak waimaka hoohanmi mau , neī i na *i a pnu. , * Al», ht>okahi nae mea m ?oa >ku o ■ka eha o ko'u umaomi, nou e ki-u hoi p:li oke anu, oia hoi, ke heekokoke . *ku nei au i tia ta e haakohi iht> su i ka| } loaa nia» ko kaua puhaka m>i,j ue na haawina o ke kaumaha a me k«; luuluu au e auamo iku ai li mau kau-, maha a pa.u. a\e kou ike ok mai, 5 ! : j { Ot»i f»ae «a e ksffiāī!io no keu J k mau mes, aia nt wamuka ke elo ala i ki Uu o ka Uh.Uhi, a q kona | nanaina ia mau minuie, ua ':k? nu~ i » : ni kuiuns U % tph ie aiu « na kakj»i pāh o kt kuAhiwi nu ka nani nu : , tmU Uoi u\c ka U; M#vk t;u >: kc»a uuu minuie e k»m*r-io r,c, • | £ I w.t i thj «1 ia t Madfhna I keu mau \«uka. me rtuiu.v *oV hookah; m « ~ *ke, «ka, oa kahih<«4 nae eu : • I ttcdn*>vi «»* pe.*. | o«ai, bc h p bek 4«a iioko ke <UAtnaa 4 ka^ ■ m*v; w| #k »A| »iU», * i&k i WIK 44 4vj tb*<i \ >vU£a **** e k« | a tiih. tko bv4 *.* *

pOpo ue hapai u Keia kaikamahine f ... ■ ■ - .' ;■■ ~S - opio, a o kona . mea hopohopo wale no piha, in i paha ua nwle ke ke'ki i k& . houhou īa o;.i ika pahi eka mea pakaha. , Aka, aole heike mai i k.ona o ke kaikaxiiahine, o lilo auanei ia mea e hoano e ai i kona manae, a hooj aku paha i na hana e hoopi'ikia ht u ai i kona ola, Nolaila, ua pee malie hoi me ka Msde\in.t ! ke;«» mau mmute e karaa»lto ;e. —^ — Ua rhake o Mrs McLnughitn, he mea i ioohia ika nun lepera, no elua ae nei «akahiki, a ua hoo-t Ura ia hu; i lapana e ta ai, ua make mai qei iaa ka Panalaau o iii« aku nei ajte-