Ke Aloha Aina, Volume III, Number 43, 23 October 1897 — ELIKE ANA ANEI NA HAWAII ME NA NEGERO? [ARTICLE]

ELIKE ANA ANEI NA HAWAII ME NA NEGERO?

He ninau keia na makou i manao he wa kupono keia e kamailio ai maluna o ke kahua laula o ka noho ana kuokoa, a oiai hoi, ke lohe a ke ike maka nei kakou i na hoikeike ana e pili ana no keia ninau, ma kekahi mau nupepa o Amerika, e olelo ana, i ka hookae maopopo o na haole i na negero, a pela no hoi me na Ilikini, ka poe nona ka lepo a ua poe haole ia e hehuku la,

No laila, ua ulu mai la na manao makee a me ke walania i loko o ko makou puuwai e hoohalike ia aku ana anei ko kakou noho ana e like me ko keia mau lahui a elua iloko o ka puuwai ponoi o na Mokuaina o Amerika, oiai kakou he mau tausani mile ka mamao mai ko lakou mau kapakai mai? Manao no makou, pela io no, oiai, he lili a he makaewaewa no kekahi poe ia kakou ma ke ano o ko kakou ili, a i ano like no hoi ma ka lakou kapa ana i na negero a me na Ilikini. He mea oiaio loa ke hookokoke mai nei ia mau la a kakou e apuepue nei me ka ikaika, me ka manao paa mau, e kue aku ma na ano apau i ke komo ana mau o ia mau hana awahua a kakou i makemake ole ai e ike me ko kakou mau maka ponoi, ka mea hoi a kela kanaka kilo aupuni kaulana i wanana kahiko mai ai, "o ke kuikahi panailike ka elepani nui nana e hookonokono aku ia kakou e hoohuiia me Amerika, a o ke alahele hoi o ka Hoohui Aina, me ka lili pili lahui." Eia ke hookoia mai nei ua mau olelo la, a eia ua elepani nui nei iloko o ka waihona o ka lehulehu kani i hapuku ai, a o kekahi, ei aku no a hoea mai, nolaila, pehea kakou e pakele ai mai keia mai omole laau make a lakou nei e ake e hanai mai maluna o kakou, aole anei me ka ikaika o ko kakou manao makee i ko kakou aina? Pela np, oia ka mea nana e hoolilo i na manao hookae o keia poe, i manao ai e awaiaulu ia kakou, e like me ko na negero o Amerika, ma ka hoo neoneo ana ia lakou ma na wahi a lakou i hookahua iho ai ko lakou mau kupuai. Aka, o ko na Hawaii ponoi, aole no ia i like aku me ko na negero o na aina e, no ka mea, no kakou ponoi no ko kakou aina, a na ko kakou mau kupuna hoi i na;i me na aweawe koko o ka hoomanawanui a hiki i ka hui ana o keia mau Paemoku i hookahi, a ma ia wahi, ua ku kaawale mai kakou mai a lakou mai, oiai, he poe lakou i halihali ia aku iloko o Amerika ma ke ano he poe limahana no loko o na aina mahi pulupulu, a he poe hoi i loaa ole ko lakou noho kuokoa ana, a hiki i ka wa o Peresidena Likekona, ka makuaknae hoi oia poe uhane a ke Akua i hana ai. Nolaila, o ka ninau wale no i makemakeia, o ko kakou like me na negero o Amerika, ma keia wahi, e pane pokole maikou, e like ana, ke hui kakou me Amerika, ma keia mua aku, a ina aole e hui ana, aole loa kakou e like me lakou, a e nono ana no kakou e ai i ka kakou mau mea ai me ka ono o ka puu, a me ka hauoli o ka manao.