Ke Aloha Aina, Volume III, Number 49, 4 December 1897 — Page 3

Page PDF (832.56 KB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  uncle franklin and auntie sachi motoyama

KE ALOHA AINA

 

KE ALOHA AINA, POAONO, DEKEMABA 4, 1897.     3

--

KA AHAMELE NUI A NA HOA-

HANAU O SANA ANARU

--

            Ua haawi io ae na hoahanau Hawaii o ka ekelesia o Sana Anaru i ka ahamele a makou i hoike mua aku ai, maloko o ko lakou rumi Kula Sabati, ma ka hora 7:30 o ka po Poalua nei , ka la hoi i piha ai na makahiki he kanakolukumamaha o ka make ana o Kamehameha eha, ke Alii nana i kukulu mua ia ekalesia ma Hawaii nei.

            Ua heea ae ke Kama'liiwahine Kaiulani malaila, i ukaliia e kona makuakane a me kekahi poe e ae, a ua hoopiha ia no hoi o loko o ua rumi la me na poe makaikai.  Ua hoohiwahiwa ia me na lau uliuli o ka nahele me na have e kau ana maluna o kahi a na poe himeni e ku mai ai imua o ke anaina.

            He nani na mele i mele ia mai e lakou, a ua hoohauoliia hoi na mea a pau i hiki ae malaila, a eia iho ka lakou papa kuhikuhi oia po, penei:

 

MAHELE I.

Piano Duet--Grande Valse de

            Concert . . .  Titto Matei

Misses Anne Holt and Rowena

            Richardson of St. Andrew's

                        Priory.

Solo and Choruses--Kuu Pua i

            Paoakalani . . . Liliuokalani

                        Emerald Glee Club.

Quartet--Awaiaulu . . .

            Kawaihau Club.

Song--Admiral Tom . . . Hastings

            William Ault.

Cello Solo--Melody in F . . .

            . . .  Rubenstein

            Wray Taylor.

Humorous Reading . . .

            R. J. Fenn.

            •

MAHELE II.

Musical Selection . . . Anon

            Pupils of Iolani College.

Quartet--Noe mai la Waikini . . .

            Kawaiahau Club.

Song--In the Gardens of the Rose

            . . . Jesse Williams.

            Miss Annie Kanoho.

Chors--From the Enchanted

            Palace . . . Arthur Somervell

            Pupils of St. Andrew's Priory

Duet--Friendship . . . Harzial

            William Ault and V. H. Kitcat

Solo and Chorus--Lei Poni Moi

            . . .  Anon.

Emerald Glee Club.

HAWAII PONOI.

--

            E malamaia ana he ahamele nu maloko o Kaumakapili i keia no Poaono.

            Ua ahewa ia kekahi kalaiwa kaapio no ka hoolohe ole i ka makai, a na hoomae ia kona hoopai no elua pule.

            Ma ke kakahiaka La Sabati nei, i hoea mai ai ka mokuahi Aorangi mai na Panalaau mai o ka Hema, a ma kahora 5:30 oia ahiahi i hala aku ai oia no Vanekoua.

 

UA LAWEIA AKU NO KA

HOOKOLOKOLOIA MA

MAUI.

--

            Ua laweia aku no Mau maluna o ka mokuahi Mauna Loa na paahao o Maui i hoomalu ia iho nei maloko o Kawa, no ka hookolokoloia ana, malalo o ke kiai ana e kekahi mau makai o ke aupuni.  He ewalu ko lakou nui a me eha hoike, a ua lawe pu ia aku hoi na Iapana pepehikanaka o Maui, a eia iho ko lakou mau inoa.  Sagata i hopuia no ka pepehi ana i kana wahine a me ka laua keiki a make, a me elua hoike Kiota a me Araki, J. Johnston no ka hoopae opiuma, o Tong Ann, no ke puhi ahi.  Toyotaro no ka lawe ola.  Yoohika no ka pepehikanaka, J. Williams no ka pepehikanaka, J. Williams no ke kuai opiuma.  Oyama Siuzo a me Tukumoto Iwakuma no ka lawe ola.

--

HE LA NUI NO NA PUKIKI.

--

            He la kulaia ka Poakolu nei no na Pukiki a puni ka Paeaina, a na hookuuia hoi lakou e ko lakou mau haku hana no ka lealea ana.  O keia la kulaia o na Pukiki, oia no ka piha ana o na makahiki he elua keneturia me ka hapa o ko lakou noho lanakila hou ana he aupuni Kuokoa, mahope o ko lakou noho ana malalo o Sepania no kanaha makahiki me ka anamo ana i na kaumaha a ia aupuni e hoonauna ai.

            Ua malama ae lakou he anaina hoalohaloha i ke Akua maloko o ka halepule Maliekamalu, a ua nui hoi na poe i akoako ae malaila, a maloko o ko lakou hale hui, ua haawi ae kekahi mau Pukiki kuonoono he mau haiolelo imua o na poe i akoakoa ae malaila.

--

BANA LAHUI.

--

            E haawi ana ka Bana a Ka Lahui Hawaii, he Aha Puhi Ohe ma ka home o ka Hooilina Kalaunu ma "Ainahau."  Ke hiki aku i ke ahiahi o ka Poalima hora 7:30 p. m. e konoia aku nei no na makaainana aloha aina a pau, e naue ae malaila ia po no ka ike wahi alii aku no, a no ka lohe ana no hoi in a leo mele hou i loaa mai nei ia lakou mai Cleveland mai.

--

KA MOKUAHI RIO JANIERO

--

            Ma ke kakahiaka Poaono ae nei, e hoea mai ai ka mokuahi Rio Janiero me na mea hou o ka Hikina, a in a ua hoea mua aku ka mokuahi Gealic i Kapalakiko mamua o kona holo mai la, alaila, e loaa mai ana kekahi mau lono pokole no na Elele a ka lahui. Nolaila, e lawe nui i KE ALOHA AINA, i ike i na mea e pili ana i na Elele e hele la ma ka laua huakai imi pomaikai.

           

KA LOEA KALAIANA.

--

            Ma ka Poalua nei i hookuuia mai ai na lako paahana o "Ka Loea Kalaiaina," mahope o ka aku ana aku o na poe iloko oia hui i na dala i koi ia aku ai ia lakou.  A eia ua papapa'i la ke waiho nei ma kekahi rumi hoolimalima o ka hale o Kale Aki e ku nei ma ke alanui Moi, kokoke i ke alanui Lilihia, a malaila e oili hou mai ai Ka Loea Kalaiaina ma keia mua, aku mahope o kona haule ana no elua pule.  Aole paha oia e puka ana i keia pule mamuli o ka huikau ana o kekahi mau pahu hua kepau, aka, e hooponopono kokeia aku ana ia mau hemahema.

--

PAA IA HE KAAPIO E KEKA-

HI MAU MEA I HUNA

I KO LAUA MAU

HELEHELENA.

--

            Ua hoea aku kekahi kalaiwa kaapio o ka Hui Kaa IXL., i ka halewai, a hoike aku la no kona paa ia ana e kekahi mau kino kane i huna i ko laua mau helehelena me kekahi hainaka, oia oia e hoi mai ana no ke kulanakauhale nei mai waho mai o Kapunahou.

            I kona kaa i hiki ai ma ke alanui Kapunahou, ua lohe ae la oia i kekahi leo e kahea mai ana, a ia wa no hoi ua ike aku la oia he elua mau kino kanaka e maalo mai ana iloko o ka pouli.

            He hookahi o laua i holo mai a paa ae la i ke kaula waha o ka lio, a o ka lua hoi, ua kau mai la oia he elua mau pu panapana i ke kalaiwakaa, me ka olelo pu mai e kau i kona mau lima iluna, ua hooko oia e like me ia kauoha, ua huli ia iho la ka pakeke o kona aahu, a na laki nae, aole he kenikeni iloko o kona mau pakeke, ua hookomo mua oia iloko o kona kamaa, mamua o ka halawai ana me keia mau kanaka powa, no ka mea, ua powa mua ia no oia mauka o Kalihi, nolaila, ua maka'u loa oia i ka malama ana i kana mau dala maloko o ka pakeke mahope o ka poeleele ana.

            Aole i maopopo iaia ko laua ano, a ua manao no nae oia he mau haole no laua.  Ua hoouna ia aku he mau makai kaulio no ka huli ana i na kanaka powa, aka, aole nae he wahi mea i loaa aku ia lakou.

--

HOOKOLOKOLO KANAWAI

KOA IA.

--

            I kela mau la aku nei ua malama ia ae la he hookolokolo kanawai koa maluna o ka mokukaua lawehae Balitimoa, no kekahi koa marina o luna o ka mokukaua Beninetona, mamuli o kona holo malu ana i kona wa e ku kiai ana, he lehulehu wale aku o na kumu hoopii i hookau ia maluna on a, a o kekahi oia mau kumu hoopii, oia no kona kiola ana i kekahi pu raifela, ke kahei poka a me ka elau iloko o ke kai.

 

KA HUAKAI A NA LALA O KA

PAPA OLA NO MOLOKAI.

--

            Ma ka hora 9 o ka Po Poalima nei i haalele iho ai ka mokuahi Noeau i ke awa o Kou nei, no ke kahua ma'i lepera o Molokai, me ka lawe pu ana aku he mau lala o ka Papa Ola, he mau kauka, he mau wahine a'o i ka malama ana i na ma'i me kekahi mau ohana o ka poe ma'i ma Honolulu aku nei no lakou ka huina a pau ma kahi o ke 52.  He malie ka moana ma keia huakai, a ua hookomoia hoi ka manaolana iloko o na ohua a pau e lele kakahiaka nui ana lakou iuka o ka aina.  I ka hora 3 o ka wanaao, ua ikeia aku la ka ooloku o ka moana e poi ana hoi iluna o ka puu pohaku o Kalaupapa, me ka hoomaka ana hoi o ka moku e luli me ka ikaika loa, a ia wa komo mai la ka manao kau maha iloko o na mea a pau no ka hiki ole ia lakou ke lele iuka o ka aina.

            Ma ka hora 6 o ke kakahiaka i holo aku ai o Kale Wilikoki a me Keoki Bruns no uka o ka aina, a ua ike ia aku la hoi aole e hiki i na waapa e ae ke holo hou aku iuka, oiai ka naiu e po'i ana i kumupali me ka ikaika, nolai'a, ua hoohuli ae la ka ihu o ka moku a holo aku la no Waikolu, no ke kii hou ana ia Kale Wilikoki, a hoi hou mai la no Kalaupapa.

            I ka hoea hou ana mai o ka mokuahi i Kalaupapa, ua kaohi ia iho la na wahine mai ka lele ana iuka e ike ai i ko lakou mau ohana, mamuli o ka ino o ke awa, aka, ua pane mai lakou, aole o lakou weliweli ia mea he make, a ua makemake loa lakou e ike i ko lakou mau ohana, nolaila, aohe mea e hana hou aku ai i koe, aka, o ka hooko wale aku no i ko lakou makemake.

            Ma ke awakea ae i lele aku ai na waapa iuka o ka aina me na ohua me ke po'i ia o kekahi mau waapa e ke kai.  I ka hora 2 o ka auinala, ua holo aku la ke kapena, ke kupakako o ka moku a me kekahi wahine ahole nona ka inoa o Carrol i ka wa o ka waapa i hookokoke aku ai i ka awa, ua po'i ia iho la ka waapa e ka nalu, a huli iho la ka waapa me ka paa ana o ka wahine a me ke kupakako malalo o ka waapa a no kekahi manawa ua hoea ae la ke kaupakako iluna o ka ili kai, a o ka wahine haole hoi, aole oia ike ia a hiki i ka wa o ka waapa i pae aku ai iuka o kekahi ahua pohaku akahi no oia a ike ia aku e pia ana no iloko o ka waapa, ua holo koke aku kekahi poe e hoopakele iaia, ua laki oia aole i peino kona ola, aka, ua loaa nae iaia kekahi mau palapu a he elua mau keiki waa@a i eha ma keia huli ana o ka waapa.

            O kekahi kumu i nui ai o ua poino mamuli no ia, o ka malihini o keia lakou maka mua loa no keia i hoea ai ilaila.  He manawa pokole loa ia mawaena o na noe iloko o ka ehaeha a me ko lakou mau ohana, a hoi hou mai la no luna o ka moku, a ma ka hora 11 o ia po i kapalulu hou mai la no luna o ka moku, a ma ka hora 11 o ia po i kapalulu hou mai ai oia i anei.

--

KA MERE-GO-RAUNA.

--

            No kekahi mau pule i hala ae nei, ka hoomaemae hou ia ana o ka mere-go-rauna o J. A. Victor, a i keia wa, ua pau na hemahema a pau i ka hana ia.  Mamuli o kekahi huia i kela pule aku nei, nolaila, ua hoopanee ia ka holo ana o ua mere-go rauna la a hiki i keia ahiahi Poaono iho.

            E puhi ana ka hana lahui malaila ia po, ke ole nae e loaa he mau kuia.  Eia keia mere-go-rauna ke ku nei ma kahi kokoke i ka hale hoolulu kaahi, ma Kuwili ae nei.

--

KA HALEKULA O IOLANI.

--

            Ma ke ahiahi o ka Poalima nei, ua haawi ae na haumana o ke kula o Iolani, he ahamele maloko o ko lakou halekula, a ua hoea ae no hoi na makua a me na hoaloha o na haumana malaila.

            Ua haawi ma lakou he mau ike hookani pila i a'o ia e ka lakou kumukula e like me ka p ano a me vaiolina, i pakui pu ia mai hoi me na me na haiolelo pokole a me na mele a na haumana, a ua hoohala ia he mau hora iloko o ka hauoli palena ole o na makua a me na hoaloha i akoakoa aku malaila.

--

HE HOOPAKELE ANO HOU NO

NA MOKU.

--

            Eia ke hoao ia nei ka hana ana i kekahi hana ano hou no ka hookaawale ana aku i na moku mai ka hookoke ana aku i na moku mai ka hookokoke ana aku i na wahi e poino ai, wahi a ka nupepa Telegarapa, oia hoi ka hana ana i kekahi ea laau ikaika loa, e hiki ai ke honi ia no kekahi wahi mamao loa, e hoopaa ia no ia iluna o kekahi mau hoe kukui a me na boe bele.  No ka mea i kekahi wa e huna ia ana na kapakahakai a me na puu pohaku iloko o ke moana e ka noe, a ua hiki ole i ka malama o ke kukui ke hoea aku ma kekahi aoao, aole no hoi e lohe ia ka leo o ka bele a hiki i ka wa e kokoke loa ai i kahi o ka poino.  A o na moku e holo ana i ka wa a ka noe e hahi paa ana iluna o ka ilikai, ua hiki ia lakou ke hookaawale, ma ka hoai ana i keia mau ea laau, me ka hoomaopopo pu ana, ua kokoke lakou ma kekahi kapakahakai e poino e ai ka moku.

--

            Ma ka Poaono nei, i manao ia ai ua hehi aku la na wawae o na Elele a ka lahui i ka uluwehi o Kapalakiko, a maluna o ka mokuahi Austeralia e ku mai ana i anei i keia Poalua aku e lohe ia mai ai kekahi lono e pili ana no laua.