Ke Aloha Aina, Volume III, Number 51, 18 December 1897 — Page 8

Page PDF (805.65 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Honolulu Botanical Gardens

KE ALOHA AINA

 

8        KE  ALOHA  AINA,  POAONO,  DEKEMABA  18,  1897.

 

HE  MOOLELO  WALOHIA.

--:NO  KE:--

Keikialii Alabati

 

Ke Kaeaea o Pelekane.

--:A  ME  KA:--

Ui Madelina.

 

Ke Kukui Uwila o Ainapo

 

Hookenoia no KE ALOHA AINA

Elike me ka makani e pa ana, pela ka weliweli o ka make a ke keiki opio e anai nei maluna o na Denemaka, no mea hoi nana i hoopahaohao aku i ka noonoo op na mea a pau e nana mai nei maluna ona.

  A no ka manawa hope loa, hoohuli ae la oia i ke poo o kona lio, a kamoe pololei aku la no kahi a na aliikoa Denemaka e hoolulu ana ma ka aoao o ko lakou Moi, me ka makaukau mau e haawii na kauoha no ka nee ana aku imua o ko lakou mau pualikoa, no ka luku a hooneoneo ana i na koa oloko o ka papu e puka mai nei e huipa he alo a he alo me na koa maloihini.

  I kona wa i kokoke loa mai ai ma ka aoao akau o ka lio a ka Moi e kau ana, oia no ka wa a ka Moi i huli ae ai a kouoha aku la i kona mau aliikoa e hopu koke aku i ke kino o kahi keiki nana lakou e hoohaahaa nei i na me ke ola a make paha.

  Aole i pau pono aku kana mau olelo imua o kona mau ahikoa, ua loaa pono mai la kona poohiwi akau i ka hauna laau ihe a ke keiki, a no ka ikaika loa oia pa ana mai aia, ua hehee iho la oia mailuna iho o kona lio, a waiho aku la ilalo o ka ili o na honua, ua pau ka ike.

  A o keia io hoi ka wa i lele mai ai o na aliikoa ukali o ua Moi nei, me ka lakou mau pahikaua e iho ana ma o a maanei o ka aoao o ke keiki opio me ka weliweli nui.

  Ua hoopuni koke ia ae la hoi oia e na pualikoa, me ka manao e omua ae i kona ola, ka mea hoi nana e hoolilo nei i ko lakou lanakila mea ole.

  Aohe wahi a ke keiki opio e holo ai i pakele ai kona ola a o kana hana pono wale no, e aho e kakele oia i ka oi o kana pahikaua a hiki i kona sekona hope loa, i kumu e alo ae ai mai ka make e hele nei a kokoke loa imua o ka maka.

  O keia komo aluku ana mai o keia poe a pau, no ka pepehi maoli ana no i ke keiki opio, oia ka na koa Pelekane kaua lio, i holo aku ai me ka awiwi nui e pale aku i keia mau hana pakaha maluna o kahi kanaka uuku.

  O keia hoi ka wa i kokoke loa iho ai ka wini oi o ka pahikaua a kekahi aliikoa Denemaka he iniha wale no ke kaawale mai kona kani a-i ae, a o ka wa no hoi ia i pale ia ae ai me ka hikiwawe loa o keia pahi e iho iho nei maluna ona.

  A ua loaa pu mai la oia i na hauna pahi oolea loa a ke koa Pelekane kau lio, a mahele pu ia ae la kona kino i elua apana, a haule aku la oia i ka ili o ka honua, he kino make, ua pau ke aha.

  I ka wa i ike mai ai o ke keiki opio i keia kau loio e hili nei ma kana pahi ma kona aoao akau a me ka hema, me ka weliweli nui, oia no hoi ka wa i hooi loa ia aku ai ka luku ana me ka weliweli nui.

  O ke pio ana o keia poe a pau. me ka hookahe ia o na koko he nui wale, oia ka ke keiki opio i ku iho ai iluna o kekahi ahua me ka nina ana aku me keia mau hiona weliweli e kau mai nei mamua o kona alo.

  Oia no hoi ka wa i ike ia aku ai o kekahi mau hololio e holo pololei mai ana no kahi ana e ku nei iluna o ke ahua, me kona nana poao ana aku i ka holo pololei mai o keia poe kau ho imua ona.

  Ua komo mai la na manao hoohuoi iloko ona, e holo mai ana paha lakou ma ke ano e ninaninau pono no keia hoouka kaua weliweli i na no keia hoouka kaua weliweli i na hora mamua iho, a i ole, he hana okoa ae no paha.

  O ka mea e holo pololei mai nei imua ona, aole ia he mea okoa, aka, o kona makuakane ponoi no ia, a e hele mai ana oia e haawi aku i na Luomaikai ana he nui nona me ke noi pu aku i kona oluolu e kipa ma k@ halealii no ka paina pu ana me ka moi, a me na alihikaua o ke kahua kaua.

  Oiai hoi kona makuakane ponoi e ku aku nei imua o kona alo, me ka makaukau hoi e haawi aku i na hookipa ana a pau i keia keiki opio hoi, nona ka wiwo ole a ko lakou mau maka i ike ai i ka wa mamua aku.

  A ina paha, aole i hoea aku keia keiki iloko o ke kulanakauhale, me na poe kau lio e hahai ana mahope ona, no ka lawe ana oe i kona ola, ina no paha, aohe mea nana e hoike aku, ua kokoke mai ko lakou hopena, e luku ia ai me he holoholona ala imua ona.

  I kona hoea pono ana aku mamua o ke alo o ke keiki noho kuahiwi. ua lele iho la oia mailuna iho o kona lio a me na huaolelo o ka mea i piha ka naau i ka hauoli, pane aku la oia penei:

  E keiki opio, ka mea nona ka puuwai i piha i ke koa a me ka makau ole, a 'u hoi , a me na pualikoa o ke aupuni, i ike maka aku nei i kau kakele pahikaua ana, ua like me ka niniu poahi ana o kekahi huila wai, i ka wa a kekahi kikiao makani ikaika e pa iho ana maluna o na epaepa o ka mea hooniniu.

  Ke nonoi aku nei au i kou oluolu e ae mai e kopa ma ka halealii o ko'u aupuni, no ka haawi ana, aku a ka moi i kona hoomaikai palena ole maluna ou, a me ka haawi ana hoi i na paina hoolaulea no kou hanohano e ke keiki opio, ka mea i maopopo ole ia makou kou wahi i hoea mai ai, a me kou mau makua pu hoi.

  I ka wa i pau ai o keia mau olelo a kona makuakane ponoi i o hoi, a laua a i elua i maopopo ole ai, ua kupou hoomaikai aku la kona poo ma ka hoike ana aku a hona mau heleheleena i ka hauoli.

  A oia no hoi ka wa o ke Keikialii Alabati i kau ae ai maluua o kona lie, a kamoe pololei aku la no loko o ke kulanakauhale, kahi hoi a ka Haletii e ku kilakila mai ana me kona nani nui.

  O ke keiki opio, eia no oia maluna o kuna lio punahele kahi i kau ai a e ake ana hoi oip o ka pau ae no o ka paina e haawi ia mai ana nona o kona huli hoi aku no ia no kona aina hanau, ka mea hoi a kona makuahine e kau mai la na maka, o ka huli hoi aku.

  Oiai laua e holo nei mamua. aia hoi na pualikoa kaua lio ke ukali mai la mahope o laua, a o na koa helewawae hoi,k eia lakou ke ho-a pu-a mai nei i na poe pio Denemaka, a o ka poe no hoi i holo aku, ua imi aku no lakou i kahi e pakele ai o ko lakou mau ola.

  I ko laua hoea ana aku mawaho o ka puka pa o ka Paalii, oia no ka wa i kikeke koke aku ai oia i ka puka, a oia no hoi ka wa a ke koa maloko i pane mai ai:

  Owai kela mawaho!

  A oia hoi ka ke Keikialiaa Alabati i pane koke aku ai, e oluolu e wehe koko mai i ka puka, no ka mea, o ka mea e kamailio aku nei ia oe, o kou haku ponoi no ia.

  I ka wa i lohe pono mai ai o ke koa i ka leo o ke Keikialii, a kahi no a maopopo iaia, a o kona wa no hoi ia i wehe koke mai ai i ka puka.

  A oia hoi kana i ike mai ai i keia wahi keiki uuku e kau nei maluna a ka lio a me kona haku pu, aka, aole nae ia he mea nana e kamailio aku ai, mai, aole ia o kona kuleana he kauwa wale iho no oia malalo o ke kauoha.

  A o keia no hoi ka wa i komo aku ai ka pualikoa holookoa no loko o ka pa alii, me ka lakou mau pio e hoopuni ia ana ma na aoao. A me ia ano i huli ae ai ke keiki noho kuahiwi, a nana mai la i kona mau hoa kakele pahikaua, a me na helehelena o ke aloha, ua ike ia aku no kona mau lihilihi maka, me he mea la, aia he hana nui iloko o kona puuwai kahi i loku ai.

  Ae, pela io no, aole paha iaia wale no ia mea, aka, ua lawa like no ia kakou a pau, a aloha wale ia ka hoi ka punua, he ohuku wale no hoi ia. a iwa loa aku hoi keia, he uhane kanaka maoli.

  I ke ku ana iho o na kapuai lio mamua o ke alapii o ka halealii, a o ka wa no hoi ia o ke Keikialii i lele iho ai mailuna iho o kona lio, a pela no hoi ke keiki noho kuahiwi mailuna iho o kona lio.

 

. . . . . . MA  KAHI O . . . . . . .

L. B. KERR

E Haawi aku ana makou he Hoikeike Nui

 

  Na PAPALE HOU, na PUA me nu HULU MANU i hoounaia mai no no La Kulaia wale no.

  O na Paikini Hou mo ke K@mukukuai Haahaa Loa.

  O ka makou KIULANI LAWNS a me na MASELANA, he 8 i a a me 10 i-a i ke $1.00, he neni I a, a ua papalua ia iho mamua o ka makou e noi nei

  Eia makou ke kuai hoopau nei i na LIHILIHI ma ka $1.00 o ka paa.

  Na UHI MOE no na moe palua, he $1.00 pakahi.

  Na KALAKOA HAULIULI paa loa he 16 i-a i ke $1.00.

  He heluna nui o na KII BEBE a me kekahi mau KII PAANI e ae e hoea mai ana maluna mai o ko mokuah Aaseteralia e haawi @ale ia ak@ ana e makou.

  Na MIKINI HUMUHUMU e hooliloia aku no ma na uku liilii na no ma ka mahina.

  E lawe ia no na MIKINI KAHIKO ma ke kuapo ana.

                                    L.  B.  KERR.

HONOLULU--ALANUI  MOIWAHINE--HONOLULU

  Ka mea nana e hoolako i na kanaka a pau

 

  Lalau mai la oia i kona lima ma ke ano o ka ke aupuni o Pelekane makana ia i ka mea nana i hoopakele i ka lahu kanaka mailoko mai o kekahi poino ulia a ka enemi.

  A ma ke anuu mua o ke al@pii o ka halealii i huli mai ai ke Keikialii Alabati imua o na pualikoa kaua lio a me hele wawae e ku pohai aku nei mamua o kona alo, me na ninaina ulumahiehie o ka mea i piha i ka hauoli.

  Oiai hoi na pio e ku pohai ana iwaenakonu, me ko lakou mau papale e paa ana ma ko lakou ma lima, a e kaulona pono mai ana hoi ko lakou mau onohi maka maluna o kahi keiki opio, nana i hoolilo ia lakou i poe pio malalo o na koa Pelekane.

  I keia wa'a na pualikoa e ku laina nei, me ka lakou mau pio pu hoi, oia no ka wa i ike ia aku ai o ka Moi Uilama i ke komo ana mai iloko o ka pa, me kona mau ukali e hahai ana mahope ona.

  A iloko hoi o na leo huro o kona mau makaainana a me na pualikoa e ku pohai nei, ma kela a me keia aoao o ke alahele, i komo mai ai oia iloko o ka malumalu o kona halealii me na leo ohohia he nui wale.

  I kona lele ana iho mailuna iho o kona lio, ua awiwi koke aku la oia e haawi koke aku i koua aloha pumehana i ke keiki opio, nona ka wiwo ole ana i ikemaka ai e kakele ana me ka hopo ole i na hora mamua aku.

  Oiai ka moi e puili ana i na lima o ke keiki opio, me kona kuhihewa he keiki e loa keia, aole i pili iaia, aole la hoi he wahi koko ona iloko o laila, eia ka o kona io no ia a me ke koko.

 

  Ma ka auiua la o kela Poaha aku nei i hoea aku ai ka mokukaua Beninetona i Lahaina.

  E malamaia ana he mau lealea heihei lio ma Kapaa, Kauai, ke hiki aku i ka la Karisimaka ae nei.

 

  Maloko o ka nupepa Ha@diaraft, i hoopuka ia ae ma ke kula keikikane o Kamehameha i ike iho ai makou, eia ke hana ia nei he mau pu laau ma ia kula, no ko lakou mau pualikoa no ka wa hookahakaka. Ua eleu no.

 

OLELO  HOLAHA.

 

  Ma keia la 1 o Dekemaba, M. H. 1897, na hookohu aku au ia W. C. Akana Kalauki, i luna no ka malama ana ikuu aina kula o Mokane Kalihikai, Oahu, a oia no ka mea mana no ka nana ana a me ka imi i pono a pomaikai no ka aina. A ua mana iaia ke hoopii ma ke kanawai, i ka poe e kue mai apa i ko'u pono o ko'u aina.

                            KAPIOLANI.

                        Queen Dowager.

  Honolulu, Dec. 1, 1897.

 

OLELO  HOLAHA.

 

  Ma ka la 2 o Dekemaba, M. H. 1897, ua koho a hoonoho aku au ia Antone Bright (Pukiki) i hope no'u no ka malama ana i ka ina kula o Mokauea Kalihikai, a ua papa loa ia aole e kii a lawe a oki i na laau Kiawe e ulu ana maluna o ka aina ua kapo loa. O ka mea a mau mea paha e kue ana i na pono a pau o ka aina, he mana i ko'u hope luna (Antone Bright) ke koi poho, a hoopii ma ke kanwai.

                               W. C. AKANA KALAUKI.

  Honolulu, Oahu, Dec. 13, 1897.

 

OLELO  HOLAHA.

 

  E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai, owau o Mrs. Maria, ka wahine mare a Aio. (Pake.) ke hoolaha aku nei au ma ke akea. e hooki i ko maua noho mare ana ma ka berita mare, no ka mea, ua loihi loa ko maua kaawale ana no na makahiki he 14, no ka mea, ua kokua ia au e ko'u ohana a hiki i keia la.

                    Owau no,

                                             MARIA.

  Koolau, Kauai, Dec. 8, 1897.

  dec. 8.                          3m. wkly--dly,

 

OLELO  HOLAHA.

 

  Ke hoolaha aku nei au o ka Waikini (k) ma Honolulu, Oahu, i keia pa lapala, hoolaha kuleana pili aina o Kamalenui, (k) i make ma Waimea, Kauai, nolaila, owau o ka inoa mua iho i  ike ia ae la maluna, oia o Waikini, (k) ka pili koko ponoi o ka mea i make, ua makemake au, o ka inoa mua, e ike ina he mau pili  e ae keka hi o ka mea i make, e hoike mai ia'u i ka inoa mua Waikini (k) ma ka mo kupuni Honolulu, Oahu. nolaila, ua makemake au i kona kau waiwai. oia o @. M. Spencer a mena poe e ae kekahi, i na he mau aie kekahi o ka mea i make ia pakou, alaiia, e hoike mai la'u, la ka Waikini (k) mai ka la 29 o Novemaba a hiki i ka piha ana o na malamaeono

                   Owau no me ka oiaio,

                                         WAIKINI,

  Honolulu, Oahu, Nov. 29, 1897.