Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 1, 1 January 1898 — Page 1

Page PDF (730.97 KB)

This text was transcribed by:  Johanna Stone
This work is dedicated to:  Donald Cluney

KE ALOHA AINA

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO.

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

BUKE II I. HONOLULU, POAONO, IANUARI 1, 1898. HELU 1

KA NUPEPA KE ALOHA AINA.

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina. Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi, he 5 keneta. E loaa no ka pepa mai ke Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa. E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa. E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa. Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule.

Ke - Aloha - Aina.

Hookahi Makahiki...$2.00

Eono mahina...$1.00

Ekolu mahine....50

Hookahi mahina....20

EMMA A. NAWAHI.

Puuku o Ke - Aloha - Aina.

EDWARD L. LIKE. Lunahooponopono a Hope Puuku S. P. KANOA. Hope Lunahooponopono. O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

Nuhou Kuwaho.

Ma ke ku ana mai a ka mokuahi Aorangi mai Vitoria i loaa mai ai he mau hunahuna o na aina mamao. Ladana, Dec. 10. O ka mea kakau o ka nupepa Daily Chronicle, ua hoike mai nei oia ma ka Poakahi o kela pule aku nei, he elua mau koa o loko o ka puali imeperiala ma Yildiz Kiosk, a halealii o ka Suletana, ua hoao aku laua e lawe i ke ola o ke Suletana. Ua hoehaeha ia laua ma e kauoha a ke Suletana me ka manao laua e hoike ana laua na poe i komo pu ma keia ohumu ana, aka, aole nae he mae i lohe ia mai a laua mai. Havana, Dec. 9. Ua hoikeia ae keia la mai ke keena poo mai o na Sepania, he puulu koa kiai kai komo aku iloko o ke kulanakauhale o Caimoncara, kokoke i Guanatantemo. He 40 ko lakou heluna. Ua hao mai lakou i na waiwai o ke kulanakauhale me ka lawe pu ana mai he $30000. Ua olelo pu lakou ua pepehiia a make he hookahi @ makai, elua koa, me ka hoeha pu ia o ke kanaka uku i na hoolilo o ka poe Sepania, a ua haipu aku me ua poe kipi la he lehulehu wale o na poe o ke kulanakauhale.

Ladana, Dec 10. He lono kai hoea mai nei i Belina i ka nupepa Daily Mail, e olelo ana, ua ulu ae he haunaele moloko o Port au Prince i ulu mai mamuli o ka manao i ke aupuni no ka haawi pio ana aku malalo o na koi a Geremania. Ladana, Dec. Wahi a na lono i loaa mai, mai Batanga mai, he nualikoa malola o ke alakai ana a na aliikoa Geremania he aoao nona ka huika o 200 kanaka Aferika, ua luku ia mai nei lakou e kekahi poe kanaka noho kuahiwi nona ka inoa he Maboules. Viena, Dec. 7. Ua loaa mai nei kekahi lono mai Bucharert mai, he kulanakauhale poo o Roumania, e olelo ana, ma ka la inehinei, he puulu o na poe hoohaunaele o 20000 i lako me na pauku hao, laau a me na pohaku kai hiki ae ma kahi o na Iadaio a hailuku aku la i na puka aniani me na halekuai i na pohaku na laau a me na hao, a mahope iho o laila, ua komo aku la lakou iloko o na halekuai a pakaha mai la i na waiwai o loko. Ua ulu ae he hakaka mawaena o na makai a me na poe hoohaunaele, aka, mamuli o ka nui hewahewa o na poe hoohaunaele i hiki ole i na makai ke hoomalu aku Me ka elelau o na pu a na koa i hoopuehu aku ia lakou.

Bosetona, Dec.--He hapakakimi o na haumana o Iale, i haupu ia e hoopau ia aku ana mai ke kula aku ai ole e hoopaa ia ana e ke kanawai, mamuli o ko lakou hoike anai kekahi mea oiaio ole, nana i hoopaa i kekahi o ko lakou mau hoakula i ka hao a lawe ia no ka halepaahao. O ka inoa o keia keiki o Harry Johnson, he 23 ka nui o kona mau makahiki, he keiki opio ano hilahila wale. Ma keia kakahiaka ua lawe hele ae la kekahi o kona mau hoakula, a he lono e hoike ana ua loaa oia i ka ma'i pupule, ua hele aku keia lono a hiki i ka lohe ana o na kumu, ua kauoha koke ia he eono makai no ke ku ana mai iaia, ua kupee ia kona mau lima e ka hao, a i kona hoea ana ma ka halepaahao, ua ike ia iho la aole oia i pupule, a hookuu ia mai la. Ua hopuia e koi poho ana oia.

KAUOHAIA KA MOKUKAUA RALEIGH NO NA KAPAKAI O KINA.

Nu Ioka, Dec. 17. Ua loaa ae he lono i ka nupepa Herald e olelo ana o ka mokukaua Amerika Raleigh e ku ana ma Smyrna, malalo o ka Adimerala Selfridge, ua kauohaia aku la no ka haalele ana iho ia awa me ka pupuahulu nui no na kapakai o Kina. Ua hoounaia aku na kuhikuhi ia Adimarala Selfride, maloko o ka uwea.

HE BEBE OMAOMAO.

Sana Lui, Dec. 16. He hehe omaomao kai lawe ia mai ka Halekaua o ke aupuni, ma ke kakahiaka Poaha nei. He 18 mahina o kona hanu ana i keia ao malamalama. Ua hoopihoihoi loa ia kona makuahine i ka ike mau ana i ka lilo o na helehelena o ka bebe a i ka waihooluu omaomao. I ka ninau pono ana o ke kauka i ka makuahine, ua hoike mai la oia, he mau la aku mamua o ka loli ana o ka helehelena o kana bebe, ua moni oia i kekahi apana kelawe kuai bia, a me he mea la, mai laila mai ke kumu o ka hoea ana mai o keia nanaina kupahana.

KUE NA LIMAHANA O AMERIKA I KA HOOHUI AINA.

[ Mai ka Nupepa S. F. Call mai ]

Nashville, Tenn. Dec. 14. O ka Hui Limahana o Amerika, ua akoakoa ae lakou i ko lakou halawai makahiki i keia auwina la, ua hoopuka ae lakou he olelo hooholo e kue ana i ka hoohui ana mai ia Hawaii. He hookahi haneri me umi mau elele i hiki ae, malaila he hookahi hoi i koho ia mai kela a me keia oihana hanalima o Amerika Huipuia. O ka huina nui o na lala o loko o keia Hui Limahana o Amerika Huipuia, aia no ia ma kahi o 1,000,000 a oi aku. Maluna o kanaha mau oihana like ole i komo hou aku malalo o keia Hui, a penei ke ano o ua olelo hooholo la. Oiai, eia i keia wa maloko o ke Senate o Amerika Huipuia, he kuikahi i hooholo ole ia, e hoomakaukau ia nei no ka hoohui ana mai i na mokupuni, a oiai, o ka hoohui aina, ua like pu ia me ka hookomo ana mai i kekahi mokuaina kauwa kuapaa, o na lunamakaainana mailaila mai e hana ana lakou me ke koho ana no ka hookauwa kuapaa maoli ana i na limahana. Nolaila, e hooholo ia; O makou o ka Hui Limahana o Amerika, ke hoahewa nei i ka hoohuiaina, a E hooholo hou; Ke noi makou i ke Senate o Amerika Huipuia e hoole i ka hoohui aina, me ka lawe ae i kekahi mau keehina a ae e loaa ai he noho oluolu ana me Hawaii.

KE NOI HOPE A NA HAWAII NO KE KUOKOA.

[ Mai ka Nupepa S. F. Call mai. ]

Wasinetona. Dec. 9. I keia la i waiho aku ai o Senate Hoa i ka palapala kue nui hewahewa iloko o ke Senate mai na kanaka Hawaii mai no ke kue ana aku i ka hoohui aina o na Paemoku Hawaii me Amerika Huipuia. He 700 pepa i hoopihapihaia e na poe kue i hoouna ia mai e Enoka Johnson a me Lilia Aholo, na kakauolelo o na Hui Hawaii Aloha Aina a me na Hui Hawaii Aloha Aina o na Wahine, na mea hoi nana i hooiaio pono mai o keia mau palapala i kakauinoa ia, ua pololei loa. Mailoko o na poe i kakauinoa he 21,269, he 10,300 he poe wahine a me 160 he poe o na aina e. Ua paiia keia mau palapala ma na olelo Enelani a me Hawaii, a he pokole loa, oia hoi, e kue aku ana i ka hoohuiia ana aku me Amerika Huipuia ma na ano a pau.

MOO KAI ME NA KIWI.

Bosetona, Dec. 10. Ua alualu ae kekahi mookai i kekahi waapa i keia la ma Lepec. Me, oiai, keia waapa he hapaha mile wale no ke kaawale mai ka aekai, ua ike aku la na poe o luna i ke kupikipikio mai o ke kai, ma kahi he ekolu hapaha mile mahope aku o lakou. I kinohi ua manao lakou he makani ikaika ke pana ana malaila, aka, aole no hae i loihi ko lakou hoopahaohao ia ana, no ka mea, ua oili ae la mailoko ae o ke kai ke poo o kekahi nahesa kino nui me na kiwi hao no laua ka loihi o elua kapuai e ku ana maluna pono o kona ihu. A i kona ike ana i ka waapa, ua alualu ma la oia, aka, ua kuemi hope aku nae oia i kona wa i hiki ai ma kahi papau. A o ka waapa hoi, ua kuupau aku oia i kona holo no uka o ka aina.

PA-HUIA E KE GIANA PAUDA.

Ma Ka hora 5 o ke ahiahi Poaha nei, ma ka pali o Nuuanu, ua hihia ae la ka ulia o ka poino ma ke poo o kekahi Iapana e hana nei ma ia wahi, mamuli o ke pahu ia ana e ke giana pauda a mai na apana pohaku like ole i lele mai maluna ona, i loaa ai iaia keia poino. Ua hoihoi ia mai ke Kepani poino i ke kulanakauhale nei, malalo o na hooponopono ana a Kauka Wayson, me he mea la, e loaa koke ana no iaia ka oluolu i keia mau la aku. Mamuli o kona palaka a noonoo ole, i loaa ai iaia keia mau palapu o ka poino.

HOOPII IA NO KA AIHUE E KE KANE.

Ua lawe ia ae no ka halewai kekahi wahine Hawaii nona ka inoa o Mary Dow, ma ka po o ka Poalima nei, ma ka hoopii ana a kana kane mare no ka aihue, aka, ua hookuu ia mai nae oia ma ka Poakolu nei e Lunakanawai Wilikoki ma kana hoike ana i na kumu i hoahewa ai kana kane mare iaia. No kekahi mau mahina i hala ae nei kona hoiliili ana i ke dala a kana kane, no ka malama ana no ka la e hiki mai ai o ka pilikia. Aka, mahope mai ua hoomaka aku la kana kane e uhauha i na wahi hunahuna a kana wahine i hoiliili ai, nona ka huina o $60, i ka ike ana o keia wahine i ka hana a kana kane e kii liilii nei i ka laua mau wahi kenikeni a ke mimino iho la ko laua waihona, ua haawi aku la oia he $7.50, a o ke koena, ua lawe aku la oia e huna me ka haawi ana aku i kekahi o kona mau hoaloha e malama. I ka hoi ana mai o kana kane e kii i dala hou, ua hoole aku la kana wahine, aohe dala i koe, oia no ka wa o ke kane i huhu ai a hele mai la i ka halewai no ka hoopii ana i kana wahine no ka aihue.

Ua hiu ae na keiki aukai o ka Beninetona i ka lanakila o heihei waapa o ka Poaono mawaena ona a me ka Balitimoa.