Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 1, 1 January 1898 — Page 6

Page PDF (763.65 KB)

This text was transcribed by:  Maggie Butterfield
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

POAONO,  IANUARI  1,  1898

 

Nuhou  Kuloko

Aloha Hapenoia kakou a pau loai

 

   Ua manaoia e himeni ana ka hui himeni Kamehameha ma ke kahua hiehie o Kewalo ae nei.

   Eia ke Komisina o na Ululaau ke kana laau mai nei makai o ka makete hou.  He hoonui lilo.

   Eia he palapala hoopii ke waiho nei me ke apupuni no ka hoakea ana ae i ke alanui Union, a o na poe mea aina ma ia alanui aole e nele ka loaa wahi hoina.

   O kela haole nona ka inoa Blumen i kipu ai ia A. Von Berg, no elua manawa, ua hoopai ia oia no ka ona ke kumu hoi o kona hana ana pela.  Lahilahi no.

   Ma ka Poakahi nei i hoihoi ia aku ai o Kapea a me Kaio no kai o ka halepaahao o Kawa no ke kali ana i  ko laua hopena e hiki mai ana ma ka amana li kanaka.

   Ua hoike ae ke kanaka i hopuia ai no ke kuai i ka laau make ma kela mau pule aku nei, aole oia i makemake e lawe i kona ola, aka, i makemake oia i ua laau la no ka hoomake ana i na iole o kona hale.

   Ua minamina makou no ke komo pu ole ana ma ka Hoomaikai o na Hui Aloha Aina o Hilo ko Keaukaha poe Aloha Aina i kokua pu mai, ma na mea hana lima ma ka fea lahui Nolaila, e kala mai, o oukou pu no a pau ilaila.

   Ke pa mai nei ka makani me ka huihui pu, a ke hoike mai nei hoi na ao poluluhi o ka lewa lani, i ka hopena o na la hope o keia makahiki e pau aku nei.   O ka makou ia e upu nei, pau no nei makahiki, pau no kona mau maewaewa a nie na palapu i ka nalo aku.

   O kela mokuahi i kamaaina i ko Kahului a me Honolulu nei poe, nona ka inoa o Kahului, a i kapa hou ia hoi o Cleveland, ua okaoka a weluwelu loa oia ma na kapakai o Barclay Sound, ma na kapakai akau o ke kulanakauhale o Kapalakiko, mamua iho o ka haalele ana aku o ke City o Peking, a he nui hoi na ola moe pu aku la me ia i ka hohonu o ke kai.

   Ua oke iho makou maloko o ka nupepa Avalataisa, o keia kakahiaka Poalua, e hoopau loa ia aku ana ke ku ana o ka halekuai o na Keiki Oiwi Hawaii, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Alakea a me Moi.  He mea hoonawaliwali mau keia i ke kulana hana a na kanaka Hawaii a pau e lawelawe ai.

 

   Eia ke liuliu mai nei na keiki o ke kai, he mau lealea Hapenuia maloko nei o ke awa o Kou, oia hoi, ua aa akku nei na Aliimoku o luna o ka mokukaua Adamu i na Aliimoku o luna o ka Baltimore a me ka Bennington,  a ua apo koke ia mai la ia aa heihei e na Aliimoku o Iuna o ka Baltimore.

 

UA  HOEA  AE  IMUA  O  KE  AKEA.

 

   Ma ke anaina puhiohe o ka Ema Kuea i ka ponei, i kuupau mai ai o Miss Kanoho i ke kani poha o kona leo, nana i ume aku i ka noonoo o ka poe a pau i kipa aku e ikemaka i kona ike ma ia hana.  Ua nui na leo mahalo i haawi ia aku nona, a ke hauoli nei hoi ko makou naau, i ka lawe ana ae la o keia oiwi Hawaii i kekahi koehina e kakulana ai ko kakou lahui, a o ka makou e ao aku nei, mai hoohaahaa i ke kulana maikai i loaa iho la ia oe, aka, e hoakea ae, i mau ai no kela moto a kakou a paa nei a hiki i keia la, “o Hawaii no ka oi.”  Imua loa aku no ka inoa o ka aina.

 

   O ka Poalua, Ianuari 4, 1898, oia ka la e hoau hou aku ai o ka mokuahi Kinau ma kona mau awi maa mau o Maui a me Hawaii, a e alu iho ana hoi ka uwea i kahi Kalaudine no kkona mau awa mau.

 

   E hoomanao e ka’u poe lawe pepa o KE  ALOHA  AINA  puka pule e hookaa koke mai oukou i ka oukou koena aie o keia makahiki i pau iho la, i hiki ai ke hoomai hou ia aku ai ka lawe ia ana o ka oukou mau pepa.  H.  Dole, Luna  Lawe  Pepa.

 

KUE  NA  POE  KANU  KOPAA  O  AMERIKA  I  KA  HOO  HUI  AINA

 ( Mai ka S. F. Call Mai)

 

   Wasinetona, Dec. 15.  He pa’apala kue i ka hoohui aina o Hawaii kai hookomo ia aku i keia la e ka hui kanu Kopaa o Amerika.  Ua waiho ia aku no kope i ka aha Kuhina na Senate a me na lunamakaainana.

   Ua kakauinoa ia keia palapala e R. M. Allen ke Peresidena o ka hui a Peresidena pu o ka hui kanu kopaa nala o Nebraska; C. A. Farwell, ka hope Peresidena, a Peresidena pu no ka hui hooulu kopaa o ka ahahui Amerika;  Herbert Myrick o Nu Ioka, puuku a me B. W. Snow, kakauolelo.

   O ka manao o keia palapala kue, oia no keia.  O na poe mahi o keia aina he kue i ka hoohui aina.  Ua ike lakou o ka hoohui aina he mea ia nana e hookuemi hope i ka hooholomua ana akku i na pomaikai o ka kakou mau ko uala a me na kopaa.  I keia wa e ake ia nei o ka hoohui aina, eia ke ku wale nei kekahi mau hale hana kopaa he lehulehu, i nanao ia e loaa ana he waiwai no na makoke o ka home.

   E hoopau i ka hoohuyi aina, a e  hookaawale aku i keia mea, nana i alai i ka holomua ana i ka oihana mahiai o Amerika, nona ka waiwai e komo mau mai nei i kela a me keia makahiki he $100,000,000.

 

KA  LA  HANAU  O  KA  MOIWAHINE  KAPIOLANI.

 

O ka Poalima, Dekemaba 31, oia ka la hanau o ka Moiwahie Kapiolani, ia la e hiki aku ai kona mau makahiki i ke 64.  E malama ia ana he wahi paina luau mama ma kona home ia la,  He maikai kona ola kino i keia mau la e hele nei.  A oia ka makou e kalokalo ae nei e hooloihi ia na la o keia makuahine Alii o Hawaii.

 

NA  HEIHEI  KAA  HAPENUIA.

 

   Eia ka Luna Nui o ka Paka o Kewalo Clement, ke liuliu mai nei no ka hoomakaukau ana i na kaa heihei bakikala no ke ahiahi o ka la Hapenuia ae nei.  He 13 ka nui o na hihhia i wae ia a i loaa aku hoi iloko o ka lima o ka Luna Nui o ka Paka, a e hoomaka ia ana hoi na heihei ana hora 8 p.m.   Ua manaoia, o na heihei e malamaia ana i keia la, he mau heihei ia i kulike ole me ko na heihei o na la i hala aku la.  O ka poe puni lealea, ua makemake ia lakou e naue nui ae, e hoopiha i ke eke talena a na malihini.  Ua manao ia, e oi loa aku ana ka piha o keia kahua heihei.

 

HOOKUI  ME  KA  KIO  A MAKE  LOA

 

   Ma ke ka ana in i o ka mokuahi Helehe i ke kakahiaka Poaloa nei na hoea hou mai la no he ‘ono, aia he pepohikanaka ma Lahaina.

   Make ahiahi o ka la Kariaimaka iho nei. mahope iho o ku poeloelo ana, ua maalo ae la he Pa o o kauo ana nie kana kaa huila-baro, e hele ana ma kekahi wahi alahele he 200 i-a malalo aku o ka wiliko o Lahaina, a e ukali ana no hoi kana wahine a me ka laua keiki iaia, i ka wa i hoea mai ai o ka pilikia me  ka maopopo mua ole.

   Me ka emoole loa, oia no ka wa i hoea mai ai o kekahi hololio e kuupau ana i ka holo me ka hooponopono ole, a holo pololei mai la imua o lakou.  O ka holo ana o ka lio me he mea la, ua hooi loa ia kona inaina, a elike me ka hikiwawe e loaa ana, pela iho la i hookui akku ai na kapuai o ka lio e kau ia ana e Keoni Rikekini Opio, a hina aku la oia iluna o ka ili o ha honua, mamuli o ka pa ana i na kapuai o ka lio.  O ka wahine a me ke keiki ua pakele laua me ka poino ole.

   Me ka piha i ka maka’u a me ka weliweli, i hapai ae ai kana wahine iaia iluna me ka haawi ana i na lapaau ana.  O na palapu maewaewa i loaa iaia, ua kukonukonu loa ia e hiki ole ai ke pakele kona ola, a ua make koke no i kakahiaka ana ae o kahi la ae.

   Ua noho na Kiure a noonoo i ke kumu i make ai o ka Pake, a ua hooholo, ua make oia mamuli o ko Keoni Rikekini Opioinaina paha i ka Pake a me ka malama ole.  Mahope ihooia wa a ke Kiure Koronero i ahewa ai i ke kanaka opio, ua hopu koke ia oia ma ke degere ekahi o ka lawe ola, a aia oia iloko o ka halepaahao no ke kali ana no kona hookolokolo ia.

 

HANA  MAU  NO  KA  AIHUE.

 

   Ma ka po o ka la Sabati nei, ua ike ia aku kekahi pake aihue e kokolo ae ana maluna o ka lanai o kekahi hale e ku nei ma ko alanui Young, me ka manao ana e aihue i kekahi mau noho, aka, ua puiwa nae eia i ka nakeke oloko o ka hale, a holo aku la me ka haalele ana i na noho aua i upu ai e aihue.

   Ma kela mau po aku nei, ua lawe ia aku kekahi mau noho mai ka lanai aku o ka hale o H. Lose e ku nei mauka aku o ka hale pauma wai o ke Aupuni ma Puuowaina, aka, aole nae i loaa ke kolohe a hiki i keia wa.  Ua lilo pu aku me ka iliwai hoopulu mea kanu o kekahi mau hale e ae e ku ana malaila.  Nolaila, e akahele loa na poe a pau i ka waiho hoohemahema ana mawaho o ka lanai o ko lakou mau hale i na noho a me kekahi mau waiwai e ae mamua o ka napoo ana o ka la.

 

1898  *  ALEMANAKA  *  1898

 

UA  MAU  KE  EA  O  KA  AINA  I  KA  PONO

 

IANUARI                                          MEI                                        SEPATEMABA

S  M  T  W  T  F  S                        S  M  T  W  T  F  S            S  M  T  W  T  F  S

                      1             1  2   3   4   5  6  7                             1  2  3

2  3   4  5   6  7   8                        8  9  10  11  12 13 14       4  5   6  7    8  9 10

9 10  11  12 13 14  15                      15 16 17  18  19 20 21          11 12 13  14  15 16 17

16 17 18  19  20 21  22                    22 23 24  25  26 27 28          18 19 20  21  22 23 24

23 24 25  26  27 28 29                      29 30 31                                  25 26 27  28 29  30

30 31

 

FEBERUARI                                     IUNE                                      OKATOBA

APERILA                                           AUGATE                               DEKAMABA