Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 2, 8 January 1898 — NA ELELE HAWAII I WASINETONA. Kuhau na Hoakapuhi a ka Hoohuiaina. OLOWALU NA LEO NO KE OLA O HAWAII Alu ka Uwea o Amerika i na Elele. [ARTICLE]

NA ELELE HAWAII I WASINETONA.

Kuhau na Hoakapuhi a ka Hoohuiaina.

OLOWALU NA LEO NO KE OLA O HAWAII

Alu ka Uwea o Amerika i na Elele.

Tbe Ebbitt House t Washington D. C. Dec. 22, 1897. I kou Aloha Aina, ke kiai naue ole o ka Lahui. Aioha oe: Ua hoike akn au ia oe ina mea aiio nui i loaa ma ke alahele ana E!e!e Lahui, ma ka'a hoike m«a akn nei ia oe, a oiai ma- ; koti i hookahua pono iho nei i kahi o ka hana, ua loaa naai la makou na kono lehulehu mai na hoa like o!e o na Hale Ahaolelo elua, ua hooko ia aku la ia me na poe e ae o ke kulanakauhale o Wakinekona nei, i 'ko lakou haule ajua i ke kuhihewa, me ka mauao, ua holo like ka manao o ka lahui me ke Aupuni liepubalika & Hawaii, no ka ae ana e hoohuiia 0 Hawaii, a mamuli o na hoakaka a me ka hoike anaakaik»makou hana i hele mai ai a me ka makemake o ka lahui e kue ana, ua liookaakaa ia ae lu ka maka o ko lakou noonoo, a pane mai la, alaila ke rula ia nei ka hapanui e ka hapa uuku, ua ae a hooia aku makou, nolaila, ua liloi mea hookahaha \ ko lakou noonoo keia hana a ke aupuni, a ma ia ano, o ka manaoio hoohui o na la i hala, j ua wawahiia a okaoka loa, a pela 1 1 ku ae ai kekahi ona kakoo hoo- j huiaina, a olelo i!u> 1a o ka pono a me ke kaulike ke huna ia, aele o ka hana hewa pu kekahi, t nolaila, ua olowalu ae na leo, mai na Ahaolelo qna Hale elua me ko ke kul&nakauhale nei poe koikoi, akahi ao a maopopo ke ano o ka hookahuli ia ana o ke Anpuni Moi o Hawaii, a hiki mai i keia wa, o ka olelo uui e pahola nei, e make ke knikahi hoohui aina e pono ai. I keia wa, ua ike ia atvU ,k« kukule <;> ka aoao' Hooliuiaina, no ke ana ao uei o ka. lawe aua o ka Palapala Hoopii Kue a ka Laliui ma lima o Seneioa Hoa, i ■ « 1 ' ..

kekalii o u:» pakaua o ka aoao HooLuiaiua i ua kau i hulu ue uoi, oia ka'u i olelo ae la: Alu kh j u\ve»oAmerika i uaEleie Hawaii. ■ I T a lnii ua Elele lahui me ka I Hoj>e Peresideua Hol>ati # īna ko-: na Keena Oihaiio, » wahi aua, ua inaeaoia e hapai kokeia aua ka j niimu R.uikMirsfoohuiaiua i ka wa e noho ai kft Ahaolelo ma ka ' la r> o lauuari, 18<jy, a mahvpe . koke oia manaM-a, oiai, e hooma ha ana ka Hale no ua pule eluet! no na la Nui, ua.waiho aku ua Elele i ke kope o ka Memoriala I a ka iahui, ua apo mai oia me ka i ohaoha, a wahi hou aua, ua waiho s ia mai « &k»aetpa Hoa, ka Pala- j pala Hoopii, a ua waiho ia i ka lima oke Komite o jia Aiua a oift ko oukou wahi e ku aku ai imua o lakou no ka hana h oukou I i hale mai nei, a ua hauoli loa au i i ko'u halawaī pu ana me 'oukoū, jak«i ke ike nei auf he kuikahi i kekahi i hooholoia. mai nei e ko oukou Aupuui? Pane na Elele: Aole ia Kui- | , kahi i apouoia e ka hapanui o ka | laliui, na ka poe kakaikahi wale i no ia e paa uei ike Aupuui, | JNinao: Aiaila, aole makemake | jka hapauoii o na kanaka Hawaii e | hoohui'/ • | Paue na Elele: Aole. | jNinau: Uia auei na Palapala Hoopii i kakauinoa ia i waihoia mai ai Y Panei Ae. r Ninan: He poe Hawaii piha i waie no oukpa a V ! i Pane o Juo. 'liikekini he hapa au, a me keia keonimana Wiiliam Auid, a o laua nei, (me ke kuhi ana ia) Kaulia a me Kalauokalani na Hawaii piha. Pane mai la ua keōnimana la, hanoli loa au 1 ko'u. halawai pu ana; me na kanaka jsawaii, aole au i ike, a hui mua me kekahi o ko oukou lahui mamua. Hookuu na kuka ana me ka panai ana mai a ua Hope Peresidena la; E waiho aku ana au i keia Memoriala imua o ke Benate. Ua hoi mai na Elele me ka hanoli no ka hoiopono o na hana. Ma ka Poaliaia nei, Dec. 18, 1897, i waisoift ae ai iloko o ka Hale he olelo hooholo e, hoopa'nee ka Hale a hiki i ka !a 5 o lanuari 1898, uolaila, ua hoomaha ka Ahaolelo ī keia muu pule,

JL ' a ti» pau aku np. hoa 1 ka hoi,i ko !akou raa« Mokuaina, a ua ko kakalkahi iLo nokekaln mauLoa. Ma ke abi,'*hi nei, Poaha X>ec, 21, ua 1101 mai o Luuaipakaainaua ī{eatf, ka Luuahoomalu o ka Ahaolelo" Makfiainana i na "Elele e kipa aku i ona ia, uu hiki na Ete!f e lik« me ia, ua ha--I»waf pu. a'\ia kuka ma kt» ano !ibj»loha, a lie mau minule ia i haVaxrai mai ai na Elele me imi makana maikai no ka haua.

• I - t - .WkE.'- %( -,- He Kj\ii»k.h oia 1 Uoike ae i kojjg.iu:inao kue ika na nupepa o Wasiuetona uei» a ua ■lilo koua liuli kue aua i ke kuikulii Uoohuiaiua i keia mau la i mea weli uui ia, ua oleio ia, i ua e ku ia.kauaka ma ka aoao kue «a iiip iAia hookahi ka elua h&pakolu o na hale elua, aole ua ke ltatiftka ia, aka, ke halia uei &u lima o lehova uo ka hoopakek> aua ib Hawaii uuku. E kuu iahui. e mau »ku ke kupaa aua no ka aina a me ka lahui a me ke Alii a haule mai na lāui. A i oa Ahahui lala o ke Aloha Aina a me ka Ahahni Kuwaeua o •fsonolnlu, e hool ma i ko. oukou manao, mai hoouiu inai i na haua e iilo ai ka ikaika 6 na Jslele ;v oukou i hiiiuai mai ai no ko kakou pouo, i mea e ia ai na pemaikai i holomua, a'u e ike oei i keia la, ua kaa aku ke koikoi ma ka aoao o ka lahuL Imua e Ke Atx>ha Aina a kau ka o ka lanakila. I aloha ko kaua a me ka lahui, mai poina i ka oukou mau leo pule no makou, He maikai ke ola o ke A.lii a me na Elele. Aloha kuu lahui a nui. JaMEB K Kaulīa. The Ebhitt Houae, Washington D. 0. Dec. 22, XS97. Ia Mkh. Emma A. Nawahi, ' Aloha oe: Ua loaa niai la kou aloha ia'u oia na hora liula o ke ahiahi Poalua nei, hora 5:30 p. m. u» poeleele loa me na kulu waimaka i puili ae ai i kou aloha a knkuli iho la me na huapule no ko ke Akua ahonui ii kakou, aloha no, rae na mapuna leo i puai ole ae heluhelu iho la, palua, pakolu a paha, ka heluhelu ana 4 akahi no a maopopo fea no ka mea, he mau tausflni mile ka mamao mai ka aina hauau mai, ka au ana mai o ke aloha, ae, raa keia wahi puaoa pu ae la i keia mau wahi lu]aui mele:— XJa oi ku i ka nahele o Koianana, Hmia i ke aloha nee maloko. Haina mai e ka wīiiinaka he aloI ha /a.

| Mah»lo a »ai i J*& kana*'# kaikaj oialiiae a nie a'u moopuna ,uo k® j ola oaa wahi Ēlele & oujfcqu eka i ui - na akahai a maua i aui |4hs aho aa wakuakaae, ua makuai &in« a nie na kaikamahine, a iio ka i mta, ke bann uei maua a ine u&kōu : pu m a pau me ka ikaika i loaa ia wai ke Akua iuai &wia I oukouiiuai t> ka & ao ka mea, |ua ka wiiiwiii, ua nahu paaI k* wnkiūe uiaikai ks.uaj ka uiuiUi uaualiu .hai : o ioaa, huua au q nalowale» Jiuli.ihu i ko kaoae . j iLeia w&hi.« ««i aku au | e kaU iuai, u» haaiele ia Ko^i^&kiko i ku ahuilii Poalua, ho» §^30,5? - . 1: " - .

luk! Lora i;&ulele ia Oka'iiiia iu> ka jtiHiina i ka hnra 9:40 eia uo iwaena mauiia lse - nat3: ke nana ūka i ke keokeo o na puu hau a me mi mauna hau, ai* miikou ilol'o o na kaaaln lielu ekahi 0 km'nani leahi a na poe ona millonH e nooe a?, bia na EMe I-aLui ilaila k*lii i hi6!ftn« ai me kn uk» oluolu, oia kt Makaoolena a ine R. H. M'afeld, k» ona o ka Hotel- Kaleponi matftaa ia kakou ka Lahui Hawaii *ol« no iaua ke kaalii, Hka # ua hoolk&ikft īaua e lioemi 2 k;t uku> no . kokua ar»a mai ia makou. Pehea la kooukou a<anao no k£ia hana oaaik&i a keia keiki a nie keia haoie i piii ole ia kakou. be hana maikai nae ka laua no makou -ka iaiiui, ua haawi aku «uakou i na hoo maikai ana he nni, a haawi hou a>&s 1 oa.oo..ana. aua a apoia aku iamaPoakohi keia k I o DekanaTta, holo m ia U a po sa po no a ao uo Ogden oiaka Poaha hora J0 a. m. a 01, liaailele ia laila do Palt Lake City, ma keia wabi mai Okalanamai a hiki i Loko Paakai, he nui na wabi e hoolulu ai ke kaaahi he umi rainute a he umi roa kekahi wahi, e like me ka pofeo!e oka manawa, pela iho la oe e inu aj 1 kou wahi pola kope me ka awiwl nui pau a pau ole haaīele no, hoi tlq oe no ioko e ke kaa j>ela makou i liana mau ai a biki i Loko Paakai, ke an l ' nei, ua paa ka maunn Ika hau t ua maleo na lau laau, 1 hele aku ka hana i kahi hoolulu kaa o &oko Paakai e ku mai &na ka /f^na ona kaaahi im ka ohaoha rae ka sinsv ro»i, la na Elele a ka Lahui Hawaii, o ka pane a makou, lelpgarapa ia imai nei au e inalama aku ia oukou, a haalele oukou ia anei na na kupakako ona kaaahi e malama aku iaoukou. Ma keia wahi e hpike aku au ua ukali njai o Geotge Bfakapolena a me kona Haole a hiki pu no makou 1 Okalana a kau makou nr?a ke kaa hoi laua nui n» ke aloha o keia Hawaii ia takou a nana no keif. telel?araDa i Loko Paakai pelno a hi&i i Kikako. Ua hookii aia makou ma Loko Paakai i kekahi Hotele helu f)kahi o*a kulanakauhale. Pau ka paina hjele loa e ike i ka Peresklena JCui o ko'u hoomaua a me kona mau hoa kuka, he kanaka ua aoo he 91 uiakahiki, aka, he kiuo ooien a he oluolu na fcuka ana ma na ano a pau, a ua hoolohe mai i ka mak<m mAU leo kanaenae ; a ua liooko i ko manao noi, aua haawi ia mai ia makou he makana e hele « ike i ka 'hookani ia ana o kenahi Ogana Nui oke nei ame ka hale poepoe, aohe pou o waena he kupanaha o • ka aaauao he 14,000 a ī oie, he 15,000 hoahanau piha, pau ia, mai ka hale laa.

A hoi tiou no k,i Kot«ie a pai/a! ahiahi hc-rs S:4O p. r». kdtjno ke| kaftbi h »)o no ka hikina holo m po e #o Poalima, sia makou iloko o na mauna ptlt o ka Mokuam* o Coit)ndo ka Mokuaina o ni liikmi kfcbi boi e eli ia ai ke gula ike akw I* inakou I d« pakeke e kakau mai *na j waena a i luna ioft kek.abi o kft wekiu pali me na alaoui pali ī hoomoe ia mai lain aknail f«na loa, a me na kaola uwea ehoomoe ia %na kahi aka lepo gula e holo mai ana mai kahi e eli ia ana a hiki iluna oke keaahi a lawe loa bo kahi hoohee a aole paha. Ua ike pu aku la makou i āa lua i eli ia iloko o ka honua, iee he lua alfi no ka ohiki o kahakai, «a nee ae ina pali kuhoho haki ka a-i, Hoko makou o keia Moku&ma kahi i holo ai» o keia no hoi kahi kiekie loa keia e pale ai kei&fto*o o ka mauna a iho ma kela aoao, oia kahi kiekie loa oaai ka ilikai ae s he 14,000 kapoai ke kiekie. Ca pani palua na kaa mahu e huki ai s aua ofelo ia ma keia wahi, he paki lillii ke koko Q ka ihu, no ka mama loa oke ea. Oko makou Eueu, Johu Rikekini kai iho aku e holoholo ilaila, a 0 keia mau olelo maluna, he mea ole ia i ke keiki o Maui, "o Maui do ka oi/' Hiki aku la i Deoewa he kulanakauhale keia ke uhi paa p§i no ka hau, e kau ana ka hau maluna o na pilī o na hale, na alauui, he kuakea wale no. Ma keia wahi i lele af na Elele e paina no ka wa pokole loa, o kela. ai keia ai, aole i wali kahi io b"spi, o ka hoi koke no ia iluna o ke kaa o makoa me na obua haole. -Ma keia mau wahi, ke makaala nel makou no makou ibo, ke nana nei kekahi ī kekahi me ka manao hke ; oiai, eia 1 ka aina malihini. Mailaila aku a Linekoua, he kuianakauhale keia o ka Mokuaina o Kebraska, a komo aku i ka Mokuaina o lowa. Ilaila makou ike iks anu, me he mea la, e oki ia aku ana na pepeiao, i kau a mea o ka nui o ke anu, ilaila aloha m&i la ka aina, ame oukou ko makou mau hoa makaain&nā; no ka mea, aola keia o ke &nu a k&namai, aka, ua paa ka manao aloha no ka aina hanau. Oiai, aia no kela mau leo himem ke oni la i ka houpo o na Elele, Mailaila aku makou a Omaha, kahi a ke alii Kalakaua a me Kapena i haku wahi mele ai: "A Omaha ike i ke anu," he oiaio ia makou a puka aku mailoko akg ona kaa, he keu a ke anu, elua kapuai ke kiekie o ka hau, pii ae la makou maluna oka uwapo maluna ae oka lewe, oia kahi e holo ai na ksa lio, na kaa panee uwil», na poe liele wawae, aia makou i hiki ai iluna o keia uwapp, he keu a ke anu e ake no au e hoi iluna oke kaa, •ika, aole nae e hiki, o John Eikekini ke Kapeno, o tTames K, Kaulia

ka malamamokxi, Wm. Auld kii ] AdiiD(tra,'a a owau no h-ji ka Puuku j 0 kalukei ii oleloia mai ai ma-i kou,fiwftibo ana na.p«uku kino ilun» o na puupuu h&u, ft h.»i uhane aku n« kioo no k* (una lianijtt * o keia wahi a ms KikakOi ia makou • holoholo nei, ua like o -Tobn Eik®kim a me Jamefi K. Kaulia, me h« mBU āliimoku 1« no lun» o ka Naniwa, ka holuholo w#Je ia no o keia j | anu e laua, a o maua hoi, e ake no |e hoi iiuna o ke kaa, po! aku la hoi !e hoi, hoole maī la hoi J«ua ala, e I b«Je kakou i kahi o kakou i eleloia: | mai ai, e hoi uhane ana kakoa. \ l *' iNolaila, ua hou pop wale aku ]a! , no a hiki i ka hoi nou ana iiuna o ke kaa, akahi no aoluolu, uā ko :aku la hoi ka manaoo ko maua mau hoa, ua hn)obo]o hau anu o Omahe, he !a pule keia, ke lawe nei a lilo ke kaaahi no Kikako, hiki iHila, he keu a ka pouli 6 keia kuīanakauhaie i ka uahi, me he phu ala kaua mea he poulf o ka lewa. 1 ko makou hiki ana ilaila, ku ana na Agenftkaaah), me ka uinau ana, o oukou ahei na Elele mai na mokupuni m»i o Hawaii? Ua ae aku ia makuu t uo i na wahi paiki» aka, ua miki mai ia ala, oiai, ua loaa mua ke kauoha mai Kapalakiko mai. mai a Keoki Makapolena, ke keiki Hawaii puuwai hamama, a he aloha aina maopopo hoi, hele holoholo aku la ia kulanakauhale nui o Amerika nei. ke alakai nei keia Agen&e hoomakaikai ia makou, oiai, elua hora hoomaha, O ki mea kupanaha a'u i hoomaopopo ae al, e haoa | mai ana no ko laila poe, e uhau uinihepa ana, kapili hale, hana uapo, a ninau ae la makou ia makou iho, ka aina-keia a ka poe nana kakou i ao ae e malama i ka la Sabati, a e hoano ia ia, eia nae, ke hana poai nei hoi i ka la pule. Ninau aku la makou i ko makou alaka?, oleio mai la kela, aohe la p*ile o anei, i keia wahi no hoi» ike 5 na hale pohaku kiekie, mgi ka 24 a ka 26 hale ke kiekie o kg Jiāle hook§&L. I keia wahi makou i telegarapa * i aku ai ia Ealani no Wasinetona, e h&i aku ana, e hiki aku ana makou no ka hora II a. m a oi 6 kahi la ae kau hou ma ke kaaahi no Waaine-^ tona ka pahu hopu, i keia wa a ma-: kou e holo nei, he mau Lunamaka-j ainana pn kekani o luna o ke kaa.i ua hui ae lame makou rae na kukaii ■ ' ' r : \ olelo pu aua me Keoni. ' ! Ma ia koena la a po a ao, a i ka hora 11 a oi o ke kakahiaka Poakahi, hiki ana i kahi hoolulu kaa, -ia makou no a lele iho. e ku ana o Jos. Heleluhe, me ka }«uili pnmehana o ke aloha oiaio, a nana makou i pailaka aku no ua Ebb!tt Hoyse nei. hoea aku la. hui me ka Mohailani a ka lahuihaawi aku la ma na Avasvae o Kalani i ke.alpha o ka lalnil a mo kou, u i apo ia mai ia leo uie ko kulu waimaka p ka eliaehn, no ka hoo-

munao ana «e i lt*<i aloha o Kori& >• , '' ' ; lahui nnwaH.tta?i, nete a p r n.i. i-k-c kupaa, hui ibo la kuka kamaHio, hoea kole no o Keoru e iUe Kapilala, oia hoi ta Hale Ahwolelo, ua bc]« lo akn 1». e noho mei fttia Aha Senato. llAilei, ik« alīu ]ft makou ia oen«»r6 W«laltahatiki e noho mai m* ke«ahi aoao, k&hea ia aiai nna na iiioa haiolelo wehe a ta Peresidens, no k© kuikaM o Hawaii me Araerik& nei, e koi aiii e han& koke i», pii ae la ke anu a ka haupo, no ke aloha i ka aina; haelele ia rumi hele no ka hale o na Lunamakaainana. , Penei ko'a wahi hoomanao, ina na'u kajbila, a ina hoihōi ole» ia, e kahi poe, c pau ana i ka puka iwabo, aia no a hoihoi ia, alaila, noho mai la, a ina hoihoi ole ia, aohe hoolohe ia, holoholo no, kamailio no kekahi poe, a pela aku, o ko kakou he maluliia loa. Pau ia, hoi no ka Hoiele, noonoo na hana, oka liana mua a makou i hana ai o ka hoonoho i Aha Elele no makou na Elele, a e kapaia ia Aha, ka Aha Kuka a $lele Hawaii, hooholo ia» ua koho ia ko iuakou Lunahoomalu a "a hooholoia, 0 na mea ano nui i hooholoia, oia keia, ao'le e hiti i kekahi Elele ke hana i kaoa hana, ke ole e> hooholo ka hapanui o na Elele, aole hoi ma na ano a pau. Pela iho la ko makou kulana hana e hana'nei, ina no he ua ia po, a i ole ia manawa, e hele ana no, no kahi i kauohaia, mamuli o keia olelo hooholo, ota Elele e kue ana i keia, e hoihoiia oia no Hawaii', nclii!a, pela iho la makou e hana nei me ka li&e, nana aku nana mai. Ma k?"po oka la 8 o Dee. ua loaa ke kauoha, mai ko kakou alakai mai, au no i ike ai, aole au e hai aku ika inoa. Hele aku la ma ke ano mikimiki a eleeleu 3 komo, aku Ia i keia Kakela nani 3 haawi aKu la i na pepa iaoa o makou, aole 1 emo, iho oiai ana he keonimana oia o Senatoa Hoar, o Magakuseta. V Haawi aku la ina launa olelo ana maw&ena o makou a me ia, kuu aku la ka palu aka lawaia ; mai ka nui oka "leo a hik.i i ke kolonahe ana, huli pu mai la ua ol<i-man nei, me oa kulu waimaka e haloiloi ana, aona olelo kaukau ake keiki o a ninau. uoai la ia makou peuei: He mau Hawaii anei oukou a pau? 0 ka paue a kekahi o makou, oia o Keoni, eiua Hawaii piha, o neia mau Keonimana, na Peregi<lona o na Ahahui, a he elua maua he mau hapahaole, Auhea na Palapala Hoopii? a oi-* ai hoi au e hii anr. no i na palapala hoopii kue a na Ahahui Aloha Aina. o ka pane hope, hora 10 a oi ae ; hiki ma ko'u K<?ena hana, a oiai, ho Poalima h! hiki hou no makou ma kena rmnij -menapalapaU hoopii. U■ < •

0 na ru a, w -hi an o na p ilp ; Hoox>: ; , na Af.(leviti a mina'a, e waihoia īmua o ka Perea i ana e waiho aku iuiuao :AhftStn&te. Aka, <* koao an i au e yvftiho imua o ka Halo, me ko uoi an», e | i* ua rul«, a e heluhelu ia keia p&i lapal* hoopii, a o ka mea e kuenoai | «na, e paio ana au, g i pa komo ole, l&laiia, lawe oukou i ka Per< Hi4ena | 0 kana ninau hou: | He poe HaWaii anei oukou a pau |ioa? \ O ka paue, ae. Alaila, ua pono ibo la, alaila, ua Ikomoaku la makou no ka rumi Aha Senate, * mahope koke mai no ola wa, ua poha koke ae la ka leo o \w : I makomaka la, ma ka heluhelu ana mai, be 01010 hooholo. e lawe mai ana oiii ka Palapala HoOpil kue a ka lahnl Hawaii i ka hoohui aina, i kakania e 21,269 inoa, a ua ike aku nei paha oe. Poalima ae, lawe aku la mattbu i ka Memoriala imuao ke Kuhina Nui Sherman, a ua ike aku nei no paha oe, a o oukou a pau no ia huakai hanohano a ano nui no hoi a nft Elele o Hawah i hele ai me ke knkai olel6 &na, me ka piha i ha\ioli o ke Kuhina, no kona ike j ana mai he lnau kanaka Hawaii maoli makou, a e waiho ae ana oia 1 ka Memoriala imua o ka Aha S#nat*, oluolu na kukai olelo ana ' Ma keia wahi, e hoakaka pokole i ao, ua olelo ia, aole maua a o ma-' kou ike ia mai he Elele' na ka lahus aka, ! ka hele ana, ba loaa 1 koke mai ka ike ia mena leo mahamaha, «ne ke kauoha pu ia mai ī na mānawa a pau a otfkouī : e makemake ai e hele ma? } ua hamama k:uu puka oihana no na Elele a ka lahui Hawaii Hanoli ae lā na Elele no keia leo heahea a kamaaina, pau na hana niii iloko oīa mau la, aia aku la ka hana imiia o na Poo Aupuni. Poaliui' ae, waiho ia aku la ka'u kue i lea Hoohui Aina, imua no o ua Kuhina Nui nei, nonā ka huina o 17,285, ma ka Poaha nei, lawe loa ana makou i ka'u kae imua o ka Hōpe Peregidena Hohati, ka Hōpe hoi o t Mcfti*nley, Pereeidena hoi o ka Aha Senate, ua hoolauna ia aku ma ka rumi mahala, ka rittmi kapu loa o ka Aha Senate, a ilaila na Elele a ka lahui Hawan i haulani ai. Oiai, ke paa nei makou i na rula hookeonimana. ka mea i olelo īa he lahui naaupo, he mau Elele naaupo, akp, ke hai aKu nei au me ka oiaio* ke hone nei ka makou hana i ke kumu o ka hana, heHihei iho U ma-. kou i ua rumi mahala la 4 a koi ia mai la e hui uie ka Hopo Pereaitlena aje ka hauoli pia i ike u)ai ai ia aiakou n& lvBiiaka H&waii. Eis\ kana m&u olelo ia mai koua haua;a ana. ma£a hiki i keia la, akalii no, au a ike i na ka-

uak" Hiiwijr nvjo!£ i nn ; e kut* i h'>ohq] f He >« ka makou pa&e. ; ;i J*oiio r>o, eia nfte ho r , uh ho<>boto «āii nei ke aupunl -Wali«lieohoi, o ka maltou k«i ~ Ō k& makou ma ia walii, ua ho,?holo no lakou, m» ka ae ol* o hHjpat|'ji o k» lahui H iwaii. kulohih e hoao au e n»ibo » j»«a iuiua o ka aha Seniite. 0,.%a , , pau keia o na ano haua nui , _ kou iloko o keip, a»au lg, a l?QQg$nee ilio nei ka Ahaolelo a noho a)W iloko o lanuari 5, 1898, a i ole ita , la 6 fho paha. Ma ka Puaono noi ka lioomaha ana oka Aha Senate, la 19 o keia mahina. oka makou liana nui koe, o ke ku aku īmua o ke Komiie o ko na ama E, i ka wa e noho hou mai ai mahope iho o ka pau ana o. na la hoomaha, a ilaila makou.e j paio ai he alo a he.alo me pa $0: mij.e, iiaiia ko kakou lanakilaai hhule paha, o ka pule ka oukou.me ka ikaike, a o kakou pu no a pau. loa he ha na koke ia, aole s pau koke na wahi o o ka he'e a.na mai o makou, hiki hou no i ka aiua» oiai, o na wahi paa lole no mai.,ks aiua mai, na wahi papale kahiko no 3 ona wahi kuka pumehana na wahi mea hou i hai aku au mi keia wahi, īna no h© haole, ahe pae, naauao loa, ahe poe waiwai, aole:4 4 like ka lakou hana, e like iae ka hana i hanaia e makou. Ina he po ua nui, a o kejc&hi o makou kai makemakeia, e jie,le ao» no, a ina no hoi o makou a pau, e hele no, he mea, ole ka ija, he, ole loa hoi ka po.uii, ke anu pka haueko mai ana, ta mu'e oka waha iks aau, pela no hoi makani epa ana. Eia nae, aole e'. hiki i kekahi ke heie, ke olg e ho£>holo l]ike ia mamua, e kahapanui o aakoa. , P«la ībo la makou e hana nei no ka pono oka lahui, no maua iho, kolikoli kukui a Halaihi i ko maua wahi: waihona. Nolaila, e hoike aku au ia oukou ena Luna Nui o - na Ahahui a maoa i aloha ai, ke Kaiaiaina ame ka Ahahui -Aloha Aina ona kane ame na Wahine a m'e ka lahui holookoa no, ao'e oukou i poina ia maua, ko oukou mau Aiakai iloko o hookahi makahiki i hala, «ia ko oukou aloha a ka oukou hana maikai iloko o ko maua houpo kahi i hiipoi ai, a no ia aloha fikeo kasou i kaaina, ka Moi a kakou i aloha ai.haalele aku ia oukou m&ope, me ke aloha nui iko kaleoo Paemoku nani, ka home kulaiwl, ko&a mau kuahiwi naā?i na kualono, na aekai aloha» na puu, oa oawa, ka'u wahine nse Ka*u mau kwki, na luhi o na la eleiuakule akn, no ke aloha ika aina, eīa he «Hku tausani mile ka inamao. '

T ua tI»W m.nliuahua «b | hiki nole hrlo i Pelekane a hoi na» : . me ka ii'o hookahi tBUßtrii t>#e 1 ka *inn ' Fna ālnha! ta tlr.t> ko'u 1<?'» hop». ft ndh>) me k« j haipule na Ahnhu?, me kn Jfth< i Ha- , w*ii ijO ka hoper>& <> k;< innau o ko ( itAkou «iiia hanHU. n<- kt? k<Ki»o iuto ka kakou hoopn h id<» tia ii)* R a p&n.'liftvoli K*ftkou, ao1t» pV-lq o kft 1 kakcti i» ma liO ]{ftton o tca kp Akna nia k',.rin a ao n <> k . Ai"jerilcal inai.ao k f, ke kue mai n/ i kapoe l k&nn ko o ('.iapaha ' na mōkuaina hema o Amerika Hoi- : pui&) i ke kuikahi hoohui nina, he| punpnu ikeīl;a loa keia mawahoee' oka ka lahn', a o ka liopena e katf 1 tnaf ne kn n alie. rn»i hoa!a i na haua hooloniele ina Ahnhui ame Va lahu!. o k« loiahi e knpt:a, oiai,! « hepai koke ia rnai sna ka ninau o! Hawaii, ma fen m&lama ae nei o Ta-! Btjart, 1SD8 ; e hauoli e Tia pua a o' Hawaii, kupaa mahope o ka aina, e' p»a anaPeapeaike ahi. pual'i taj ltati nni i ka hau iki. j He-nui nR mea i koe, a na oukou| ia e huli ihoi ke kaona, oiai, fee si!a' ne| »u 5 ko'u waha. m i ka hooiH a ma ka hoole aku imua o ouko'.i e kt» lahiii $ui no kn poe kakau nupep\ i. heie mai e nHe i ko tnakou manao, u»i hoo!e makou ma na ano a pau, | «ia wale no -mua o ke Komite o ko j ■ &a Aina E, n pau ko laila. «Uiia, mailio laulu makou, pahua houno] I* «akog ).ik''ii nei ae, aohe moali e| JUikt ai ke iiui epa ia j KU OLA o m AI.II. i Mm no makou me ke AHi i kaj hookahi kahi i noho ai, a .aa rumi ke ka&waie, he oia mau noj Ko&a ola kino, a o Kona mau onohi j *lii, e hoike mai ana ia i ka hauoli j nui no ka huipu ana me makou. aj 00 ka lohe ana aku hoi mai a ma-; kou aku, he oia n au no be kupaa o; ka lahui. i K.O 3IAiCOi- ; MAL' OLA K/Xo. i Xie oluoiu maikai ko makoe ola | kii»o, e like t,o me ka wa a makou ! "" " ' : ■ • : . : | 1 akii ai i ka aina hanau, aj he oi loa >>e no paha keia oka i(?a-j ik» oko inakou mau kino. Pela! nO hpi me ko Jos Heleluhe ame kana U<le, eia makou a ;-au ke noho nei me na manaolana hauoli inau, Ke aloha aku nei makou i na !»(>a .Uibkaai2iaju_a mai Hawaii a e iana ka m uh", ho.-iki.ika auio e poho ka manaokna, e ha.u ! no k'-< m&nawa mau lou. , I * Owau jlio no m- ke ;iloh;i. i DaVH> KAf.\r </KAr.ANI K<rkahi Ele'e a ka Lahui Hawaii a t > (?res'(len ,t . Xui o ka Ahahui Kalaiaina o ko īīawah P^eaina. .. JB maUmaia ana na «lealea heihei au maloko ae nei o ke awa kalii kokoke ī aa hale waapa o ka M;ttala a nie Healan). ke lnki aku i ka hora 3 o keia auwma la Poaono : lce ; loaa o!e nae he mau ku!a ia ? ā- 4