Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 5, 29 January 1898 — Page 1

Page PDF (646.21 KB)

This text was transcribed by:  Nina Agbayani
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

BUKE IV.                                                                                                                                                      HONOLULU, POAONO, IANUARI 29, 1898                                                                                                       HELU 5

 

KANUPEPA KEALOHA AINA

            E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polina o na pule a pau o kela a me keia mahina. Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi, he 5 keneta. E loaa no ke pepa mai ke Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa. E pai ia no na Olelo Hoolaha, na anikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa. E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa. Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi. Ka Nupepa Puka Pule.

 

Ke-Aloha-Aina

            Hookahi makahiki       $2.00

            Eono mahina               $1.00

            Ekolu mahina                  .50

            Hookahi mahina              .50

EMMA A. NAWAHI.

 

Puuku o

Ke-Aloha-Aina

EDWARD L. LIKE. Lunahooponopono a Hope Puuku S. P. Kanoa. Hope Luna Hooponopono. O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

            Maluna mai nei o ka mokuahi Belgic o ka Poalua nei i loaa mai ai ia makou na mea hou makamaka loa o na aina e, a oia hoi ka makou e hoopuka aku nei me ka awiwi nui penei: PIOO KE KULANAKAUHALE O HAVANA.

            Nu Ioka, Ian. 14. He lono kuikawa kai hoea mai i ka nupepa La mai Havana mai, e olelo ana: Eia ke kulana pioo ke hoalii nei ma Havana, he nui na hakaka i ulu ae i keia la mamua o kala inehinei, a ua nui na poe i hoeha ia. Mai ka no nei mai, ua hoolako pono ia na poe hoohaunaele, a ua haawi aku hoi lakou he hana nui na ka pualikoa o Kenerala Arolas, ka Alihikaua Nui ma Havana ka ho puehu ana aku ia lakou. Me ka ike mai no in a pualikoa, ua hoakoakoa ae la na poe hoohaunaele he lehulehu wale i lako pono me na mea kaua, ma ka hale hui gallician a ma ka Campode Marte, aole i mamao loa mailaila aku ka paka nui hoi iloko o ke kulanakauhale. I ka hiki ana i ke aumoe, ua hoomaka mai la lakou e hooweliweli, a nolaila, ua hoouna ia aku la he elua pualikoa kau lio no ka hoauhee ana aku ia lakou, a mahope o ko lakou paio ana mai, ua kuemi hope aku la lakou.

            I keia ah ahi, ua hoea hou ae ua poe hoohaunaele nei malaila, a la we ae la i kekahi hale nui malalo o ko lakou mana me ka hope oe i na koa aupuni e hoomoana ana maloko o ka paka, mai luna mai o ke kaupoku o ka hale, ua ki mai la lakou iloko o na laina koa aupuni, a ua hoeha ia kekahi poe. Ua hoouka ia he kaua hahana e na koa aupuni a o ka hopena, ua hopuia na poe hoohaunaele.

 

HE MOKUKAUA GEREMANIA ILOKO O KA POINO. Perin, Ian. 14.

            O ka mokuahi Beritania Dunera, a mai Southampton mai e holo ana no Bomabe, ua hoike ae oia, ua ike oia i kekahi mokukaua Geremania iloko o kulana popilikia.

            Ladana, Ian. 14. O Perim, kahi a ka mokuahi Dunera i hoike mai ai ua ike oia he mokukaua Geremania iloko o ke kulana popilikia, he wahi mokupuni no ia ma ia inoa, ma ke komo ana aku iloko o ke Kai Ula.

            O na mokukaua Deutschland a me Gefion malalo o ka hookele ana a ke Keikialii Heneri o Perusia, eia laua ma ko laua alahele e holo ana no Kina, o ko laua awa hope loa i haalele ai, i lohe ia mai ai oia no Port Said, a ua koho wale ae kekahi poe, me he mea la, o kekahi o laua keia moku poino i ike ia ai.

 

NA ILIKINI MA KE ALAHELE HOOKAHE KOKO.

            Ma kela Poaono aku nei, Ian. 8, 0Lincoln McGeisy a me Simpson, he mau Ilikini Seminole, ua puhi ia laua i ke ahi e kekahi poe haole hoohaunae'e, no ka pepehiia ana o kekahi wahine haole nona ka inoa o Mrs. James Simmons, he wahine hoi na kekahi haole mahiai kuonoono e noho kokoke ana ma kahi taona o Maud.

            S@th McAlester, Ian. 11. He lono telegarama kai loaa mai i keia ahiahi hora 5:40 maluna mai nei o ke kaaahi o Choctaw, Oklahoma a me Gulf Railroad e olelo ana he 150 Ilikini Seminole ma ke alahele o ka hookahe koko, a aia ke hilihili la na kulu koko me ka maewaewa Ua hoouna ia mai keia lono telegarama e ka agena o ke kaaahi ma Earlboro. O ke kumu i hai ia mai ai, he uku hoopai keia a na Ilikini i na poe haole hoohaunaele i puhi ai i kekahi o ko lakou mau hoa kanaka i ke ahi ma kela pule aku nei, a ua lukuia e lakou he iwakaluakumamalima ili keokeo mai na kane, na wahine a me na kamalii.

            Ua hai hou mai ka agena, ua hala aku la ka puali o na Ilikini no kekahi wahi he eono mile ma ka hema aku o Earlboro, me ko lakou hoohiki paa ana e puhi ia Tecumseh me ka luku ana i na poe a pau e halawai aku ana ma ko lakou alahele, aka, ua hoololi ae lakou i ko lakou alahele no Earlboro i ka wa i hoouna ia mai ai o keia Iono.

            Eia ke kali nei na ohana a me na hoaloha o ka poe e noho ana ma Earlboro, i na lono hope loa mai ka agena mai, aka, aole nae he mau lono i loaa hou mai, a ua manaoio ia, ua mahuka oia no kahi e pakele ai o kona ola, a i ole, ua make oia. Ina aole e loaa hou mai ana na lono no lakou a hiki i ke aumoo ana, alaila, e holo aku ana kekahi kaaahi i piha me na koa no ia wahi.

 

            Hookai pule mai keia la aku, kapalulu mai ka Australia a me ka Peru mai Kapalakiko mai, a ke upu ae nei ka manao he makana no ka KE ALOHA AINA maluna o iaua.

 

KEKAHI O NA POE KEIKI NAAUAO LOA.

            He manawa pokole i hala ae nei ua ike ia kekahi wahi keiki uuku o elau makahiki ma Belina, i hiki iaia ke heluhelu. Iloko o kona wa bebe oa, ua hoomaka oia e a'o i ka heluhelu me ke pela ana i na panainoa hoolaha o na halekuai i kona wa e lawe holoholo ia ai maluna o kona kaa bebe.

            O Tasso, oia kekahi o na wahi keiki naauao loa i ikeia, no ka mea, ua oleoia, iloko o na mahina eono wale no o kona hanau ia ana, ua hiki iaia ke kamailio me ka pololei. I ka ehiku o kona mau makahiki ua maopopo iaia ka olelo Latina a me ka Hebera. A ua haku no hoi oia i kekahi mau lalani olelo. I ka 12 o kona mau makahiki ua a'o oia i kekanawai.

            O Barretier, i ka eiwa o kona mau makahiki, ua hiki iaiai ke olelo he elima mau olelo like ole, i kona wa he umikumakahi makahiki ua unuhi oia i kekahi mele mai. ka olelo Hebera mai a ka Farani, a ua hana hoi i na leo mele elike me kekahi kanaka akamai loa.

            Gustavas Vasa kekahi o na keiki naauao i ikeia, no ka mea, i ka 12 o kona mau makahiki, ua hiki iaia ke olelo a kakau i ka olelo Latina, Farani, Geremania, Italia, Denemaka, a me Suedena, a ua maopopo hoi i na olelo Polani a me Rusia.

            He keiki Farani o elima makahiki kai haawi ia aku i kekahi palapala hoomaikai mai ke kula aku o Montpelier, no ka piha naauao ma ka Latina, palapala aina, arematika a pela aku.

            Ma na mea pili mele, o Handel, iloko o ka eiwa o kona mau makahiki, ua haku oia he mau leo mele no na anaina pule.

            O Mozart, he ekolu on a makahiki a'o oia i ka hookani piano, i ka ehiku o kona mau makahiki a'o oia i ka hookani vaiolina. I ka eiwa o kona mau makahiki, ua hoea aku oia i Enelani, a i kona wa i haalele aku ai ia laila, ua haawi ae oia he ahamele hope loa, a o na mele a pau @ ia no ia eia.

            O kekahi põe kahuna pule, ua hoomaka mai no ia mai ko lakou wa opio mai. O Abbe de Rance he haumana ikaika loa oia i kona wa he umikumalua makahiki, a mahope koke iho ua koho oia i ka noho Karistiano ana. O Bossuet, ua haiolelo oia imua o kekahi poe Parisa, he lehulehu wale i akoakoa mai i kona wa he umikumalima wale no makahiki. O Fenelon, i lilo he Bihopa Nui, ua haiolelo mai oia i kona wa he umikumamalima makahiki.

 

HE OPUU PUA HOU.

            Ma ka auina la Poakahi nei i oili mai ai he opuu pua makamae, mailoko mai o ka puhaka o Mr. a me Mrs. Thomas Mokulehua, ma Kamanuwai ae nei, he kono mohaha kona, e hoike mai ana, he Kulana Mahiehie no na la e hoea mai ana. O ke kama i oili mai la i keia ao malamalama, he kaikamahine ia, a nolaila, ke kalokalo ae nei makou e hahai ia na la o ke kama opiopio ma ke ola kono maikai, a o na makua hoi, e hookawowo mau ia ko laua mau ia ko laua kihapai ohana me na hua makamae e hoolaupai hou ai ko kakou lahui.

 

            Ekolu pule mai ka la apopo aku, alaila noho mai ka Ahaolelo Pi-Gi.

            O ka po o ka POaono nei kekahi po i ike ia ai o ka nui o na makai i hoeha ia o na poe on a, ma kahi o elima poe makai i lawelawe ino ia, a ua loaa na palapu i kekahi poe o lakou.

            Ua like ke kino palupalu o ka wahine i kekahi poe kane lima ikaika me he wahi puolo ala i kiloi wale ia. Ehaeha ko makou naau i ka lohe mau mai i na hana oia ano, he hana hiki ole hoi ia makou ke haa@ aku i na mahalo ana maluna oia poe. E akahele e na kane puuwai uahoa.

            Mamuli o ka ino e pahola nei i keia mau la, ua nui na ola i hoeha ia, a i loaa pu hoi i na palapu manaonao, a o ka makou i lohe mai ai aole he malama pono ia o ka ohana o na poe i loaa i ka pilikia, ua pilikeia no na poe e holo nei maluna o na mokuahi holo piliaina. Aloha ole no ka hoi.