Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 5, 29 January 1898 — Page 6

Page PDF (748.86 KB)

This text was transcribed by:  Maggie Butterfield
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

POAONO,  IANUARI 29,  1898

 

KA  PANE  A  C. W. AKEPOKA.

 

  Ma makou ke unuhi aku nei i ka leta a C. W. Akepoka i kakau mai nei i ka Lunahooponopono o ka nupepa Avalataisa no kekahi mau manao oiaio ole i hakuepa ia a hoopuka ia maloko oia pepa i na la mua o keia mahina, a penei ka heluhelu ana o ua pane la:

   Lunahooponopono o ka P. C. Avalataisa.  Ke hoomaikai aku nei au ia oe no ka lokomaikai a me ka manao ikaika i hoopuka ia ae ma ka pepa o ka ia 5 a me 6 iho nei, o ka manao pepa mua malaolo o ke poo “Hihio o C. W. Akepoka,” ka lua ma ke ano itamu mea hou ma ke poo “C. W. Akepoka.”  Aka, ua haule mae oe iloko o kekahi mau kuhihewa ana e pili ana no ko’u hihia o noi nei, a’u hoi e manao nei me ke kanalua ole e hooponopono koke ana oe.  Ua huhihewa oe ma ka olelo ana, ua noi aku au i ke Aupuni Hawaii, “e huikalaia mai kuu hewa ofeni,” a pela pu no hoi me kela olelo ana “eia no o Akepoka he lawehala.”

   Ua ike au aole au i hana i kekahi ofeni e kue ana i ke aupuni; a oia no ka’u e hoomaopopo nei, aole no hoi he lawehala mai mua mai,  Aole i hoopuia, hookolokoloia, a hoopai ia no kekahi ofeni, o kela a me keia ano, maloko o Hawaii a ma kekahi wahi e ae. Aole no i pahaohao, malia no ke kue ana aku i ka olelo he lawehala au.  O ka mea oiaio loa nae, aole he hewa o kekahi ano i hookau ia mai maluna o’u, ma ka’u ike pono iho, o kela hana o ka 1895 a i ole o kekahi ano e ae, he lalau me ka hawawa.  He hookahi o ko kakou pepa puka ahiahi i hoopuka ae, ua makemake loa au e lawe i keia ano i hana ia mai ia’u, (ke kipaku loa ia ana aku), mamua o ke ku ana e hookolokoloia no ke kipi.  Ua lalau hou ae no hoi oe ma ka olelo ana, ua hoohiki aku aole e komo lawelawe pu hou ma kekahi mau hana hooylu haunaele, ina au o hookuu ia aku e huli hoi aku.

   Me ka manao hilinai, Mr. Lunahooponopono, aole oe i makemake e hoike hewa aku i ka oiaio o keia mea, i ka hoomaopopo ana i kou lokomaikai a me ka manao no’u maloko nei, ke noi aku nei au e hooponopono ae oe i na hewa ma ka hoopuka ana i ke akea i keia leta.

            Owau me ka oiaio.

               CLARENCE  W.  ASHFORD

                                                (AKEPOKA)

Kapalakiko, Ianuari 14, 1898.

 

   Ma ka Mauna Loa i loaa mai ai he $10.00 ma ka lima o Mrs. Kuaiholani Campbell, mai kekahi Hui Aloha Aina o Kona, a me ke Kinau mai nei hoi i loaa mai ai he $10.50 ma ko Mrs. Nawahi lima mai ka Hui Aloha Aina mai o Kalaoa, Hilo, Hawaii, no ke ola o na Elele as ka lahni, e na’i mai la no ka pono o ka aina ma Wasinetona.  Owai hou ae

 

 KUMU,  O  KA  LAU  KKU  AKU  I  AMERIKA

 

   O na lima la hoi, o na wawae, aia la hoi ka pono o ka ape asku i ka aina, manao ae ke ola.  Uhu !  “Ke holo ala hoi e holo ai.”

   Me na manaolana haakei a me na maka nahoa o ke aloha ole, ua nana koe ia mai la oia e kuu lahui aloha, “he mauau ekaeka,” me ka lana haakei ana ae o ko lakou manao uilani o ka hookanao, hilahila ole, a ku uho la kaena he Lani iluna he honua ilalo, elieli kulana o ua auna kolea ala mai Kahiki mai.  Oia nae ka kakou e ike nei, pupuu hoolei loa noho ana i Wasinetona, o Kumu, o ka Lau a oia nar ka kakou e nana aku ai i ka hua o ka lakou hana i pupuahulu aku la i Wasinetona, me ka manaolana palaualelo hoi e hooko ia mai ana ko lakou upu haakei ana.

   Heaha la hoi, nana ia aku paha, he hele ka lakou nei na ke kanaka, he hele hoi ka kakou na ke Akua, owai la auanei o kakou ke pono ana?  He oiaio, elike me na aui ale o ka moana, e ko ana ke au ko i ka aina ke ola, e ko ana hoi ke au ko i ka moana ka haule pa-hu pela no ke ko hele ana o ke au o ka manawa, nou e ka lahui oiwi ke ola, a ke neenee mai nei ua ola ala imua o kou mau ipuka hale e kuu oiwi aloha, he elima makahiki i kaahope aku la kou noho pili wale ana iloko o ka lehuahi o ke kaniuhu, he mau makahiki hoi i noho hoomanawanui ia iloko o ka piliaiku o ka hune a me ka nele, aka, aole i hoonele loa mai ke Akua i Kona hanai ana mai ia oe i na mea e oluolu ai o nei o a kino ana, aole loa no hoi i hoonele mai i ka hanai ana mai i ka ai o ka uhane e ola ai oe e ka lahui Hawaii, me ia mau kahoaka moakaka lea i manawalea ia mai imua ou e kuu lahui hoomanawanui a hiki i keia la.

   He oiaio, he hoike oiaio ia a ko ke Akua aloha e hekau nei maluna ou a Hawaii Kuauli, a ike aku kakou i ke  aloha o ke Akua e pahola iho ana i kona nani ma na kaiaulu aloha o Hawaii nei, nou, a no kau mamo ma keia hope aku nei manaolana hai-mua, e i mai ana ia oe, he mau iniha helu wale no koe, a olino mai ka malama o ko ke Akua lokomaikai nou e kas lahui i aloha ia.

 

   Unia ka hanu, e noho me ka manaolana mau, oiai ka hopena o kou manaolana, o ka hoihoi hou ia mai o kou mau pono pili paa, he oiaio, e hoihoi ioia mai ana ia i ou ala, a wahi a ke kaula Isaia i ole’o mai au  “Auwe oukou e ka poe i anai aku, aole hoi i anai ia mai, ka poe i hao wale aku, aole hoi i hao wale ia mai oukou, a pau hoi ka oukou hao ana aku, e hao ia mai ana oukou.”

   Oiai ke kumu o ka laau i puahio hio aku Ia i Amerika, a hoomanao ho oe he wahi hookanaaho wale no a no ko lako hai u ho e lima a oiai o kkumu o ka lau ia e akoakoa la io he oiaio, aia he loilipi e waiho ia malalo o ko lakou mau kumulaau iho, o kela laau, keia laau e hua ole mai ana i ka hua maikai, e kua ia ilalo a hoolei ia iloko o ka imu ahi enaena, ilaila e uwe ai, a e uwi ai o na niho o ke kolohe.

   Nolaila, i ka hoopau ana i keia Epiaetole, ke noi nei no ka’u makakila i na haipule a pau mai Hawaii a Kauai, e ninini nui aku ina leo pule oiaio imua o Iehova ke Akua no ka pono o kou aina, kou lahui a me ka noho ahi o Liliuokalani.               

                                    SAM.  K.  KAMAKAIA.

Honolulu, Ian. 27, 1898

 

OLELO  HOALOHALOHA

 

Ia Mrs. G. B. Meheula, ka makuahine i hoonele ia i ke kane ole;

                                    Walohia wale:

 

   Oiai, aole o kakou kulanakauhale e oia mau ana no keia ao, pela i oluolu ai i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola makamae o kau kane i aloha nui ia, a i minamina nui ia hoi, Mr. Geo. Benjamin Meheula, mai kou alo aku, a mai ke alo aku o ka olua keiki i aloha nui ia, S. W. Meheula, a me na hoaloha e pohai ana a puni oia.

   O makou iho, o na hoahanau kane o ka Ekalesia o Koolau, Kauai, pel hoi me ke Kula Sabati, a me ka Ahahui Opiopio Imipono Karistiano kou mau hoa paahana pu no na hana nani a ko kakou Haku Iesu Karisto.

 

   HOOHOLO  IA:  1  Ke komo pu akku nei makou e u pu me oe, no kau kane aloha i hala e aku la ma o.

2  Ke kkomo pu nei makou e u me ke keiki i hoonele ia i ka makuakane oie.

   Ke pule nie makou i ke Akua e hoomama i8a ko olua kaumaha a me ka luuluu nona,

 

            Na  Komite

SOL. K.  KAULIM,

G.  M.  HUDDY,

W.  B.  HUDDY,

W.  H.  PUKALO,

J.  K.  APOLO,

P. MIGELL,

H.  MIGELL,

D.  TRASK,

D.  LOVELL,

J.  KOANI,

J.  KOANI, JR.,

J.  HANO,

KEKAULA,

KANE.

 

   Ua oluolu i ke Akua Kahikolu Hemolele Loa, ka lawe ana aku i ke ola makamae o kau alii kane, Mr. George Benjamin Meheula, i aloha nui ia e ka lehulehu, a wiho iho ia oe a me ka olua keiki, a me ka ohana, e hoho u aku ma keia aoao o ka lua kupapau.

   Ma ka hora 6 o ke anoano ahiahi Poaha, la 6 o Ianuari, i hookuu mai ai oia i keia ola ana, a lawe aku la ka Makua i ka uhana, a waiho mai a i ke kino lepo.

   A ma ka poniponi o ke ka a uhilila nui o ka Poalima, ua holo puni ae la ka lohe ma o a maanei @ki aina, “G. B. Meheula ua hoia”

 

   Me e ke kaumaha a me ia luuiuu no keia lono e pa-e nei iwaena o na makamaka a me na hoaloha, nolaila.

 

HOOHOLO  IA:  O makou o na Hoahanau Wahine o ka Ekelesia Huiia o Koolau ma o ko makou mau Komite ala, ke hui pu aku nei makou me oe, e auamo pu iloko o kou kakumaha a me ke kanikau ana i ke aloha, no ka hala ana aku o kou kokoolua, nolaila,

 

HOOHOLO IA:  No ko makou ike ana i kona noho ana, lawelawe ana hana ana iwaena o makou.

 

   Nolaila, ua lilo ia hana maikai ana i Kia Hoomanao no ka manawa pau ole iloko o ko makou mau puuwai, nolaila,

 

HOOHOLO  IA:  O makou o na Hoahanau Wahine a pau, ke haawi aku nei makou i ka lima akau o ke aloha i hoike no ko makou aloha nui ia oe a me ke keiki a me ka ohana a pau.

   A ke noi ae nei m akou i ka Makua Lani, ma ka makou leo pule, e hoomama ae i na kaumaha a me na luua luu i kau iho maluna ou, ke keiki a me ka ohana.

   A na ke Akua e hoopomaikai a e hooloihi i kou mau la o ke ola ana.

   O makou iho no me ke aloha paumako,

 

            Na  Komite

MRS. P. H. MIGUELL,

   “  ANNA KAONI,

  “   MARY KAULILI,

  “   SARAH  HUDDY,

  “   KUAAINA  KAHANU,

  “   KAILIPONI  LOVELL,

  “   KAHIKINA  LOVELL.

 

EIA  HOU  NO  NEI  HANA  HOONUI  LILO.

 

   Ua lohelohe wale ia no mamua aku nei, e noonoo aku ana ke aupuni i mau paipu e moe ai malalo o ka lepo, no na mea ino wale e lawe ia nei e ka moku kolo Eleu iwaho o ka moana e kiola ai, aka, aole nae he wa i molopono iki ai aia mau hoolala ana, a hiki wale i ka noho ana o ka Aha Kuhina i ka Poakahi nei, akahi no a waiho ia mai ka papa kuhikuhi a me na hoike e pili ana no keia hana, mai a Me. Rudolph Hering, a me Eneginia Dodge, me ka waiho pu ia aku i ke aupuni ke mau palapalaaina me na hoakaka piha ana i na hoa o ka Aha Kuhina, i na kahakai a me na aina e pono ai no keia hana.

   Ua hoike pu ia aku, ‘e kukulu ia Kakaako kekahi pauma no ke omo ana mai i na mea ino, mai ke kahawai o Nuuanu a ke alanui Alapai, a pela hoi ma ka aoao mauka o ke alanui Beritani.  Ma ke nana aku i ke kulana o keia mau hoolala i waiho ia ae imua o ka Aha Kuka, e kamoe loa ia aku ana kokna alahele no ka Ahaolelo e noho mai ana i ka la 9 ae uei o Feboruari.

   iie mea oiaio no paha, he hana maikai keia, aka, ina nae kakou o hoomaopopo maoli iho ana i ke kulana o na hana a ke aupuni e lawelawe nei malalo o keia au hou o elima makahiki, ua hiki ke ike ia , ua like ka waihona o ke aupuni, me ka punawai i hele a pika’o na kulu wai, a oia pika’o haalele loa nae, oia ka lakou nei e noke mau nei i ka lu i na wa a pau.  A oiai hoi, o keia hana e manaoia nei e hoala aku ma keia mua aku, aole ia he hana e hoihoi hou mai ai i ke dala iloko o ka waiuhona o ka lehulehu, aka, e hele ana ia a nalowale loa, me ko kakou ike hou ole aku i kona mau helehelena.

   No makou iho aohe o makou kokua no keia manao i waiho ia aku imua o ka Aha Kuhina, oiai hoim e hana ia ana no ia hana me ka holopono iloko o keia wa kupilikii loa o ka aina, a o na hoolilo hou ana ae mawaho o na mea i ike ia, ua kupono no ke hana ia i keia wa, he mau hana hoopilokia wale no ia i ka lahui, ka mea hoi a makou e kue nei ma na ano a pau, a oiai no hoi, aole i hoolalaia keia hana no ka pono o ka lehulehu, aka, no ka poe kakaikahi wale iho no ia .  E hoopau loa ia kela hana e pono ai, a pala no paha ka manao o na poe noonoo maikai a pau.

 

HE  WAHINE  UUKU  LOA.

 

(S.  F.  CALL, Januari 5.)

 

   He wahina a-a nona ka inoa o Chiquita kai haawi ae he anaina ike i na poe kakau nupepa maloko o kekahi rumi o ka Palace Hotele ma ka po nei, he 15 paona kona kakumaha a he 26 iniha wale no hoi kona kiekie.  He nuku maoli oia ma ka ike aku.

   Ua hoopiha ia o loko o ka rumi me na poe makaikai a maluna o kekahi wahi noho uuku i noho iho ai oia a hoolaulea aku la i ke anaina i akoakoa mai no ka makaikai ana iaia.  He wahine Cuba oia, a na piha iaia na makahiki he 27.  Ua haawi ae oia he mau himeni a me na hulhula ana.

   Ia ahiahi no, na holo ae oia maloko o ua rumi la maluna o kekahi kaa pio i hana ia nona ponoi iho, a e huki ia ana e kekahi mau lio liilii, o ke kiekie o ua kaa pio la, aole i oi ae maluna o ekolu kapuai.

   Ua lohe mai makou aia i Kauai kekahi elemakule nona ka inoa o D. Ai kahi i hoopunipuni hele ai no ke kulana nawaliwali o ka mupepa KE  ALOHA  AINA.  E ka makamaka aohe aoe i ike i kau mea e kamailio la, o ka nupepa anei i omau ia i ka puuwai o ka lahui oia kau e epa mai nei.