Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 8, 19 February 1898 — Page 1

Page PDF (667.66 KB)

This text was transcribed by:  Uilani Paalua Campana
This work is dedicated to:  William H. and Ruth L. Paalua

KE ALOHA AINA

Hilo Bay, Hawaii

Ua Mau Ke Ea O Ka ‘Aina i Ka Pono

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

BUKE IV      HONOLULU, POAONO, FEBERUARI 19, 1898.       HELU 8

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

E hoopuka mau ia aku ana mai ka  Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi, he 5 keneta.

E loaa no ka pepa mai ke Keena aku o Ke Aloha Aina, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  A ole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

 

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

KE   ALOHA   AINA

Hookahi makahiki ... $2.00

Eono mahina ....$1.00

Ekolu mahina .... .50

Hookahi mahina.... .20

 

EMMA A. NAWAHI.

PUUKUO

KE    ALOHA    AINA

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

HOPE LUNAHOOPONOPONO.

 

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

 

NUHOU KUWAHO.

Maluna mai nei o ka mokuahi Alameda i loaa mai ai o na mea hou o na aina mamao, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu ke hoopuka awiwi aku nei makou penei:  

 

PEPEHIIA HE MAU GEREMANIA E NA PAKE.

SANA HAI, IAN. 28. He lono kai hoea mai i ka nupepa Mercury mai Chefu mai no ka mea e pili ana i ka powa ia ana o kekahi luina o ka mokukaua Geremania Kaiser nona ka inoa Schultz, i kona wa e ku kiai ana ma Trimo, ua hana ia keia karaima ma ka po o ka Poakahi e na pake hoohaunaele, ua loaa aku keia koa ua moku kona poo i kekahi mau koa ekolu i hele aku no ke pani ana i kona wahi, ua lele kaua kokeia mai lakou e na poe Pake hoohaunaele no lakou ka hui na o hookahi haneri a mahope o kekahi hakaka ana mawaena o lakou a me na Geremania,m ua pau iho la na Geremania ekolu i ka make, a ma ka aoao hoi o na Pake he 12 i hoeha ia.

 

MAKE KEKAHI KENERALA WIWO OLE O CUBA.

Havana, Ian. 27.  Ma ke awakea o keia la i lele kaua aku ai ma ke ano hoopuiwa o Lutanela Konela Benedicto me ka batal o na Spanish Reina.  ma kahi kokoke i Tapiste, maluna o Kenerala Arangueren, o na koa Cuba, na make o Kenerala Arangueren me eha o kona mau koa me ka hopu pio ia ana he eha koa me kekahi poe i hoeha ia a o kekahi poe e iho ua pau aku i ka mahuka.

 

I keia auina la i lawe ia mai ai o kona kino make no ke kulanakauhale o Havana maluna o ke kaaahi, a mahope o ka nana ia ana o kona kino make, ua lawe loa ia aku no ka ilina no ke kanu ana.  He 24 ka nui o kona mau makahiki a make aku la, i ka 1895 i huipu ai oia me na poe kipi, a mamuli o kana mau hana wiwo ole i hoopii ae i kona kulana a hiki i ka lilo ana i Kenerala.

 

HE EHA KEIKIKANE MAI KA PUHAKA HOOKAHI MAI.

Pensecola, Fla. Feb. 1.  O Mrs. S. D. Pettis, e noho koke nei ma Pollard, Alax. ua hanau mai la oia  he keiki kane i ka wa hookahi.  Eia lakou a pau ke ola nei, he elua o lakou he elima me ka hapa paona ke kaumaha pakahi, a o kekahi mau keiki iho he eono paono ko laua kaumaha pakahi.  He ehiku makahiki i hala ae nei, ua hanau keia wahine he ekolu keiki.

 

HOOKAE MAOPOPO I KA NEGERO.

Nu Ioka, Feb. 1.  He lono kai hoea aku i ka nupepa Herald mai Wasinetona aku e olelo ana:  O Joseph H. Doyle, he Repubalika i koho ia no ka Ahaolelo mai ka apana o Savannah, Georgia, ua kipa aku oia imua o Peresidena Makinile i keia la, no ke kue ana aku i ke koho ia ana o kekahi negero nona ka inoa o John Deveaux, he negero kalaiaina, ma ke Keena Ohi Auhau, kekahi hoi o na keena ano nui iloko o Georgia.  Aole na ponoi keia kue, aka, na kekahi poe kanaka oihana nui no ia oia wahi, ua koi ikaika aku oia aole o lakou makemake e ike i negero ma ia wahi.

 

KA MANAWA HOLO LOA A KEKAHI KAA AHI I HOLO MAI NEI.

Denver, Feb.  He lono i ka nupepa Repubalika mai Cheyenne, Wyo, e olelo ana:  Ua holo ia mai keia wahi a hiki i Omaha e kekahi kaaahi o ka Uniona Pakipika kekahi manawa holo i ike ole ia mamua.  Ua halawai kekahi kaaahi lawe leta o ka hikina me ka poino, a i wahi e hiki koke ai ka leta i Omaha no ka lawe koke ana aku i ka leta i ka hikina, ua hoouna ia aku la kekahi kaa kuikawa no ka lawe ana i na kaa leta he elua.  Ua haalele iho oia ia anei i ka hora 7:45 o keia kakahiaka a hoea aku la i Omaha i ka hora 4:45 o keia auina la no, manawa i holo ia he ewalu hora a nona hoi ka mamao o 517 mile, mai North Platte a hiki i Omaha, ua holo ia e ke kaaahi he 290 ½ mile iloko o 246 minute.

 

HOPUIA HE PEPEHIKANAKA MA KE KUHIKUHI A KA MOEUHANE.

Nu Olina 30.  Ua hoouna aku nei Gaster, ke aliimakai nui, he lono telegarapa i keia la i ka oinana m kai o Nu Ioke, no ka hopu ana ia Vincenzo Azarello, ke hoea aku ka mokuahi Creole ilaila, a hoopaa hoi iaia no ka pepehi ana a make o Rosario Cusimano maanei i ka la 19 o Ianuari.  O Cusimano he kanaka Sicily, a he puu dala mahuahua hoi kana.  O Azarello, oia kona makuakane i bapetizo iaia, he kanaka puuwai eleele hoi.  Ua olelo ia ae, ua powa ia e ia he eiwa kanaka maloko o Sicily, a malaila hoi oia i ike ia ai he powa.  Ua noi aku oia ia Cusimano, oiai, oia e hana ana maloko o ka mahiko e kipa mai e ike iaia maanei, ua oki ia kona pua-i, a o kona kino ua hookomo ia iho la iloko o ka pahu me ke kiola ia ana iloko o ka auwaha wai ma ka Broadway-Street.  Ua loaa aku ke kino make i na makai, aka, aole nae i maopopo i na makai kona wahi i hele mai ai a me kona inoa a hiki i ka wa a kona hoahanau i hoea, mai ai nona ka inoa o Roco Cusimano.   Ua olelo ae oia ua moeuhane ae oia ua pepehi ia o Rosario, a pela oia i haalele aku ai ia Sarepy no Nu Olina no ka nana pono ana i ke kino make i maopopo ole i na Italia no ka nana i kona mau helehelena, a nana i hoike ae i ka moolelo e pili ana i Azarello.

 

HALAWAI KA MOKUAHI KAE NA ME KA POINO.

Ma ke ahiahi o ka Poaono nei, ua hoopuiwa ia ae ko ke kulanakauhale i ka wa o kekahi lono i pahola ae ai, no ka poino o ka mokuahi Kaena.  Ua holo koke aku ka mokuahi Eleu no kahuli ana ia po no aka, aole nae he wahi meheu i loaa aku ona, a hiki i kona hoi ana mai i ke kakahiaka la Sabati.

 

Ua loaa mai keia lono mai ia Mr. White mai, ka haole e kokua nei i ke kukulu ana i ke alanui kaaahi ma ka lae o Kaena, ua ike aku oia i kahi mokuahi Kaena o paiolewa hele ia ana, me kona hae e hapa ana ma ka auina la Poaono, e hoike ana hoi, ua halawai hoi oia me kekahi poino, nolaila, me ka hakalia ole ua hooana mai la oia i kekahi elele no ka hoike ana i na poe o ke kaaahi no ka hoike ana mai i ke kulanakauhale nei no keia poino o Kaena.

 

I ka hora 3:30 o ka auina la Sabati i loaa mai ai o ka lono i ke kulanakauhale nei, ua pakele ka mokuahi Kaena a aia ke hoolulu la ma kekahi wahi kokoke i ka lae o Kaena, a ma ka hora 4:30 o ia auina la no i haalele iho ai ka mokuahi Eleu no ke kii ana aku e kolo mai iaia no Honolulu nei, a i keia kakahiaka Poakahi i hoea mai ai oia, a huki loa ia aku la no ke alahuki moku.

 

O kahi i poino o Kaena, aia no ia maloko o kona mikini, a me he mea la, e hala ana paha he mau la e lapaau ia ai o keia poino i halawai iho la.

 

NA PALAPALA.

Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana no kela mau manao i hoopuka ia malalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna o ka poe na lakou i kakau mai.

 

KALAOA, HILO WAENA,

FEB. 10, 1898,

 

E ka nupepa Ke Aloha Aina,

Aloha oe:

Mamuli o kekahi o kou mau manao i hoaiai ae nei i ke akea a hou o koa aku nei i na kane no ko lakou kukulu ole ana, i kekahi hana e hiki ai e loaa ke dala i ola no na Elele a o na wahine wale no ia i hana ihonei, ma i ano paha i hui ae nei na Hope Peresidena elua, Kaunamano Hope Peresidena Aloha Aina a me Keau, Hope Peresidena Kalaiaina.  Eia ka laua mau pepa noi dala ianei i kela wa.  Eia no ka makou mau pepa Komite mua ke waiho nei i kakauinoa mua ia iho no e na Peresidena Nui elua, Kaulia a me Kalauokalani.  I ko makou ike ana ua hoala ia mai na noonoo, ua hana ia keia mamuli o na pane maloko o kekahi o kou mau kolamu.  Aole nae keia he hana hewa, aka, he hana maikai no keia a na Hope Peresidena me ka piha eleu.

 

Ua hoohana ia iho nei keia mau pepa iwaena o na lala o na Hui, a ke pane aku nei i na Peresidena Hope elua.  Eia keia wahi mea hou.  Ua pau loa iho nei na kanaka o ka aoao.  Moremona i ke kakauinoa hou, he palapala poo ka i hoouna ia mai iwaena o lakou, he palapala kue hoohuiaina ke ano o ka hana ia ana aka, aole maopopo, aia ua poe pepa ala ma ka lima o Aberahama Fernandez, e hoouna ia ana paha ia i Amerika i ka Aha Senate, a i U@  Loko Paakai paha.  Ke olelo mai nei lakou nau ma kou ana he wahaolelo no ka lahui, i kukulu ia no ka pono o ka lehulehu, e hoike akea ae oe penei:  Aole makemake, aole hoi he ae o na kanaka Moremona no lakou ia mau inoa e hoohui ia Hawaii nei me Amerika.  Me ke aloha, Aloha Aina.  Hilo Waena.

 

He elua bipi waiu a kekahi Pukiki mauka o Nuuanu i make i kauwila ma ka wanaao Poaono nei.