Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 10, 5 March 1898 — Page 4

KE ALOHA AINA, POAONO, MARAKI 5, 1898.

 

Ke Aloha Aina.

Hookumuia no ka

Pomaikai @ ka Lehulehu, a he Nupepa @@ @@ Lahui Hawaii.

EDWARD L. LIKE, Lunahooponopono.

EMMA A. NAWAHI Puuku o KE ALOHA AINA.

HONOLULU MAR 5, 1898

 

HOIKE O HAWAII LAHUI I KONA LOKAHI

            He mea hauoli @@@ no ko makou manao, ku ike ana aku i ko makou mau @oa kauaka o ka pupuu hookahi, i ko lakou ala like ana mai me ka ulumahiehie o ka manao, a hapai i na hana e kokua ai i ola no k@ kakou mau Elele e noho mai la i Wasinet@na. A oiai hoi o makou kekahi Komite i hookohu ia mai ai e na Kaikamahine o ke aloha, na Loeueu ikaika hoi nana e hoo@ioni nei i na manao aloha aina iloko o kela a me keia Hawaii ponoi, me he wa ma@u la e paila iloko o ka ipuhao hoomoa k@, ka mikomiko a me ka @no o na @naolelo i panai ia mai mamua o ko makou alo, me he maa la, na kuilima ia ae nei @@ Hawaii a pau, i hookahi puuwai, i hookahi hoi ka manao ma na ha@@ a pau.

            Nani ka hauoli o ko makou puuwai, i ko makou ikemaka ai a i keia hana kamahao a hiwahiwa a ka lahui i makana mai ai imua o makou aole he mau leo hoopohala i m@@@@ ia mai mahope o ko makou mau @ua, a aole h@i @e mau @@@ @ hoowalania ai i ka manao, i ka wa a makou e hoomohala aku ai i na kihikihi o ka makou mau pepa Komite: ua huki ae kela a me keia mailoko ae o kon@ pakeke ponoi, a puana @ a la me keia mau olelo wai meli a makkou e poina ole ai no ka wa mau loa, "eia ko'u aloha no na Elele" pela no hoi me ka lehulehu, na panai mai no elike no me ia olelo hookahi, "eia ko makou aloha no na Elele."

            O keia kekahi o na hana nani loa a ka lahui i haawi koke mai ai i na kokua, i ka wa mua loa no i lohe ia mai ai ke kulana kupiliki@ o ko kakou mau Elele, oia iho la ka wa a ka la@ ui i makana koke mai ai, me ka nana ole i ko lakou noho hune ana ma ka aina hanau, no ka mea, ua hiki no ke hoolawa ia ko kakou noho ana, me na mea e hiki ai ke hoouia nawanui ia, oiai, aia no kakou a pau iluna o ka lepo o Hawaii aloha kahi i noho ai.

            Nolaila, me keia mau haawina makamae a pau a ka lahui i pahola mai ai me ka puuwai lokahi ke haawi aku nei makou i na mahalo kiekie ana i na mea a pau i haawi i ko lakou aloha ma ka lima o na Komite no ke ola o na Elele, me ka nonoi pu aku i ka lahui, e ku kiai mau, ke wehe mai la na ao opua o ka pohihihi, mai kona uhi paa ia ana e na hana lima nui a ko kakou mau enemi, ka poe hoi i manao, aole loa e hiki ana ia kakou ke lawelawe i kekahi mea e pili ana i ko kakou aina, a oia ka makou e puana ae nei: O ka lokahi, oia ko kakou ikaika, a mokuahana kakou, aia ilaila ko kakou nawaliwali, a oia ka mea e ko ai o ka hana a keia poe e noho hookeikei pue uala mai nei, ma na hana poo o ko kakou aina hanau.

            E nana aku iloko o ka Aha Senate, aia ke iho mai la kela mau huahelu kiekie, e kakoo ana i ke kuikahi hoohui aupuni, a i ka helu e hookaulike ana me ka aoao kue, a i na paha e hoea hou mai ana kekahi lono ma keia mau ia koke iho, ke komo mau mai la na poe kakoo iloko o ka pahipa o ka poe Aloha Aina, aohe mea nani e aku elike me ia. E hoomanao, e hoomau aku ia kulana e Hawaii.

 

PU-A KA UAHI NA KAIKUAHINE O KE ALOHA.

            Mai ka la i pohala ae ai na inoa o na Komite o na Kaikuahine o ke aloha a hiki i keia la, maloko o na loamu o KE ALOHA AINA, ua hiki ke ike ia aku lakou e komo ana ma na hale, e hele ana ma na uapo, a e pii ana maluna o ka oneki o na moku, no ka imi ana i ola no na kauwa a ka lahui e noho mai la i Wasinetona, me ka nana ole ae i ka wela a ka la. i ke anu a ka ua, a i ka iniki wela hoi a ka makani anu he Waikoloa. Ua like lakou me na alihikaua nui e alakai ana i ko lakou mau pualikoa, imua o ke kahua kaua o ko lakou mau enemi, hele lakou me ka lanakila, oiai, aia kela manao o ka wiwo ole iloko kahi i paa ai, aohe mea nana e hook@emi hope mai.

            Nui ko makou mahalo no lakou no ko lakou hooikaika wahine ana, i pono no ka lakou mau pua ma keia hope aku, a makou hoi e papahi mau aku nei, o lakou iho la no na hoeueu ikaika o na hana pili i ka pono o ko lakou lahui, a me ka aina a lakou i aloha ai, ma ko lakou apo ana i keia hana iloko o ka wa pokole, me he olapa ana la na ka uila, ua puni ke kulanakauhale o Honolulu i ka hele ia, elike me ke kuahana lahui, a pela no hoi makou e manaolana nei, ke hoea ka lakou hoike imua o ka Alibikaua Poo, a Kenerala Nui hoi, oia hoi ko lakou Peresidena Nui o na Wahine, e halawai no Oia me na hoike hauoli a kona mau Kenela malalo iho ona. Imua! a imua loa aku e na Kaikuahine o ke aloha.

 

POHO KA MANAOLANA O NA HOOHUIAINA.

Aole i loaa ka Elua Hapakolu no ka Hooholo ana i ke Kuikahi.

KUE IKAIKA O SENATE MORRILL MA KANA HAIOLELO.

Aole i makemakeia ka Lahui Asia i hoa paio no na Limahana Amerika.

            Wasinetona, Feb. 12. O na hoaloha o ka hoohuiaina o Hawaii maloko ka Aha Senate, ua haalele loa aku lakou i ka manaolana e hooholo ia ana ke kuikahi. Ua haule hou aku he eha poe koho o ke kanaono a lakou i upu ai, a ke ike nei lakou i keia wa, aole he alahele a lakou e hiki ai ke kaili hou mai ia lakou. Ina lakou i hooholo e hoonee mua aku i ka haule pio o ke kuikahi e hooikaika aku ana lakou e koho koke, a i ole paha e unuhi hou ia ana iwaho. Aka, ke hookuu nei no lakou pela me ka manaolana a hala ae na la ino a malia o kalae ae ka lani.

            He nui na haiolelo e haiolelo ia ana iloko o ka aha hooko, aole he mau hoao ana no ke oki ana ae ia mau mea, aka, aole nae he mau mea no ka hoonee ana aku i ke kuikahi imua.

            O na Senate Chandler a me Mogana, ke manao nei laua no ka pono o ka hoohui ana ae i ka ninau o Cuba me Hawaii, i ka wa e hoea mai ai iloko o ka aha ka@ kanawai, a ua hoike mua aku o Senate Mason ma kana haiolelo i keia pule e kokua mua ana oia ia Cuba.

            He ninau keia a na hoaloha o ka hoohuiaina e halawai ai pehea la e hiki ai ia lakou ke hoonee aku i ka olelo hooholo imua me ka hoopilikia @@@ ia mai e ka olelo hooholo o Cuba. Ua manaoia, aole e hiki ia Speaker Reed ke kue aku iloko o ka Hale mai ke kokua ana i na olelo hooholo papalua o Cuba a me Hawaii, a me he mea la, e apono ana no ka Peresidena.

            Wasinetona, Feb. 16. Ua lilo ia Senate Morrill o Vermont ka manawa holookoa o ka aha hooko o ke Senate i keia la ma ka haiolelo kue i ka @@@hui aina o Hawaii. O kana haiolelo e kue ana ia i ka lawe an@ mai i na mokupuai o Hawaii, kekahi o @@ ai@a mamao lo@ @@@@ hoomau nei no oia i ke kue ana ia kumuhana no ka hoopa@@@ a@a aku i ka manaopaa o ka Repubalika.

            Ua olelo ae o Morrill, o ka hoohui aina he hoopilikia ana aka ia i na @opaa uala o Amerika Huipuia no ka mea, aole he ikaika o na limalima Amerika ma ka hana elike me na kanaka o Asia e hana nei ma na ma@iko o Hawaii.

            Ma ka oihana ka@@, ua olelo ikaika ae oia o ka hoomal@ ana aku ia Hawaii he hoo@awaliwali ana mai ia, aole hoi he ikaika no ka mea, i ka wa o ko kaua e hoouna ia ana he mokukaua no ka hoopakele ana iaia, a i ka wa o ka maluhia, aole o kakou makemake ia mau mokupuni.

            Ua lawe mai o Senate Morrill i ka leta a Daniela Webster o ka makahiki 1843, e ao ana no ka malama ana i ke kuokoa oia mau mokupuni, a i hoopau ia me ka hoopii i ka lahui o Amerika Huipuia e hoomau ia kumuhana.

            Aole i koho ka hale a hala mai @a ka mokuahi Zealandia no Hawaii nei. Hoomanawanui iho no pela, eia kakou i ke ao aina

 

KUI KA HEKILI OLAPA KA UILA.

EIA AKU KE OLA A HOEA MAI

            Ma kekahi mau lono i lawei @ mai e ka olapa ana o ka uila, ma ka mokuahi Zealandia mai, i loaa mai ai ia makou kekahi lono ano nui loa e pili ana i ko kakou pono, oia hoi, aia o Pettigrew, ka Pukaua Nui o ka lahui Hawaii, ke noii la i na mea e pili ana i na olelo a Samuel Damon, i olelo elelo aku ai i ke Alii Aimoku mamua o ka hookahuli aupuni o 1893, e ao ana, "e waiho aku i ke aupuni @oko o ko lakou lima, a na Amerika e hooponopono;" o ka Elele hope loa aku nei, oia ka hoike nui o keia hana. Oiai, mamuli o ka lakou nei ao ana, i waiho io aku ai ke alii i ke aupuni iloko oia mau la okaikai, a oia ke ku o ke Aupuni Kuikawa. Ke hana mai la kela Amerika la i ke oolea.

            Nolaila, aia ke ola o ka lahui ke imi ia la i ke kumu, i kahi o ka hoomaka ana, a oiai hoi e hana ia ana keia hana, oia ka wa e pahola ana o ka ino maanei, nolaila, e ka lahui Hawaii hoomanawanui, e pule hooki ole, a e loaa no ia kakou ka lanakila.

           

            Ma ka la Sabati nei, ua hopu @a ino la e David Kaapa a me kona p@e kanaka @e 40 poe Pake @iliwa wai, ma kekahi hale e ku nei ma ke al nui Kekaulike.

            Aa na lono i lo@a mai ia makou mai K@k@a@o mai, ua hoohikilele ia @e kekahi oe e noho nei malaila no kekahi wahi olai uuku i hoo@a@e@e

ae i ko laila mau hale, a ua pau aku kekahi poe i ka holo iwaho ma ka h2ra 5 o ka au@na la Poakahi nei.

 

PIOLO KA MOKUKAUA AMERIKA MAINE.

Aole he maopopo o ke Kumu i Poino ai.

MAKE HE ELUA HANERI A OI O KONA POE KANAKA.

Ua koho wale ia na na Sepania eia mau hana.

            Wasinetona, Feb. 15. Ma ka hora 9:45 o keia ahiahi, ua pahu ae la kekahi mea pahu amluna o ka mokukaua Amerika Maine e ku nei ma ke awa o Havana.

            He lehulehu na poe i make a hoehaia. Aole i maopopo loa ke kumu i pahu ai. Ua nahaha na pukaaniani o kekahi mau hale o ke kulanakauhale nei, i ka wa i pahu ai o ka makukaua, a ua pio pu hoi me na kukui uwila o na uwapo.

            @a hoopioo ia ke kulanakauhale a holo ae la lakou mao a maanei me ka maopopo ole ia lakou o kahi o keia ulia poino i hoea mai ai, a ua hoopuka ae la lakou mai kahi hoahu poka mai keia poino, aka, mahope iho la nae, ua ikeia ua ka mokukaua Amerika Maine, i ka wa a na waapa o ka Alfonso XIII e halihali mai ana i na poe eha.

            Ua hoea ae na waapa o ka mokukaua Alfonso XIII a me ka mokuahi Kulanakauhale o Wasinetona, no ka hoopakele ana i na poe i pakele mai, mai ka lawe pu ia ana aku no lalo o ka hohonu.

            Ke a ia nei ka mokukana poino o ke ahi, a ua hoomalamalaia ke awa i keia po, a he ku hoi i ka ehaeha kona nanaina. Ma ka pu ka ana ae o ka la i keia kakahiaka, ua hoohapa ia na hae a pau o ke awa nei, no ke komo pu ana aku iloko o ke kumakena.

            Ua hoopiha ia o luna o ka mokuahi Kulanakauhale o Wasinetona me na poe i hoeha ia, e uwe ana, e nu@ulu ana, a e waiho mokaki ana hoi lakou ma o a maanei o ka oneki. O Kapena Sigsbee o ka mokukaua Maine, aole oia i hoeha ia.

            O na kanaka o ka Maine, he 354, mai na aliimoku, na sela a me na koa marina, a mailoko mai o keia huina he 101 i pakele mahunehune mai, a eia kekahi mau kino make ke laua mai nei iloko o ke awa.

            E hoau ia ana ka i gana hou o ka Luakini o Kamehameha ma ke ahiahi Poaono ae nei.

            E huawi ana o Theo. H. Davies he paina nui no na limahana o Ulakoheo ma ka Paka Kuokea i ka Poaono ae nei.