Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 17, 23 April 1898 — Page 3

Page PDF (884.26 KB)

This text was transcribed by:  Nyla Fujii-babb
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA,  POAONO, APERILA 23, 1893.                    8.

 

Nuhou Hope Loa.

            Maluna o ka mokuahi Peru i loaa mai ai na mea hou o na aina mamao, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke hoopuka aku nei makou me ka hookaulua ole iho:

 

HAUNAELE MA PILIPINE.

            Hongkong, Apr. 9. Ua poha hou ae ke kaua kipikipi ma Zebu kekahi o na mokupuni o Pilipine ke kikowaena hoi o ka oihana kalepa kopaa.  Ua oki ia ka uwea telegarapa, ua hoouna ia maikei lono e na poe o na aina e, e noho ana malaila maluna o kekahi wahi moku uuku. Ua lawe holookoa ia ia mau mokupuni e na poe kipi, o ke Kiaaina Sepania a me kekahi poe hana Sepania ua pau aku lakou i ka luku ia, a i ole hoopaahao ia.

            Ua lawe aku la he ekolu mau mokuahi i na pualikoa no kahi o ka hakaka. Ua manao ia e ala mai ana ka mokupuni o Iloilo a me kekahi mau mokupuni iloko o na hoohaunaele ana.

            O ke Kiaaina Sepania ma Tayabos, ua kukonukonu na palapu i loaa iaia. O kona aukukana ua pepehi ia a make maloko o Ilocas a he kahunapule me ke kapena ua hoeha pu ia. Ke hoomau la no ka hakaka ana ma Pangasinan eia ke hoomakaukau kaua nei o Manila, mamuli o kekahi haunaele i upu ia e hoea mai ana.

 

HE 40,000 OPIO I HOONELE IA ME NA MAKUA.

            Konatinopela, Apr. 10. Ua hoouna aku la ke kahuna Armenia i ke Komite Kokua Manawalea Tureke i pa papainoa o kanaha luakini i hoohiolo a i ole i poino lihi iki ma kela luku weliweli o Anatolia mamua aku nei. A he 40,000 poe opio i hoonele ia me na makua ole.

 

AOLE AE IA NA LUINA E LELE IUKA O KA AINA.

            Valaparaiso, Apr. 10. I ka wa a ka mokukaua Amerika Marieta i ku iho nei i keia awa, ua hookapu ia na luina aole e lele iuka o ka aina, no ka mea, ua hopohopo ia o ulu ae ka haunaele mawaena o kakou a me na poe Sepania o uka nei o ka aina. A ua olelo pu ia no hoi oia ke kumu i hoea ole mai ai o ka mokukaua Oregona i anei. Ua haalele iho ka Mareita i anei i ka hora 8 o ka po nei no Sandy Point, kowa o Magellan.

 

HAALELE IO KA MOKUKAUA MAINE.

            Havana, Apr. 4. Mahope koke iho o ka napoo ana o ka la i keia ahiahi, ua lawe ia mai la ka hae weluwelu o Amerika Huipuia mai luna mai o ka moku poino Maine, kahi hoi i kau ai mai ka la 17 mai o Feberuari, he 2 la mahope o ke pahu ana.

 

MAKAUKAU NA MOKUKAUA AMERIKA NO KA HAKAKA.

            Ki Komohana, Apr. 3. He 2 mau mokukaua hakaka, he mokukaua holo mama i lako pono i na mea kaua, he Monita, ekolu moku kaua holo mama, elua mokukaua liilii a me eono moku topido, oia ka nui o na mokukaua e ku nei ma keia awa i keia wa. Ua makaukau lakou no ka hakaka, a i kalu wale no no ka hoea mai o ke kauoha. A iloko o 10 minute e haalele iho no auanei lakou ia nei no Cuba. Ua lako i ka ai, ka nauahu , a me na lako kaua a pau.

 

HE LEHULEHU WALE NA OLA I MAKE I KA WAI.

            Evansville, Apr.3. He lono kai hoea mai i keia po mai kahi taona mai Shawneetona mai e olelo ana, ua hoolana pu ia ae ia wahi e ka wai, ma ka hora 4:40 o keia auina la, mamuli o ka naha ana o ka lua hookio wai, a ua poino he mau haneri ola mamuli o ka lilo ana i ka wai. O ka ikaika o ka wai i kahe mai ai i ka wa i naha ai o ka lua hookio, ua oi aku kona mama mamua o ka  holo o ka lio, a nolaila, ua kakaikahi loa na poe i pakele aku. He lehulehu wale na poe i holo aku no luna o na kaupoku hale, a ua lawe pu ia aku lakou e ka wai me na hale. O kekahi poe i pakele iluna o na kaupoko hale a ka wai i lawe ai, oia no o David Rookendoff a me kana wahine, iloko laua o ka hale i ka wa a ka wai i iho mai ai, a i ko laua wa i lohe ai i ka halulu ua holo ae laua no luna o ka hale, a o ka laua wahi keiki opio iwaho o ka pa kahi i paani ai, a i kona ike ana i ka wai e kahe mai ana, ua holo ae la oia iluna o kekahi kumulaau a nana mai la i ko lakou hale e laweia ana e ka wai, oia no kona wa i ike mai ai i kona mau makua iluna o ka hale, a lohe ia aku la kona leo i ka pae ana mai "Gude bai papa a me mama." Ua lilo ia mau huaolelo i mea ehaeha loa ai o na makua, aka, ua laki nae laua, i ka ike hou ana i ka lana lei, mahope o ka lawe ia ana o ka hale a laua e kau ana no aneane hookahi mile, a malaila i hoopakele ia ai laua, a o ka laua keiki mahope mai o ka emi iki ana mai o ka wai, ua loaa aku oia e okuu mai ana iluna o na lala laau i kekahi waapa i holo aku no ka hoopakele ana iaia.

 

HOEA NA MOKUKAUA SEPANIA I PORTO RICO.

            San Juan, Porto Rico, Apr. 5. O na mokukaua Sepania Vizcaya a me Oquendo, i haalele ai ia Havana ma ka Poalima nei, ua hoea mai nei laua i keia la, a eia ke mo-ku mai nei iloko o ke awa I ko laua wa i hoea mai ai, na hoea aku na luna aupuni iluna ona, a ua hoohala ia keia la holookoa he la hauoli ma na kahakai, a mauka o ka aina. Ua hoomaopopo ia e hoea mai ana ianei na moku topido Sepania maloko o na la pokole, a na keia mau mokukaua e malama ia lakou i ko lakou wa e holo aku no Cuba. O ke awa kumoku o San Juan, oia kahi ikeia e na kanaka kaua moana, oia kahi maikai loa o Sepania, a i wahi hoolulu no na moku topido, a ua hoopahaohao ia na mea a pau pehea la o Amerika i hana ole ai i kekahi hana mamua o ka haalele ana aku nei o na mokukaua Sepania ia Havana. Ua hiki loa i na mokukaua topido ke holo laelae maloko o ke alawai o Tortugas, kahi hoi i hiki ole i na mokukaua ke komo aku a pee ae mahope o na mokupuni, a ua hiki hoi ia lakou ke oili ma kekahi aoao me ka ike ole o na mokukaua Amerika i ko lakou wahi i hele aku ai.

 

NA HUNAHUNA O NA AINA E.

            Copenhagen, Apr. 8.  I keia la i piha ai na makahiki o ka Moi Christiana IX, o Denemaka i ke 80, a ua hoomanao ia ae ia, a oia la oia no hoi ka Poalima Maikai.

 

            Ladana, Apr. 9.  O ka Makuisa o Exter (Brownlow Henry George Cecil), ua make oia i keia kakahika mamuli o kekahi ulia poino i halawai me ia i kona wa e holo kaa haikikala ana.

 

            Nu Ioka, Apr. 7.  Eia na dala ke hoouna mai nei mai Cuba mai no keia kulanakauhale. I keia wa ua loaa mai he $600,000 a he $400,000 e makaukau la no ka hoouna ana mai. Mai Havana keia mau dala gula e hoouna ia mai nei, mamuli o ka maopopo loa e hoea mai ana ke kaua.

 

            Madarida, Apr. 10.  He lono kai hoea mai nei mai Manila mai e olelo ana, ua hopu pio ia e na poe kipi o Cuba, aka, ua hoea aku nae na koa Sepania mai ka pakaua aku a hoopuehu aku la ia lakou. He 500 ka nui o na make o na poe kipi, a o na make ma ka aoao o Sepania aole i hoike ia mai.

 

            Wasinetona, Apr. 8.  O na Amerika a me Kanikela Hauna, ua holo aku la lakou no kahi e pakele ai o ko lakou mau ola mai San Juan, Porto Rico aku, no ka mokupuni o St. Thomas. Malaila lakou i hoohala ai i ko lakou po maluna o ka mokuahi Beritania Virginus. Ke pioo la na mea a pau e poha ae ana ke kaua no ke kue ana aku i na lahui o na aina e.

 

            Ladana, Apr. 8.  Wahi a na lono i loaa mai mai Sanahai mai, o na hoike i loaa aku ilaila mai Shunking, apana o Se-Chuen, o na wahi e hoopuni ana i ke kulanakauhale, aia iloko o ka hoomakaukau no ke kaua kipikipi ana.  O na luna aupuni ua hiki ole ia lakou ke hopu aku i na kanaka i pepehu ai a make ka misionari Amerika, a he puulu kanaka hoohaunaele ke hao la i na waiwai o kekahi halepule Farani.

 

            Cairo, Apr. 9.  O na pualikoa Anglo-Egyptian, ua hoopuni ae lakou ia Atbara ma ke ahiahi, a o ua poe i hoeha ia, ua waiho ia lakou maloko o na haukipila lole. A e hoi aku na pualikoa no ko lakou wahi i keia po. O na pualikoa kipi Mahmoud Pasha, ua pau loa i ka nahaha. Aia kekahi poe ke auhee la no Atabara, a o kekahi no ka Nile. O ka manoanoa o na laau e ulu la, ke kumu i hiki ole ai i na koa kaua lio Aigupita ke hoomau aku i ka uhai ana ia lakou. He 2000 Dervishes i make, a maloko oia huina he 12 mau kahuna Mahomeda.

            Ua manao ia he 1000 poe koa okoa aku o na pualikoa Mahmoud i make. He umi pukuniahi a he lehulehu wale o na pu raifela i hopu ia. Ua olelo o Mahmoud o na kanaka o kona mau pualikoa he 12,000 koa hele wawae a me 4000 koa kaua lio.

 

            Ki Komohana, Apr. 9.  Ua loaa mai nei ia'u he mau mea hou mai Havana. O ka mea nana au i hoike mai nei, ua olelo ae oia. Aia na Sepania ke liuliu la no ke kue ana mai ia Amerika Huipuia a me he mea la e kaua io ana no o Sepania me Amerika Huipuia. O na Amerika iloko o ka aina aia lakou ke hoomaewaewa ia la, aka, aole nae he hiki ia lakou ke kue aku.

 

            Maluna o ka mokuahi Gaeilc i loaa mai ai o ka lono, aia he 30 mokukaua o Beritania ke kiai la i kona mau pono ma Foochow.

KA MOKUAHI GAELIC.

            Ma ke aumoe o ka Poaha, he 10 la mai Iokohama mai, mamuli o ka makemake ole o ke kapena e komo mai ia ka po, nolaila, ua mo-ku oia iwaho, a i ke kakahiaka Poalima i kapalulu mai ai oia i ke awa.

            Ua lawe mai nei ka mokuahi Gaelic he 578 Iapana a me 23 Pake, no keia awa.

            Mahope koke iho o ko Gaelic haalele ana ia Amoy, Kina, ua lawe ae la o Parker i kona ola me kekahi pu panapana, he limahana oia no luna o ke Gaelic.

 

Nuhou Kuloko.

            Ma ka Poakolu nei, ua hopuia o Kamoa, no ke komo wale ana i ko hai pa me ke kuelana ole.

            E haawi ia ana e Miss Adair, he hoikeike hulahula i keia po Poaono iho maloko o ka Hale Mele Hou.

            I ke ahiahi Poalua nei i hala aku ai ka Hope Lunahooponopono o ka nupepa KE ALOHA AINA no Mau.

            Ua hoopii ia o E. Dunbar e C.C. Conley no ka okiokiana i kona mau lole aahu iloko o na apanapana liilii.

            Maloko o ka Aha Hookolokolo apana, ua hoopai ia iho la o Kainuwai he $25, no ka hoeha ia Kahikilani (w).

            Ua lawe aku o Maui ma kahi o 200 limahana Iapana i hoomalu ia iho nei no na mahiko o ka mokupuni o Maui.

            O Alameda ka mokuahi e loaa hou mai ai o na mea hou o na aina mamao, ke hoea mai oia i anei i keia Poakolu ae.

            Ua hopu ia he Pake nona ka inoa o Amau e David Kaapa no ka loaa ana aku o kekahi mau palapala si-fa iloko o kona poli.

            He lehulehu wale na ohana Pukiki i hoi aku la maluna o ka mokuahi Zealandia, a e holo aku ana kekahi poe o lakou no Kolonadaika.

            Ua hanau mai mai ka puhaka mai o Mrs. John Hamauku he keiki kane nui nepunepu ma ka po Poakolu nei, ma ko laua home ma Koula.

            Ina e pau ana na hemahema o ke Kinau i ka hooponopono ia, alaila, e hoomau aku ana oia i ka holo ana ma kona wahi i keia pule ae.

            Ua hopuia he kanaka opio nona ka inoa o Kahahawai i loaa aku iloko o ka hale o kekahi Iapana me ke kuleana ole, ma ka po Poakolu nei.

            Aole e malamaia ana na lealea heihei kaa baikikala mawaho o ka Paka Cyclomere, mamuli o ka lawa ole o na kukui uwila no ka hoomalamalama ana.

            Maluna o ka mokuahi Zealandia i hala aku ai o Kauka Iapana Kojima a me Mori no Amerika Huipuia no ka hoomahuahua hou ana i ko laua ike kauka.

            Ua hoea mai nei he elua mau kanaka o ka mokupuni o Marshall maluna o ka moku misionari Hoku Ao no ke kokua ana ia Kauka Pesse no ka unuhi ana i ka bailala ma ka lakou olelo.    

            Ua hopuia he luina nona ka inoa o Kinntzer no ka hoeha ana i ka malama moku o ka mokupea Western Monarch me kekahi puupuu mahanahana. Ua hoea ae o Kauka Emekona no ka lapaau ana i ka mea i hoopoinoia.