Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 17, 23 April 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane. -:A ME KA:- Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane. -:A ME KA:- Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA

K kuu littku w»hi a ba Ui o keia. xnau lif*lehelenft kaar:j'-.ha a:i ea kr mrn la, aole ia no ka mea oko&, aka, no ka kaua lel do ia, ka mea boi i loaa mailoko tnai o ko kaua puhaii?., a o ke kamu. e lolie no oe me ka pololei, Oiai hoi, ma ka po nei. ua hoi aku la oia maluna o kona walii moe. a igia nae e kokoia ana i na liooniua Aoa o na liana pnbaobao a ka moe, "uh halawai iho la om rac kekehi mee kupaniha, a liiki u}<- ai ke poina )a kowi ano a pati, a biki i keia wa a - kakou e kamailio pu nei. 1 ka wa i lcbe pono ai o ke keikialii Alabati i keja mau olelo a kana •wahine. oia no kona wa i haalele iho ai i ka rumi a lakou e-kuka nei, & hele pololei aku la oia'no loko o ka haiealijj no ka hoike ana aku i kona manao imua o ka Moi Uilama no *a makemake o ke aliiwahine opio, e hoakoakoa ia inai nakHokilo a pau o ka aina. no ka wehewehe aiaa I ka moeuhane a ke keikialii opio o ke kuahiwi, Eiike me ka man?o o ke alii oplo oia ka ka moi TJj]arna i liooko koke mai ai rne ka hoohakalia ole, a lav;<: \ma ia aku la ka loh« rpa na v.ahi a pin qka aina, e kauoha ana i na poe a pau i loaa ia lakou he mau wehewehe noeau ana, no ka moeuhane a ke keiki opio, i hiki ai hoi ke kala ia as na mea-pohihihi e hoopilikia £>na i ka noonoo o ka mea nana ka moe, He mea oiaie, eiike ine ka anapu ana- a Ka Uila, pela ka hikiwawe o na Eiele i hoounaia ma keia a ine keia wahi o ka aina, a iloko wale no o ka manawa pokole, ua.pihapu na alahele i keia poe no ka hele ana ; mai e hoike i ko lakou akamai imua ! 0 ke alii, ina paha ua kuiike ia me ka me e, uluku ana iioko o ka noonoo o ka mea nana ka moe. Iloko wale no o hookahi pule a 01 keia kuahaua ia ana, ua piha pu oloko o ke kulaua&a'ihaie alii i keīa poe, a ua hoonmopopo *a hoi ka wa e wehe akea ia ai na hoikeike manao ana, a me na hana mana i haawi ia na lakou eJiookoI ka mai o ka la e wehewehe ia ai,Jī o .ia hana 'paakiki, ua hele mai la keia a me Leia e hoike i &a mea i ike ia *e ia, ma o kona mana kilokil > ala. Mai ka hora 9o b kakahiaka a | iiiki i ka hora Z o ka auina akahi no a akakuu isi mai ka holoaieku ana o na poe "wehewehe moe } a

tj-; h :> ka 1.V«. 4 «ale i>o ma ka ialeou ntia. ach<? he 5 pnewa nr, ' 1 ILU, \va 1 Ī-U.i .1 i ua nu-u a ;-uu i . ka hoike i,i, a e uialiaukau «na 'ioi j fca uie i Uil.inu e luaxvi mai 3 k u;.;i no ka haawi ana i »a makana no | keia ]>oe« ka mea hoi a ka nini i n;a- ' aao mi, ua ky}ikejft e 3ikf we ka ; moe a ke»ft moOpuna i "ii. | Om no hoi ka «*a i ike ia ak» a» j o kekahi «ahi knnaka p"k<>l<- lea e ; hel» pololai wai' ana i kalii a ka ! moi Uikaiao makaukau nr-i o haa- | wimai i na makana no r>a kilokilo j me koua wahi kookao pokolo, i oi ] ae ke kiekie maluna ikhao o leona wahi pauku kino, O kesa w hi kanaka pahaahaa a ; pokole maoli no hoi ma ka nanA j aka, he hookahi wale no ona kapu-! ai ke kiekie, a he hapa kapuai ae j hoi k&oi o kona kookoo maniuā o j kona wahi pank» kino, a nolaila, he j mea pahaohao keia i ka iko a na mea a pau. 0 kona wahi papale \ ian ana maluna o kona poo s oia no lia ili o kekahi holoholona puhulnhtihi i hele a pahee ke hoopa aku i kona hulu, a o kona aahu e kahiko nna, he ili no ia no kekahi holoholona i 1 lole ia a hoihoi m ka hulu mawaho, a ke nana aku i koea mau wahi umiumi, ua pili no ia i ka lepo, a hē ku maoli no i ke pahaohao ke nana pololei aku a Hele rnai la ola a m i kahi a ka moi Uilama e ku nei me ke kali ana o ka heea aku o keia wahi kanaka kupanaha, malia pjh t aia iloko ona he wsi meli oi aku o ka ono mawua 3 ka kela poe i hoike ai. A oiai hoi, ke hoike inai nei kona maa hiona hookalakupua, aia io no paha he hana nui kana i hiki.mai ai ma kahi o keia anaina i hoakoakoa ia, no ka pono e hoakaka ia ka moe a ke aiii opio. 1 kona wa i kokoke 104 aku ai he mau kapuai wale no ka uaamao mai ka moi Uilama mai, oia no ka wa i pane koke aku ai ua wahi kanaka pahaahaa nei me ka leo nui, e hiki ai ke lohe pon'o na mea ā pau e haiamu ana mi ia wahi, ina he hookahi miie a oi kahi i hoop|ha ia i na kanaka, me keia mau olelo a ka moi Uilama i lohe pono inai ai, a me ke keiki opio o ke kuahiwi. E ke aliī maikai, ka makua hoi 0 kua pu-a hipa e kuku mai nei imua o kou alo, o keia poe a pau, oia ht i kou lahui, ua hoolohe mai lakou i kou leo a me kau kauoha, oia k i : mea nana e hooni paa i ke ku mau ! ana o kou nohoalii i na wa a pau. ] He mea oiaio, 0 ka moeuhane a . ke alii opio, aole ia no ka inea okoa I aku, aka, nou no ia e ke alli ka ruoi 1 ka ohana alii ponoi 0 ka aina, a me j ka mea h.ll nana ka moeuhane, oia hoi oe e ke kei!;i opio, ka rt.ea i ike j maka i na haawina 0 ka poino e he- : kau ana mamua 0 kou &]q, 1

E li'iea mai ui.n ku wa e lio.-ko iu i ;ū kvia aole na.e no la i' ~ i \%a l eliuK no ka wa nihi »o * . ia, a U e IHj ni kn. aiui a :uq ka | j oliana alu kiekie o k» aina i frt-j ' arsai m imua o kpu innu eneni*. a e | noho kuewa ana Ihkou e iike me| ' kou no'io liūewa ana ma na ululanu ] ; xne h.e mea inakua o.b la, ., j | Mahupe iho o ua liouko ia &ivh o j rii»n fht»fha malwna : i ! <» ouK.)« « mii, nn 11 vh noi nn,-* no e t ' . 1 ' lioihoi bnu mai i ?cīi nniioaln 5 kou ! niau makun, a i i wa lioī oe o hoo'ilo ' ai i ka pomana op a me kou ohana i e anai loa aku ai ia lakou me he . j opala ia iaaua o kou alo, .. J| j E noho me ka hoomanao, aole ou- J 1 kou i ike i ka manawa e hoea xuai j ai o keia haawina a pay maluna o, i eukou pakahi, a ia wa oukou e ma- ■ naoio iho ai, ua pololei ta hoike a I Sobiatl«, ke kilokilo o «uria, i hele j ni ū e wehewehe ae i keia ninaii poi hihihi au e ka moi e hoomaopoio i ole dci i keia manawa. ] Nolaila, o ko aloha no kou e ke J alii a n»e ka ohana a!J» f a pau, a e j hooma&ao iho, e hoea wai ana no j na iiooko asa o keia xpau wehewehe ; ana a pau a'u 5 Iioike aku la ia oe, 1 Aloha oukou. ! I ka wa i ha aku ai o ka hyaol p lo aloha mai na lehe'ehe aku o • ua wahi kilokilo pahaahaa nei. o ka ! wa no ia i olowalu koke mai Aī na ! leo o na kilokilo a pau i hoike iho | ai mamua ī ka lakou mau wehewehe ! an?. me ka oleln ana he hoonunipuni a me ka wahahee na olelo a kela wahi kanaka pokole. E hoj)u aku iaia, a e hoopaa aku maloko o ka hale paabao, no ka mea he hookaumaha kana n:a« olrIo ia oe e ka moi a me ka oliana alii pu boi, a aole hoī oia wale, aka, ua h'eokomo pu mai oia i ka lahuikanaka iloko oia haawina hookahi me oe e ke alii. I I ka wa a na kilokilo e hookikina | nei i ka moi Uilama e hopu aku i ikekinoo kahi kanaka kilokilo pa- | haahaa, no kana neau o!elo kuio a 1 piha i ka oiaio, ka mea lioi a keia ! poe kilokilo i lili ai me ko lukou i manao, he makemake oia i ke ph.ua ! o na makana e muu itjnba,ki ana i ■■■ j mamua o ke alo o ka Puuk.iv o ke jaloalii. j Aka, ua like iho Ia ka moi Uilama ma o kona lohe ole mai i ka lakou mau oleio e hookikina aku nei, me he mea koli ala, rae kona apono oJe hoi i keia mau leo kahea iaia. Oiai hoi, i na kilokilo e noke aku j nei i ka hookikina iaia no hopu ana : aku i pahaahaa o Su- : ria, aia na hoomanao ana | no kahi keiki t*uku i huike mai n j iaia a me kona aha kuhina i ka \va j i kuhihewa ia ai ua make ke keiki- ! alii Al.ihali, j Kahi keiki lioe : .haphao l:oi i j ho.keike uiai, ai ia lahou i hiohiona j weliweli i heKau iho ai maluua o j ka-.ia keiki, a me lie mea la o-a no I pa'.ia keia wahi kauaka hoopahao- ; hao i kamaiho mai la inua o ke|a I anaim nui. i ■

, —, —,p, Oiai.oia e noonoo a.na pela, a ua hooiaio maoli iho, la no hoi o;a iloko. ooa oia no kela, & me ia {Qau muaao e hakukui ana iloko ona, ya pane mai la oia me ka leo maemae o ka oiuolu, i ka i ana mai: E kuu'keiki kamaliao, ka mea hoi nana na huaolelo wai meli a'u i moni aku ai me ka ono, ka mea hoi [ a'u e hoemaox>opo nei, na | wehe'wehe ana a keia wahi kanaka ! pāhaahaa me ka 'moe a ke koiki'alii ; opio, au i wehewehe mai āi me ka ! moakaka, a makou hoi e hooinao- | popo e nei i ola honua, e hoea io | mai ana no na hooko ana b like me kau hoike. Ia wa, ua hoanoe ia ka manao o ka obana ahi, no keia mau me,* ke hoea io mai keia mau haawina vver liweli, a o ke keikialii Alabati hoi, i ua huli hoi aku la oia imua o kana j wahine, a hoike aku la iaia no na 1 meaa paue pili ana i ka wehewehe i ana a na kilokilo i lia moe a ! keiki kamakahi. j A ne ka moi Uilama hoi, ua hai*-f-wi aku la oia i na makana kupono i | na kilokilo e akoakoa ana iloko o | ke anaio», a me kona hookuu pu ! ana aku īa lakou e hoi no ko l.akou j mau wahi pakahi i hele mai ai. •