Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 18, 30 April 1898 — Page 3

Page PDF (874.89 KB)

This text was transcribed by:  Carol Hill
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

               POAONAO, APERILA 30, 1898.           8

Nuhou Hope Loa.

NA  ONEONE  KAUA  MAWAENA  O AMERIKA  HUIPUIA  A ME  SEPANIA

.

HAALELE  HOU  IA  MAU  AUMOKU  TOPIDO  O  SEPANIA  IA  CAPE  VERDE.

Nu Ioka, Apr. 20.    Ua hoouna mai nei ka mea kakau o ka nupepa Herald e noho ana ma Wasinetona i na lono e like me keia malalo iho:

  O ka manao hai hope a Sepanaia ia Peresidena Makinile, me he mea la e lawe mai ana oia i na poka a me na poka pa-hu no ke hoohana ana.  O kona mau aumoku topido i kau ia ka weli i hoolulu iho nei ma Cape Verde Islands no kekahi mau la i hala ae nei, ua haalele aku la lakou ia laila i keia la no kekahi wahi i maopopo ole.  O keia lono, ua hoikeia mai ia i ke Kuhina Sepania i pau e noho nei ma keia kulanakauhale.

  Ua  manao loa ia ua hala aku la no keia mau moku topido no Porto Rico a me Cuba, no ke kipaku ana aku i na enemi mailoko aku o na mokupuni ma ka ikaika o na aumokukaua a me na pualikoa o ke aupuni o Sepania.

  No ka huli pono ana i kahi a na moku Sepania i holo  aku ai, ua manaoia e hoouna ia aku ana he mau mokukaua Amerika holo loa i na wai o ka Hikina no ka huli ana ia lakou.  A i kona wa e ike ai i ka enemi oia no kona wa  e hoi mai ai e hai i ke aupuni i kana mea i ike ai, a ia wa e holo aku ai na aumokukaua malalo o Komodoa Schley a me Kapena Sampson no ka opa pu ana i ka enemi.

  Ua hookoma ia mai na noonoo ana i keia wa, aole i holo aku keia mau moku topido no Cuba a i ole no Port Rico, aka, aia lakou ke holo mai la no ke kue ana aku ia Nu Ioka, a i ole no kekahi mau awa kumoku e ae o ka akau, he huki ana aku hoi i na mokukaua o Amerika Huipuia mai na kapaka ana me lakou. 

 

AOLE  E  LOAA  KA  PANE  A SEPANIA  HIKI  I  KA  POAONO.

  Wasinetona, Apr. 20.     O ke poo olelo hai hope a ka Peresidena aole ia e haawi ia ana maanei a hiki i ka wa e waiho ia aku ai i Madarida, a ua hoike ia mai hoi ka oiaio o keia lohe i ka Peresidena Makinile mai ke Kuhina Woodford mai.

  E hoakaka ana ia i na koi a ka ahaolelo i hooholo ai, oia hoi, e haalele aku na pualikoa aina a me moana o Sepania ia Cuba a me na wai o Cuba me ke kali ole aku, a ua a’o ia aku ke Kuhina Amerika e paipai aku oia i ke Aupuni o Sepania, aole oia e kali hou aku i ka pane ana mai i ka haina, mamua aku o ka Poaono.  Ua ulu he hoopaapaa i ka manawa o ka manao hope loa e hoike ai mai ai o ka Poaono, i ke wakea paha, a i ole, i ke aumoe paha o ka Poaono, aka, me he mea la e hoike aku ana no ka Peresidena i ka manawa e haawi mai ai i ka pane.

   Nu Ioka, Apr. 20.    O ke kali ana no ka wa o ke kaua ua hala aku la, a eia keia ke liuliu nei no ka hoopau ana aku i na hana hookaumaha a Sepania maluna o Cuba. O ka hoomaka ana o na mokukaua Amerika e nee, no ke paniku ana aku i na awa o Cuba a me Port Rico, e hoomaka ana ia i ka la apopo, koe wale no a ae o Sepania e pane piha mai i ka manao hai hope i ka manawa i kaupalenaia.

   Ma na ano a pau o na mokukaua Amerika e noe aku ana lakou ma ka Poaono. Na aumokukaua ma Hampton Roads, Ki Komohana a me Homokaona, aia lakou me ko lakou mahu i makaukau no ke kukala ia mai o ka huaolelo nee.

  O na pualikoa kumu o Amerika Huipuia, aia lakou ke houluulu ia la ma na awa o ka Hema no ke komo kaua ana iloko o cuba.

  He kuahaua ke hoopuka ia ana e ka Peresidena i ka la apopo, i na e lawe ia mai ana ka hana hope e ke Senate, e kahea ana i 80,000 mau koa kokua.  He mau kukakuka ano nui mawaena o ka Peresidena a me na Kuhin Kaua aina a me Kaua Moana a me na lala o ka Papa Kaua ma ka Hale Keokeo kai malama ia ae i keia auina la, a ua hoomau ia na kuka kamailio ana a hiki i ka po mawaena o na luna aupuni o na Keena Kaua Aina a me Moana no ka noonoo ana i na mea a pau no ka hoomakaukau ana e komo aku iloko o ka hakaka.

 

HE  KAUA  NO  KO  SEPANIA  MANAO.

   Ladana, Apr. 20.    Wahi a kekahi lono kuikawa mai Madarida mai, i ka wa i ninau ia aku ai o Senor Sagasta heaha la ka manao o ka Aha Kuhina no na hiohiona e ike ia nei, o kana pane.  “Kaua!  Kaua!  Kaua!”

 

E  KOKUA  ANA  NA  SEPANIA  MA RIO  JANEIRO.

Buenos Ayres, Apr. 20.    O ka mea kakau o ka nupepa Herald ma Rio Janeiro, ua hoike mai nei oia, he nui ka hauoli mawaena o na Sepania, a ke liuliu la i bataliona koa no ka hoouna ana aku i Cuba no ke kokua ana aku i na luna aupuni o Sepania malaila.  O na luna aupuni malaila ke kokua nei lakou ia Amerika, a e hookapu ana lakou i na manao o na Sepania.  Ua huki ia ae la e ke Kuhina Amerika ka hae o Amerika Huipuia maluna o ka mokukaua hoopahu Nictheroy, i kuai ia iho nei e ke aupuni o Amerika Huipuia.

 

E  KIPOKA   IA  ANA  O  NU  IOKA.

 Nu Ioka, Apr. 20,    Ua olelo ue ka nupepa Times:  O kekahi aliikoa Beritania e noho nei ma Kapalakiko, ua loaa mai nei iaia kekahi leta na kekahi kanaka kalaiana e noho ana ma Nu Ioka e hoike mai ana i na hoolala ia ana o na aumokukaua Sepania,  Ua kakau mai ua agena la, ua loaa iaia kekahi mau palapala o ka hoolala ia ana o na papu kaua o ke awa kumoku o Nu Ioka, a ua hoouna aku oia i kona aupuni.  O keia mau hoolala ia ana, wahi ana, eia ia maloko o ka malu o ka Adimarala o na aumokukaua o Sepania i keia wa ma Cape Verde Islands.

  Ua olelo hou ae ua agena la e unuhi hou mai ana o Sepania i kona mau mokukaua ikaika mai na wai mai o Cuba, no ka mea, aole oia e pale aku ana ia Cuba, a ua lawa no hoi i na papu no ke pale ana aku, a o ka ikaika kaua moana o Sepania e houluulu ia ana ia ma Cape Verde Islands.

O na aumokukaua me na pu kuniahi he 118, e hoouna pololei ia mai ana ia i Nu Ioka, ina e maopopo ana ke kaua.  E holo pu mai ana lakou me na moku lawe nanaliu, i hiki ai lakou ke piha me ka nanahu, he elua la mamua o ko lakou hoea ana aku i Nu Ioka ko lakou wa e hooili nanahu ai.  A mawaho o ka mokupuni Coney e hoolulu iho ai lakou, he wahi poino ole hoi mai na poka e ki ia mai ana, a malaila lakou e kipoka mai ai i ke kulanakauhale o Nu Ioka.

 

HAALELE  NA  KOA  O  PRESIDIO  NO  KE  KAHUA  O  KA  HANA.

  Kapalakiko, Apr. 21.     Ma ka la inehinei i hoala ia mai ai o na hoomanao ana no ka la i puka mua ai o na pualikoa o Amerika Huipuia, nona ka inoa First United States Infantry o oili mai ai mailoko mai o na ululaau a hookahakaha ae la me ka hiehie nui i keia wa ua hoea hou mai la lakou ma ke kauoha a ka Peresidena Amerika i kokua ia e ka Ahaolelo Amerika, e hele e hakaka no ka hanohano o ke aupuni. 

  Mai ka wa mai i paa ai o ko lakou mau lako kaua i ke kaei a paikau ae la ma ke kahua paikau ua haawi ia aku na leo hura he mau tausani mai waena mai o na kane, na wahine a me na opio.

  He mau tausani e haawi ana i ko lakou mau aloha hope loa no na koa, e haawi ana i na olelo hoolana, e uwe ana  i ka wa e hoomanao ae ana no ka wa e ulu io mai ai o ka hakaka, e honi ana hoi i ka lakou mau keiki ponoi e hele nei, aole e huli hoi mai ana.  He ku i ke aloha na nanaina o ka la inehinei, i ka wa a na koa e haawi ana i na olelo hoolana i ka lakou mau mea aloha i haalele iho mahope.

  Mahope koke iho o ka hora 2 i kani mai ai o ka leo o ka ole, a ia wa i hoopau ia ae ai o na aloha hope loa i na makuahine, na kaikuahine, na wahine, na ipo, na hoa o ka pa kaua a me na hoaloha i hoehaeha ia.  Ua ku laina ae la na pualikoa he ewalu me ka nana hou ole aku i ka lakou mau mea aloha, aka, o ka leo o ke aliikoa ka lakou e hoolohe nei, a nee aku la na pualikoa no na moku halihali ohua, ua maki aku lakou ma ke alahele i uhiia me na pua rose, me na boke nunui a me na lei e lewalewa iho ana maluna o ko lakou.

 

HE  LUTANELA  WAHINE.

  Kikako, apr. 20.     O Mrs. Antonia H. Maceo, ua haalele aku la oia ia Toleda, a eia oia ma kona alahele e hoea mai ai ianei, no ka lawe ana ae he komisina ma ke ano he lutanela no ka Blue a me Gray Legion.

  He hoahanau oia no ka wahine a Kenerala Maceo i make, a mawaho ae o kona makuakane a me ka makuahine i make ma ka lima o na Sepania, ua make he eono o kana mau keiki, mamuli o ka hoomainoino ia ana.

  Ua hele oia maluna o ke kahua kaua me na poe kipi, ua komo pu oia iloko o na hakaka ana, a ua nui hoi na manawa ona i hoeha  ia ai.  Ua hele oia i keia aina no ka hoolana ma’i ana.  O kana keiki i koe he opiopio aia no ia me Gomez.

 

HOOUNA  IA  KE  KAUOHA  E  KIAI  MAKALA  I  NA  MOKUKAUA  SEPANIA.

  Ladana, Apr. 17.    He lono telegarapa kai hoea mai nei i na luna aupuni a pau o Amerika a me ke Kanikela no ke kiai ma kaala ana i ka nee ana a na mokukaua Sepania maloko o na wai o Beritania, a e hoike aku hoi i ko lakou nee ana me ka hoohakalia ole i ke Keena o Wasinetona.  Ua manao ia ua loaa like aku keia mau kauoha i na Emebase a me na Kanikela o na wahi e ae.

 

HAUNAELE  MA  MALAGA.

  Ladana, Apr. 19.     He lono kai loaa mai i ka Daily Mail mai Gibelareta mai o olelo ana.  He telegarapa kai loaa mai nei i anei mai Malaga, ma ka Poakahi nei, na ulu ae kekahi haunaele maanei a ua make ka paele kuku a ke Kanikela Amerika, a ua hoehaia he lehulehu wale ona kanaka.

 

  Ua huli hoi mai nei o Keo Kaaka maluna mai nei o ka mokuahi Alameda mai Wasinetona.  He maikai kona ola kino.

 

 

Nuhou  Kuwaho.

  Maluna o ka mokuahi Mariposa i loaa mai ai na mea hou o na aina mamao, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke hoopuka aku nei makou me ka hookaulua ole iho:

  Madarida, Apr. 15.     Ua kuai aku la ke aupuni o Sepania he elua mau mokuahi holo loa no ka hoolilo ana aku ia laua i mau mokukaua no laua na inoa o Normania 8242 tona a me ke Columbia he 7240 tona.

  Ua hoololi ae la ka Moiwahine o Sepania, i ke kue ana aku i ke kaua, a aia oia ke lulu la no ka waihona kaua o kona aupuni he miliona dala pesto.

 

Nu Ioka, Apr. 14.    Ua haalele aku la kekahi mau mokukaua holomama o Amerika, oia na mokukaua Masekuseta, Texas, Burukelina, Columbia a me Minneapolis i kahi hoolulu moku Hampton Road no kahi maopopo ole malalo o kekahi kauoha i sila ia.

 

  Thursday Island, Apr. 15.     O na lono mai ka Hikina mai, ua puka hou ae la he mau haunaele ma Pilipine.

 

  Pekina, Apr. 15.      Aia ka Emepera o Kina, ke liuliu la no ka hookipa pumehana ana mai i ke Keikialii Heneri o Rusia.

 

HE  WAILIULA  NANI.

  Oiai, kekahi puali hoomoe alahao o Soudana e hana ana ma na waoakua o ka Nile, ua ike mau aku lakou i na wailiula nani loa.  Ma kahi a na kanaka hana e hana ana, ua ike ia iho la kekahi wailiula kupanaha loa, oia hoi, ma ka nana aku i na kanaka hana mai kahi mamao mai, me he mea la, aia lakou iloko o kekahi lokowai nani kahi i hana ai, a ma na aoao a pau ua hoopuni ia lakou me na ululaau uliuli me na wailele e kahe mai ana a me na moku he lehulehu wale e holoholo ae ana.  I ka wa e nana ia aku ai maloko o na ohenana, ua oi loa ae ka moakaka.

 

NA  MAKE  O  NA  HAWAII.

  No ka pomaikai o ko makou poe heluhelu ke hoopuka aku nei makou i ka papa inoa o na make o ke kulanakauhale nei o na kanaka Hawaii me na lahui e ae.

  Apr. 26. – Kiakahi 69 mak. Kaumakapili; Kimeona 74 mak. no Kaumapili: Tong Fook 64 mak. no Pauoa.

  Apr. 26. – Aho 1 mak. no Alanui Nuuanu.

  Apr. 27 -  Ching Fook Ki 34 mak. no Manoa.

  Apr. 28. – Sing Kao 45 mak. no Haukipila Pake.