Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 24, 11 June 1898 — Page 7

Page PDF (852.75 KB)

This text was transcribed by:  Kelli Tranilla
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA, POAONO, IUNE 11, 1898

 

HE MOOLELO WALOHIA

NO

ALANADELA

 

Ka wahine Hoopahaohao o ka Aahu KeoKeo

 

A I OLE:

 

Loea Hookani Pila o ke Kulu Aumoe.

            Ua pono, ua pono, wahi a Walata i hooho mai ai.

            Ia wa no ku koke ae la ui Senora nei, a malalo o ke kokua ana a Walata, ku ae la ia oia iluna, a hemo aku la hoi no waho o ka rumi oua i hoopaa ia ai.

            Alia kaua e pulalo koke i ka helo ana aku imua, aka, e hoopiha mua kaua i ko kaua houpo mamua o ko kaua hele ana aku, no ka mea, aole he maopopo ia kaua pehea ka loihi o keia huakai a kaua e hele aku ai wahi a walata i pane aku ai i ka elemakule.

            Ae, he manao maikai keia ou, a ia manawa no i hele aku ai laua no loko o ka rumi kuke a hoopiha iho la hoi i kekahi ili e waiho ana maloila me na me@ ai e loaa aku ana ia laua, noho pu iho la no hoi laua malaila a hoopiha iho la i kalua o ka inaina.

            I ka wa i pau ae ai o ka laua paina ana, oia no ka wai oehu koke ae ai o walata, no ka hookolo ana aku mahope o ka mehea o kana mea i aloha ai, iloko no o a manuwa i haalele iho ai laua i ka hale, a nee aku la hoi ka laua hoakai noloko o ka uluhao me ka puahi nui.

            Maanei e h@alele iho ai kaua ia walata a me ka elemakule Senora, e hookolo nei mahope e ka meheu o ka kaua Alanadela, a e huli ae kaua a nana aku ia Alanadela, eia aku nei la oi ihea.

            I keia wa o Aladadela i nalo aku ai iloko o ka ululaau, aole oia i hoomaha iho, aka, ua hoomau aku la oia i ka nee ana imua, elike me ka hikiwawe a kona mau kapuai wawae e lawe ana iaia.

            No ka mea, ua ulu mai ka hopohopo iloko ona, e huli mai ana o walata iaia, a heaha auanei la kana @@ opai e hookau mai ana maluna ona no kona huna ana iaia iho, aole oia he mea okoa aku, aka, o kana mea no ia i aloha ai.

            Aole oia hoomaha a hiki i ka wa o ka la e kokoke aku ana e napoo m@ kekahi @o@o@o ua ululaau la, akahi no oia a hookuu aku i kona mau kapuai e hooluolu iki, a maluna o kekahi okumu laau malo noho iho @a oia,  me kona poo e kulou ana ilalo a me na waimaka e hiolo makawalu ana ma kona mau papalina, a me ka loo kaumaha, lohoia aku la ia i ka pane ana ae:

            Kai no, ua hala aku la na poino i kou wai hoolili ia ae ne i k@@e, e a ka aole.  He malihini au i keia mau ululaau ihea la au e hoaa aku ai e loaa ai iau ka lanakila?

            A ai@i keia mau manao kaumaha like ole e lauwili nei iloko o kona waihona noonoo, me he p@hi oi lua la e iniki walania ia loko o kona puuwai, a me @a waimaka o ka ehaeha e koomau ana i kona mau papalina, ua lilo aku la oia i ka hooipo me Niolopua, a poina ae la hoi oia i na ehaeha he nui ana e auamo ana.

            I oko o keia wa ana e walea ne i ka nani o ka aina moeuhane, aia hoi, ua lohea aku la kekahi mau poha kapuni lio ma kahi mamao, i kela a me keia minute, aia lakou ke hookokoke mai la ma koua wahi e moe ana, aka, aole pae oia i lohe ae, a aia no oia ke waiho la elike me kekahi kino make.

            I ka wa i napoo aku ai a ka la, a oili mai la hoi ka mahina me kona nani nui maluna o ua ulula@u @@, oia no ka wai hoea mai ai o na poe no lakou na kapuai lio i lohe ia aku ai ma kaho mamao, a o ko lakou mau helehelena, ua huna ia aku ia me kekahi hainaka ulaula a he @ahu ulaula hoi ko lakou a pau e komo ana, a ma ko lakou mau lima hoi e pa@ ana lakou he mau pahikaua oilua, a ma ko lakou mau hiohiona, ua hiki loa ke hoomeopopoia, aole lakou he poe kanaka makai, aka, he pee lakou no ka hui powa nana e hoopiha ana ia Sekotia holookoa me ka weliweli, a no lakou hoi ka inoa kapakapa i haawi@a aku na ilio punikoko o ka aahu ulaula o Sekotia.

            I ka hiki ana mai o ua poe powa nei ma kahi a Alanadela e moe nei, ua loheia aku la ka leo o kekahi mea i ko hooho ana ae, a i koho wale ia aku, oia ko lakau alakai i ka puana ana ae me ka leo makona, me ke kuhi pu a@a aku hoi o kona lima e paa ana i ka pahikaua.

            Aahi no a uku ia ka luhi o keia huakai, a kakou i hele mai nei i keia ahiahi, e lele aku au no lalo, me ka hakali ole a e huli aku i kela kanaka e waiho mai la ilalo, pehea la ka nui o ka waiwai maluna o kona kino, a i kue mai oia e l@mai aku i ka oi o ka oukou mau pahikaua iloko o kona puuwai.

            Ae, e hooko no makou elike me kou makemake, wahi a kona mau ukali i hooho mai ai, ia manawa i ike ia aku ai he umi mau kanaka a ke aahu ulaula, i ka lele ana aku mailana aku o ko lakou mau lio, a hele pololei aku la hoi no kahi a Alanadela e waiho oni ole ana, ma ka huli ana aku hoi ia loko o ka pakeke o kona aahu.

            E ko makou haku, aohe wahi waiwai maluna o keia kana opio e hiamoe  ne, wahi a kekahi powa i hoike mai ai i kona haku

            Ina aohe he hookahi wai waiwai maluna o kona kino, alaila, e hoopaa aku i kona mai lima i ka hao, malia he waiwai no kona ua huna aka oia ma kekahi wahi oloko o keia ululaau.

            Ae, e hooko ko no makou elike me kou makemake ko makou h@@@ me ka hakalia ole, ua u@uhi ae la kekahi powa i kekahi kupee hao mailoko ae o kona kuka, a kupee iho la i na lima o ka kaua Alanadela al@ha me ka hao.

 

MOOLELO O KA AHAHUI KU@A

SABATI O KA MOKUPUNI

O KAUAI.

            5. Na Palapala la Hoopii; Na ke kakauolelo i heluhelu aku i ka palapala hoop@ mai Koolau mai e @i ana i ke kia hoomanao o Meheula, ma ka ninau ia ana ua lawe ia a noonoo, ma ke noonoo ana, ua hooholoia $650, o na mahelehele ana o kei mau dala, e waiho ia ma ke kula o Malumalu no ko Meheula inoa $500 a no kona kia hoomano pohakai $150, ua hoohol@ia

            Noi mai o Emekoua e koh@i@ i mau komite no keia mau dala 6o, aponoia.

            Waiho mai ka Lunahoomalu i na inoa Apolo, Sam Kaili, Lydgate, Kopa a me Kapunai

            Na ke Kakauole o i heluhelu aku i ka palapala hoopii mai waioli mai ma ke noi ua waiho ia a ke kumuhana eono.

            6. Kono ana i na kahu kuli sabati nui.  Hapai ia ka noonoo ana i kahu kuia sabati nui no Kaua Hikina, waiho ia mai ka inoa o Sam Kanewanui, Apolo, Huddy a me Kauanoe, e like me ka manao o ka paiapala hoopii mai Hanalei mai, ma ka balota ana, ua koho ia o W.B. Hudy i kahu kula sabati i no Kauai Hikina.

            Hapaiia ka noohoo ana i Kahukula sabati Nui no Kauai Komohana, waiho koke mai o Kaili i ka inoa o Kapumai, kohoia me ka lokahi i ka pau ana o keia mau hana, hoomaha iki no ka hoolohe ana i kekahi mau olelo paipai mai a Huddy a me Kapuniai mai.

            7. Komite hoalohaloha no ke kahukulu Sabati Nui o Kauai Hikina i make.  Koho ia o Hudy, Kanewanui a me Kaueole i poe Komite.

Aole @ pau.

 

NUI NA POE I HOOKAUMAHA IA.

            Hawarden, Mei 25. Ua lawe aku ke kino make o Pohakuhauoli i keia la mai ke Kakela Hawarden aku no ka halepule.  Na kekahi o kona mau ukali kahiko i lawe aku iaia maluna o kekahi kaa i ukali ia aku e kona ohana.  He mau tausani o na kanaka i hoea mai i ka Hawarden no ka ike hope ana iaia, he lehulehu hoi na poe i haule iho maluna o ko lakou mau kuli a haawai ae la i na leo kahoahoa i ka mea Mana Loa.

 

HAALELE KA MOKU TOPIDO TERROR IA MARTINIQUE

            St. Pierre, Mei 25.  O ka moku topido wawai Terror, i hoopiha nanahu iho nei Alieante, ma ke ano hunahuna he moku halihali no na poe mai, ua hoike akea ae oia iaia iho ma ka la ine@nei, na haalele iho la oia ia fort de France i keia kakahiaka, a helo aku la ma ke alahele Ko mohana Akau.  Ua hauwawaia ae i keia kakahiaka, ua hala aku la oia no ka hui ana me na aumoku kaua Sepania.

            He ekolumau mokukaua i hoike ia mai e na poe lawaia i hoea mai anei i keia ma ka lae akau o keia mokupuni. Ua hoomaopopo lakou he mau mokukaua Sepania no ia.

 

UA PAU O JAS. A. LOW.

            Aole no paha i poina ka lehulehu i ka mea nona kela inoa e kau ae la maluna, oia no hoi ka luna paahao o ka hale hoopaa la wehala o ke aunpuni ma Kawa, ka mea i aneane e phiha pono na makahiki ewalu o kona noho Luna Paahao ana no ia wahi.  Ua hoike ia ae, o ke kumu o kona waiho ana aku i keia hana, mamuli no paha ia o kona makemake, e hoi e malama i ka@a hana ponoi, ma kona aina mahi kope ma Waianae a no ia kumu, ua waiho aku oia i ka hana ana i lawelawe ai iloko oia manaway loihi, me ka maikai a me hilinai ia hoi e ko lakou pohai hookahi, a ma ia kumu hoi i hookohu ia aku ai o Wiliam Henry olalo o Kaneohe, i mea nona e hoopiha i kona makaluna, a oiai.  He malihini ka lehulehu nona, nolaila, na kana mau hana e hoike mai, he kanaka kupono oia ma ia wahi.  O ka la 1 ae nei o Iulai, e komo mai ai ka Luna Paahao hou ma kahi o Lo.

 

MRS. J. KALUA KAHOOKANO UA HALA.

            Me ka naau ehaeha a me ka luuluu makou e hoike aku nei, ua lalau mai la ka lima o ka Anela o ka make, a lawe aku la i ke ola makamae o kekahi o ko kakou makuahine i aloha nui ia E. M. Kalua Kahookano, ma ka la aoao o ka muliwai nana i kaupale mai i keia ola ana. Ma ko laua home ma Alanui Kula W i ka halalo, ma ko alaua o ke kakahiaka Poakolu nei, Iune 8, 1898 me ke kan3 a me na keiki i hoomele ia i ka makuahine ole ko KE ALOHA AINA u pu ana i na ehaeha

            Ua malama ia ae koma huakai hope loa mai ko laua ho@e mai a ka lu kini o Kaumakapili kahi i malama a ai ke anaina haipule, ma ka auina la Poaha nei, Iune 9, 1898 a waiho aku la no kona home mau loa mak@ ilima o Kawaiehao.

 

Nuhou Kuloko.

Huroi no ka la 11 o Iune.

            Ua kokoke e paa loa ka hale pailata hou e kapili ia nei makai aku o ka Makeke Hou.

            E malamala ana he mau lealea hoihoi lio ma Maui, pela na lono i loaa mai ia makou.

            Ua hop@ia he 20 pake piliwaiwai e na makai Chillingworth a me Vida ma ke po Poakolu nei.

            E hoihoi ia aku ana o Akelano ka hale pupul mahope hoi o ka nana ana iho nei a kauka Emekona.

            Ma ka la 1 ae nei o Iulai i manao ia ai e pau loa ana na hemahema o ua pahu leta hou, e kukulu ia mai nei.

            Ua hookuu waleia mai o W.F. Reynolds mai kona hihia kipu mai e ka Lunakanawai o ka Aha Apana.

            He eha Pake i hoopai ia he $5 pakahi no ka hoopaa ole i ka lio i ke kau@a i ko lakou wa e haalele ai i ke kaa.

            Ua lilo ae nei a Chas. Waren he Lutanela no kekahi uwati o ka puali makai, ma kahi hoi o Holi i haalele mai.

            Maluna mai nei o ke Kinau i lohe ia mai ai, aia o Eleu i Makena kahi i hoao ai e huki i ka mokukuna Labrador mai kona wahi i ili ai.

            I keia la a i ole i ke kakahiaka o ka la apopo i upuia ai ka mokukaua Mohikana e hoea mai ana mai Kapalakiki mai.

            Eia ke hoolaha nei ke Kanikela Pukiki maanei i ke ku kaokoa o kona aupuni mai ke komo ana aku e kokua i na aupuni e kaua mai nei.

            He elua pupule i lawe ia mai nei maluna o ka mokuahi Kalaudina i ke Sabati nei, mai Maui mai.  He hookahi Pukiki, a he hookahi Pake.

            E hoea mau mai ana ke Kinau ma keia mua aku i Honolulu nei, ma ka Poalua a me ka Poakolu; aole hoi e like me mamua iho nei i ka Poakolu a me ka Poalima.

            Ua lohe mai makou eia kekahi poe haole ke noonoo nei no ke noi ana aku i ka ahaolelo e hookaawale ia i $10,000 no ka hookipa ana mai i na koa Amerika e hoea hou mai ana.

            Ua hopu ia mai nei ma Makena kekahi mokukuna malihini nona ka inoa o Labrador, mamlui o ka manao ia ana he moku hoopae opiuma m@l@ oia, a me @e mea la e lawe loa ia mai a@a oia i Honolulu nei.

 

OLELO HOOLAHA.

            Ke paa loa ia aku nei na mea a pau he mau holoholona ka lakou e hele ana ma he ku@@ o kaelepulu, Koolaupoko, Oahu, aole e kii wale i na holoholona o ua kula la, e hai mua mai i na poo o ka hui kula, o ka mea i keia hana makou e like me ke kanawai.

            O makou no me ka oiaio,

            J. MAULIOLA,

            KAWELO,

            KAIHENI