Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 27, 2 July 1898 — Page 8
| This text was transcribed by: | Juanita Allen |
| This work is dedicated to: | Wilhelm J.K. Bailey |
KE ALOHA AINA
POAONO IULAI 2, 1898.
HE MOOLELO WALOHIA NO KE Keikialii Alabati
Ke Kaeaea o Pelekani
A ME KA
Ui Madelina.
Ke KuiUwila o Ainapo
Hoohenoia no KE ALOHA AINA
Aole keia mau olelo, he mea hoonuinui wale aku no na makou, aka, he ikemaka hoi ko makou,i kona mau la e noho hoomalu nei i ka aina.
O kekahi hoi, eia he koahaua na ka moi opio e kauoha ana i na mea a pau, i ike a i lohe paha i na ua make kona mau makua.
A ina hoi, ua ike a ua lohe paha oe i kekahi mea e pili ana no keia kuahaua, e pono no ia oe ke hele aku e hoike imua o ka mo opio, a e loaa no ia oe he makana kiekie, mai kona lokomaikai.
O keia mau olelo a keia poe makaainana iaia nei, ua ulu koke io ae la ke noonoo iloko ona, e hele aku e hoike imua o ke alii opio, ua ike oia i kahi i noho ai o kona mau makua.
A oia kana i pane aku ai imua o ua poe nei me keia mau olelo:
Ano, e o’u mau hoaloha maikai, ke makaukau nei au e helo aku e hoike imua o ke alii opio, ua ike oia i kahi i noho ai o kona mau makua a me kona mau kupuna alii.
A o ka mea wale no nana i keakea mai iaia, oia no na kanawai kiai malunia o ka Paalii, oiai, he mea hiki ole paha ke komo aku iloko o keia wa o ke aumoe.
A oia hoi ka’u eminamina nui nei, mamuli o ka hiki ole ia’u ke hookauloa hou iho no ke kali ana a hiki i ka wehena kalao.
Aole pela e ko makou hoaloha na rula o ka moi opio, ua hamama mau na ipuka o ka Paalii i na wa a pau, a ua hiki hoi ia kakou na makaainana haahaa loa ke komo aku iloko me ka hoopilikia ole ia.
Aina he makemake koue ike maka i na mea a pau, alila na makou oe e lawe aku a hoea imua o ke alii opio, a ke ike pono mai oia i ke kumu o kou hoea ana aku, a me kau hana pu, aole i kana mai kona hauoli.
I ka pau ana ae o ka lakou kamailio, ua haawi aku la oia i kona ae no ke komo ana e ike kino i ke alii opio.
A oia hoi kana i pane hoohihoi hou aku ai imua o ua poe nei, i ka i ana aku, ina e loaa ana ia’u ka pomaikai ma keia huakai a kakou e hele nei, e kaana pu ia no ia mawaena o kakou, i wahi hoi e uku ia ai ka luhi o ko kakou ala ana, i keia po, a o ke kani wale mai no paha koe o ka moa kuakahi.
He mea oiaio paha ia mau olelo au, ke pololei hoi, aka hoi, ina maanei wale no la mau olelo au, aohe hoi he olelo ana ole, nolaila e hele hoi paha kakou.
A o ko lakou nei wa no ia i hela like aku ai aoloko o ka Paalii, me ka ike ole hoi o keia poe, o ka hooilina moi no keia o ke aupuni e hele pu nei me lakou, a lakou hoi i manao ole ai he alii keia.
Hoomau aku la lakou i ka hele ana a hiki i ko lakou hiki ana mawaho o ka puka o ka Paalii, kahi hoi o ka lakou huakai o keia aumoe e hele ne@,
I ko lakou wa i hiki aku ai mawaho o ka pukapa, ua hoomaka koke aku la kekahi o lakou e kikeke i ka pukapa.
A o ka wa no hoi ia i wehe koke ia mai ai me k@ hoohakalia ole a ninau mai la.
Owai mawaho?
O makou no, he poe makaainana no ka moi opio, i makemake e hui kino me ia, a e hoike aku iaia i kekahi mea hou ano nui.
Heaha ia mea hou, wahi a ke kiai puka hookolohe, e oluolu anei oukou e hoike mai, a na’u no hoi ia e hoike aku imua o ka moi opio.
A oiai hoi, ua hala loa ka manawa no na kukau olelo ana, nolaila, he mea pono ia oukou ke hoike mai i ke ano nui o keia huakai a oukou i hele mai la.
Aole! Aole loa!!
Wahi a ka leo i pa aku mai na lehelehe aku o ke Keikialii Alabati.
No keaha ke kumu o ko oukou hoole ana mai, oiai, eia ia’u ka mana kiai o keia wahi.
A o ka mea e hoike ole mai ana e pani no au i ka ipuka, me ka nana ole i ka oukou mau olelo, i keia wa aumoe o ka po.
No keia pane hookoikoi a kahi kiai puka ua ano kuemi hope mai la na hoa hele o ke Keikialii Alaabati, me ka pane ana aku i ko lakou hoa, e pono e hoike aki i ke kumu o ko lakou hoea ana aku malaila.
Aka, ua huli koke ae la oia a pane aku la i kona mauhoa, i ka i ana aku:
Aole ka kakou he huakai hoikeike i ka kakou hana i hele mai nei, aka e inai ana kakou i ko kakou pono ma ka loaa ana ia kakou o ka uku makana mai ke aupuni mai.
Nolaila, me ke kanaluaole iho ua pane aku la ua Alabati nei me ka wiwo ole, o ka makou hana i hele mai nei, aia no ia me ko kakou moi a o ka makou wale no e noi aku nei, o kou ae mai e komo aku makou iloko o ka paalii, a hoike aku i la moi i ka nuhou hauoli ana i iini nui loa ai.
A ina no hoi aole, oia iho la no, a na lakou nei ho@ia e hele mai e hoike, oiai au e hoi ana no ko’u aina hanau, me ka ike ole o kekahi o lakou nei i ko’u wahi i hele mai al@.
A o na Ahewa ana a pau a ka moi opio no kou ae ole ana mai la makou, malu na iho no la o kou hokua ponoi.
No ka ikaika loa o keia mau olelo i hoopuka ia aku imua ona, na kunana iho la oia i kana hana pono e hana ai ia manawa, a hooholo iho la oia e pono iaia e me aku, e komo iloko o ka Paalii.
O ka loaa ana mai o na apono ia mai ke koa kiai mai, no ko lakou nei kome aku, oia ka keia poe @hoihoi loa ai, me ka manao, ela lakou ke alakai ia aku nei e ko lakou hoa iloko a ka pilikia.
A o keia no hoi ka wa i komo like aku ai lakou a pau iloko o ka Pa alii, a mamuli hoi o na rula maamau o loko o ka Paalii, ua loaa na apona ia ia lakou, me ka malamaia o ko lakou maluhia.
A oiai hoi, mamuli o ke Keikialii paa rula, nolaila, o kana mau olelo a pau, ua hiki ia ke hooko ia me ke kue ole ia mai e kekahi kiai oloko o ka Paalii.
Ua alakai ia aku la no hoi lakou nei a hiki i ka lanai o ka halealii, a oiai no hoi na kukui e aa mai ana a e holoholo ana no hoi na kiai.
Ia wa no i ninau mai ai ke kiai, mamua iho o ka lanai o ka halealii, me ka leo nui moakaka.
Owai keia poe holoholo o ke aumoe, a heaha hoi ka manao ano nui i hiki ai ke liko na rula kapu oloko nei o ka Paalii i mea ole?
Oia no ka wa i pane koki aku ai o ke kisi puka me ka koohakalia ole.
He poe keia i ake e ike i ka moi opio, a e hoike aku hoi iaia i kekahi poe makaainanaona ke makemake nei e ike iaia, a e hoike aku hoi i ko lakou manao imua ona.
Oiai keia mau kukai olelo e kamailio ia ana mawaina o na koa kiai, ua lohe pono mai la o’a i ka la kou mau kamailio ana, a oia no hoi kona wa i kiei mai ai mailuna mai o ka lanai o ka halealii, a ike pono iho la oia i keia poe e kuku ana ma ke alapii.
Me ke kali hou ole aku i mau minute hou, ua haalele koke iho la oia i kana wahi e noho ana, a iho pololei aku la ooia no lalo o ka honua, kahi hoi ana i lohe mai ai i na kamakamailio olelo ana mawaena o na kiai.
Iaia e iho mai ana no mua iho o ka lanai, ua ike pono mai la oia i na helehelena o keia poe e ku aku nei mamua ona, a oia kana i ninau mai ai:
Owai keia poe kaahele o ke aumoe, a heaha hoi ke kumu nui o ko oukou hookauwa ana i ko oukou mau kino, me ka hoomaunauna ana i ko oukou wa hiamoe?
Oiai, ua hookaawale ia ka po i wa no kakou e haawi ai i ko kakou mau kino, maluna o na wahi maikai i kupono i ko kakou noho ana, aole hoi i wa e hele ai elike me keia ke ano.
UA HOOHUI IA AE MA KA BERITA MARE
Ua hoohui ia ae ma ka berita laahia o ka mare o Miss Kalani Davis me Edgar Henriques, ma ka home o Miss Lucy Peabody, e Rev. Makinikoki, ma ka po Poaha nei, a mahope o ko laua hipuu ia ana, iloko o ke kaula gula o ka mare, ua hoi aku laua no waho o Waikiki no ka hoohala ana i ko laua mau la o ka mare ana mawaho o laila. O ka ohana wale no kai akoakoa ae no ka ike ana i ko laua hoohulia ana ma ka mare. O ka makou e upu ae nei e hahai ia ko laua mau la o keia ola ana aku me na pomaikai he nui.
Eia ka aka kiekie ke hoolohe nei i ka hihia kue a ka moiwahine Kapiolani i kana mau keikialii Kalanianaole a me Kawananakoa no ka hoopau ana i ka mana o na keikialii maluna o kona waiwai ana i hooili aku aimaluna o laua mamuli o ke kumu ua ukahi laua i kekahi olelo aelike.
KUAI HOEMI NUI O NA WAIWAI
MA KAHI O
B. F. EHLERS & CO. Painapa ma
E hoomanaoia o na Waiwai no lakou na kumukuai e hoike ia aku nei malalo iho, ua hoemi ia mai, aole hoi ia o na kumukuai o na wa i hala ae nei. He lehulehu wale na Waiwai e ae i hoemi ia, e hele mai e ike no oukou iho.
Na Dimiti Laalaau mai ka 10 keneta a hiki i ka 25 keneta o ka @a.
“ Lawns “ “ 10 “ “ “ 25 “ “
“ Oganadi “ “ 25 “ “ “ 30 “ “
“ Makalena Halakanikau 20 “ “ 10 “ “
“ Halu’a “ “ 10 “ “ “ 25 “ “
“ Satina Laalaau “ he 15 “ 25
“ Lawn Sekotia “ he 16 i’a i ke $1.00.
“ Kalakoa Marinaka maikai loa he 20 “ “ 1.00.
“ Kinamu, mai ka 10 a hiki i ka 20 i’a i ke 1.00.
Na Palule Wahine o na waihooluu like ole mai ka $1.25 a hiki i ka 3.000 o ka mea hookahi.
Na Palule Keokeo o na kana ma ka 50 keneta a hiki i ka $2.00
Na Mikinima Silika mai ke 50 keneta a pii aku.
Na Ribine, Lihilihi, Huluhulu Falanela, Kakini, Hainaka a me na Tawele, ua hoemi ia iho ke Kumukuai.
E hele mua mai ma ko makou halehuai, a e makaikai no oukou iho mamua o ke kipa ana aku ma na wahi okoa aku. Mumuli o ka nele o keia mau la ke kumu i hoemi ia ai o ko makou mau waiwai i loaa i na mea a pau e hele mai ana i ko makou halekuai nei.
Keena Hana Papale: Ua makaukau loa makou e hoolako aku i na Lede a pau e makemake ana i mau Papale hou, i hoohiwahiwa ia me na pua like ole o keia a me keia ano, he emi loa ke kumukuai.
B. F. EHLERS & CO.
ALANNI PAPU, HONOLULU.
KA LA O HAWAII.
He buke Moolelo, Kaao a Hoonanea ne na Home Hawaii.
E hoopuka mau ia ana ma Honolulu i keia a me keia, kakahiaka Poaono, he Kuike ka Rula, ie hoomaka ana ma ka la 2 ae nei o Iulai kona Helu mua.
O ka poe a pau e makemake ana e lawe i keia buke hoonana, e pono e kipa koke ae ma ke keena hana, ma ka nalepai o Kalamu, Press Publishing Co., Alanua Betels, mauka mai o ka Halewai, i paa ko lakou inoa ma ka buke, a i ikeia oi ka nui o na kope e pai ia ai.
No ka Makahiki (ma ke kui@e)....$5.00
No Eono Mahina.......................... 2.50
No Hookahi Mahina..................... .. .50
No ke Kope Hookahi................... .15
GEO. KAIA a me WILLIAM YOUNG,
Na Ona o KA LA O HAWAII
BOROKA.
$10,000 MA KA $10,000
Waiwaipaa
Ua makaukau e Hoale aku ma ka Moraki i ka poe a pau, he mau Waiwaipaa hihia ole ko lakou.
Ua makaukau e huli maloko o na Buke Aupuni, i na Aina pohihihi ma na ano a pau a me ka hooponopono ana i na Aina e paaia nei me ke kukeana ole.
Ua makaukau e hana’i na Palapala Kuai, no Palapala Hoolimalima na Palapala Moraki a me na Palapala o kela a me keia ano i ku i ke kanawai.
E ohi ia o na Aie o Kela a me keia ano ke waiho ia mai. E hookoia no na kauoha me ka eleu.
Ke kono aku nei i na makamaka a pau e hipa mai ma ko maua Keena Hana, ma ka Hale ma Ewa or ka Hale pule o Kaumakapili, Alanui Beritania, JOHN PRENDERGAST, (Kapamawaho.)
William Mossman, (Mokimana)
Honolulu , Mei 24, 1898. 3m dl wk