Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 37, 10 September 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:- Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

A t» kf»na »i no hoi le i kome I>h aku ni iioko o k* naele o na lau laau e uhi ana m&luna ibo o ua poE&ha nlulaau la, He oiaio, nā ka uliuli iipolipo o na lan laau e kuaweiu ana, a me ka eae aala o na aheahe kehm e pa atta, me ka malie loa, N& ka wela o ka la e pa kikiki ana maluna pono ibo o na lau laaii ,ana e hoomaha f»e T , na ia mea i tookaulua ih«> i kooa haalele aoa i i loko oia «lu'aaii. Noiaila, ua wehe ae la oia 5 kana mau wahi ooea ai i hoomakaukau ai ? a ho'a ae la i ke abi no ka pu Jobu ana, elike me ke ano naaa o ka poe hahai holoholona. A i ka mo'a ana o na mea a pau oia no kona wa i hoopiha iho ai kona waihona mea ai, a hiki i kona in&ona ana. Na kela mea i liaawi oiai i ke ku« lana maluhiluhi maluna ona, a hauseakulaoia hiamoe. me ks ike ole, aia he haawina piiikia e hekau mai ana-maluna ena ia wa. Ma keia wahi e waiho aI T u ai kakou i ke alii opio e moe ana iloko o kona maluhiluhi nui, a e huli aku hoi ko kakou nanaina maluna o ka huakai hole a na powa oloko o na uiulaau o lrelani 3 ka poe htj HQ!e i loaa ia lakou ka noho ana aioha no kekahi mea, a ua lilo hoi ka inoa o ke Keikialii Alefereda. i mea ukhua i ko lakou manao. A ua lilo hoi kona inoa i mea weli ia ma na wahi a pau, a no ia kumu i koi i ko kekahi ahi powa o na kuahiwi o Irelani, e hele e huli i kahi i noho al o ke Keikialii Alefereda. Ua wae ae la oia i na keiki aoa i k&pa mau ai na iho omokoko e na nlulaau, ka poe aohe o lakou makuakane, a aohe hoi he makuahme. A ua like koi ko lakou mau malra me ko na t : ga omokoko, e hanu ana i ka hohono. koko, ma na wahi a pau a ko lakon mau kino e hele ai. A ua lilo hoi na ululaau i wahi weliweli nui lp«īlre na poe huakai A me kefa ano ae la ī haalele aku ax lakou i mau poopoo i noho ai, a kamoe mai la no na kuahiwi o Pelekane, kahi hoi a ke Keikialii e noho ana me ka nanea. He mau mahina loihi loa ko lakou hele ana iloko o na pjlikia he nui, a he hapa hoi o lakou i pan

aku i ka aiake, ak», o ko lakou moto e heīe Imna a hiki ī ka inu ana i ka wai awaawi, A pela iho la i hoea aku al lakou maloko o keia punohu ululaau a kb Keikialii e hiamoe naaupo nei. a oia no hoi ka wa i iho ai no ka haawi ana i manawa hoomaha no lakou. 0 keia no hoi ka wa i komo aku ai o kf:kahi poe jloko o ka hihipea o ua ululaau V,u a mo ka puiwa nuf, ua ike iho la laleou i keia kanaka opio e moe ana. Me ke ano o na t : ga punikoko, pela i fcokolo nialie aku ai kekahi oua poe la, a kokoke loa ma kana wahi e moe ana. me ka maoao e ho. pu malu iaia a paa. Oiai nae keia poe malia aku nei ina kana wahi e moe ana, oia no kona wa i oni ae ai, na ka wela o na kukuna la e pa pono iho ana maluna one, i hoala ae jgia. Aka, me ka hikilele nui oia i r,ana ae ai, eia ka ua puni oia i poe maliUini loa imua o kona mau

maka. A me ka hoopuka ole i hookahi huaolelo, oia no kona wa i ku ino ae ai iluna, me kona manao e puka aku mailoko aku o kahi ana eikenel he wahi pilikia ia nona. O keia no hoi ka wa i lele mai ai ua poe powa nei e hopu i ke kino o ke Keikialii me ka manao e lawe pio aku imua o ke alo o ko lakou haku, me ka maalahi. Aka, ua kuhihewa loa nae lakou, oiai, i ko lakou wa ī hoao mai ai e luna pela, «a pau loa iho la ka hapanui o lakou i ka luku ia a koe kakaikahi. • Ka keia poe uuku, e puhi ae rue ka iakou mau o-ie e hoike aku ana i ko lakou haku, ua hahwai lakou me ka pilikia. Na keia mea i hoouna awiwi mai i na poe omokoko e noho pu ana me ua alii powa nei, me ka hikiwawe loa. Aoia no hoi ka wa i komo kino aku ai ke alii opio iioKo o ka j>aio weliweli loa, ana i halawai mua ole ai i kona mau la opio. A i ke sekona hope loa, na haki pu £ē la kona pahikaua, a ku olohe-

lokeiho laoia e nlo anaina maka pahi a kt,na ma<i enemi e kaulona pololei mai ana imna o kona maka. A mamuli hoi o ke aiukae hoopuōi.nei iaia. ua paa ibo la oia £ka hopu ia, a jr* a ae la boi kona mau lima i kahauhoa ia i ke kaula. A mamuli o keia ano i kaualako ia aku ai eia no ke alo o ke alii powa. a me naoleio bu i ka makona i pftoe mai ai ua alii la: L hookau aku maiuua o ke nua o kela lio eku mai la 3 a e iioihoi aku iaia no ko kakou home kuahiwi no ka hopena o kona mau la. 0 keia mau olelo ae !a i hoopuka iamai la eke aii; powa, oia ka kona mau koa i hooko koke aku ei me ka hakalia ole, A iloko oka wa pokole wale r»o, ua makaukau ae la ka huakai hele a ua alii powa nei, maloko o na ululaau a pau o kahi e pili koke ana ī ko ke Keikialii wahi. Aho mea oiaio,h'M, ua hoea io aku la ua poo nei ma kahi kokoke loa i ka hale o na alii opio i noho ai aka, ua hiki ole ia lakou ke lele kaua aku, oiai, e noho ana kela poe me makaukau niv". A no keia kumu i emi hope hou aku ai ua poe powa nel ma kah'i lie elima mile ka mamao mai ka£ii aku 0 ke alii opio, a hoolilo iho Ia lakou ia wahi i kahua hoomoana no lakou 1 hiki ai 1 keia poe ke hakilo i 'ke kulana oka poe a pau e noho ana ma ia wahi. Ika loaa ana ia lakou he kahua kupuno e hiki ponoai ke hana ]akou elike me ko iakou makemake, a oia no hoi ka wa oua poe nei i eli mai ai malalo o ka honua, i wahi no lakou e pee ai, kehoea mai ka wo 0 ka pilikia. O ke Keikialii pio hoi, eia oia ke hoihoi ia nei no na kuahiwi uliuli o Irelani, ka hnme nohopaa hoī o lee alii powa. Okeiahuakai liele e hoihoi ja nei ke Ke?kialii, <;ia oia me kona mau maka i palulu ia. a me na lima 1 hauhoa ia a paa, a i»o na kaula hoi i ia mamua a maliope, pela iho la kona ano e hoihoi ia nei iloko oka elmha uni, no ka na i mnopopo ole.

līaīa hope ae la na kaaIb*ae la na* muliwai me ko lakou mau wai e kahe aha, a i ke ahiah! o * . . ka ia hope oka ehikii mahina o keia huakai he!e, ua hoea ioak'u la lakou ! kahi o ua alii powa nef, me ka malama !oa !a o kona oja. * - A elike ho! me ke kauoha a ke »«lii powa, ia oia'i ka 10 o na hale b lalo loa ō ka hafepaahao. a nona hoi ka hohonu o 9T5 kapuai, • bikt ole a! i kekah! mea ol» kino nknne ke'pakele maikamake mai, kehala he mau hora o kona noho ana ma ia wahi. Me ka malie loa hoi oia i hookuu ia iho ai mailuna īho o ka lto nnna oio i hahhali mai. a hoihoi ia aku ia oia no kahi i kauoha iaai malaila oia e paa ai a hiki i ka hoi anp mai o ko lakou haku. I kona komo ana aku iloko o ka mmi paahao, kahi hoi ana e noho mehameha aku ai ma keia mua aku me ke kokoolua ole. Ua hanai ia oia me ekoiu papaa berena, a me elua poki wai i kela a me keia la, a pela iko la i mau ai ka īkaike iloko o kona kīno. • ■ Aka, o ke akehui wale no iloko g ke Keikialii, eia la oia ihea e hoopaa ia nei, eia no anei oia i ha pae mauna o koaa.aina hanau k»hi \ hoooaa ia ai., A me k©i» mau manao o ioku ana iloko one, hu mai la kona aloha ne kana wahine, kona hoa kakeje hoie na puu make i kaahope aku, * uu ia ano i kono ae i koua mau waimaka no ke aloha i ka wahine, isa makua a me ka lehulehu a pau.