Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 38, 17 September 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:- Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

Ae, usui konat'h»eba a ina k na kiumah» pu, oi»i f owai la kn fr:oa i ike, eia oSa iloko o kesft loa peuh kabi i r>a ß h! he luahi r.a ka manao ino o ke elii powa o Irelani. I ka bala ana se he manawa loibj 0 kona paa ana ]]oko o keia loa pn. a o ka piha ana hoi ia o ka eiwa mabtna o kona noho ana pio, a oiai no hoi oia e noho mehameha ana oia wale no. 4ia hoi, ua hoopuiwa ia ae la ola Ika illiki fiua mai o kr k;i}ii wrīh> inalamalama uwleu ma kahi he eono kapuai wale no ka mamao mai iaia aku.

A omi nae oia <•. hoomau ane i ka nana ana ma ia wabi, ua ike aku la oia i ka hemo ana ae o ke paiii puka 3 hoopaa ia ai o kona rumi e paa nei. A aia iboi kekahi mea poulmli e nee mai aoa me ka awiwi nui ma kana wqhi e ooho nei, me ka naiia ola ae, ina paha he mau keakea kekahi mamua o kona alahele. Oiai hoi keia mea e hookokoke aku nei imua ona, ua hoemaopopo iho la oia. ua hoea mai oia i kona hopena o '&e ola «na ma keia ao. A o kaoa waU- no e nalu una i'loko ona ui<: ka ehaehoia ka ike o!e o kana wahine i kona hopena v.-eli-weli ana e kuhihewa r»e: 5 oia keia ua hoea mai la, 1 ke kokoke loa ana aku o ua niea pouliuli nei ma kona aoao, aia hoi, ua muule iho la kona mau manao koa a pau, no ka pakeie o kona ola mai ka liaia kakauha mai o keia mea e hele aku nei. Na ka waimaka ng e hookanini la ma kona mau Jihilihi, a na ia n.ea hoi i hookulou iho i Konn pf o ilalo me ka mihi ana no kona make. Oia koke no hoi ka wa i hoopapa aku ai o ua mea poulluli nei, i like hoi kana hana ana me he kino aka la ka pahimimo, a hopu iho Ia i na kaulabgo e paa ana ma kona mau lima me kona mau wawae pu', A iloko o ka imo ana o ka maka, aīa hoī, ua lohe ae la oia i kā paapaaika o na kaulahao fea lima o ua kanaka nei. Iloko wale no o ka maiawa pokole wale no, aia oia he kan*»ka lanakila e noho ana imua o-ke alo oj keia kanaka malihmi puuwai alaha. I keia wa i hemo ae la o konn inau Hma a me kona mauwawaepu, j

! u\» iiu ka wa i Hppai ne i l;e kino o | ka kaua Aleffreda,.i hele a nrfwwliwali koua mau !«la īa wa, a hoekus ku īie la iaift iluuame lm ke;ki emo waiu ala. Na k* loihi o kou« manawa i hooI naa ia ai o kona inaa lima a me ko- ] na ro,tu -wawae pu. i heKnawAhwali I maopopo iaia m«i "ka hiki pono ana j iaia kē knpono ae. | Aka, ua biki naei«ia ke nooikaika a<_», ol ii, u» iko iho la nin, ua kaawale kona ma« liiua n. me kona mau «āwae pu» mbi ka piMkia no, i Mamuli o keīa to»u han» kokua aloh» a keia kanaka i maopopo oln taia okona helehelen», ua pau ne ln kona maoao ana no kona pilikia, a oia no hei kona #a t hahai m»i ai mahope o ke pailala ana a ke kaneta i maepopo ole īaia kuna iiioa. O keia wa a laua e hele nei. oia no hoi ka hoM 11 oka po, a ua hīki i kona pai!ata ahonui ke a!akqi iaia me ka palamimo loa me ka hiki o!e ia hookahi kiai ke ike s ela la Jaua iheae hele nei me ka mfia!a]ii. Oiai laua e kamoe nei rae kekahi alahele okoa, i hiki ole ke ikeia n.ai e ka maka o kekahi kanakfl ; a mea : ok>a eae paha mawaho aeo laua. ' Ma keia ano ua hiki aku Ia laua ma kekahi wahi pouliuli loa s i hiki ole ia laua nei ke ike aku ia mua, a me īa ano i ku iki iho ai laua e hoomaha.

j A oiai hoi, i keia w? a laua eku hoomaha nei ma keia wahi, oia no ka wa a.ke kanaka maiīhini e paiiaka nei, i huli naai ai » nana i kana malihini poino e hookele nei iloko o ka ehuehu o ka makau ole. A rae ka.leo malie loa, pane mai la oia i kona hoaloha poino i ka i ana mai me keia mau huaeleio e poina olu fli: E knu hoaioha opio, ano, eia oe ke hookokoke aku riei ma ke kae o keka-hi lua kupapau i hamama mua nou, aka, na ke aloha i kono mai ia u e hookomo iho i ka manao hcaloha kan&ka, e hoopakele ae ia oe mai keia wahi pomo ae.; A ma ia ano ke ike mai la oe, eia au ke alakai nei ia oe ma kekahi wahi e loaa ole ai kaua i ka poino ma ka lima o kou mau enemi. A e hoike hou aku hoi auia oe, | uahoohiki ko'u uhane, aole loa au e naoa i na hana pepehikanaka a ' kekahi poai i hoakoakoa ia lakou 1 iho mai ka noho huikau ana, me ka poe no na noonoo kanaka, e ae oie ana i ke Kumakaia i kona hoakanaka. Nolaila, e hoomanao oe, owau e kamailio aku la ia oe, ka hoahanau ponoi o ka mea nona keia mau pai paii a kaua e ike nei, he kulike ole hoi ko maua mau manao. A malalo oia ano, ua ku- | ka*jkoa ae ko mamua noho ana, a j ke paio nei maua kekahi me kekah', no ke ake an<» e hoopio i ka no ho ana lanakili ana o kekahi o s inaua.

A he nui rm hoi na manaw.i a'u ī aneano fti e Ii!o 1 pio m kona m.m a atmo ]i!l pilikino, nks, eole n«e pela ko ko Akun mnk»mftlio i hans ti. O im lono i UuUli* a® ft punl o Trf!(ini, paa pio fce kHlnalii Alp- ! fertda o na o Pa!efeanp r ke alii o na powa o Trelani, Ua lilo hoi ia he mea boehoeba i leo'u noonro, a ua inmo mati mai fna mauao o kr> aloha boft | fctfekaj!oko o'a no ua npio la ! hoo- | poinoU, | A aoia kuoau ho nui a lehulolm | oa'miaaiAwa a'u 'i hoao ni e komo | uaai iloko nui e hoopaUele ai i kou joJ«. | Aka, he Lana paakiki nse ia ea'n | e au»GQO ai i na manawa mua a*ko'u | uooooo i hoao a* e hana, a ua hoej kuia pinepmeia njai hoi, o j ka nn'O na kiai e makaala ana i | kou noho pnahao ana. A kn, h« le t aeiahe mea nāna e hooKuemi hopeaku ai i ka'u hana no ka hooikaika ana e huki mai ia oe naailoko mai o ka lua pouli o ka ! popilikia. ' i I keiapo,ua kakali hoomanawanui au, iloaa ai ia'u he manawa kiīpono e kotoo ai i ou la, a oiai hoi ka hapanui o na kiai ua pau lakou i kfi moe. ■ ' \ I Na ia mei hoohauoli ī kp'u noo- 1 noo a komo mai la au iloko nei o keia lua i piha i ke kawau a me ka' menaolana ole no ka pakele o te ola o kekahi mea kioo uhane e like ' ms kou ano. Aka, ua hauoli nui au, i;0 ka ike ana aku īa oe, e mau ana no ke ola iloko, koe wele no fea nawaliw«li, ml ona kaulahao e hoopaa ana i kou mau lima a wawae p'i. 0 kekahi kumu nui wale no o 1 ko'u ake ana e lioopakele ia oe mai- i loko mai o keia wahi, oia ko'u manao | tna ou laehookaia ai ko'u iini, n?ju ! e laku a e lioopuehu i keia 'kakela, i piha kooa iuau paia me nahilihili eoho kanaka i powaia e keia poe īlio omokoko. A i wahi e hele lanakila ai ka lehuiehu m£ ka hoopUikia oleia, a aia j a pau keia poe i ka lukuia a anai j loa ia, oia auanei ka mea e maluhia ai o na noho ana o keia :nau ululaau i piha i ka weliw-eli. . Ke puka aku kaua tna keia wahi e hoi pololei aku ana no ko'u wahi □36 ka iako i na pono a oau e pale aku ai i na enemi. Aka, aole paha e hiki ia oe ke j hoohana i kou mau lala i keia wa, i oiai, ua nawaliwali, a ua ane hiki I ole ke hana, mamuli o keia mau | pilikia i kau wale aku no j ou. j Ua hopim mawaho o Waialae | e na pake o ka Hui Mahi Luiki o Lok Sing Wai, he elua mau kanaka Hawaii no ka aihne ipu lmoU, ma ka po $ahati nei, ua hoao'mai na kanaka e hooweliweli me ka pu panāpana.