Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 44, 29 October 1898 — Page 1
This text was transcribed by: | Reece Matsumoto |
This work is dedicated to: | Mr & Mrs Daniel R. Dancil |
KE ALOHA AINA.
UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO
HOOKUMUIA I MEI 20. 1895
BUKE IV HONOLULU, POAONO, OKATOBA 29, 1898 HELU 44
KA NUPEPA KE ALOHA AINA
E hoopuka mau ia aku ana mai ka
Poakahi a ka Polima o @a pule a
pau o kela a me keia mahina.
Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka
pule. No ke kope hookahi, he
5 keneta.
E loaa no ka pepa maike Keena
aku o KE ALOHA AINA, a mai
ka lima aku o na Luna Lawe
Pepa.
E pal ia no na Olelo Hool@ha, na
Kanikau a me na Mele Inoa, me
ke Dala kuike. Aole nupepa ma
ka owili pakahi e hoouna ia ke
ole @ hookaa mua ia ka uku pepa
E hoouna pololei mai i na Nuhou
@s Kumumanao, na Olelo Hoolaha,
na Kanikau a me na Mele
Inoa i ka Lunahooponopono o
keia Pepa.
Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia
kekahi manao ma na kolamu o
keia Pepa, malalo o kekahi inoa
kapakapa ke ole e hooike mai i
ke Lunahooponopono i kona
inoa ponoi.
Ka Nupepa Puka Pule
KE – ALOHA – AINA
Hookahi makahiki $2.00
Eono mahina $1.00
Ekolu mahina $ .50
Hookahi mahina $ .20
EMMA A. NAWAHI.
PUUKU O
KE – ALOHA – AINA
EDWARD L. LIKE.
Lunahooponopono a Hope Puuku
S.P. KANOA
Hope Lunahooponopono.
O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.
KA MOKUAHI CENTENNIAL.
I ka auina la o ka Poaono nei i hoea mai ai ka mokuahi Centennial mai Seattle mai, me kekahi heluna ukana nui nona ka waiwai io o $17000 a me 49 ohua no keia awa i kipa mai la no ka huli hana ana maanei.
Mawaena o na ohua i hoea mai nei o Jacobsen, he lono i holo mai nei no ka hoopakele ana ae i ka mokuahi City of Columbia mai kana mau poino ae, a ua hoolako piha ia hoi me ke dala no ka uku i na koi a pau.
E haaleleiho ana ka mokuahi Centennial ma ka Poakolu ae nei no Hilo, a mailaila mai e hoi hou mai ai oia i anei a huli hoi loa aku no Seattle. E hoolilo ia ana laua i @mau moku e holo ana ma keia mau awa no ka lawe ohua a me ukana ana ma keia mua aku,
POINO HE ELUA MAU’OLA I KA UWEA UWILA.
A PAKELE KE OLA O KA EKOLU O NA POE I HALAWAI.
Ma ka hora 1 o kawanaao Poaono nei, ua halawai iho la o Alohikea he kalaiwa kaa, me T. Hannan, ‘me kekahi @ulia poino weliweli mamuli o ka hookui ana me kekahi nwea kukui uwila o ke aupuni, i haule mai kona wahi e kau ana maluna o ka pou no luna o lepo mamua iho o ka hale kaawai helu 1.
Ua koho wale ia ae, i ka wa i hina aku ai ka lio a make loa, ua lele aku o Alohikea e nana i ke kumu o ka lio i make ai, a me he mea la, i ka wa i pa aku ai o kona lima maluna o ka lio, oia no ka wa i komo mai ai o ka uwila iloko ona a make koke iho la oia mamua o ka hiki ana ae iaia ke kahea i mau kokua nona, no ka mea, ua loaa aku no kona kino make ma ka aoao o ka lio.
Mahope koke iho no o keia ulia poino i halawai ai me Alohikea, ua maalo ae la he kaapio malaila, a he elua mau koa maluna ona no laua na inoa o Tom Hannan a me Gertz, ma ko laua alahele e huli hoi ana no waho o waikiki. Ua hoohikilele ia laua i ke kino kanaka e waiho ana iwaena o ke alanui, a no ia kumu ua kauoha aku la laua i ke kalaiwa o ke kaa Joe Rosa no ka hoopaa ana i ka holo o ke kaa.
A me ka manao kuhihewa o kekahi no ia o ko laua mau hoa koa, ua lele aku la laua me ka manao ana e hoopakele ae i kona ola, o Tom Hannan kai lalau mua aku i ke kino make, a oia no kona wa i hina aku ai a make loa aku la, a o Gertz hoi i kona wa i ike ai i ka poino o kona hoaloha ua hopu aku la oia no ka hoopakele ana ae, aka, ua loaa pu mai la oia i ka uwila a haule aku la iluna o ka lepo, a na kona leo kahea kokua i haola aku i na poe o ka hale kaawai a me na wahi e ae e kokoke ana malaila, a o Joe Bosa hoi, ua holo aku la oia no ka hoike ana i ka halewai.
I ka hoea ana mai o na kokua ua hoopakele ia ae la o Gertz mai kona kulana poino ae, a hoihoi ia aku la oia i ka hale iluna o ka hale kaawai, malaila i malama ia ai oia me ka maikai, a hiki i kona wa i oluolu loa ai, aka, ua hoopiha loa ia nee oia me ke kaumaha no kona hoaloha.
Ua hoea koke ae he mau kauka ma kahi o ka ulia poino i ike ia ai, aka, aole na@ he mea i hiki ia lakou ke hana aku, aka, no ka mea, ua lele kahiko no ke aho. Ua hoea ka luna hoohana o ka hale uwila o ke aupuni Buch@ malaila, a mahope o ka hoopio ia ana o ka uwea uwila me ko oki ia ana, ia laweia aku la n@ kino make no ka halewai, a malaila i hoihoi ia aku ai ke kino make o Alohikea no ka home o ka ohana, a o ke kino make o Tom Hannan, ua hoihoi ia aku ia me kahi o E. A. Williams, a ma ka auina la Sabati nei huli pono ia nai na kumu o keia ulia poino i hiki mai ai, a ua manao wale ia, o ke kumu i haule ai o keia uwea uwila, mamuli no ia o ka ua o ia po, a ua oi aku hoi na hoopoino ana a ka uwila i ka wa ua mamua o ka wa malie.
E AKAHELE.
Ua haawiia aku he kauoha i na makai a pau, e hopu i na poe holo nui a pau e ikeia ana e iho mai ana ma ke kiekiena o ke alanui Ema, a me Maemae a i ole ma na alanui e e ae o ke kulanakauhale nei ma luna o na kaa hehiwawae, o ke kumu i ulu mai ai o keia kauoha ana a ke aupuni, mamuli no ia o ka loaa mau ana o na poino mai na poe e holo nui ana maluna o keia ano kaa, nolaila, he mea pono i na poe mea kaa baikikala e holo me ke akahele ma keia mua aku o pilikia auanei.
AOLE I HOOPUKA IA KA OLELO HOOHOLO.
Ma ke kakahiaka Poakahi nei, i noho hou ai ka aha koronero no ka hoomau ana i ka huli pono ana aku i ke kumu i halawai ai o Alohikea a me Tom Hannan me kela ulia poino mawaena o ka no Poalima a me ka wanaao Poaono nei.
Ua hoea mai kekahi mau eneginia a me na limahana o na kukui uwila o ke aupuni, a mahope o ka hoolohe ia ana o na hoike o na limahana o ke aupuni a me na wehewehe ana a na aliikoa i ko lakou manao no ke kumu i poino ai o kela mau ola elua mai ka uwea uwila i haule ai iluna o ka lepo, ua hoopanee hou ia aku la ka haawi ana mai o ka aha ko@o@ero i kana olelo hooholo a hiki i ka hora 1 o ka Poaha ae nei.
HE HALE KEAKA HOU.
Eia ke hoomakaia nei ke kukulu ena he hale keaka hou ma ke Alanui Papu e kokoke ana i ka hale kinaiahi. E lilio ana ka hoohanaia ana o keaia hale malalo o ka hooponopono ana a James Post, a ua manaoia o wehe mua la ana keia hale ma ka la 1 ae nei o Dekemaba.
E hoea mau mai ana na hui keaka mai Eapalakiko mai no keaka ana maloko oia hale, a e hoemi ia ana hoi ka uku komo me na noho he 10 keneta wale no, a o na noho mamua he 25 keneta wale no. Ma ka hoomaopopo ana iho, ka nee mua aku nei o Honolulu ma ka emi o na hana keuha, kokoke loa elike me Kapalakiko, ka makaikai wale i ke keaka no ka 5 keneta kiaha bia. O na pomaikai paha keia o ka hookui aina la iakena ia ai. Pela noha hoi.
Ua hoopuka ae nei ke aupuni he kanawai e hookapu ana i ke pai wale ia ana o na hoolaha ma paia hale, pa, uwapo, kumulaau, pohaku, pou a pela aku. Koe wale no ina e ae mai ana ka ona oia paia hale, pa, uwapo, kumulaau, pohaku, pou a pele aku, a ke ole pela, e hoopai ia no ka maa hana hewa aele e oi aku mamua o $20.
HE HANA PONO IA.
Ma ka hoike a ke Luna Nana no na mea’e pili ana i ka waiu e kalewa la nei iloke o ke kulanakauhale nei, ua hoike ae oia, ua loaa aku kekahi mau kaa waiu ua hoohuihui ia me ka wai, mamuli paha o ka manao ana o na poe nana e lawe ana, i wahi e hiki ai ia lakou ke kuai hoopukapuka hou aku me ua poe makemake waiu ma ue alanui a me na wahi e ae, i wahi e loaa ai ia la lakou he ola mawaho ae o ko lakou uku hana maa mau.
Ma ke ana ia ana o na waiu i hookomo ia aku iloko o ke kahua hoomoana mawaho o Waikiki, ua ikeia, na lele oi loa aku ia mamua o ke ana maa mau, mai ka 100 degere a i ka 108, a o ka haahaa loa, mai ke 90 a i ke 80 degere. O ka loaa pono ana o kekahi mau hui kaa lawe waiu mamuli o ka pa’ipa’i ana me ka wai kekahi kumu i loaa ai kekahi poe koa i ka ma’i, elike me na mea a makou i lohe mai ai, a i hoolaha ia ae hoi maloko o na nupepa o keia kulanakauhale e pili ana no ia mea.
aole mal@ila wale e loaa ai @ia mau ano, aka, aia no ia ma kahi o no poe waiu luliluli, a he ku maoli i ka hoopailua ke ano o ka waiu ke inu aku, a oiai hoi, aia makou ma ka aoao o ka hapanui, he mea pono loa i ke aupuni e makaala ae ma na wahi a pau e hana ia nei keia ano hana maloko o ka makeke kuai i’a, a oiai hoi, he d@la maikai ka ka lehulehu, e pono i na poe kuai waiu luliluli, ke malama i ka maikai o ka lakou hana, aole hoi o ka imi loaa ma ke hoopunipuni. Aole i pili keia olelo ao a makou i ka poe e hana pololei ana, aka, no ka poe hana i ka mea kekee, no lakou makou e kue nei.
e holo hoomahu aku ana o Kanikela Haywood ma keia mua iho no Victoria a hiki loa aku i Kapalekiko maluna o ka mokuahi Aorangi, a ma ka la 10 o Novemaba e haalele ku ai oia i Kapalakilo no Honolulu.