Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 47, 19 November 1898 — Page 1

Page PDF (759.41 KB)

This text was transcribed by:  Darren Okimoto
This work is dedicated to:  Kaimuki Class of 1978

KE ALOHA AINA

 

BUKE VI.      HONOLULU, POAONO, NOVEMABA 19, 1898.            HELU 47

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

Ka Uku Pepa,. he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi, he 5 keneta.

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mau i a ka uku pepa.

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

 

KE ALOHA AINA

Hookahi Makahiki……$2.00

Eono Mahina…………..1.00

Ekolu mahina………….  .50

Hookahi Mahina………  .20

 

EMMA A. NAWAHI.

Puuku o

Ke Aloha Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

            Maluna mai la o ka moku lawekoa Puebla i loaa hou mai ai ia makou he mau nuhou o na aina mamao, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui penei:

 

AIA NO ENELANI KE HOOMAKAUKAU LA NO KE KAUA.

            Victoria, B. C. Nov. 4. Ma ka po nei, he 150 kanaka no ka mokukaua Icarus i hoea mai la maluna o ke alahao Canadian Pacific, i pau na hemahema i ka hooponopono ia i keia la. Eia ka moku lawe hae Imeperieuse ua hoolako pono ia i ka ai a me nanahu, ke ku makaukau nei i ke ao a me ka po me kona mahu i wela no ka holo ana aku i ka wa e loaa mai ai o ke kauoha mua loa iaia.

            I ka hoea ana mai nei o ka mokuahi Riojun Maru i ka uwapo i keia kakahiaka, ua waiho ia aku la na ninau i kona mau aliimoku no ke kulana ma na kapakai o Kina. Ua olelo mai o Kapena Elliot o na manao nui no Manila, ua hoopau ia aku ia mamuli o ka manao ia ana e hoea mai ana kekahi kaua nui mawaena o Beritania a me kekahi mau aupuni e ae o Europa. He elima tausani kanaka i hoolele ia aku la ma na papu o Beritania ma Wei-hai-wei, a o kona mau aumokukaua malaila, ua hoopuipui ia mai la ia e na mokukaua mai Hongkong mai. O ka nui o ko Rusia mau kanaka ma Pota Ata, he 22,000. Mamuli o keia lono ua manao ia e lawe ae ana na mokuahi o ka Hui Mokuahi Canadian-Pacific Railroad i ko lakou mau lako kaua me ka hakalia ole.

 

UA HOI AKU LA NO LAKO O KA HOHONU O KA MOANA.

            Kaletona, S. C., Nov. 5. O ka makou lawehao Maria Teresa a Adimarala Cervera i haaheo ai, aia oia ke waiho la ilalo o ka hohonu o ka moana, he kanakolu mile ma ka akau aku o ka mokupuni o San Salvidor. O kana huakai mua iho ai no lalo o ka hohonu, ma ka la 3 no ia o Iulai, mawaho o Santiago, a ka lua a i ole ka hope loa ma ke aumoe no ia o ka Poalua, iloko o kekahi ino nui, a mamuli o ka wiwo ole o na kanaka o luna o ka moku kolo Merritt i hoopakele ae i na kanaka Amerika o luna o ka mokukaua pio Sepania mai ka iho pu ana aku me ka moku no lalo o ka opu ana ole o ka moana.

            O ka hohonu o ke kai ma kahi a ka mokukaua Teresa i piholo iho la, ua koho ia ae he 26,000 anana, a ma kahi kokoke hoi i kekahi lae ma San Salvador, kekahi o na mokupuni Bahamas. He 310 mile ma ka akau o Caimanera, Cuba, a he 235 mile ma ka hikina aku o ka mokupuni New Providence.

            Nolaila, aole i hooko ia iho la ka manao o na Amerika i manao ai e hoolilo ae ia moku pio i mokukaua no lakou.

 

HOIKE KA LIONA I KONA HOPO OLE.

            Ua hoike ae na mana kau moana o Beritania ma Port Royal, ke kahua hoolulu o na aumokukaua maanei, o ke kauoha ia ana o na mokukaua maanei no ka hoakoakoa ana ma na wahi o Beritania me Amerika Akau a me Inia Komohana, he hoomakaukau ana ia i ko Beritania kulana ikaika ma na moana Pakipika a me ka Atelanika no ke ku ana aku e kaua ma keia mua aku. A ua olelo ia ae, ua makaukau o Beritania e halawai aku me Rusia a i ole me Farani, a i ole ia laua like no ma ka waha o na nukuniahi, no ka hooponopono ana i na kue mawaena na o lakou, ana, ua olelo ia ae nae aole kekahi o laua e ae aku ana keia aa i waiho ia mai la. Aka, ina laua e ae aku ana, ua makaukau o Bertania no ka hakaka ana.

 

LUKU WALEIA NA KANAKA.

            Vanekoua, Nov. 3. Ma ke ku ana mai nei a ka mokuahi Aorangi i keia ahiahi mai Kikane, Welinetona, Suva a me Honolulu, ua lawe mai la oia i keia lono penei. Ua oili hou ae la na luku hoomainoiao ana ma New Guinea. O na lono i loaa mai Samari mai nei, e olelo ana, o na kanaka noho ululaau ma Mauna Suckling , ua pakaha wale aku la lakou ina kauhale liilii ma kahi kokoke i Maa na a me Collingwood Bay, a ua pepehiia he luna aupani me 15 kanaka. Aia lakou ke hooweliweli la i ka misiona Anegalika ma Sinapa.

 

OHUEHU NA PAELE.

            Nebren, N. C, Nov. 3. O keia mahele ke kikowaena o kahi a na negero o Karolina Akau e noho mana nei, he 56 mau keena oihana i paa ia e na paele o keia kulanakauhale. A eia lakou ke malama nei i na halawai makaainana i na po apau. A ma ka halawai a na kanaka ili keokeo i keia la, ua hoohilo iho la lakou e paa i ka hale hui o na paele, a ua hookoia ia manao, a ua hoonele ia lakou me kahi kupono ole e hui ai. Eia na aoao a elua ke hoomakaukau nei no kekahi hookahe koko weliweli loa, i koho wale ia e hoea mai ana ia ma ka la koho balota, a aia na ili keokeo ke hoopau ia i na paele mai ka hoomau ana aku i ka noho lawelawe hana ana aku no lakou.

 

KUE NA PAELE I NA ALIIKOA KEOKEO.

            Knoxville, Tenn. Nov. 2. Ua ulu ae he kue mawaena o na koa paele o ka Regimana Eono o Viregenia, i keia kakahiaka. A ua hoole aku na koa paele o na puali lehulehu i ka hoolohe ana aku i ke lakou mau aliikoa ili keokeo a Kiaaina Tyler o Vireginia i hoouna mai ai na lakou. He mau la wale no ka hoea ana mai o keia mau aliikoa, ua ulu ae na mano hoihoi ole iloko o na paele no lakou a ko lakou makemake no hoi na kekahi poe ponoi no o ko lakou lahui e alakai aku ia lakou.

 

HOEA KA ST. PAUL I KAPALAKIKO.

            Kapalakiko, Nov. 3. Ua hoea mai la i keia la ka moku lawekoa St. Paul mai Manila mai, mahope o kona kipa ana ae ma Nagaki Iapana. Ua hoihoi mai oia he eho mau Iuina o luna o ka maokukaua Kaletona, uo ka nookolokolo kanawai ana ia lakou no kekahi mau hewa a lakou i nana ki ma Manila.

            O keia ka moku i holo mahuka aku ai o kekahi poe keiki Hawaii no lalo o Manila, aka, aole nae he wahi lono i hoike ia mai no lakou.

 

LAWE O AMERIKA I KEKAHI MAU LIHI KAHAKAI.

            Wasinetona, Nov.3. Ua hoopuka ae la ka Peresidena i keia la he kuahaua no ka hoohana ana aku i keia mau apana malalo iho nei no ka pomaikai o ka oihana kaua moana o Amerika Huipaia penei:

            Ekahi—Ma kahi pili kahakai e waiho la mawaena o ke alanui Rikeke a me kai aina o Bihopa, e lawe ana i kahi o ka uwapo a me ka apana aina e waiho ia malaila.

            Elua—Na apana aina helu 86 a hiki i ke 91, a mai ka 100 a hiki i ka 131, e komo pu ana ke alanui Mila a hiki i ke alanui Halekauwila, a me na apana aina wai o ke aupuni e waiho la ma waena o ka aina o Bihopa a me ke alanui Puowaina a me ke alanui Alaui.

 

KE HANAIA LA KA PAPA NO NA HALEKOA O HONOLULU NEI.

            Seattle, Wash. Nov. 1, Ua haawi aku la o Kapena W. W. Robinson Jr. i ka ae like i ka Hui Olopapa Stimnson o Ballard i keia ia no ka hana ana i 280,000 kapuai papa, a oia papa e hoohanaia aku ana ia no ke kukulu ana i na halekoa ma Honolulu. O ka moku mua e lawe aku ana i keia papa oia no ka mokuahi Garonne.

           

KA MOKUKAUA BUFFALO NO MANILA.

            Nu Ioka, Nov. 2. Ma ka la apopo e holo aku ai ka mokukaua Buffalo no Manila, ma ke alahele aku o ke Kaiwaenahonua a me ke alawai o Suez. E lawe pu aku ana oia he 700 mau kanaka no na mokukana o Adimarala Diuwe. Ua manao ia lakou no ke pani ana aku ma na hakahaka o na poe ma’i a me kekahi mau kumu e ae. He heluna nui o na lako ai ana i lawe pu aku ai. He kanalima ona la ma keia huakai a hiki i Manila, ma ka umi mile e holo ai i ka hora.

 

POHIHIHI NA HANA A BERITANIA NUI.

            Halifax, N. S., Nov. 2. Ua makaukau ka mokukaua hakaka Beritania Renown no ke komo ana aku iloko o ka hakaka, a i keia po eia ke hoao ia ai nei ka malamalama o kona uwila. I keia pule ua hooiliia aku he heluna nui o na lako kaua maluna ona.

            Sidane, Nov. 2. I keia la i hoea mai ai na mokukaua Beritania Cordelia a me Phelican i anei mai Halifax mai. O ko laua kipa ana mai la, ua ike mua ole ia ia, oiai, ua manao ia laua e hoi ana no ka home, no ka hemo ana aku mailako o ke komisina. Aia maluna o keia mau moku he mau lako hoopahu e hooluu ia ai iloko o ke kai a me na pu nunui, i hookau ia maluna no ka manawa ma Halifax, a ua hoikeia ae e waiho ia aku ana keia mau mea hoopahu ma ka papaku o ka nuku o ke awa kamoku o Kikane a me St. Johns.

           

            Ua loaa mai nei he lono maluna o ka mokuahi Coptic, ua upu ia e hoea aku ana o Adimarala Diuwe i Honokaona, ma ka la 29 o Okatoba, aia na kupa oia wahi ke liuliu no ka hookina ana aku iaia me na hoohiwahiwa nui.