Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 49, 3 December 1898 — Page 1

Page PDF (733.98 KB)

This text was transcribed by:  Sinikka Nevanlinna
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE VI   HONOLULU  POAONO, DEKEMABA 3, 1898.   HELU 49

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Poalima o na pule a pau o kela me keia mahina.

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi, he 5 keneta.

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hoike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

Ke Aloha Aina

Hookahi makahiki       $2.00

Eono mahina               1.00

Ekolu mahina    .50      

Hookahi mahina            .20

EMMA A. NAWAHI

Puuku o

Ke Aloha Aina

EDWARD L. LIKE

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA

Hope Lunahooponopono

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoouna pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

   Maluna mai nei o ka mokuahi Belgic i loaa hou mai ai ia makou na mea hou makamaka loa o na aina mamao, a makou hoi e hoopuka aku nei no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu penei:

 

HEHIHEHI KULANA O NA KIPI NANA OLEIA IHO O AMERIKA.

   Wasinetona, Nov. 18. O na nuhou ano like ole i huiia, ua hoea mai nei i ke Keena Kaua i keia la mai ia Adimarala Diuwe mai, e pili ana no ke kulana ma Pilipine. Ua hoouna aku ka Adimarala he elua mau mokukaua oia ke Kaletona a me ke Concord mamua aku nei, no ka hema aku o Manila, no ka huli ana i na paha he oiaio na hoike, ua hoomohala aku o Sepania i kona mana ma ia wahi. O keia malalo iho ka hoike i loaa mai.

   Manila, Nov. 18. I ke Kuhina Kaua Moana, Wasinetona. Ua hoea mai la ke Kaletona a me ke Concord mai Iloilo mai i keia la. O ka laua hoike i lawe mai nei, o na mokupuni a pau aia ia iloko o ka mana o na poe kipi, a koe o Iloilo, kahi a na pualikoa Sepania e kiai la. Aia na poe o na aina e a pau e noho la malaila ke iini la e malamaia ko lakou ola e na Amerika. Ua kuahaua ae la ka mokupuni o Negero i kona kuokoa, a ua makemake na Amerika o hoomalu aku. Diuwe.

   O ke kulana kupilikii loa o ia no kahiki ole ana ke hoopakele i poe Europa a me kekahi mau lahui e ae a me ke kulanakauhale o Iloilo, ka elua o na kulanakauhale nui maloko o na Paemoku Pilipine mai ka pakaha wale ia ana, mamuli no ia o ka hoopaa ia ana o na pualikoa Amerika e na kanawai kaua mai ka nee ana aku mai ko lakou kulana e ku nei i keia wa. No ka mea, oia ke kumuhana i hooholo ia e waiho iki i ke kaua i ka wa e noho ai o ka aha kuka.

 

NA KOA KUMAU NO MANILA.

   Leavenworth, Kas., Nov. 18. Ua hoopuka ae o Lutanela Konela McCaskey, ke alakai o na koa kumau Iwakalua ma Leavenworth he kauoha awiwi no ka hoolako ana mai i mau lako ai no ka regimana koa i kupono no kahi mahana. O keia mau hoomakaukau ana, aole ia e oi aku mamua o umi la. Ua manao ia e hoouna ia aku ana lakou no Pilipine.

 

KA MOKUKAUA NUI O KE AO NEI.

   Portsmouth, Enelani, Nov. 17. He mau tausani o na kanaka i makaikai ae i ka hoolana ia ana o ka mokukaua Formidable (Weliweli) ma ka pa kapili moku maanei. Ua olelo ia ae o ka mokukaua nui hookahi keia ma ke ao holookoa. He 400 kapuai kona loihi, 75 kapuai laula a me 26 kapuai 6 iniha kona hohonu. O ka lilo o kona kapili ia ana he £ 1,000,000, a he 18 mile kona holo i ka hora.

 

HE ULIA POINO.

   Nu Ioka, Nov. 18. Iloko o ka pouli o ka uwahi, ka ino a me ka noe nana i hoopouli iho i na alahao kaaahi o Penesilevania i keia kakahiaha mawaena o Jersey City a me Harrison, ua holo mai la kekahi kaaahi i haule kona manawa me ka ikaika nui iloko o kekahi puulu limahana, a na make he 11 poe me eha i hoeha ia, me ka pakele mahunehune ana aku he 5 poe ma ka ulia laki.

 

NA KA MOIWAHINE VITORIA E HOOPONOPONO IA LAUA.

   Buenos Ayres, Nov. 18. Ua hoapono ae ke Keena Kiekie i ka manao o ke aupuni ma kana kuka ana me ke aupuni o Kili no ka hoopaapaa mawaena o laua no na palena aina. Ma ka la 22 o Novemaba e noi pili aupuni aku ai ke aupuni i ka Moiwahine Vitoria no ka lilo ana i mea uwao no ka hooponopono ana i ka hoopaapaa ana no Cordellia. O ka ninau o Punta Atacama, ua pau ia i ka hooponopono ia mawaena o na aupuni elua.

 

HE MAU PUKUNIAHI KAHIKO.

   I ka wa o ka mokukaua Beninetona i hoi mai nei mai Kauai mai, ua lawe mai la oia he elua mau pukuniahi kahiko mai Hanalei mai, mai kahi mai o Lunakanawai Kakina, ma o ka manao p ke kapena he mau maikai ia no ka hoikeike ana ma ka hale hoikeike o Bihopa.

   O kona manao he mau pu keia no ka papu Rukini e nana ana i Hanalei, aka, ma ka hoike a Lunakanawi Kakina he mau pukuniahi ia no ka mokukaua o Lunalilo, nona ka inoa o Haaheo, a i ili ma Hanalei he mau makahiki loihi i hala ae nei.

   Ua hoole mai ka lunanui o ka hale hoikeike o Bihopa i ka lawe ana aku i ua mua pu la, a nolaila ua manao ke kapena e hoihoi hou aku i keia mau pu i kona wa e holo nou aku ai i Kauai.

 

NA MEA HOU O KA PAIA ALA O PUNA.

I ka Lunahooponopono o KE ALOHA AINA.

            Aloha oe:-

   Ma ka Poaono, Okatoba 22, ma Kaohe, Puna, Hawaii, ua hele aku o Kamohai a me Kaiewe i ka lawaia. A ia Kaiewe e oo heepali ana, ua hoea mai la kekahi nalu nui a po@ iho la maluna o Kaiewe a lilo aku la oia i ke kai. I ka ike ana o Kamohai i keia poino o kana keiki, ua lele aku la oia iloko o ke kai no ke kokua ana, aka, i kona wa nae i haule aku ai iloko o ke kai, aole oia i ike hou ia a hiki i keia wa, a o ke kino make o Kaiewe kai pae hou iuka o ka aina.

   O keia Kamohai, he kamaaina oia no ia wahi, a oia wale no ke kanaka hope loa e noho nei malaila a o ka pau ana no hoi ia o ka poe e noho ana ma ia wahi. I ka Poalua ae, Okatoba 25, i noho ai ka aha koronero e noonoo, a ua hooholo ua make laua i ke kai, ma o ka ike a Kanila opio, ke kolu o na mea i hele pu ai. He 68 ka nui o na makahiki o Kamohai, a he 10 o Kaiewe he ano omaimai no o Kamohai i keia wa i lele ai iloko o ke kai, a o Kaiewe he keiki oia na Kalahiki e noho la ma Piihonua, Hilo.

   Ma ka Poakolu, Novemaba 23, ma Puua, Puna, ua hele aku o Edward Elderts, kekahi o na keiki a T. E. Elderts, hope makai nui o Puna nei, i ke alualu puaa oia a me D. K. Puhi a me D. K. Keahi, oiai na ilio e hae ana i ka puaa, a oiai kekahi lima o E. Elderts e paa ana i kana pu oia no ka wa i kani aku ai ka pu i piha mua i ka poka a ku aku la ma kona uha, ua hoihoi ia aku oia no kona home, a ma ka hora 8 o ke kakahiaka Poaha i lele loa ae ai kona aho.

   He kanaka opio oia nona na makahiki he 26, he wahine kana a me na keiki elua, he makuakane oia o Kapena Elderts, a me kona mama Hana K. Elderts, he mau kaikuaana eha, he mau kaikuahine a me ka ohana e paiauma aku ana nona. He makai kana oihana a hala aku la.

            KAMAAINA.

   Puna, Hawaii, Nov. 24, 1898.

 

EIA HOU KEIA MAU HANA POWA.

   He elua mau hana powa makau ole i hanaia aku maluna o kekahi mau Iapana, aka, aole uae i hoikeia aku keia mau mea i hoopilikia ia i ka halewai.

   He Iapana kai lohe ia mai no waho o Kamoiliili, ua pepehi ia oia me kona nakiikii ia ana i ke kaula, a ua huli aku ke kolohe ia, loko o ka hale, a lilo aku la he $300 iaia.

   O ka lua he Iapana kalaiwa kaa, na paa ola i ka hopu ia ma ke Alanui Nuuanu, a ua lilo aku i ke kolohe he $27.

   Ma kela mau aumoe aku nei no ua hoao iho la kekahi mea e lele mai iluna o ke kaa a kekahi mea e hoi ana no wahe o Waikiki aka, aole nae i hooko ia aku komakemake.

 

NUI KA AIHUE.

   Eia ke hoomaopopoia nei ka pii mahuahua ana ae o na hana aihue i keia mau la iloko o ke kulanakaukale nei. Aole i mamao aku ke komo aihueia ana o na halekuai o Kerr a me May ma ka po Sabati nei, aia hoi, ma ka Poakahi nei, ua aihue ia aku la mailoko aku o ka rumi o na Iapana kauwa a Nolte, he pahu lole a maloko olaila, he buke banako $2,000 ka waiwai io a me $70 maoli ka hua hoi o ko laua mau hoomakauahi ana no kekahi wa loihi, ua loaa aku keia pahu mahope mai iloko o ka nahelehele, aka, ua lilo aku nae ka waiwai o loko i ke kolohe. Ma ka Poakolu nei, ua aihua ia iho la ka halekuai o Mrs. Killean e ku nei ma ke alanui Hotele, a ua lilo aku he huina dala mahuahua.

 

   Ma kekahi leta i loaa aku i kekahi lede ma San Jose, Kaleponi, mai kekahi o na koa o Dakota Hema, i holo aku ai no Manila ma ke St. Peul, i leaa mai ai kekahi lono no ka keiki Hawaii i mahuka pu aku ai ma ia mau koa ma ia moku hookahi no. Ua komo aku la lakou iloko o ka pualikoa, a uia ke malamaia I me ka maikai.