Ke Aloha Aina, Volume V, Number 1, 7 January 1899 — Page 1

Page PDF (786.64 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Hawaiian Historical Society

KE ALOHA AINA

 

Ke Aloha Aina

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE V.         HONOLULU  POAONO,  IANUARI  7,   1899.         HELU  1

 

KA  NUPEPA  KE  ALOHA  AINA

 

    E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

    Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi he 5 keneta.

    E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na L@na Lawe Pepa.

     E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi o hoouna ia ke ole e hookaa mua ia l@ uku pepa

    E hoouna pololei mai i na Nuhoa na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

    Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

Ke - Aloha - Aina

  Hookahi makahiki . . . . . . . . $2.00

  Eono mahina  . . . . . . . . . . . . $1.00

  Ekolu mahina . . . . . . . . . . . . .   .50

  Hookahi mahina . . . . . . . . . . .   .20

EMMA A. NAWAHI

Puuku o

Ke - Aloha - Ama

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

    O na kanoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

 

1899

ALEMANAKA

 

SABATI. POAKAHI. POALUA. POAKOLU. POAHA. POALIMA. POAONO.

 

IAN.    1          2         3         4         5         6         7

             8          9         10        11        12        13        14

            15        16        17        18        19        20        21

            22        23        24        25        27        28        29

            29        30        31        . .         . .         . .         . .

FEB.    . .         . .         . .         1         2         3         4

             5          6         7         8         9         10        11

            12        13        14        15        16        17        18

            19        20        21        22        23        24        25

            26        27        28        . .         . .         . .         . .

MAR.  . .         . .         . .          1         2         3         4

             5          6         7         8         9         10        11

            12        13        14        15        16        17        18

            19        20        21        22        23        24        25

            26        27        28        29        30        31        . .

 

APR.   . .         . .         . .         . .         . .         . .         1

             2          3         4         5         6         7         8

             9         10        11        12        13        14        15

            16        17        18        19        20        21        22

            23        24        25        26        27        28        29

            30        . .         . .         . .         . .         . .         . .

MEI     . .          1          2         3         4         5         6

             7          8          9         10        11        12        13

            14        15        16        17        18        19        20

            21        22        23        24        25        27        28

            28        29        30        31        . .         . .         . .

IUNE  . .         . .         . .         . .         1         2         3

             4          5          6         7         8         9         10

            11        12        13        14        15        16        17

            18        19        20        21        22        23        24

            25        26        27        28        29        30        . .

HOOPUKAIA NO KA POMAIKAI

O NA POE HELUHELU O

                        KE ALOHA AINA

 

 

SABATI. POAKAHI. POALUA. POAKOLU. POAHA. POALIMA. POAONO.

 

IULAI . .        . .         . .         . .         . .         . .          1

             2          3         4         5         6         7         8

             9         10        11        12        13        14        15

            16        17        18        19        20        21        22

            23        24        25        26        27        28        29

            30        31        . .         . .         . .         . .         . .

AUG.  . .   .     . .          1         2         3         4         5

             6         7          8          9         10        11        12

            13        14        15        16        17        18        19

            20        21        22        23        24        25        27

            27        28        29        30        31        . .         . .

SEPT.  . .         . .         . .         . .         . ..        1         2

             3          4          5          6         7         8         9

            10        11        12        13        14        15        16

            17        18        19        20        21        22        23

            24        25        26        27        28        29        30

OCT.   1         2         3         4         5         6         7

             8          9         10        11        12        13        14

            15        16        17        18        19        20        21

            22        23        24        25        26        27        28

            29        30        31        . .         . .         . .         . .

            . .         . .         . .          1         2         3         4

NOV.  5          6         7          8          9         10        11

            12        13        14        15        16        17        18

            19        20        21        22        23        24        25

            26        27        28        29        30        . .         . .

            . .         . .         . .         . .         . .          1         2.

DEC.   3          4          5          6         7         8         9

            10        11        12        13        14        15        16

            17        18        19        20        21        22        23

            24        25        26        27        28        29        30

            31        . .         . .         . .         . .         . .         . .

 

Nuhou Kuwaho.

 

KOKUA O SPE@OKEI@ I NA POE POINO

  Kapalakiko, Dec, 20. Ua haawi aku la o Claus Sprecklers, he $25,000 no ke kokua ana i na poe mahiai iloko o ka pilikia o Monterae a me San Luis Obispo. Ua waiho ia aku keia puu dala @lo@ o ka lima o A. B. Spreckleis@ Kiaaina Badd@ Meia J. D. Phelan o Kapalakiko a me F. W. Dohrmann o ka Ahah@t Kalepa na lakou e mahele aku iwaena o na poo pilikia.

 

  Ma ke teritori e waih@ la n@waena o Chualar a me Paro @bles aia i keia la he @00 mau ohana iloko o ke kulana pepilikia. Aia ka aina ka waiho on@mea la me ka mea ulu ole malu@i ona. O ka lau o na laaa oka, u@ loli ae ia a ka hauliuli, a o na okumukumu o na mea ulu i kan@ ia he eiwa mau makahiki i hala ae nei, oia wale no ke ike ia aku ana e ku mai ana iwaena o ka lepo papaa la.

  Ua hoao aku kekahi kanaka a noho ona ana maluna o 100 eka e aie i  $100, aka, aole i loaa mai a hiki wale no i ke $50, aole no i haawi ia mai.

HAALELE NA POE FABANI IA EASHODA

  Cairo, Dec, 19. Ma ke kakahiaka o ka la 11 o Dekemaba, i haalele aku ai o Mekia Marchaud a me kona mau pualikoa ia Fashoda, a i ka wa i huku ia o ka hae Farani ilalo, ua huki ia ao la na hae Beritania a me Aigupita. Ua hoi aku na paalikea Farani no ka muliwai Sohai.

HANA  MAU  KE  NUI  MA  KINA.

  Ladana, Dec. 20. Elike me na lono i loaa mai @anakai mai, ua law@ pio ae la na poe kili i ke taona o Chang Yi, he kanalima mii ema ke komokana hema Yineh ka apana o IIoo Po, ma ke kapa akau o ka @uliwai Yang-tis-Kiang a he elua haneri mile maluna aku o Chin-Kiang Foo. Ua luku hoomainoino ia e lakou he kahunapule Farani a me hookahi ha@ nari hoahanau.

KA MOKUKAU  IAPANA  CHI@SE.

  Kapalakiko, Dec. 18. O ka mokukana holomama Chitose, i kapili ia iho nei e ka Hui Hana Hao, no ke aupuni o Iapana, ua hoao ia kona holo ma ke kaikuono ae nei, ma inehinei. Aole i kuupau ia kona holo. aka ua hooholo ia oia elike me ka mea mau mai Hunters Point aku a hiki i Red Rock, Ma ke ano o kona holo ana malalo o ka hapalua o kona mau paona maha, a@ ike ia aole e kaualua ka hiki aka o kona holo i ka 22 1/2 nota i ka wa a kuupau ia ai kona holo.

@alalo oia o ka hookele ana a Kapena O. Mia@r Goodal@ a oia aka ana no lioi ke hookale, ma kana huakai hoao i kona mama holo. Aia maluna ona na aliim@ku Iapana a pau, a ua hoohanoli ia lakou no ka naui o kona pahee ana maluna o ka ilikai.

HE  LELE  BALUNA  MAI  ENELANI  AKU

NO  FARANI.

  Ladana, Dec. 21. Ma ka la inehinei, ua lele aku kekahi baluna mai ke Crystal Palace, Sydenham, Ladana aku, kaalo ae la i ka English Channel, a hoea aku Ia i Fecamp, Farani, ma kahi he 27 mile ma ka hikina hema akau aku o Havre. Ua olelo ae ka nupepa Daily Chronicle, nona kekahi kanaka malana o ka baluna. ua holopono ka lakou hooh@na elike me ka Porofesa Audree @ nao, no ka hookele ana i ka baluna.

 

KA  LA  HANAU  O  KAPIOLANI.

 

  O ka Poaono aku la i hala Dekemaba 31. 1898, oia ka piha ana o na la hanau o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, kekahi hoi o na Alii nui a koikoi o keia Paeaina e ola nei.

  @e mea oiaio, eia no oia iloko o ke ola kino maikai, e loaa hou aku ai iaia he mau heluna makahiki lehulehu hou aku ma keia mua aku.

  Aole no i hoonele ia na paina ma kona home ulaul@ kia Waikiki, elike no hoi me ke ano mau, a na kipa aku no kekahi poe e ike iaia, a oiai hoi, hookahi wale no Keikialii imua o kona alo e noho nei, oiai hoi kekahi o kana mau keiki, ala no i Hulihee i ka pohu lai o Kona.

  O keia pule ae kona wa e kau aka ai maluna o ka mokuahi Mauna Loa, i ukuli ia e kana keiki David Kawau@uakoa no ko lakou home alii ma Kailua Kona. E ukali ia kaua huakahi e ka oluolu a hiki i ka pao ana i ka aina.

 

  O ka lawehala hope loa i hopu la o ka makahiki 1898 i hala aku la, he haole koa i ulahia ia ka wai hoomalulu o ke @uaipa, a O ka lawehala mua loa hoi no ka @ @kahiki 1899, he haole no, aka. aole n@e he@oa

 

UA  KIPA  MAI  LA  A HALA  AKU

LA  NO  MANILA.

 

  Ma ka mokuahi Gaelic i hoea mai ai i Honolulu nei, ma ka @aao Poaono nei. i h@ @iai ai @uianela Hob@an, kekahi o @ea i ike ia o kel@ hoouka kana @ioana i malam@ ma ka nuku o @ kaikuono@ @antiag@ mawae@ o na mokukaua Amerika a me na papu Sepania o uka e ki aina. @ mea hoi nana i hoopiholo i ka mokuahi Merimaka ma kahi haiki o ka nuku o ka awa, no ke pauika ana aku @ wahi e hiki ole ai i n@ mo@akaua Sepania o Adimarala C@v@a, ke puka mai iwaho.

  A mahope o kona hoopih@o noa i ka moku iwaena o na poka e h@ olo makawalu ana ma kona ao@ a me kona mau wahi luina kakaik@ ua paa iho la oia i ka hoou ia @ @a Sepania, a hoopaa ia ma ke Kakela Morro, aka, ua hooku@ ia mei mae oia mahope mai.

  Mamuli o keia hana wiwo ole ana ua lilo oia he mea nui i ka puuwai o ka lahui Amerika a ua h@ a aku na hookipa pumehana a@a iaia ma na wahi a pau ana i kipa ai ma kona alahelo no na mokupuni Pilipine.

  E holo ana oia i Manila @o ka

hoao ana e @ pakel@ i na mo@kaua

Sepania A@nar@ia Di@e i

hooniholo ai ma ke kaiku@ne e Manila  

He kanaka op'o wale no o Lutan@la

Hobs@n, a@a, @kaalana @ @i@ kona

 wiwo ola i ka ao hi@koa.

 

KIPA E @NE  IA  KUNINA

DAMON.

 

  Ma ke kakahiaka o ka P@hi

nei, ua hoea aku la he @uulu Pukiai

nui no lakou ka huina o 300 i

ukali ia e ka lakou bana malale hei

o ke alakai @oa a J. M. Viv@ a haawi

aku ia  Kuhina S. M. Damon no

gena mau hana kekua i ka kakou

@hui, amahope o ka pau @a o na

@iolelo ana a J. M. Viva@ m@ ka

@ao o u@ Pukik@ ua haawi @i la

@ Kuhina Damon, he mea @@ia lima

pa@nehina ana me lako@ @ mai

la @ hou no k@ lakou hale h@i