Ke Aloha Aina, Volume V, Number 10, 11 March 1899 — Page 6

Page PDF (764.99 KB)

This text was transcribed by:  Keala Parker
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

KA HOOLEWA O KE KAMAALIIWAHINE KAIULANI

 

E MALAMAIA ANA MA HORA 2 KA AUINA LA PULE

 

            Ma ka hora 2 o ka auina La Pule e hiki mai ana e malamaia ai ke anaina haipule hope maluna o ke kino make o ke Kama'liiwahine Kaiulani malalo o ka lawelawe ana a Bihopa Willis no hapalua hora. A ma ka hora 2:30 e hoomaka ai ka huakai hoolewa e kai no uka o Maunaala.

            E koto pu ana maloko o kona hoolewa na ahahui Hawaii, na kahunapule; na pualikoa Hawaii, na koa Amerika a me na luina Amerika ka bana Pi-Gi, na makai. Ua haawi ke kula o Sana Lui i kona bana no ke komo pu ana ma keia huakai, a au manaoia e komo pu mai ana na keikikana a me na kaikamahine o na kula Kamehameha, na kaikamahine o ke kula Kawaiahao a me Sana Anaru, na kula keikikane o Sana Lui a me Iolani.

            O na hapai pahu i maopop i keia wa oia o Sam. Parker, G. W. Makapolena, F.A. Schafer, F.M. Swanzy, Jas. Boyd, J.H. Wodehouse, Jas. W. Robertson., J.O. Carter, T. Clive Davies, Andrew Adams, A.B. Loebenstein a me Wm. Haywood.

            E hoihoi ia mai ana ke kino o ke Kama'liiwahine i ka luakini o Kawaiahao ma ka po Poalima, malaila e waiho ai no ka ike hope ana a kona mau makaainana.

            Eia ke hoolala pu ia nei ka haawi ana i na kipu aloha kani minute i ka wa e malamaia ai o ka huakai hoolewa.

            O na lede i kohoia i mau komite pua no ka malama ana i na pua e lawe ia aku ana: Mrs Geo. C Beckley, Mrs. Capt, Berger, Mrs. Irene Ii Brown, Mrs. E.D. Tenney, Mrs. Geo. Smithies, Mrs. Allen Herbert, Mrs. Noonan, Mrs. Hastings.

 

AE IA NA PAKE E KOMO HOU MAI

 

            Ua loaa mai la ia Agena J. K. Brown, ka Luna Nana Pake o Amerika Huipuia ma Hawaii nei, maluna mai la o ka Pekina he mau ao ana mai kona aupuni mai, no ka hookuu ana i na Pake a pau he mau palapala ae e lele mai iuka nei o ka aina. E hana ia keia hana mahope iho o ka nana ia ana i na he mau palapala maikai a maikai ole paha.

            Ua lilo keia i mea e hoohauoli ana i na Pake, a o na Pake i hoihoi hou ia aku nei no Kina na hiki lakou ke hoi hou mai uo ka nana i ko lakou mau palapala ae ina he kupono ko lakou @ ana aku e lele mai iuka nei o ka aina.

 

NUHOU KUWAHO

 

            Maluna o ka mokuahi Pekina i loaa mai ai ia makou na lono makamaka hou a makou e kuupau aku nei no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, a oia iho keia:

HOPOHOHOIA KE OLA O KA MOIWAHINE VITORIA

 

            Nu Ioka, Feb. 28. He lono kuikawa i ka nupepa Honua mai Ladana mai e olelo ana: Ua lohe mai nei ka mea kakau o ka nupepa World i keia po, ua oopau loa ae la ka Moiwahine Vitoria i kana huakai no Riveria. Ua hoomakaukau ae oia no ka hele ana aku ma ka la 8 o Maraki.

            O ka hoololi ia ana ae la o keia mau hoolala ana aole ia no kekahi kue ana me Farani, aka, mamuli no ia o ka hoike mua ana o ka nupepa Nicols Journal i kona hoea ana aku ilaila, Ma ka hoomanao ia ana ae i ka powa ia ana o ka Emperesa o Auseturia, ua hopohopoia o lele maii kekahi kanaka opulepule e hoao e hoopoino i ke ola o ka Moiwahine, a lilo hoi ia i mea e hoopilikia aku ana i kona noo nooo i keia wa palupalu.

 

KULIPOLIPO KA MA'I O KE ZA

 

            Ladana, Feb. 27. O ka mea kakau o ka nupepa Daily Mail ma Copenhagen, ua olelo ae, o ke ola kino o ka Emepera Nicholias, ua kaawale loa aku ia mai ka maikai ae, a ua pihoihoi ia kona kulana.

            O ke ano o kona mai au hoonawaliwali loa mai ia i kona i kanaka. O hona lawelawe ana i ke aupuni elike me ka mea mau, a ua kakau inoa aku oia i na palapala me ka maopopo ole i ka manao. Ua lawe ae la ke Duke Nui i ka mana hooko a me ka hooponopono ana i ke aupuni me ka maopopo ole e ke Za.

 

 

NA MOKU LAWEKOA NO MANILA

 

            Kapalakiko, Feb. 28. Eia ka moku lawekoa Conemaugh ke ku nei ma ka uwapo Harrison, no ka hoomakaukau ana ma kana huakai no Manila me ka ukana hoki. Ua hana ia he mau keena ma ka oneki maluna a mawaena uo 300 holoholona. Ua hana ia he 132 mau keena ma ka oneki maluna me na papa huluhulu. O ke koena ua hana ia ma ka oneki malalo. E hoolako ia ana me na kukui uwila a me na peahi me ewalu mau puka makani no ka lawe ana i mau ea maikai. Oiai, ua hoomaopopoia, o ka mahina o Maraki, e wela loa ana ia mamua o ka hoea ana aku i Honolulu, a o ka hoomaka ana ia o ka wela ma Pilipine. E ukali pu ana me au hoki he 33 mau koa malalo o ka hoomalu ana a kekahi lutanela.

            Ua pili mai i ka uwapo Folsom na moku lawekoa Portland a me Valencia i keia kakahiaka a e hoomakaukau koke ana laua no ka holo ana aku i Manila.

 

NAWALIWALI KA POPE

 

            Rome, Feb. 28. Ua loaa i ka Pope he la luhi loa ma ka la ine hinei no ka apo ana aku i na leo hauoli i haawi ia mai no ka piha makahiki o kona poni ia ana, au loaa oia i ke anu ikaika loa no elua la. Ua loaa ia Kauka Lapponi he fiva iloko on a a ua kauoha ia aku oia no ka waiho ana maluna o kona wahi moe me ka hooluolu ana. Ua kipa aku ke kauka no ekolu manawa e ike i ka Pope. O ke anaina ike no ke kahuna kiekie loa i manao ia ai ma ka la 2 a me 3 o Maraki me he mea la e hoopau ia aku ana.

 

KA LAINA MOKUAHI NO HONOLULU

 

            Seattle, Wasinetona, Feb. 27. Ua hoike ia mai nei e kukulu ana ka Hui Laina Mokuahi Pakipika he laina mai Puget Sound aku a hiki i na Paemoku o Hawaii. O ka moku mua e hoouna mua ia aku ana oia ka mokuahi kulana kauhale o Puebla, e unuhi ia ae ana oia mai loko mai o ka oihana halihali koa. E hoea mai ana oia mai Manila mai ma ka la 5 o Maraki. I kona wa e hoi mai ai e hoomakaukau ia ai oia no keia laina hou. He hookahi huakai e hooholo ia ai i ka mahina.

 

HAALELE I KE ALAKAI ANA KA REGIMANA

 

            Ma ka Poakahi nei i hoona aku ai o Konela J. H. Fisher i kana no no ka hookuu ana mai iaia ma loko o ka oihana koa, me ka hakalia ole . O konela Fisher ke alakai o ka regimana koa o ka repubalika no kekahi mau makahiki i hala ae nei, a ua kookaumaha ia hoi ke aupuni no kona waiho ana mai la. E ae ia aku ana kana noi, no ka mea, e ho lo aku ana no AMerika ma keia mua koke iho.

            E hoopau pu ia aku ana ka puali d. mamuli o ka nui ole o na lala oia puali, a o ka elua iho la keia o na puali o ka repubalika i unuhi ia aku mailoko aku o ka oihana koa.

 

KA PAHU KUPAPAU O KA HOOILINA ALII

 

            Ua haawi ae o Mr. A.S. Cleghorn he kauoha no ka hana ia ana i pahu Koa no ka Hooilina Alii e like mo kona alii i hala mua kau la. Aka, aole nae ia he mea e hoopanee ia aku ai o ka hoolewaia ana o ke kino make o ke Kama liliwahine Kaiulani . E hooiewa ia aku ana kona kino make ma ka La Pule ae nei iloko o kekahi pahu kupapau keokeo nani loa i uhi ia me ke silike. I ka wa e paa ai o ka pahukoa aole ia e weheia a ana mai kona holowaa mua ae aka e hookomo ia iho ana oia me ia holowaa iloko o ka pahu koa me ke kau ia o kona inoa maluna o kekahi pa dala.

 

HE MOOLELO WALOHIA

NO

ALANADELA

 

Ka Wahine Hoopahaohao o ka Aahu Keokeo

A I OLE

a Loea Hookani Pila Hapa o ke Kulu Aumoe

 

            I ka haule pahu ana aku o ke kanaka powa, oia koke no ko Walata wa i huli ae ai a nana aku la ma kahi ana i ike ai i ke alakai o na kanaka powa, me ke akenui ana e hawai aku me ia ma ka oi o ka makakila, aka, aole nae oia ma kana wahi i ike mua ai.

            NOlaila, me ka hookaulua ole iho huli koke ae la oia ihope no ka haawi ana aku i kona aloha i kana alliiwahine, eia oia he kanaka lana kila maluna o kona enemi.

            Aka, ua hoopuanuanuia nae kona mau aakoko i ka ike ana aku aole ka i mahuka aku ke alii powa ana o manao kuhihew wale, aka, ko hoao la oia ma na ano apau, e kaili ao i ka hanu makamae ma iloko ae o ka hale kino o ka nohea Alanadela, me ke kiola pu aku hoi iaia mailuna aku o kona lio.

            Ua lilo keia mau hana puuwai eleele a ke alakai o na powa i mea e hooi loa ia ai o ko Walata inaina, o no laila, i kona hoomaopopo ana ae aohe manawa no i koe nona e hoo hakalio iho ai, oiai, aia ke ola o koana aloha ma ke kulana kupiliki@ loa, oia koke no kona wa i hoohulu ae ai i kona lio a holo aku la e hoopakele i ke ola o kana mea i alo ha ai.

            Oiai na mea a pau e nanea ana iloko o kekahi numi akea, aia hoi, ua kani mai la na mea kani, a ikeia aku la na lede a me na keonimana e haawi ana i ko lakou loaa ma na kiina wawae mikioi e ake ana e oi me kekahi maluna o kekahi.

            Iloko o keia wa o na mea a pau e lealea ana me ka mahui ole ae, aia he hana puuwai eleele e hoolala ia la ma ia po no'u, ma ka ulia laki nae, ua loaa iho la ia'u ma kekahi hula liilii ke kaikamahine a ke Kuhina oia aole ko'u hanai mua ma kona aoao.

            I kona ike ana mai ia'u, aole oia i haawi mai i na minoaka ana ia'u elike me ka mea maa mau iaia, a o na helehelena kaumaha ka'u e ike aku ana maluna ona.

            A oiai maua e hooponiniu ana me ka lawe mikioi ana hoi o ko maua mau wawae, ua hawanawana mai la oia me ka leo nahenahe.

            O, e Bolion, he nuhou weliweli ka'u e hoike aku ana ia oa a nela ua lawa ko kaua hulahula ana a e hemo aku kaua no waho o ka lanai i keia wa ano no ka mea aohe na nawa no ka hoohakalia ana aku ka'u mea nui e noike aku ai ia oe.

            Ua ae koke aku au i kana noi, a haalele like iho la maua i ka numi hula me ka ike ole ana o kekahi mea e ae maloko o laila.

            Aole nae maua i ku iho ma ka lanai no ka hophopo o ikeia mai, aka, ua hele aku la maua malalo o kekahi laau nona na lau e halii ana iluna o ka lepo, a maluna o kekahi noho loihi e waiho ana malaila i noho iho ai maua a poha koke mai ia kona leo i ka i ana mai.

            E kuu aloha, e hoike mai, au hoeha ia anei oe e keia puuwai eleele i hoi aku la no lalo o ka ilihonua e hoomaha no ka manawa pau ole, ua pau hoi kona pakaha hou ana aku i na kamahele malihini e maalo ae ana ma keia ululaau.

            Aole e Walata, aole au i hoehaia, aka, ua kuhihewa nae au i ka wa a na hauna pahi e haule alapine ana maluna ou, aole au e ike hou aku ana i kou mau helehelna, oiai, ua ike maopop aku au i ka loaa ole he wa nou e hoomaha ai, a pehea e hoike mai, au hoeha ia anei oe@

            Aole e kuu Alanadela, aole he wahi ou i hoeha ia e ke kanaka powa, a nolaila mai hookaumaha no'u.

            I ke kuu ana iho o kona leo, oiaa koke no kona wa i haalele iho ai ia Alanadela a holo aku la hoi e kokua ia Kaisa kona hoahele, aka, i ka ike ana mai nae o ke kanaka powa i ke koa opio. oia no kona wa i haalele aku ai i ka paio ana me ke kanaka aoo, a oia no kona wa i hoohuli ae ai i ke poo o kona lio a holo hou aku la ihope, me ka hooho ana ae me ka leo nui moakaka.

            E na aeahaukae, nana i hoopoino iho nei i ke ola o ko'u mau haahele, e hoea hou mai ana no au imua o oukou me ko'u mau hoaloha no ka hookau ana aku i ka uku panai o ka make maluna o oukou, nolaila, e mihi mua i ko oukou mau hala mamua o ko'u hoea hou ana mai e kau aku i ka hoopai o ka make

            A ole ia he mea no'u e hopohopo i e ke kanaka puuwai eleele hohe wale e lawe mai i na he mau haneri o ouko, ua makaukau loa kuu pahikaua e anai aku me ke koe hookahi ole aku maluna o keia ilihonua wahi a Walata i puana aku ai me ka puuwai hopo ole.

            A i ke kuu ana iho o ka leo o ua Walata nei, ua nalowale aku la ua kanaka powa nei iloko o ka pouli no ka lawe ana aku i ka lono kaumaha i ko lakou home o ka make ana o kona mau hoaloha.

 

HALA O MAXWELL

            Ua loaa mai ia makou he lehe, ma hora 7, o ke kakahiaka Poalua. ua make kikiwawe iho la o William Maxwell, (Bila Makuwela), ma kona wahi e noho nei ma Koiuiu ae nei. he makai kula kona oihau e paa nei a hiki i kona make ana aku. a ua haalele iho he mau keiki e paiauma aku ana nona.