Ke Aloha Aina, Volume V, Number 11, 18 March 1899 — Page 1

Page PDF (712.79 KB)

This text was transcribed by:  Ruth Iwata
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

HILO BAY, HAWAII

 

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

 

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE V.     HONOLULU, POAONO, MARAKI 18, 1899.     HELU 11

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

 

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 kaneta.

 

E Ioaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

 

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

 

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

Aole Ioa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

 

Ke - Aloha - Aina

 

Hookahi makahiki                   $2.00

Eono mahina                           $1.00

Ekolo mahina                                .50

Hookahi mahina                            .20

 

EMMA A NAWAHI.

PUUKUO

Ke - Aloha - Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

O ua kauoha Nupepa me na hoo kaa Dala, e hoona pololei mai ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

 

            Maluna o ka Valencia i loaa hou mai ai ia makou na lono mahou mai ai ia makou na lono makamaka hou loa, a no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui penei:

            HANA MAU KE KAUA MA MANILA.

            Manila, Mar. 4.  Ma keia wauaao ua loaa aku la i na koa kiai mawaho loa o Kenerala Wheaton he puali nui o na kipi e hoao ana e nee aku maloko o ka muliwai no ka hoopuipui ana aku i na enemi ma Guadaloupe.  Ua holo koko aku he mokukaua a kipoka aku la i na nahelehele ma na kapa muliwai mo ka hookauliilii ana aku i na pae kipi.  O ka nui e na peine ma ka aeao o na enemi he koikoi loa.  Ua make o John T. Oise, o ka Batari C, o ka Puali Pukaa Ekahi.

            Maluna o ka mokukaua na hoeha ia o William Wheeler o ka puali La me Louis Barren o ka puali G o ka regimana Kaleppui Ekahi.

            Ua kipu mai na poe kipi o kahi kauhale o San Jose maluna o ka mokukaua Benetona i keia la, a ua panai aku ka mokukaua Beninetona i ke kipoka ana ia wahi a me na wahi e ae o Malabon i keia auina la.

            Ua hoea mai nei ka mokuahi lawekoa Senatoa i anei me na kea.

            O kekahi mau wahine a na aliikoa ua ae ia aku lakou e lele mai no uka nei o ka aina mai ka moku lawekoa Morgan City mai, aka, ua kauoha hou ia aku no nae e hoi no luna o ka moku ma ka hora 5 o keia auna la.

HAAWI IA NA KIPU NO KA HAE HOU O ADIMARALA DIUWE.

            Manila, Mar. 4.  I keia ia i huki ia ae ai ka hae o Adimarala Keoki Diuwe ma ke ano Adimarala maluna o ka Olympia; a ua aloha ia mai ia e na papu a me na mokukaua o na aina e, ka mokukaua Beritania Narcissus a me ka mokukaua Geremania Kaiserin Augusta a me na mokukaua Amerika e ku ana maloko o ke awa,

KA HUAKAI KAAHELE A KA MOIWAHINE VITORIA NO RIVIERA.

            Ladana, Mar. 4.  O na hoolala ana no ka haalele ana iho o ka Moiwahine Vitoria i keia Poalia ae no Riviera, na pau ia i ka hooponopono ia.  E hele aku ana ka Moiwahine ma ke alahele o Boulogue-sur-mer, ma ka Hema o Farani, aole hoi ma Cherbourg, o ka mua loa keia o kona kipa ana aku ma Boulogne mahope mai o ke kaua Crimea.

            E ukali ia aku aua ka moku o ka Moiwahine e na moku iopiko holo loa ewalu, he eliiua o lakou he kanakolu nota ka hole i ka hora.  He mau mokukaua ka mea i hoohana mau ia no keia hana, ua olelo ae kekahi mau nupepa, he manao keia no ke kapae ana ae i na nupepa o Farani i ke kamailio ana i na moku luu.  Ua piha inaina o Enelani no na olelo hoohaahaa a na nupepa o Parisa i ka Moiwahine Vitoria i keia pule.

NA PUALIKOA HOU NO HONOLULU.

            Wasinetona, Mar. 4.  Ua hooholo ae ke Keena Kaua aole e hoouna aku i ke aliikoa a me elia pualikoa o ka Iwakalua-kumamaha e noho nei ma na papu Douglass a me Russell no Honolulu i keia wa, elike me na kauoha i noonoo ia ma ka la inehinei mamuli o ka manaoia ana he mau pualikoa e ae aole i kohoia ke hoounaia aku ana i ka mokupuni.

NA KOA KUMAU NO MANILA.

            Nu Ioka, Mar. 2.  He lono kai loaa mai nei mai Wasinetona, e olelo ana:  Ile elima regianma koa helewawae a me kekahi hapa o ka regimana pukaa, he mau koa kumau wale no a pau, ua haawiia aku ke kanoha ia lakou i keia la no ka holo ana aku i Manila.  O na regimana e hooko aku aua oia ka Eono, Eiwa, Umikumamakolu Umikumamaono, Iwakalua-kumamakahi a me ke koena o ka Puali Pukaa Eono e noho hana nei ma Amerika Huipuia.  Aia kekahi Puali Pukaa Eono ma Manila.  Aole keia he mau hoonee ana no ka haomahuahua ana i ka ikaika o Kenerala Otis i ke ia wa, aka, no ka unuhi ana mai i na koa kuikawa e noho nei ma ua mokupuni Pilipine, a i hoea mai ko lakou wa e hoopau ia ai i ka wa i kakauinoa ia ai ke ku ikahi maluhia.

            O keia mau pualikoa a pau e holo ana lakou mai Kapalakiko me ke kipa ana aku ma Honolulu.

 

NA PIHIO KAIULANI.

 

            Eia na pihi umauma o ke Kamaliiwahine Kaiulani, ke kuai nui ia nei ma ka Hale Paiki o Williams na halekuai buke, a me kahi o B Liehtig, Helu 606, ma Alanui Papu.  Oiai, o kuia mau pihi, ua kupono ai he 50c he 75c a pela aku.  E eleu ae o pau e auanei.

 

PUHI IA O MARRAQUINA I KE AHI.

 

            Ma Ioka, Feb 26 He lono telegarapa kai loaa mai nei mai Manila mai, no ka hora 4:20 o ka la 26 o Feberuari e olelo ana.  Ua puhi ia kahi kauhale o Marraquina e na kipi.  Ua malama ia ae he mau hakaka ma ka ponei.  He elua mau koa o ka regimana Peneselavania, hookahi o ka Minesota a me hookahi o ka regimana Idaho i hoeha ia.  He koa o ka regimana Kansas kai make.

 

HE KAA ANO HOU.

 

            Maluna o ka mokuahi Kina i hala aku ai ke kauoha a ka Hui Catton, Neil, ma o ko laua agena la F. J. Cross ano hou i ike ole ia ma Honolulu nei, oia hoi, e hooholo ia ana me ka huki ole ia e ka lio.  O ke kumukuai o keia kaa he $1,200 a maloko o ka pule pokole waie no e ikeia ai oia ma ke kulanakauhale nei.

 

KA MOKU KOA VALENCIA.

 

            Ma ka hora 6 o ke ahiahi Poakahi neia hoea mai ai ka mokuahi lawekoa Valencia ma kana huakai 3 no Manila.  E lawe ana oia he 114 koa a me 14 mau alii no na paalikoa ma Manila.  Aia pu hoi maluna ona he $1,500,000 no ka uku ana aku i na koa malalo o laila.  E hooili ana oia he 350 tona nanahu mamua o kona halo loa ana aku no Manila ma ka Poalima ae nei.

 

NA MOKUAHI HOU O KA HUI OKEANIKA. 

 

            Ua loaa hou mai nei na lono e pili ana no na mokuahi o ka Hui Mokuahi Okeanika e hoohelo ia aku ana mawaena o Kapalakiko, Honolulu a me na Panalaau o ka Hema.  He ekolu ko lakou nui, a e kapili ia aku ana me ka puahi nai.

            O ke kaomaha o ka mokuahi he 3,000 tona, a he mahuahua ike ae hoi ko lakou kulana i ka mokuahi Kina me 17 nota ke ikaika hoonee o ko lakou mau enekini i ka hora.  Kihoio ia ana e lakou keia kowa mawaena o Kapalakike a me Honolulu maluna iki o ka la elima, a e hooi Ioa ia aku ana hoi ko lakou aholo mai Honolulu aku nei a hiki i na Paualaau Hema.

 

E AKAHELE I NA HAPAHA INO.

 

            Ua hoohikileleia ae kekahi poe o ke kulanakauhale nei, mamuli o ka oili ana ae nei o kekahi mau hapaha Hawaii.  O ka nanaina o keia mau dala he like loa no me na hapaha Hawaii, koe wale no ma ka poai owaho.  Ua olelo ia ae ua hana ia keia mau dala mai ke kepau mai me ka uhi ia i ka wai dala.  O kahi i hana ia ai o keia mau dala, ua mapao ia, ma na aina e a na na poe o onei i hooponopono hou iho.

            He haneri o keia mau hapaha i loaa i keia wa, a o kekahi mea e hoomaopopo ia ai o keia mau dala apuka oia no ko lakou kani ole i ka wa e kiola ia ai iluna o kekahi wahi oolea.  Nolaila, he mea pono ia kakou ke makaala i keia mau dala ino e laha nei iloko o ke kulanakauhale.

 

PAA KE ALAHAO I KA LEPO.

 

            No elua la o ki haule hoomau ana o ka ua ma Kahoku, aka, aole nae he mau poino i ikeia a hiki mai la i ke kakahiaka Poaha nei.  Ua hanee mai la ka pali lepo nui ma kahi e kokoke ana i Kahuku a uhi pu iho la i ko alahao kaaahi.  Ua hooneieia ke kualauakauhale nei, ia la holookoa me ke kaa ole mai halo mai o Kahuku.  Ua hoouna ia aku he haneri a oi limahana no ka houkaawiae ana ae i ke ahuelepo nui, a i keia kakahiaka akahi na a hoea mai na kaa mai lalo mii o laila.

 

KA MOKU LAWEKOA POTALANA.

 

            Ua hoea mai ne, ma ke kekahiaka La Pule ka moku iaweeoa Potalana mai Kapalakiko mai ma kona alahele no Manila, e iawe pu ana oia he 95 mau ko me'na @@ a me 1500 tona ukana.  E uookaolaa iai ana ma no ka hooili ana i 850 tona nanehu mamua o kona hoio ioa ana aku no Manila.

 

            Ua lilo hou aku la no e. mokuahi Zoalandia i moku lawekoa, a e hoaa kou mai ana oia muei me na koa no Manila.