Ke Aloha Aina, Volume V, Number 12, 25 March 1899 — Page 1

Page PDF (706.04 KB)

This text was transcribed by:  Nadine "alohatita" Samorano
This work is dedicated to:  Harry Kaiana Pali, Sr.

KE ALOHA AINA

 

BUKE V.        HONOLULU, POAONO, MARAKI 25, 1899.       HELU 12.

 

-----

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela me keia mahina.

 

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi he 5 keneta.

 

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

 

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

 

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

KE - ALOHA - AINA

Hookahi makahiki ... $2.00

Eono mahina ... $1.00

Ekolu mahina ... .50

Hookahi mahina ... .20

EMMA A. NAWAHI.

Puuku o

Ke - Aloha - Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.

 

-----

Nuhou Kuwaho.

 

            No ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu ke unuhi aku nei makou i kekahi mau huna mea hou o na aina mamao i loaa mai la ia makou maluna o ka mokuahi Conemaugh, penei:

 

HOOUNA O ITALIA I KONA MOKUKAUA NO KINA.

 

            Ladana Mar. 11. Ua hoouna mai nei ka mea kakau o ka nupepa Daily ma Roma he lono e olelo ana:  Ua kauoha aku la ke aupuni he ekolu mau mokukaua hou no ka hoomakaukau ana e holo aku i Kina, no ke komo pu ana aku ma ke koi a Italia e haawiia mai o Sun Mun, ka apana o Chehkiang.

 

HOOUKA IA HE KAUA HAHANA MAWAENA O NA ARABIA ME NA TUREKE.

 

            Ladana, Mar. 11. Elike me na lono i loaa mai nei i ka Morning Post mai Bomabe, ua malama ia ae he kaua hahana mawaena o na pu alikoa Tureke a me ka lahui Arabia ma kahi kokoke i Shalil, ma ka apana o Yemen, Arabia, kahi i nee mua ai o na hana kipi no umi mahina i hala ae nei. O ka nui o na poino ma ka aoao o na Tureke he 160 kanaka a o na Arabia he 300.

 

HE TOPIDO ANO HOU.

 

            Ladana, Mar. 11. Ua launa aku ka mea kakau o ka Daily Chronicle i keia kakahiaka me Orling, ka Suedena i hoea mai nei no ka hoao ana i kekahi ano topido ana i hana ponoi ai, a ua olelo ae oia, ua hiki iaia ke hookele i keia topida mai ka aina a i ole mai ka moku aku, me ka hoopaa ole ia i kekahi mea, malalo o ka hoohana a ka uwila e like me ka X Ray.

 

            Ua olelo ae oia ua hiki ke hoouna ia keia topido no 22 mile, a ua hiki hoi iaia ke hoihoi hou mai i keia topido e like me kona makemake i ka wa maloko o eono mile.

 

E NEE AKU ANA ME KA HAKALIA OLE NO MANILA.

 

            Nu Ioka, Mar. 10. Ua telegarapa mai nei ka mea kakau o ka Herald ma Wasinetona: O ka hoea ana aku la i Manila i keia la o Kenerala Lawton me kona mau pualikoa, i loaa mai nei na telegarapa i ke Keena Kaua, o ka hoomaka ana ia o na haua kue ikaika ana aku i na Pilipine. O Kenerala Lawton, ke lawe ana i ke alakai o na pualikoa ma Luzon, a o Kenerala Otis e lawe ae ana oia i ke kulana kiaaina kenerala.

 

            Ua manaoia o ka nee ana aku o na puali o Kenerala Hale he mau la i hala ae nei oia ka hoomaka ana o ka nee mua, aka, ua hooholo hou o Kenerala Otis no ke kali ana i ka hoea mai o Kenerala Lawton.

 

            I keia wa ua upuia e hoomaka aku ana ka nee ana no Malolo, ke kulanakauhale poo aupuni o na kipi, a ua olelo ae na luna aupuni e lawe ia ae ana ia e na pualikoa Amerika.

 

            Ua loaa mai la i ke Keena Kaua i keia la ke lono telegarapa no ka la 10 o keia mahina, e olelo ana ua hoea mai la ka mokukoa Grant me ke kulana maikai. Ua haalele aku la na moku lawekea Arizona a me Newport no Kapaliko, e kipa aku ana ka Arizona ma Hongkong, a o ka Newport ma Nagasaki. Ua lawe ia aku e ke Grant no Manila ka regimana Eha a me eha puali o ka regimana Umikumamahiku.

 

            He pakui hou ana aku keia i na koa malalo o Kenerala Otis 1.716 koa me 42 mau aliikoa. Ua haalele aku ke Grant ia Nu Ioka ma ka la 19 o Ianuari.

 

HE OIA MAU NA KIPI I KE ALOPALI.

 

            Nu Ioka, Mar. 10. He lono telegarapa kai loaa mai la i ka nupepa La mai Manila mai, no ka la 10 o Maraki, hora 5:55 e olelo ana: Ua puhi ia ae kahi kauhale o Pandacan i ke ani i keia la. Ua hoeha ia o Kapena Smith o ka puali Idaho Ekahi, a ua make o Hartington o ka puali kaua lio Eha i ka wa e hakaka ana malaila.

 

            Aia na Komisina Sepania ke kipa la ma Malolo, no ke kuka ana me na kipi no ka hookuu ana mai i na pio Sepania e paa ia la e lakou.

 

HOKUA O IAPANA IA KINA.

 

            Ladana, Mar. 10. Ua olelo ai ka mea kakau o ka Daily Mail ma Shanahai, eia o Iapana ke kokua nei ia Kina ma ke kue ana aku i na koi a Italia no ka haawi ana aku ia Sun Mun.

 

E HULI HOI ANU ANA NO KA HOME.

 

            Wasinetone, Mar. 9. O na puali eha o na koa Eneginia Kuikawa Elua o amerika Huipuia, e noho nei ma Honolulu, e kauoha ia aku ana lakou no ka hoi ana mai i ka home. Ua hoomaka lakou e komo i ka oihana koa i ka wa i poha ae ai ke kaua me Sepania. E apani ia aku ana ko lakou hakahaka e na puali paele o ka Iwakalua-kumamaha ma Uta, a i ole, e kekahi batari elua o ka Puali Pukaa Eono. Ua hoikeia mai ia Kenerala Shafter, me he mea la, o ka Puali Pukaa Eono ke hoounaia aku ana ma keia huakai, a ua kauoha ia mai oia no ka ohi ana i mau koa no keia regimana.

 

NO KA HANA ANA I UA.

 

            Los Angeles, Mar. 8. Malalo o ua hooponopono ana a Prof. t. S. C. Lowe, e hoao ia aku ana ka hana ia ana o ka ua. He komite kai koho ia e ka oihana kalepa no ka ohi ana aku i $8000, huina hoi i koho ia ua kupono no ke kuai ana aku i kekahi mau lako paahana e kipoka ai i ka lewa. He nui ka makemake ia o ka ua maanei, ua nui na manawa i loli ai o ke kulana, aka, aole nae he ua i haule mai.

 

NUI KA WELA MA MANILA.

 

            Manile, Mar. 8. O ke ana wela i keia la ma ka hora 3 o keia auina la he 87 degere, a o ka ea ua like me ka mahu, a ua kupono ole ia no na pualikoa ma ka laina koe wale no na wahi e ulu ia ana e ka ohe.

 

            He kakaikahi na poe i maule mai ka wela mai. Aole i hookuu ia aku ko makou mau puali e noho i ka wela o ka la elike me kala inehinei no ka hookaawale ana aku i ka nahelehele. He kakaikahi loa ka hoea mai o na kipi i ke akea koe wale no i ka manawa ma-u o ke kakahiaka a me ke ahiahi. Aole paha e ike nui ko makou mau koa i ka wela i ko lakou wa e nee ai.

 

OHI HOU O AMERIKA I MAU KOA NO PILIPINE.

 

            Wasinetona, Mar. 9. Ua hoomaka hou ke Keena Kaua e ohi i na kanaka he 25,000 no ka haawi ana aku i na koa kumau he ikaika e 65,000 kanaka aole hoi i 40,000 kanaka. O na wahi like ole e ohi ia ai na koa, ua hoomahuahua ia ae mai ke 40 a mawaena o ke 70 me ke 80.

 

            O na wahi ohi ano nui, aia ma Kikako, Nu Ioka a me Piladelapia. Na wahi ohi hou i kukulu ia ma Augusta, Anniston, Albany, Chickamanga Paka, Macon, Savannah, Hartford, Conn., Harrisburg, Pa. Columbus a me kekahi mau kulanakauhale nui e ae o ka hikina.

 

            E ohi mua ia aku ana na kanaka no ka hana ana ma Pilipine, a e kauoha ia aku ana i na e ae ia mai ana no ke komo ana aku iloko o na regimana Eiwa, Eono, Umikumamakolu, Umikumamaono a me Iwakainakumamakahi a me puali pukaa Eono, e noho nei malalo o na kauoha no ka hele ana aku e hoopuipui ia Kenerala Otis ma Manila, i ka wa koke no e loaa ai he mau moku no iakou. O na wahi hoolulu a pau i hoopau ia aku na regimana o lakou ke hoomaka mua ia aku ana ka ohi hou ana no ka haawi ana i na koa kuikawa i komo mua iloko o na hooili kaua he wa no lakou e komo o hou ai iloko o ka oihana koa.

 

HUAKAI A KA MOIWAHINE VITORIA NO FARANI.

 

            Ladana, Mar. 9. Ua hoopanee aku la ka Moiwahine i kona haalele ana iho no ka Hema o Farani a hiki i keia Poaono aku mamuli o ka ino o ke kowa. O ka hoopanee ia ana aku la o kana huakai, he hoike ana mai ia no kona malama pono ia ana me na hoomakaukau e ae e hoopuni ana iaia a me na mekini nui hewahewa e hoohana ia aku ana ma kana huakai kaahele. Aole oia e kau aku ana maluna o kona moku ponoi no Cherbourg elike me ka mea maa mau, oiai, ua hooholo oia i ka haalele ana i kana huakai loiai, a e hele mai Foldstone a Bologne Sur-Mer maluna o kekahi mokuahi lawe ohua e holo ma keia huakai no kanawala minute.

 

            He nui na wahi kiekie i kukulu ia ae ma Folkstone, kahi a Adimarala John Fullerton, ka ukali o ka Moiwahine, i noho alakai no ka moku alii Vitoria a me Albert mai ka 1884 mai, a he nui na luna aupuni i komo pu ae no ke kokua i na hoolala ana. He elua mau hoao ia ana o ka huakai moana, a ua makaukau na mea a pau.

 

            Ma Bologne Sur Mer. ma ka huipu ana aku me na makai i lako pono me na mea kana a me na luna dute, he elua bataliona koa i makaukau, a o ke alahao holookoa a hiki i N@ e kiai ia ana lakou, me ke kokua pu ana mai o na limahana ka laina kekahi. A ke hoomakaukau la ke aupuni o Farani e kue aku i o@ manao hoohaunaele o na kanaka i ka Moiwahine.

 

            Ua hookah@ ia ae la @ mau @ F @  i hoanaia aku ai o ka lono e Adimerala Fullerton e hoopanee aku ana i ka huakai mamuli o ka ino o ke kona.