Ke Aloha Aina, Volume V, Number 15, 15 April 1899 — Page 1

Page PDF (698.99 KB)

This text was transcribed by:  Ruth S. Goldstein
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

 

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta.

 

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

 

E pai ia no na Olelo Hoolaha,, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa

 

E hoouna polokei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

 

Ke – Aloha – Aina.

 

Hookahi makahiki ………………      $2.00

Eono mahina …………………….     $1.00

Ekolu mahina ……………………        .50

Hookahi mahina …………………        .20

 

EMMA A. NAWAHI.

Puukuo

Ke – Aloha – Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

 

            Ua loaa hou mai nei la makou na nuhou o na aina mamao ma ka mokuahi Dorie mai, a oia no hoi ka makou e hoopuka aku nei no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu.

 

KUPILIKII KE KULANA MA CANTON

 

            Hongkong, Apr. 2.  Ua hoike ia mai nei, ua hopuia e na Pake o Kapena Franc’s Henry May, ka Luna Nui o na makai o Hongkong.

 

            He elua pua@ o Welsh Fusileers i hala aku la no Canton ma ka po nei maluna o kekahi moku topido no ka maloama ana i na Beretania, a ua ukali aku ka moku topido Franc i keia wanaao me elua haneri kanaka.  O ka regimana Hongkong aia lakou malalo o ke kauoha no ka nee mua ana aku o Canton.

 

            O Kapena Franc@s Henry May ka Luna Nupepa makai ma Hongkong mai ka 1893, a he Luna Nui no ka hale paahao o Vitoria a me ka Puali Kinaiahi mai ka 1896 mai.  O ka eha ia o na keiki a J. A. C. May, kia Haku Lunakanawai Kiekie o Irelani, o ke kanaha hoi keia o kona mau makahiki.

 

            Ua loaa iaia he mau kea hoohanohano mamuli o kana hana maikai i ka haunaele i ulu ae iwaena o na limahana a me ka ma’i ahulau o ka 1894.

 

POHA KE KAUA MAWAENA O NA BULEGARIA A ME NA TOREKE.

 

            Viena, Apr. 1.  Ua poha ae ke kaua mawaena o na Bulegaria a me na Tureke e kiai ana ma Kozyl-Agob, ma na kapa o Toonja, 56 mile ma ka hema o Jamboli.  Elike me na lono i loaa mai nei mai Sopiamai, ke kapitala o Bulegaria, ua lele kaua aku na Tureke maluna o kekahi mau koa Bulegaria nawaliwali, aka, ua kokua ia mai lae na Bulegaria o na kanaka i lako me na mea kaua, e noho ana malaila, a hoauhee aku la i na Tureke.  Ua nui ka make a me ka hoehaia mawaena o na aoao a elua.  Ua hoike mai ka lono, ua hoao aku na Tureke e lawe ae i kekahi kulana e paa ia nei e na Bulegaria.

 

            O Kozyl-Agob kahi hoolulu kaaahi i kokoke loa i na palena waho o Toreke me ke panalaau Bulegaria, a o kahi maikai loa ia e hoouna ai i na pualikoa Tureke iloko o Bulegaria i na e makemake ia.

 

LIULIU KAUA O NOREWAI.

 

            Ladana, Apr. 1.  He lono kuikawa kai loaa mai nei i ka nupepa Daily Mail, mai Gotaenburg e olelo ana, ua hoopuka ae la ke aupuni o Norewai he kauoha e hookapu ana i na aliikoa Suedena mai ka u akaikai ana i na papu, a i ole, ka nana i ka wa o na pualikoa e paikau ana maloko o Norewai, a ua noonoo pu ae lakou i ka hoohana ana i ke dala i aie ia ai no ka laina kaaahi, no ke kuai ana i mau lako kaua a me ka hana ana i na papu.

 

NO KE PANI ANA I NA KOA ENEGINIA.

 

            Kapalakiko, Apr. 3.  Ua loaa mai na hoike i keia kulanakauhale ma ka la inehiuei mai ke Keena Kaua ma Wasinetona, e hoike ana o ka batari F. o ka Pokaa Eha a me F. o ka Pukaa El ma, ua haalele aku lakou ia Weehawken, ma ka la inehinei, iloko o na mahele ekolu.

 

            O keia mau bat ri no ke pani ana aku i na puali Eneginia he eha, e noho nei ma Honolulu, e huli hoi mai ana ma ka la 20 o Aperila, maluna o ka mokuahi Auseteralia, he hookahi la mahope iho o ka hoea ana aku o Nippon Maru me keia mau pualikoa hou.  E hoopau ia aku ana na koa Eneginia mailoko aku o ka oihana koa i ko lakou wa e hiki ai i kapalakiko.

 

KA NUI O NA POINO O NA AMERIKA.

 

            Wasinetona, Mar. 28.  O ka papainoa @ hoomakaukau ia ma ke keena o ka Aukukana Kenerala e hoike ana o ka nui o na poino ma Manila mai ka la 4 o Feberuari he 157 i make a me 864 i hoeha ia.

 

NOI O ADIMARALA DIUWE I MAU MOKUKAUA HOU.

 

            Kikako, Mar 28.  He lono kuikawa kai loaa mai nei i ka nupepa Journal mai Wasinetona mai, e olelo ana; Ua telegarapa mai nei o Adimarala Diuwe i ke keena no ka hoouna hou ana i mau moku me na kanaka.  Ua koho wale ia o ka manao o keia, oia no ke kiai pono ana i ka mokupuni a me ke pale ana aku i ka hoolele malu ia ana mai o na lako kana.  Ua hoea mai la ka mokukana Iokataona ianei me ka mokuahi Sepania Mondara, i ona ia e ka Hui Mendezono o Manila.  He moku oia e hoopae malu ana i na lako kaua, a mahope o kekahi alualu loihi ma ke kaikuono o Lingayeu no 245 mile ma ka aku, ua paa pio iho la oia.  E komo ana ka mokuahi Mendara no loko o ke kaikuono i ka wa i ike ia ai i kinohi, aka ua hoohuli hou ae nae oia no waho o ka moana.  Ua ki aku ka mokukaua Iokataona ie elua mau poka i ka mokuahimamua o kona loaa ana aku.

 

PEPEHI IA A AI IA.

 

            Ladana, Mar. 30.  Ua loaa mai nei i ka nupepa Daily Mail mai kona mea kakau ma Livapulu e hoike mai ana no ka hopena weliweli i loaa ia Lutanela Bell, he aliikoa Beritania me na pualikoa Belgian ma ka mokuaina Kuokoa Congo, ma Aferika.  Ua hopupio ia oia e na kanaka ma kekahi hakaka weliweli a mahope iho ua pepehi ia oia me ka ai ia ana.

 

NA PUALIKOA HOU NO MANILA.

 

            Wasinetona, Mar. 29.  Ua hoomakaukaukau ia ka hoike maloko o ke Keena Kaua no na mea e ili ana i na regimana malalo o ke kauoha no ka holo aku no Pilipine, penei:

 

            O ka regimana koa kumau umikumamalua a me eha puali o ka umikumamahiku maluna o ka mokuahi lawekoa Sheridana, aia lakou ke hookokoke aky la i Manila.  He eono puali o ka regimana eiwa, e haalele iho ana maloko o elua la.  O ka puali pukaa eono e haalele aku ana lakou i ko lakou kahua hoolulu i ka la 15 o Aperila, ka regimana Iwakaluakumamakahi ma ka la 18, o na regimana koa kumau Eono, Umikumamakolu a me Umikumamaono, a me ka batari F o ka puali Pukaa Eha a me ka batari F o ka puali Pukaa Elima, aia  lakou a pau malalo o ka hooko kanoha no ka holo ana aku no Manila @a ke alahele aku o Kapalakiko, elike me ka hikiwawe e loaa ana i na moku lawekoa no lawe ana aku ia lakou ma kela aoao o ka Pakipika.  O ka huina o keia mau koa a pau e hiki ana no ia i ka 10,000, a o ko lakou hoea ana aku i Manila, he hoomahuahua hou ana ae ia i ko Eenerala Otis kulana kaua ikaika.

 

HOOMAUIA KE KIPOKA ANA.

 

            Berlin, Mar. 30.  He lono pili aupuni mai Apia, Samoa mai, no ka la 30 o Maraki.  Aia no ke hoomauy ia la ke kipoka ana.  Elike me ke kauoha a ka oihana kaua, he lehulehu wale o na ilikeokeo i haalele aku i ko lakou mau home.

 

            Ona maukaualii o ka aoao o Taua i kipaku ia aku uo kakahi mau mokupuni okoa aku ua hoihoi ia mai lakou no Upol.  O na pono lako kaua i lawe aku mai ia Taua aku ma ka la 2 o Iannari, ua hoihoi hou ia mai.

 

KA PUALI PUKAA HONOLULU NEI.

 

            Kapalakiko, Mar. 28.  O na batari eha o ka puali Pukaa Eono @ kauoha ia no ka holo ana aku i Honolulu, aole lakou e haalele iho ana @ nei mamua o ka la 20 o Aperila.  O ka mokuahi Charles Nelson, ma ka Poaha ae nei oia i manaoia ai e haalele iho ana ia nei no Manila.

 

LAWE IA NA MOKU E NA PILIPINE.

 

            Vitoria, Mar. 25.  O ka mokuahi Tacoma i hoea mai nei i anei keia la, ua lawe mai la oia i ka lono o ka aihue a me ka pepehi kanaka i hana ia maluna o ka mokuahi Kwonghoi, i hoea aku ma Manila ma ka la 12 o keia mahina, mai Calbayogo mai, mokupuni o Samar.

 

            Ua lilo hoi mailuna aku o na moku la he $10,000 me ka pepehi pu ia o kona malama moku e kekahi kanaka Pilipine i kona wa i hoi mai ai no ka moku ma kekahi po, mahope hoi o kona hoohala ana he mau hora mauka o ka aina.  I ka hoomaopopo ana o na Pilipine aohe o lakou wahi e pakele ai, na lele mai lakou maluna o ka malama moku, a pepehi iho la iaia me na pauku laau me ka hoolei ane aku iaia no loko o ke kai.

 

            O ka nupepa Manila Times o ka a 16 o Feberuari, ua hoike ae oia, he lono kai hoea aku i Manila no ka lawepio ia ana he elima mau mokuahi Amerika e na ki;i, oia ke Saturo0us, San Joaquin, Don Jose, Gloria a me Sau Pdro.  O ke kapena o ka moku hope ua pepehi ia.  O keia mau moku a pau, ua lawepio ia ae no ia e na Pilipine e hana aba maluna o lakou, no ka mea, o na @oku a pau e holoholo ana ma ia mau kai, he mau luina Pilipine wale no ka hapanui o lakou.  Ma kekahi mau manana ua ulu ae he kipi iwaena o na luina, a lawe aku la i ka moku no na awa kokoke a na poe kipi e noho ana me haawi ana aku i keia mau mku iloko o ko lakou. mau poho@