Ke Aloha Aina, Volume V, Number 16, 22 April 1899 — Page 5

Page PDF (813.34 KB)

This text was transcribed by:  Carol Hill
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

             POAONO, APERILA @2, 18@9.             5

 

  Ua hoomau ia ka noonoo ana i keia kumuhana o kekahi mau minte.  O ka hopena o keia mau kukai kamailio ana, ua hoololi ae la na komite i ko lakou mau noonoo, a me he mea la, e noi aku ana lakou e ae ia na limahana kuokoa e hookomo mai, oia hoi, na limahana i loaa na dala he kanalima, e ae ia aku lakou e komo mai.

 

LILO  O  AMERIKA  KE  KULEANA  I  KA  OIHANA  KAUA MAANEI.

  Ma ka Poaha nei i hoihoi ia aku ai ka mana a me ka noho ona ana maluna o ka oihana koa o ka Repubalika Hawaii ia Amerika Huipuia, a oia hoi ka mana e noho hoomalu mai ai i na lako kaua a me na koa Hawaii, ma keia hope aku.

  O ke Keena Kaua ma Wasinetona ke noho poo mai ana maluna o ka oihana koa maanei, a o kana mea e olelo mai ai, oia ka anei e hooko aku ai, ina no ka hele ana maluna o na kahua kaua, ua hiki ole ia ke pale ia ae.

  He poe eha i hiki ae ma ka Hale Akala no ka malama ana i keia hana hoolilo ma ia la, oia hoi, o Kapena Kamika o na pualikoa Hawaii, Lutanela Kern o na koa Enegiuia, Konela Jones a e Lutanela Boyeu o na pualikoa Hawaii.

  Na Kapena Kamika ma ka aoao o ka Repubalika Hawaii i haawi aku i na pono a pau e pili ana i ka oihana kaua o ke aupuni ia Amerika Huipuia, a na Lutanela Kern hoi i lawe aku i ua mau waiwai la ma ka inoa o Amerika Huipuia.

  Aole i hoopau ia na hana hoomaamaa paikau ana muanei, ma keia hope aku, a e hoomau ia aku ana no ia, aka, i keia manawa iho la nae ua loaa ia Amerika Huipuia ka mana e lawe aku ai maluna o na kahua hakaka i na koa Hawaii, i ka wa e hoopuka ia ai o na kuahaua e ohi i mau koa kuikawa elike me ka wa i poha ae ai o ke kaua mawaena ona a me Sepania.

  He manao io ko makou aole e loihi na la i koe ina e mau ana keia mau ooloku ana ma Pilipine a me Samoa, e hoea mai no auanei he kuahaua no ka ohi hou ana mai i mau koa no ka hele ana aku e kokua no ka inoa hanohano o Amerika Huipuia, a ma ia ohi ana e kikoo mai ana ua lima o Amerika a lawe aku i kekahi mau heluna koa Hawaii, e mauna wale i ko lakou mau ola makamae a ke Akua i haawi mai ai imua o ka waha o na pu a ka enemi, a oia auanei ka wa e kaniuhu iho ai lakou no ko lakou puniwale ana aku mahope o ke aupuni a lakou i manao kuhihewa ai e ku mau ana oia nona pono iho, aka, he waiwai ole nae ia kaniuhu ana, oiai, ua hala ka wa pono.  A oia ka wa a na makua, ka wahine na keiki a me ka ohana e kali aku ai me na manao pilihua o ke kaumaha no ka hopena o ka lakou mau mea aloha i lawe ia aku imua o ka enaena o ka pauda.  Elike me na ohana Amerika he mau haneri e kanikau nei i keia la no ka lakou mau mea aloha i haule aku he moepuu nana poka a na Sepania a me na Pilipine.  O ka makou nae e upu ae nei, aole ia haawina e hoea mai ma luna o keia lahui Hawaii.

 

AOLE  NO  I  MAOPOPO  KA ILINA  KUPAPAU  HOU.

   Ua malama ia ae he halawai e na elele i hoouna ia mai e ka Mana Hooko, Papa Ola, Halema’i Moiwahine a me ka Hui Ilina Oahu, ma ke keena o ka Hui Hoaie Hawaii, no ka noonoo ana e pili ana i ke kahua kupono e hoolilo ia aku ai i ilina kupapau ma keia hope aku.

  He nui ua wahi like ole i lawe ia mai no ka noonoo ana, aka, ua loaa no nae he mau kumu e kue ia aku ai.  Ua lawe ia mai na noonoo ana no Puowaina, he wahi maikai no ka hoolilo ana i ilina kupapau, aka, mamuli o ka ikeia he wahi kupono loa ia e lilo i paka, nolaila, ua hoopau loa ia ka manao e lawe ae iaia i ilina.  No ka manawa loihi i malama ia ai keia halawai a hiki i ka hookuu wale ana aole, mea i hana ia.

 

NA  KOA  ENEGINIA.

  Eia na koa Eneginia ke liuliu mai nei no ko lakou huli hoi aku no ko lakou mau home ma Amerika Huipuia, a malaila hoi lakou e hookuu ia aku ai mailoko aku o ka oihana kaua.  I ka wa i poha ae ai o ke kaua mawaena o Amerika a me Sepania, ua haalele aku la lakou i ko lakou mau home a komo iho la iloko o ka oihana koa no ka hoopakele ana i ko lakou hae aloha a me ka aina mai ka inaina mai o Sepania, aka, ua haia aku la nae ia mau la o ka ehaeha, a eia hoi lakou ke huli nei i keia wa me ka hauoli.

  I loko o na mahina luihi a lakou i noho ai maanei, aole i ikeia he mau hana hoohaunaele kekahi i hooulu ia ae e lakou me na kanaka maanei, e like me na koa Nu Ioka, aka, ua hoike mai lakou i ko lakou kulana keonimana, a mamuli oia momi makamae i loaa ia lakou, ua nui na hoaloha i loaa ia lakou maanei.

  Ma keia kakahiaka Poaha iho e haalele aku ai lakou ia waho o Kapahulu, a ma ke alanui Waikiki e halawai ai lakou me ka bara aupuni a mialaila lakou e makai mai ai no ka uwapo Okeanika, kahi hoi a ka mokuahi Ausateralia e kali aku ana ia lakou.

 

NA  HOOPAAPAA  E  PILI  ANA  I  KA  NANAHU.

  Ua ala hou mai la na hoopaapaa ana e pili ana no ka moku poino Edward O’Brien a me kona nanahu, a ua lawe Ioa ia aku hou ia imua o ka Aha Apana, a nana e noonoo mai i ka aoao i pono.  No ka mea, ua hoomaopopo ia i keia manawa, aia ka moku Edward O’Brien a me kona ukana nanahu iloko o na palena aina o Sumner.  Oiai,   ua olelo ia ae, ua hele loa aku ko Sumner kuleana mai kahi a kona hale e ku nei a hiki i kahi he eono kapuai ka hohonu iloko o ke awa.  A mamuli oia kuleana i loa iaia e hoopii aku ana oia i na poe a pau i hele hewa maluna o kona kuleana, oia na Iapana, Pake, Pukiki a me na kanaka Hawaii i hele iho nei i ka ohi nanahu.

  Ua hoolimalima aku o Sumner i keia kai i na pake lawaia, aka, ua hoopau  aku nae na pake i ka hoolimalima hou ana aku, mamuli o ka makau o ka i’a i ka, noho hou ana aku malaila i keia poe ohi nanahu, a he uuku loa ka i’a loaa nei i keia wa malaila.

  Ua manao wale ia e waiho aku ana oia he koi poho i na poe i hele iho nei makai olaila, i keia mau la i hala iho nei, no ka ohi nanahu ana, oiai, mamuli o ka lakou mau hana i nui ai kona mau poino.

  O ka lua o na hoopii e hoolohe ia ana e Lunakanawai Wilikoki, oia ka hoopii a L.A. Rostin, ka mea nana i kuai ka nanahu, ua olelo ae oia e hoao ana oia e hoihoi hou ia mai ka nanahu i lawe ia mai iaia aku.

 

KE  KUMU  I  HAKALIA  LOA  AI.

  Ma keia hoi ana mai nei a ka Mauna Loa, ua hoopoahaohao ia ke kulanakauhale nei mamuli o kona hoea koke ole ana mai i kona mau hora maa mau, aka, ma ka hora 7 o ka po Poalima nei i pili mai ai oia i kona uwapo.  O ke kumu o kona hakalia loa, mamauli no ia o ka puka ana o kona mau paipu mahu, a ua hoohakalia ia hoi ma Lahaina no kekahi mau hora, mai ia awa mai a hiki i Honolulu nei, ua hookuu malie ia kona holo.

  Mamuli o keia poino i loaa iho la iaia, ua hoopanee ia kona holo ana aku ma kona mau awa maa mau a hiki i ka wa e loaa hou mai ai o kona mau paipu mahu maluna o ka mokupea George Curtis.  E pani ia aku ana kona hakahaka e ka mokuahi Malulani a hiki i ka wa e paa ai o kona wahi po no.

 

UA  HALA  AKU  LA  NO  MAKUISA.

  I ke ahiahai Poakahi nei, i huli hoi aku ai kahi mokukuna Farani Tahitienne no na Paemoku o Makuisa.  O keia kahi moku nana i hoihoi mai nei ia Rev. Kekela a me ka ohana.  Ua hoomakaukau oia i ka huli hoi aku no ia mau mokupuni he pule i hala ae nei, aka, mamuli o ka mahuka ana o kekahi o kona mau luina a me ka ma’i ana o kona kapena i hoohakalia i kona huli hoi koke ana aku.  Ua hoi aku la maluna ona o Harry Boloaboloa noTahiti.

 

KE  HULI  IA  LA.

  Ua hoopiha ia na alii moku o ka mokukaua Italia me ka inaina, mamuli o ka hoao ana he luina e hoopuka i na dala gula apuka maloko o ke kulanakauhale nei.  Ma kela pule aku nei ua loaa aku keia dala i kekahi pake e malama halekuai nei ma ke kihi o na alanui Pauahi a me Nuuanu.  A mamuli o ka ake ana o na alii moku kiekie e loaa pono ke kolohe, ua hookapu ia ka hoolele hou ia ana mai o kona mau kanaka i uka nei o ka aina a hiki i ka wa e loaa ai o ka mea nana keia mau hana kolohe.

 

KA  ILAMUKU  A  ME  KA  LOIO.

  Ma ke kakahiaka Poakahi nei, ua ulu ae he mau hoopaapaa ana mawaena o Ilamuku Baraunu a me Loio McCants Stewart, no ka mea a pili ana i ka hihia o C.S. Desky, oia hoi, kona uku ole i ka laikini o kona haawi ana i na hoikeike maloko o ka Ofinuma. Ua olelo ae ka loio ua hahaki ka Ilamuku i kana i hoohiki aku ai iaia.  Mahope o keia hoopaapaa ana ua kipaku aku ka Ilamuku i ka loio mai kona keena aku.  Ua hooweliwelo ae ka loio e hoopii aku ana oia ia Ilamuku Baraunu no ka hoeha iaia, ua hoopuka ae ka Ilamuku ua makaukau oia i ke pale ana nona iho.

 

HE  HOOMAKAUKAU  KAUA

  Ladana, Mar. 31.    He lono kai loaa mai nei i ka Hui Exchange Telegraph, mai Bucharest mai, e olelo ana, aia ke manao io ia la, eia o Tureke ke hoomakaukau nei no ka lele kaua ana aku ia Bulegaria.  He mau kasahi i kaumaha me na lako kaua e holo mau nei mai Konstinopela aku no Adrianople.

 

  Ua haawi ae o Kanikela Italia Scheafer, he anaina hooieaiea ma kona home, no ka pomaikai o ea aliimoku o ka mokukaua Italia Piemonte.  Ua hoea ae ka hui himeni Quintette malaila no ka haawi ana i na leo mele Hawaii.

 

 

Nuhou Kuloko.

  Ua hoopau wale ia mai e ka aha ka hihia hoolohe ole o Rosa Berlina i na makua i ka Poaono nei.

  Ua hoopuka ia ae e ka Hui Baibala Amerika he mau buke liilii o kekahi pauku Baibala i unuhi ia iloko o na olelo like ole he 242.

  Ua ulu ae he haunaele mawaena o kekahi mau luina o ka Auseteralia, a ua hoopii aku kekahi o lakou no ka hoeha.

  Ua lawe ia mai nei mai Hookena, Kona mai, he wahine pupule, a ua hoihoi ia  aku oia, no ka Halema’i Pupule, ma Kalaepohaku.

  Eia kekahi poe o ke kulanakauhale, ke holo nei iwaho o kahi a ka mokupea Edward O’Brien i ili ai, no ka ohi ana i na nanahu e waiho mokaki ana iloko o ke kai.

  Ua hakuia ae e J.S. Beile hana kaahehiwawae he mele hou i kapaia My Honolulu Girl, a e himeni ia aku ana me kekahi anaina puhiohe hoolaulea ma keia mua iho.

  Ma ka po Poahkahi i mahamaia ai ka hoikeike hoolele aka hope loa a Rev. Kauka Alfred Kummer maluna o na luakini nui o Europa, he nani na kii i hoikeikeia mai, a ua nui no hoi na poe i akoakoa ae malaila no ka hoolohe ana i kana haiolelo ma ka Y.M.C.A.

 

L.C. ABLES.

MEA KUAI AKU A KUAI MAI.

He mea Hoaie Dala ma ka Moraki i na Waiwaipaa.

  Eia pu me ia o Makanoe C.Amana he Hawaii i ike nui ia, a i noho maloko o ke keena auhau no eono makahiki.  Ua makaukau oia e haawi aku i na kokua i na poe a pau e makemake ana e kuai aku a kuai mai paha i ko lakou mau aina.  A ua makemake hoi e hoaie aku i na waiwai hihia ole.  E kipa mai.

      Keena Hana:  ma ke Alanui Papu ma Ewa o ka Hale Banako o Irwin ma.      feb.27-imdly.

 

BAIKIKALA HOU “BEBEE”

-NO KE –

$30.00

Kaa Kane a me Wahine

-MA KA –

Honolulu Cyclery o

BAILEY.

HELU 231,   ALANUI MOI.

Na Milwaukee Puncture Proof Tires, aole e hiki i na kui Kiawe ke komo iloko a lakou.

Hoomaemae ana i na Kaa Baikikala poino a pau.

He heluna nui o na Iako hoomaemae maloko ona i loaa ole ma na Paemoku Hawaii.

Apr. 10 – 1 yr.

 

T. MCCANTS STEWARTS.

LOIO MA KE KANAWAI.

        KEENA HANA: UA NEE AKU ko T. MCCANTS STEWARTS  Keena Loio ma ka Halepohaku Model Block,

Alanui Papu, ma Ewa o ka Luakini

Katolika.