Ke Aloha Aina, Volume V, Number 18, 6 May 1899 — Page 5

Page PDF (845.93 KB)

This text was transcribed by:  Arnold M. Hori
This work is dedicated to:  Sachie Teraoka Hori & Thomas S. Hori Marriage on July 25, 1940 in Kamuela, N.Hawaii

KE ALOHA AINA

 

ALOHA  AINA,  POAONO,  MEI  6,   1899        5.

 

KA  HUI  KUAI  LAAU  QUAKER

 

  Imua o kekahi anaina nui i akoakoa aku ma kahi o ka Hui Laau Quaker e kuai nei i ka lakou laau ma ka huina o na alanui Beritania a me Alakea, i hoike mai ai o James Ferdon, ke kauka Quaker i kona kumu e hoi koke nei no Amerika Huipuia me ka pau pono ole o kona hana maanei, mamuili no ia o ka nui o na hoopilikia ana a na poe puni waiwai o keia kulanakauhale i haawi aku ai iaia me ka hopu pu ia hoi no elua manawa. Ua haawi pu ia aku he kauoha iaia no ka haalele ana iho i keia mau mokupuni.

  Aka, e huli hoi hou mai ana no oia i anei i ka wa ekau mai ai o na kanawai o Amerika Huipuia maluna o keia mau paemoku, me ka lawe pu mai he lehulehu wale o na kauka Quakea, no ka lawelawe lapaau ana maanei.  Ua olelo pu ae oia eia o Hawaii nei malalo o ka hoomalu ana a Amerika, aka, aole nae kona mau kumukanawai kanlike i hookau ia mai maluna o keia mau paemoku.

 

POINO  KA  MOKUAHI

WAIALEALE.

 

  Ma ka po Poalua nei oiai ka mokuahi Waialeale ma kahi he iwakalua mila mai Hanamaulu mai, ua poino iho la ka iho e hooniniu ana i kona huila. Ua haawi koke oia i ka hoailona poino a oia no ka wa o ka mokuahi Maka i kii mai ai e kokua iaia.

  Ua hoopaa kokeia he laina i ka mokuahi poino, aka, mamuli mae o kekahi ulia ua hihia iho la ka huila o Maki i ke kaula a hookui ae la i kahi hookahi ua laki nae, aole he poino i ikeia.

  Ma ke kahahika Poakolu ae na pau na mea a pau i ka hooponopono ia a koma aku la no Hanamaulu. I ka pau ana o ka hoolele ukana ana a Maki malaila, na kolo mai la oia i ka mokuahi Waialeale no Honolulu nei, a hoea mai la i anei i ka wanaao Poaha nei.

 

NA  LONO  NO  NA  MOKUAHI

LAWEKOA.

 

  Ua hala loa aku la no Manila ka mokuahi lawakoa Hancock (Arizona) me ke kipa ole mai maanei. Ua hoea mai nei ka Warren (Scandia) ma ka Poaha nei, a o ka Newport ua haalele aku oia he elua hora mamua o ka Warren, nolaila, he mauawa ku wale mei no nona. O ka Morgan City Senatoa a me Ohio ma keia Poaono e hoea mai ai lakou. Ua lohe ia mai he eiwa mau moku la wekoa e hiki mai ana iloko o ka mahina ae nei o Mei.

 

UA  HOI  MAI  NEI.

 

  Ma ka Mariposa o ka Poakolu nei i huli hoi mai ai o Loio W. A. Kini no Honolulu nei, mai Amerika Huipuia mai. Ua haalele iho ola i ke kulanakauhale nei ma ka mahina o Dekemaba no Wasinetona, no ka hooikaika ana no ka pono o na poe kalepa a me na poe mahikok, mamuli o ka manao wale la ana e noho koke mai ana no ka Ahaolalo o Amerika  Huipuia e noonoo i na mea e pili ana no Hawaii nei, aka, aole nae pela, a ua noho wale no oia me ka hana ole a hiki i kona hoi ana mai la. Ua olelo ae oia o ke aupuni a Amerika Huipuia e haawi mai ana no Hawaii nei he tertori no ia, a he manaolana kona ma ka noho hou ana mai o ka Ahaolelo, e noonooia ai na mea e pili ano no Hawaii nei.

 

UA  HOOPANEEIA  AKU  LA.

 

Ua hoopaneeia aku la ke kai huakai nui a na puali Kula Sabati i manaoia e malamaia ana ma ka la 6 o Mei, mamuli o ka hoomaopono ia ana he la ia e ku mai ai o kekahi mau mokuahi o na aina mamo. A ma ka Poaono, Mei 13, oia ka la i hooholoia no ka malama ana i keia mau hana hoohauoli manao.

 

KA  MOKU  LAWEKOA  NU  POTA

 

  I ke awakea Sabati nei i hoea mai ai ka mokuahi lawekoa Nu Pota, he umi ia holo mai Kapalakiko mai. O ke kumu o kona haule hope loa ana, no kekahi poino no ia ikeia i kona ipuhao. E lawe ana oia he 250 mau koa marina no ka oihana kaua moana ma Manila, a me 250 koa o na puali Pukaa Eha a me Elima. E noho ana ka Nu Pota e hoopiha he 300 tona nanahu mamua o koa holo loa ana aku no Manila, a ma ka Poaha ae nie oia i upu ia ai no ka holo aku.

 

HE  POE  PILIPINE.

 

  Ua hoea mai nei a hala loa aku la no Amerika Huipula he mau Pilipine maluna o ka mokuahi Pekina ma ka Poaono nei. I ka wa o ka mokuahi e ku ana maanei. ua lele mai lakou no uka nei o ka aina hele makaikai ae la i ke kulauakauhale nei, a ua lilo hoi lakou i mea makaikai nai ia. He lahui uahaahaa lakou a he ano hauli iki hei mamua o ka ili o na kanaka Hawaii.

  E holo ana lakou no ka huipu ana me kekahi puaii hoikeike nui ma Nu Ioka. he mau kane, wahine a me na keiki maloko o ka lakou huina. He like loa no ke kahiko ana o na wahine Pilipine me na wahine Hawaii i ko lakou mau aahu, koe wale no, aole o lakou mau papale maluna o ko la@ou mu po@.

 

HE  UWE  MAI  KA  AINA  UA

NOE PAUPILI MAI.

 

            Lahaliha wale e Kalani,

            Ka ike'na aku,

            la pe e Kalani,

            Moe kau, moe hooilo.

 

I ka Makua Alii Archibald S. Cleghorn,

              Me ka Walohia:--

  O makou o kou mau makaainana o ka Apana o Lihue, Mokupuni o Kauai, ma o ko makou mau Komite la.

  No ka mea, ua oluolu i ko ke Akua lokomaikai, a iloko hoi o kona mana hiki ole ke hoomaopopoia, ua kahea mai ia oia i ka milimili a kona mana i hana ai, mai ke ola ana o ke'a ao mauleule a lioko o na lima aloha ole o ka make, i ke ola o ka Mea Kiekie Loa Ke Kama'aliiwahine Vict@ria Kawekiu Kaiulani Lunalilo Kalaninuiahilapalapa; a no ka mea, o k@, Rooilina Alii i haia aku la he alii hahau o ka aina, mai ka po mai, a i mailani nui ia e ke aloha o ka lahui, mai na oiwi ponoi, a i nu lahui e ae iloko o ka aina, ma ona la e hoohua ia mai na pomaikai he nui o kona lahui, eia hoi, ua auhee na alii, ua auhee pu kakou na makaainana, ua mo ku ka hale o na Kalakaua a kakou. Walohia wale.

  Nolaila, hooholoia: Ke komo pu aku nei makou e u pu me oe iloko oia kaumaha hookahi.

  Hooholoia: O ke kaumaha i loaa iho ia oe e ke alii, ua pahola iho ia maluna o makou koa mau makaainana.

  Hooholoia: O ka makou pule i ka Makua Mana Loa e hoomamaia na luuluu, na ehaeha a me na haawe kaumaha a koikoi nui maluna oul ka ohana Alii o Hawaii a me na makaainana haahaa ou e ke Alii.

    Luuluu Hanalei i ka ua nui.

    Kaumaha i ka noe o Alakai.

  Hooholoia: I hookahi kope o keia mau olelo hooholo hoalohaloha e hoolahaia ma na nupepa "Ka Makaainana," KE ALOHA AINA, a i ka Makua Ahi Archibald S Clegkorn.

  O makou iho no me ka luuluu,

            J. B. Hanaile,

            M. K. Kanehiwa,

            D. L. Kanawia,

            J. S. Mahi,

            Willie Ellis,

            Jack Kapule,

            Jas. H. K. Kaiwi.

 

  Hanaia a kakauinoa ia ma Lihue. Kauai, Apr. 22, 1899.

 

KEKUHINA  KALAIAINA.

 

  Mamuli o ke kulana uawaliwali i loohia ia Kuhina Kalaiaina Kini i keia mau la, ua hookohu ia aku la o Kuhine Waiwai S. M. Damon i Kuhina Kalaiaina Kuikawa no ka hooponopono i na mea e pili ana no ia Keeha Aole no he kulanua kupilikii loa ko Kuhina Kini, aka, aole mae e hiki iaia ke haalele koke i kona wahi moe kekahi mau la.

 

PACIFIC  IMPORT  COMPANY.

 

  Ua kukuluia oia malalo o na kana wai o ka mokuaina o Kaleponi he Lala ia no kekahi halekuai nui ma ia Mokuaine. O ka Lunanui Mr. S. Ehrlich he kamaaina kahiko oia i huli hoi mai i Honolulu mamua aku nei, a malalo o kana hooponopono ana i ka Halekuai Pacific Import Company maanei. Ke haawi nei oia i kona hoomaikai no kona mau hoaloha lehulehu i kipa mai i ona la mai ka wa i wehe ia ai o ko makou halekuai, me ka hoike pu aku ma keia hope aku e kuai ana oia i na waiwai like o le he nu hewahewa ma ke kumukuai haahaa loa i loaa mai maluna o kela a me keia mokuahi mai ko lakou wahi i hana ia ai, he mau Waiwai Hou i hoea mai i keia honua.

  O ke kumu o ka hiki ana ia makou ke kuai hoemi, mamuli no ai o ka loaa ana ia makou he 10 hale kuai, a o keia hoi ka 11 o na halekuai. Ua kuai aku makou he heluna nui o na waiwai mamua o kekahi mau halekuai e ae ma Honolulu nei, a nolaila, ua hiki ia makou ke kuai moemi loa ma keia mau mokupuni, O na waiwai hou wale no ka makou e hookomo mai nei. He nani ka makou waiwai, a e hoihoi ia no ka oukou mau dala i na aole i kulike me ko oukou makemake.

  O ka makou hoolaha hou e puka aku ana, e hoouiwaia no oukou, a e kuai hoemi kuikawa ana makou @ na la a pau. o keia mau kumukuai no kekahi mau la wale no. no ke pale ana aku i ka hookeke ana e hele mai i ke kakahiaka nui.

  E haawi mau ia ana he ahamele i kela a me keia ahiahi Poaono maloko, ma ka hora 7 p. m. o na ahiahi Poaono a pau e'ka Hui Himeni Quintette.

Me ka Mahalo

                      PACIFIC IMPORT COMPANY.

  Alanui Papu, Maanei aku o ka Luakini Eatolika.

 

NA  LEALEA  HEIHEI  O  KA

LA  11  O  IUNE.

 

  Eia ka hui heihei lio ke hoomakaukau mai nei i kekahi papa kuhikuhi nui o na lealea heihei lio no ka la 11 o Iune e hookokoke mai nei, e malama ia aku ana maloko o Kapiolani Paka. Eia kekahi mau lio heihei ke hoomaka mai nei i ka hoomaamaa ana maloko o ka paka, a e hoea hou ae ana he mau lio heihei malaila ma keia mua iho, mawaena o lakou he mau lio kekahi i ike mua ole ia maluna o ke kanua heihei. Nolaila, eia ke upu wale ia nei e lilo ana keia i la nui loa maloko o ke kulanakauhale nei.

 

  Ua loheia mai nei @a hala loa aku la no Manila ka moku lawekoa Hancock me ke kipa ole m@ maanei. E lawe ana oia i na pualikoe wawae lwa@ lua-kumamakahi, a me ekolu @ @ @ o na puali pukaa mama.

 

HE  LETA  MAI  IAPANA  MAI.

 

Dear Cousin E. L. Like,

                              Aloha oe:

  Eia no au i Iokohama e kakau hou aku la ia oe i keia wahi leta pokole me ka awiwi loa. Aole maua i haalele i keia wahi elike me ia a'u i hai aku ai ma ka'u leta mua aku nei. Aka, he pomaikai nui nae keia i . loaa ia'u mamuli o ko maua hookaulua hou ana, i pau loa ai kekahi mau wahi o keia kulanakauhale i ka ikeia e a'u, a mamuli pu no hoi o ka oluolu o ko'u haku nana i lawe mai i keia aina malihini.

  Ua hai mai oia ia'u malia paha i kahi o keia mau la aku maua e holo ai no Nagasaki, Kobe a me kekahi mau e ae no ka holo hoomaha a hooluolu wale no, a mahope aku oia wa maua e huli hoi aku ai no ko mana wahi ma ka akau aku nei. He oi ae ka maikai o ko'u ola kino, he puanuana ka ea o keia wahi, aka, he oluolu no nae.

  Hookahi no mea nui o ke aloha i ka aina a me oukou ka oha na, o ka mea wale no nana e hoohala ae i kahi manawa o ka noonoo ana ia hope, o ka lilo nui o ko'u manawa i ka hele ana i o a ianei me Komisina Kini. Aie nui au i kona lokomaikai a me kana malama ana ia'u ma keia aina malihini.

  E hoouna loa ae no i ka oukou mau leta ma ke Keena Kanikela o Beritania ma Hakodate, a malaila e loaa ai ia'u, e kala mai i keia leta pokole. E aloha no i ko kaua mau hoaloha a pau a me oe pu iho.

     Kou hoahanau

                        KAHIWAHIWA.

  Grand Hotel, Iokohama, Apr. 19, 1899.

 

KA  HOPENA  O  KE  KEAKA

QUAKER.

 

  Ma ka po Poaono nei i malama ia ae ai ke keaka hope loa a ka Hui Kuai Laau Quaker ma ke kihi o na alanui Alakea a me Beritania imua o kekahi @anaina kanaka nui i hoea aku malaila. A ma ia manawa pu no hoi i hoike mai ai o James Ferdon, ke Kauka quaker, mamuli o ka nui o na hoopilikia ana a na poe kauka a me na poe puni waiwai o keia kalanakauhale i hiki ole ai ka hoomau aku i kana lapaau ana maanei, aka, na hoopuka hou mai nae oia e hoi hou mai ana no oia i Honolulu nei i ka wa e hoomalu mai ai o na kahawai o Amerika Huipuia a hoomaka Lou aku i kana oihana lapa@. Ma ka Moana i huli hoi aku ai kona mau hoa oioko o ka Hui Kuai Laau, a mahope aku nei hui oia e hoi aku ai.