Ke Aloha Aina, Volume V, Number 20, 20 May 1899 — Page 1

Page PDF (709.53 KB)

This text was transcribed by:  Marchia Morey
This work is dedicated to:  Moon Morey

KE ALOHA AINA

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20. 1895

BUKE V.                    HONOLULU, POAONO, MEI 20, 1899.                HELU 20

 

KA NUPEPAKE ALOHA AINA

  E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

  Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta.

  E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

  E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaamua ia ka uku pepa.

  E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

  Aole ioa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

Ke – Aloha – Aina

Hookahi makahiki       $2.00

Eono mahina               $1.00

Ekolu mahina                 .50

Hookahi mahina             .20

 

EMMA A. NAWAHI.

Puukuo

Ke – Aloha – Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

  O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.

 

HE HANA APUKA.

  He hana apuka kai hana ia ae maluna o kekahi lapana e malama nei he hale inu wai momoa ma ke alanui Hotele, kokoke i ke alanui Nuuanu.  Ma ka po Poaha nei, ua komo pupuahulu aku he kanaka a kauoha aku la i ka ona o ua hale inu wai momona la e lawe koke mai i pahau kilima o 5 keneta nana me ka haawi ana aku he hapaha gula o $5.00 ka waiwai io.  Ua hoihoi ia mai he $4.95 e ke Iapana me ka hele ana aku e kii i pa hau kilima.  I kona wa nae i hoi mai ai, aole ka mea i kauoha aku ai iaia i pa hau.  Ia wa no i nana pono iho ai oia i ka hapaha gula a ike iho la he hapaumi ia i hooluu ia i ka wai gula.  Ua huli koke ia ka mea nana keia hana kolohe, aka, aole nae oia i loaa a hiki i keia wa.

 

HAUNAELE NUI MA IDAHO.

HOOPAHU IA NA HALE HANA ME NA DAINAMITA.

 

E na poe i Huna i ko Lakou mau Helehelena.

  Wardner, Idaho, Apr. 29.  He 1,000 poe maina i lako pono me na mea kaua, a i huna i ko lakou mau helehelena i komo mai i keia awakea iloko o ke taono mai Canyon Creek mai maluna o kekahi kaaahi i aihue ia o ka laina Pakipika Akau.  He ekolu hora mahope iho o ko lakou hoea ana mai, ua haalele iho la lakou me ka holopono o ka lakou mau hana.  O ka hale hana nui o Bunker Hill, nona ka waiwai io o $200,000, ua hoopahu ia ia a lilo i mau apana liilii ma ke kokua ana a kekahi tona a me ka hapa dainamita, a ka poe hoohaunaele i lawe pu mai ai.  A oiai, aole na poe hoohaunaele o Canyon Creek i halawai mai me na kue ia ana aku, aka, ua haalele iho la nae lakou he elua mau kanaka o Bunker Hill i make me ka lawe pu ana aku he hookahi o ko lakou mau hoa i ke hewa ia.

  Wardner, Ohio, Mei 3.  I keia la o na kanaka, i manaoia na komo pu ma kela hana hoohaunaele ma Bunker Hill ke hopu ia nei.  I keia po he 104 lawehala e kiai ia nei maloko o kekahi hale hanai holoholona i hoolilo ia i halepaahao.  Mawaena o lakou he mau alakai kekahi o na poe hoohaunaele.  He lehulehu wale o na poe nana i hoopahu i na dainamita i mahuka aku, aka, ua manao ia no nae e loaa aku ana no lakou.  Ua oi aku ka pono e banakarupa ka mokuaina ina ia he mea e loaa ai na hoopai ana no keia poe.

  O ka puali paele M o ka regimana l wakalus-kumamaha, oia kekahi i kokua aku i na makai ma ka @@@@ ana i na poe hoohaunaele, a ua lilo ko lakou nanaina a me ka lakou mau raifela e hulali ana i mea e hooweliweli ia ai na poe haihai kanawai a haawi pio koke mai la.

  He puali o ka Pua@ Kaua Lio Eha kai hoea mai la mai Walla Walla mai i keia awakea.

 

LULU LIMA ME PERESIDENA MAKINILE.

Nashville, Amerika Huipuia,

Mei 1, 1899.

I kuu hoaloha oiaio,

Mr. Edward L. Like,

Aloha oe:

  Ua loaa pono mai ia’u kau nupepa i hoouna mai ai, a maloko o kona mau kolamu momona i ike iho ai makou i na mea hou o ka aina hanau.  Ua loaa mai ia ia’u ma ke kulanakauhale o Chattanooga.  Ma keia wahi e wehewehe pono aku au i ka makou hana i lawe ia mai nei, oia hoi, he holo lio wale no, o na wahine me na pa-u a o na kane hoi me na lole o ke au kahiko.  A oia hana, oia ka makou e hele h@ikeike nei ma kekahi mau kulanakauhale he lehulehu wale o Amerika Huipuia.

  Ua haalele aku makou ia Nu Ioka ma ka Poaono, Aperila 15, me ka hoomaka ana ma kia makou huakai kaahele no na kulanakauhale like ole o Amerika Huipuia nei.  O ko makou nui a pau o loko o keia hui keaka mai na kane a na wahine ma kahi no ia o 600.  O ka nui hoi o n @ lio @ keia hui he 500 a oi iki, a ua lako lakou me na pono holo lio a pau.

  O ka makou kulanakauhale i kipa mua aku ai mahope o ko makou haalele ana iho ia Nu Ioka, oia no o Balit@moa, he kulanakauhale nona ka mamao he 186 mile mai Nu Ioka mai.  He kulanakauhale nui a nai keia, he maikai ka noho ana, aka, ma ka a hookuku ana ae me ko kaua aina hanau, aole no oia i loaa aku.

  Mahope o ko makou hoikeike ana no kekahi mau po malaila, ua haalele m@@@ makou i keia kulanakauhale no Wasinetona Ma Wasinet@ na ua halawai iho la au @e aio a he aio me Peresidena Makinile@e ka malama pu ia ana he mau lulu lima aloha ana mawaena o maua.

  O ke kumu i loaa ai ia’u ka hanohano o ka lulu lima pu ana me Makinile, m@muli no ia o ka loaa ana ia’u o ke kulana alakai no ko makou hui na Hawaii, no ka mea, @e alakai ko kela a me keia la hui maloko o ia hui, ko na Pelekane oia ke kanaka hoolei kipuka ili kaulana o Mekiko, a he okoa no hoi ko na Geremania, Cuba, Pilipine, Ilikini, a pela aku.  A ma keia kulana a’u i paa i’o la i hui ai au me keia kanaka nui o Amerika Huipuia.  Aole au i halawai me Kalani Alii a kaua, mamuli o ka loaa ole ana ia’u he manawa kaawale e hui aku ai i kona wahi i noho ai, a ua lilo hoi i mea e hoonaluea ia ai o ko’u noonoo.

  I ka pau ana o ka makou hoikeike ana malaila, ua holo aku la makou no Richmond, mailaila aku no Staunton, no Lychnburg, a ma keia wahi i hoomaha ai makou no ke Sabati.  Ma ka la 24 o Aperila, mahope o ko makou noho ana malaila e hoikeike ai, ua holo aku la makou no Roanoke, mai laila aku no Bluefield, he kulanakauhale wela keia.  Ua kipa pu aku makou i Knoxville, i Chattanooga.  A mai laila mai i noea mai ai makou i Nashville, Tenesi, kahi a’u e kakau aku nei ia oe i keia wahi leta pokole.  He uuku wale no ko makou manawa haua a he noho wale no ka hapanui, e kau mau ana makou maluna o ke kaa ahi i na wa a pau.  Ua makaukau keia hui keaka me ke kaaahi a me ka moku no ka halihali ana aku i keia puah keaka ma na wahi a pau i makemakeia.  He ma kai no @a kou a pau.

  Owau no me ka oiaio,

J. M. K@LIA.

 

  Ua hopu ia no ka malama @anako si-fa o Sa Yong ma ka Poa@no nei.

  Ua hoea aku ka mokuahi Kalaudina i Kahului nia ke kakahiaka Poaha @ 10 hora mai Honolulu aku nei me ka mokupea J. B. Thomas ana e k@@@ ana.  O ke kumu e keia ulelehi lea, mamuli ne ia o ka @o ku ana e ke kaula keia no elua manawa m@ kela huakai.

 

ELUA MOKU KOA O AMERIKA I HOEA MAI LA.

  Ma ke kakahiaka nui o ka Poaono nei i hoea mai ai ka mokuahi Lee-lanaw mai Kapalakiko mai ma kona alahele no Manila.  E lawe ana oia he 250 lio a me hoki, a mawaho ae o keia mau holoholona, e lawe pu ana oia he mau pahu poke a me na lako ai no na koa e noho mai la ma Manila.

  Aia pu maluna ona he 32 kanaka no na Puali Pukaa Ekahi, Eha a me Elima e noho mai la ma na Paemoku o Pilipine.  E hookaulua ana oia no kekahi mau ia maane no ka hoopiha nanahu ana, me ka haawi pu ana hoi i manawa no na holoholona e holoholo ai ma uka nei o ka aina.

  A ma ka hora 2 o ka auina ia Poakahi nei i hoea mai ai ka moku lawekoa Solace mai Manila mai ma kona alahele e hu@i hoi ana no Kapalakiko.  Aia @ aluna o@a he heluna nui o na luina i pau ko lakou manawa hana maluna o na mokuka@a a me kekahi poe mai.  E lawe ana oia ma kahi o eha haneri luina.  O kekahi keia o na moku mua loa a Amerika Huipuia i kuai ai i ka wa i poha ae ai o ke kaua me Sepania, a ua hoolilo ia hoi oia i moku ma’i, me ka hoohana nui ia ma na wai o Cuba, mamua o kona hel! ana ae nei no Manila.

 

UA POWA IA.

  Ua hoea ae ma ka hal@ wai ma ke aumoe o ka po Poaono nei o Ed. Devauche le me kekahi o kona mau hoaua @@ no ka hoike ana aku i kekahi oaua powa i hana ia maluna ona makai o Iwil@@.  Ua olelo ae o Ed. Devauche@le ma kekahi wahi pou@u@ makai o Iw@lei, ua uhau ia iho @a oia e kekahi mea ana i maopopo o@@ ai @@ kekahi @k@ @@@, ma ka po Poaono nei.

  Ua waiho maule oia malaila no hapaha, hora, a i ka wa i hoi hou mai ai o kona noonoo kanaka, ua ike iho ia oia ua @@@ mail@@@ aku o kona peii he $1@0 wa ke gula.  Aole eia i maopopo i kona mea nana i powa, a oia ka oihana makai ke huli nei i ka m@heu o ke k@@@@ nana i lawelawe @ keia hana lapuwale.