Ke Aloha Aina, Volume V, Number 22, 3 June 1899 — Page 1

Page PDF (660.74 KB)

This text was transcribed by:  Marchia Morey
This work is dedicated to:  Sky Morey

KE ALOHA AINA

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20. 1895

BUKE V.                    HONOLULU, POAONO, IUNE 3, 1899.                HELU 22.

 

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

  E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

  Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta. 

  E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

  E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaamua ia ka uku pepa.

  E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

  Aole ioa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

Ke – Aloha – Aina

Hookahi makahiki       $2.00

Eono mahina               $1.00

Ekolu mahina                 .50

Hookahi mahina             .20

EMMA A. NAWAHI.

Puukuo

Ke – Aloha – Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

  O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

  Maluna o ka mokuahi Sherman i loaa mai ai na nuhou o na aina mamao, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui, penei:

ANEANE LOA E POHA HOU KE KAUA MA CUBA.

  Havana, Mei 20. O ke kauoha a Kenerala Brooke no ka uku ana i na pualikoa Cuba aole ia i hoopuka ia ae i keia la, a mahope o kona ae ana mai ma ka la mehinei, ua nana aku na poe Cuba me na manaoio, ua hooholo o Amerika Huipuia e hoihoi ia aku na lako kaua no loko o na pa kaua.

  Eia ke pii mahuahua ae nei na manao kue ikaika i ke aupuni o Amerika Huipuia i keia mau la elua i kaahope iho la me ka hoopuka ana ae o na alakai o na Cuba, Gomez a me ke alakai kue ia Gomez, e hoea mai ana he hakaka ina e houlolohi ana o Kuhina Aleger i ka hoonee mua ana i na hana.

  Ua hoole ae na koa i ka haawi pio ana aku i ka lakou mau lako kaua ma na pa kaua, a o keia mau olelo ua hoopuka ae na Cuba me ka hopo ole.

  Ua loaa loaa aku he mau hoike i ke oihana kaua, he lehulehu wale o na pu raifela a me kekahi mau loko kaua e ae i lawe ia aku mailoko aku o ke kulanakauhale no loko o ka aina, a ua haawi ia aku ke kauoha i na kiai i keia po, no ka huli ana i na kaa a pau e haalele iho ana i ke kulanakauhale ma ke ano hoohuoi.  Ua olelo ia ae ua kuai aku na agena Cuba i na pu raifela Mauser a na koa pualu Sepania me ka huna malu aku ia lakou.

  Ua haalele iho he lehulehu wale o na koa Cuba i ke kulanakauhale, a he kakaikahi loa e ike ia nei i keia la.  Ua hoike ae ka oihana kaua, ua kokoke mai he kaua.  Ua hoomakaukau ia na mea a pau no ka hoopau ana aku i ke kaua me ke kiai makaala ia hoi o kahi hoolulu o na Cuba.

 

HAALELE O DIUWE IA MANILA.

  Manila, Mei 20.  Ua haalele iho la ka mokukaua Olympia me Adimarala Diuwe maluna ona ma kona alahele huli hoi no ka home no Amerika Huipuia, ma ka hora 4 o keia auina la.  I kona wa i haalele iho ai, ua haawi mai laka Balitimoa a me ke Concord i na kipu aloha ana no ka Adimarala.  E huli hoi ana oia no No Ioka, ma ke alahele o ke alawai o Suez a me ke Kai Waenahonua.

 

PIHOLO HE MOKUKAUA NICARAGUA.

  Colon, Colombia, Mei 21.  He lono kai loaa mai nei ianei mai Bocas del Toro, e olelo ana; ua ki aku ka mokukana Nicaragua San Jacinto maluna o ka mokukaua Amerika Detroit, a ua ki mai ka mokukaua Amerika maluna @na me ka hoop@hele ana aku iaia.  Aole nae i maopopo loa ka oiaio o keia lono.

 

HE OIA MAU NA HANA HOOPIOO A NA KIPI.

  Manila, Mei 20.  Ma ka po Poaha nei, ua kipa aku na kipi a hao aku la me ka puhi ana i ke ahi ia San Louis.  Ua oki aku lakou i kekahi puali haawi hoailona, aka, ua hoea koke mai nae he mokuahi kolo a hoopuipui ae la ia lakou i keia la.  Aia no na puali o MacArthus ma San Fernando.  Ua hoi aku ka regimana Neberaska no Manila i keia la, mahope hoi o ko lakou noho ana maluna o ke kahua hakaka mai ka la 4 o Feberuari.  Ua komo aku keia regimana iloko o na hoouka kaua ana he iwakaluakumamahiku, a he 225 o kona mau kanaka i make a hoehaia.

 

HOAOIA E POWA KE OLA O KENERALA WHEATON.

  Wasinetona, Mei 90.  He nupepa Manila, no ka la 16 o Aperila, kai loaa mai nei i ke Keena Kaua, me ka moolelo o ka hoao ia ana e powa i ke ola o Kenerala Wheaton i loaa ole i na poe kakau nupepa Amerika malaila, penei ka heluhelu ana:

  “Ma kela Poalima aku nei, oiai o Kenerala Wheaton, i kaawale aku ai mai kona kahua hoolulu aku, ua hoao ia iho la e lawe kona ola e kekahi no o kana mau kauwa Pilipine mahope oia hoao ana, ua hailuku aku oia i ka pohaku a me kekahi mau mea eha e ae maluna ona.  Ua lawe ia mai ke Kenerala no ka lapaau ia ana o kona mau paiapu i ke kulanakauhale nei, a ua ikeia iho la he ekolu ona mau iwi i haki.  Ua hoole oia i ka hoi ana no ka haukipila, me ka hoi hou ana aku no kahi o kona mau pualikea he hookahi hora mahope iho.

 

  Maluna o ka mokuahi Malulani i hoihoi ia aku ai ke kino make o Joseph Nahale no kona home ma ka lai o Kona kahi hoi a ka lehulehu o kona mau ohua e kali mai la nona.  Ua ukali ia mai kana huakai a hiki i ka moku e kona mau hoakula a me na hoaloha he nui, i keia kakahiaka Poaloa.

 

HOAHEWA O BOUTWELL IA MAKINILE.

E HAAWI AUPUNI KUOKOA NO PILIPINE.

Ua Hopuka ae e Hoopau ia ke Kaua ma Pilipine.

  Bosetona, Mei 16.  O Kiaaina Boutwell i pau, Peresidena o ka Ahahui Anti-Imperialistic, ka haiolelo nui ma ka halawai ana a ia Ahahui ma@nei i keia la.  Ua hoole ae o Mr. Botuwell i ka oiaio eia ka ahahui ke hana nei i na mea pono ole me ka puali kaua ma Pilipine.  “O ka manao o ka Ahahui,” wani ana, “oia ka lawe ana mai i ka puali kaua no waho o Pilipine ma o na manao alakai o na kanaka Amerika ma ka home e hana ana ma na launa a me na kukai ana, aka, aole i hooko ia, ano mamuli o ka holopono ole ana, ua noonoo makou i ke kahea ana aku i ka puali kaua e puka-mailoko o Pilipine ma ka mana o ke koho ana a na kanaka Amerika, me ka nana ole aku i na manao o na kanaka, ka aha hooko, na poai kalaiaina a i ole na ninau o na kokua manao.

  “Iua o ka manao o kekahi kanaka aia ia maluna o ka ninau owai o ka Peresidena o Amerika Huipuia a i ole o Aguinaldo ka mea pololei a pomaikai no ke kokua ana i na poe imeperiala, ua makaukau loa au i ka haawi ana aku i ka paue.  Ua hooiaae ka Peresidena i kona kuleana i ka hoowalu ana ia hai, he kuleana hoi e paa ia ana e na mea a pau i kulike ole me ke kauawai a ua haua ia aku hoi ia maloko o ka hopohopo, apuka, @@@u a me ke kana.

  Mawaena o Aguinaldo a me ka Peresidena, ua pololei o Aguinaldo, a ua hewa ka Peresidena.

  “Ua hiki ia Aguinaldo ke lawe mai i ke kaua i kona hopena ma ka haawi pio ana mai i na kuleana a pau o kona kukulu ana i aupuni nona ponoi me kona mau kanaka, me ka ike ana mai i ke kuleana o ka Peresidena e hoomalu ana a e auhau ana i na Pilipine he 8,000,000 ana hoi i ike he pono ke hana ia?

  I ka lawe ana ae i na kuhikuhi a Kuhina Long, e haawi ia ia Pilipine i aupuni e like me na teritori o Amerika Huipuia, ua helu ae o Mr. Boutwell i kekahi mau kuleana a na teritori e hauoli nei, me ka ninau pu ae heaha ka pane a na kanaka Amerika no keia manao e hoolako ia 8,000,000 Malaia me ka lakou mau hanauna i na wa a pau me ke kuleana o ka aumeume ana me ka pono kaulike.

  He manao paa ko Mr. Boutwell o ka hana pono ole a na poe imeperiala e hoohua mai no ia i ka poino ma na wahi lehulehu, no ke kokua ana, ua hoopuka ae oia no na mea i hanaia ma Samoa a me Hawaii.  O ke alahele wale no e loaa ai ka maluhia ia Pilipine, wahi ana oia no ke haalele loa ana aku i ke koi i ka mana hoomalu me ka haawi aku i na kokua ana no ke kukulu ana i aupuni kuokoa.

 

HE MOKUKAUA RUKINI.

  Ua hoea mai ma ka auina la Poaono nei, ka mokukaua Ruki-Razboynik, he 41 la holo mai Valpariso mai.  I kona wa i hookomo mai ai no loko nei o ke awa, ua haawi mai la oia i na kipu aloha ana, a he hookahi hora mahope iho, ua haawi aku la ua batari o uka nei o ka aina i na kukai aloha an ame ka leo nako lo o @@ pukuniahi.

  E holo ana oia no Iokehama, a mailaila loa aku no kahi hoolulu o na aumokukaua Rukini ma na kai o Kina.  He mokukaua laau oia o lawe ana he 17 mau pu me 168 kanaka.  Ma ka Poalua o keia pule aku, Iune 12, e haalele iho ai oia lanei, mahope hoi o ka hoopiha ana i na lako ai a me nanah@.

  He wahine Iapana kai laweia i ka hai@ wai no ka mahuka ana mai ka hau kipila mai.