Ke Aloha Aina, Volume V, Number 22, 3 June 1899 — Page 6

Page PDF (751.79 KB)

This text was transcribed by:  Rose Mae Reeves
This work is dedicated to:  Nohealani, Kainoa, Mitchel, Reeves, Kaheaokalani, my grandchildren

KE ALOHA AINA

 

M. E. KILLEAN.

 

He Waiwai Hou o na Papale ua loaa mai nei.

 

Ua makemake au e hoike aku i ko’u mau hoaloha, e haawi ana au he Kuai Hoem Ni no ka la 11 o Iune.

E hoomaka ana ma ka Poakahi, Iune 5.

Na Papale Sela me na Papale i Hoowehiweheia.

 

Ua pakui hou mai au he Keena Hoonani Lauoho malalo o ka lawe lawe ana a Miss kern o Kikako.

MISS M. E. KILLEAN.

ARLINGTON BLOCK.                                                                                ADANUI HUTELE.

 

HE MOOLELO WALOHIA

--:NO—

ALANADELA

 

Ka Wahne Hoopahaohao o ka Aahu Keokeo.

--A I OLE—

Ka Loea Hookani Pila Hapa o ke Kulu Aumoe.

 

Nana ae la na maka aloha o Alanadela me kea no hikilele nui, i ka ike ana ae in a helehelena o Magarita me ka oni ana no, ua makemake oia e kamailio mai iaia.

Mamuli o keia mau hana a Alanadela, ua komo iho la ke pahaohao iloko ona, a me ka hookaulua ole iho, laiau koke iho la oia i ka popo welu e paa ana ma ka waha o ka kaua aloha a wehe koke ae la me ka poha pu ana aku hoi o kona leo me ke okalakala nui.

E Alanadela, he manao anei kuu o ka onioni ana o ke poo, e hoike koke mai mamua o ko kaua kaawa le ana aku uo ka Manawa pauole!

Ae, e kuu hoaloha maikai a’u hoi i hilinai kuhihewa ai, o oe hookah ko’u hoaloha, a na ka make wale no e hookaawale ae i ko kaua pili alo ha ana, aka, ke ike ae nei au eia o eke ka aku nei ia’u iloko o ka poino e hoike mai haaha ka’u hewa i hana a ii hookau ia mai ai ia’u keia haa wina ehaeha, mamua o ko’u kaawa le ana aku mai anei aku.

Aohe, aohe loa ou wahi kuleana e ake nei e ike i ke kumu o’u i ma kemake ai e hookaawale aku ia oe ma ke ino, no ka mea, he mea huna na ko’u puuwai. Nolaila, ua p@a a mai ninau hou mai, wahi a Magarita.

A i keia wa no i onou hou aku ai ua wahine puuwai lokoino la i ka popo welu no loko o ka waha o Alanadeia, aka, mamua ae nae o ke kapoo loa ana aku o ua popo welu la, ua puai hou ae la kona leo i ka puana ana ae.

E ka hoaloha lokoino, ke auamo nei au i na ehaeha me ka huikala aku ia oe, a i ike aku hoi oo ia Walata ke aloha a kaua, e muki hope aku no’o, oiai aole oia e ike hou ana ia’u.

Me na minoaka no o ka hoomae waewa e hekau ana maluna o ua Magarita lokoino la, kunou iho la kona puo me ka pane hope ana aku me ka leo makona.

O kou leo e Alanadela oia ka’u e hooko aku ana.

A ia wa no i hookuu iho ai oia i ka welu e uhi ana maluna o na maka a ka kaua aloha, a pau ae la hoi kona ike ana ae i ka imoimo iho o na hoku maluna ona, aka, ua hiki ole nae ke huna ia aku na kulu waimaka o ka ehaeha e puapuai mai ana mai kona mau lihilihi mai.

A ia mau sekona no hoi i huli ae ai ua Magarita nei a haawi aku la i kaua kouoha ia Bonita a me kona mau kanaka, no ka lawe aku i ka lakou pio no kahi i makemakeia me ka puana aku, penei:

Ano, e Bonita kuu alihikaua i hilinai piha ai a me na opuu rose hoi a’u e haaheo mai nei, e hookaawale koke aku i ka kakou pio no kahi i makemake ia.

I kona hooki ana iho o kona leo oia koke no ka wa i kunou haahaa mai ai o Bonita a me kona mau kanaka me ka hooho lokahi ana ae. O ko makemake e ko makou haku wahine, oia ke hooko ia a haule main a lani.

Mahope koke iho no o ka hookuu ana iho o ko lakou mau leo, oia no ko lakou wa i haalele iho ai, a nee aku la me ka puahi nui ma ka lakou huakai hooko kauoha iloko o ka pouli me ka kaua aloha hoi e alakai ia ana mawaena o lakou.

I kela mau sekona, aia o Alanadela ke hoopuni ia ae la kona kiuo me na iniki walania ana a na maawe kaula i hoopaaia ai oia iluna o ka lio, aka, aole loa nao i hooi loa ia ae kona ehaeha no ia mea, e like me kona aloha i kana ipu i huli pauaho ole nona in a la i kaahope aku, ka mea hoi i alo na poopoo a pau o na ululaau o i piha me na popilikia o na pae mauna o Sekotia.

Ma keia wahi e haalele iho ai kaua ia Alanadela e uwe haalipo ana maluna o ka hokua o ka ho me kona mau o ka hokua o ka ho me kona mau enemi e hoopuni aua iaia, a e lawe ia nei hoi no kona wahi e make ai, a e haliu ae hoi kakou no Walata e hoomau la i ka hoonipo ana me Nialopu.. me ka mahui mua ole ae, aia kana ioo iloko o ka ehaeha, oiai hoi oia e apo kuhihewa ana i ka uluua, o ka a-i no ia o kana aloha.

He mau hora loihi loa keia hiamoe ana a ua Walata nei me ka puoho ole ana, a ua loaa hoi he Manawa kupono loa ia Magarita e hooponopono a ii kana @leta apuka ia Walata, a i ka pau ana o na hemahema, oia no ko Magarita wa i lawe koke mai ai a waiho iho la maluna o ka uluna a Alanadela i hiolani a ii na hora mamua iho.

I ka holopono aua o kana hana aole oia i hookaulua iho malaila, aka,ua hoi koke aku la oia no loko o kona rumi no ka hookuu ana aku i kona mau lihilihi maka o hooluolu. Ua hoao iho la oia e moe, aka, ua hiki ale nae ia, oiai, na noonoo like ole e pakaawili ana iloko o kona puuwai, a e hoike okoa mui ana no hoi, ua hoohihi oia i ka nani o Walata.

A i ke o ana mai o na kukuna malamalama o ua kakahiaka la, aia hoi, ua hoopuiwa koke ia ae ia o Walata mailoko ae o kona hiamoe nu ii kona wa i hapapa ae ai, aole kana aloha ma kona aoao.

Me ka kakaha ole, puoho koke ae la oia me ka alawa ana iho ma kona aoao, aka aole nae o Alanadela malaila. Nolaila, ia Manawa koke no lalau aku ia oia i kana pahikaua a kaei ae la ma kona puhaka, me kona puuwai i hoopiha pa umi ia iho ia me ka inaina no ka mea nana i lawe aihue i kana ipo.

I kona wa nae e hoomakaukau ana e haalele iho i kona wahi moe, ua hoohikilele ia iho la oia i ka ike ana i kekahi apana pepa keokeo e waiho ana ma kahi a kana aloha i moe ae mamua iho. I kona haupu ana he manao paha ko luna o ua apana pela la, oia koke no kona wa i hemo aku ai no waho o ka hale.

A malalo o ke kumuiaau a Bonita a me Magarita i h oolala a ii na hana aloha ole maiuna o Alanaela in oho iho ai oia, a lolelole ae la i ua wahi ieta la.

He ulaula ka wai hooluu o ka inika i mawebe ana ae i ua palapala la, aia hoi, ua hoopuiwaia ae la ola i ka ike ana iho i ka inoa o kana aloha e kau ana maluna.

He manao nui, he manao ano nui ka paha ko loko o keia leta, E na lani e hoike mai, heaha na manao o keia leta he hauoli anei a i ole he ehaeha pah@, wahi ana i puana koke ae ai me ka hoolei pau ana iho i ka ike o kona mau onohi maka maluna o ua leta la.

A no kekahi mau miuute pokole wale no kona kilohi ana iho i ua mau manao oloko, aia hoi, ua ike kake ia aku la ka loli aua ae o kona heleheiena mai ka hauoli a ke kaumaha me ka ike pu ia aku hoi o ua nanaina hiikea i ka pah@la aua ae maluna ena.

Me kona hiki ole aku i ka panina o na manao o ua leta ia, ua kiola koke aku la oia iata ilalo me ka paa ana ae i kona houpe, a me ka leo i piha me ka ehaeha puana ae la oia me ka hikilele.

O kuu Alanadela aloha, ua haalele mai oia ia’u e noho hookah maloko o na paia malihini o ka home o ne powa, a hele aku la malalo o na kokoia ana a kona mau makemake me kaua ipo hou, a haalele iho la ia’u e u aku i kona aloha mahope nei.

Ma keia wahi i haloiloi iho ai na kuiu waimaka maluna o kona mau lihilihi, a ia wa pu no hoi i lalau iho a ii ke kuau o kana pahikaua a huki ae la iaia mailoko ae o kona wahi@e moe lolii ana a nana pono iho ia me ka hooho ana ae me ka leo i piha me ka inaina i awili ia me ke kaumaha.

Ke hoohiki nei au maluna ou lawe no au i ke ola o kuu aloha a’u i hilinai kuhihewa ai he manao io kona ia’u, aole wale no oia, aka, o kana mea kekahi i aloha ai, ina paha no ka make a ola paha, aole ia he mea no’u e kuemi hope ai, oiai, he mea makehewa no’u ke ola in a aole o Alanadela kekani me a’u.

Maanei i hooki iho ai oia me ka lalau hou ana aku i kahi apana pepa e waiho ana maluna o ka lepo a heluhelu aku ia i ke koena o na manao penei, me ka nau pu ana iho o kou mau kuia. No kekahi mau sekona pokole, ua pau ae la na manao a pau i ka ikeia e Walata, a ia wa pu no hoi i luliluli ae ai kona poo me ka hoopuka hou ana ae.

O, aole, aole loa au e ae aku ana i kou manao e kuu ipo lokoino e koi mai nei e aloha aku ia Maarita kou hoaloha oiaio, no ka mea, aia he awawa hohonu mawaena o kuu puuwai a me kona e hiki ole ai ia’u ke lalau aku a lawe mai iaia i kokoolua no’u, aole, aole loa au e ae i kou manao. Aka, i keia hora ano, e hookolo aku no au mahope o kou meheu no ka hookau aua aku i ka’u hoopai i ike ai, ua kupono ia no kau hewa i hana mai maluna o’u.

I ka hoopau aua ae o ua Walata ne ii kona leo i piha me ka inaina, oia koke no kona wa i ku ae ai a hoi aku la no loko o kona rumi no ka hoomakaukau ana iaia iho ma kana huakai uhai mahope o kaua Alanadela.

 

HALA IA MAKUAHNE O KA PONO.

 

Ua haalele mai la i keia ala ana maloko o ka helekula kaikamahine Kalolika, o Kaikuaine Waltrude, kekahi o na kumukula kahiko loa i hoo@ ma ii keia paemoku, a ua piha iaia na makahiki he 7S. Ma ka auina la Poalua ne ii hoolewa ia aku ai kona kino make no Koula, a ua ukali pu aku hoi na hauaiaua o ia halekula ana i oohu leihi @ O Geremauia kona one hauau.

 

Nuhou Kuloko.

 

Ua hala aku la ka moku lawekoa Sherman no Manila.

He nuina kamaaina i huli hoi mai nei maluna o ka mokuahi Gaelic.

Ua hoopai ia o Mahuleka a me Akima he $25 pakahi no ka piliwaiwai.

Ma ke kakahiaka Poaha i hoea mai ai ka Piladelapia mai Samoa mai.

E alawa ae e na makamaka in a hoolaha a ka Pacific Import Campany, M. E. Killean a me S. e. Lucas.

Ua hoea ae la i Kapalakiko ka mokukaua Iapana, Hiyei, a e hoea mai ana oia i Honolulu nei, ma keia mau pule aku.

Aia maloko o ka haukiila o ka Sherman he 33 mau koa ma’i, i loohia i ka rumatika a me ke polueamoku.

He kuai hoemi nui ka L. B. Kerr e malama ne ii keia mau la, he 25 pa kenata i hoemi ia o kela a me keia waiwai.

Ua hoike ae ka nupepa Ahailono Hawaii, ua hookohu ia aku la o Henry Espinda o keia ulanakauhale i kapena makai, no na makai o Olaa.

Ma ka la 5 o lune, i upuia e hoea aku ana ka mokuahi lawekoa Zealandia i Kapalakiko mai Nagasaki aku, e hoouna ia aku ana oia i Manila me na oa, e kipa mai ana oia ianei no ka hoopiha nanahu ana.

Ma ka home o Mr. W. O. Kamika; na awaiaula ia ae la o Miss Juliette Kamika, kona kaikuahine me Mr. J. K. Farley o Koloa, Kauai, ma ka hora 4 o ka auina la Poaha nei.

Ua hookuu mai la i keia ola ana ma ke Sabati iho nei o Miss Hattie Kaneheku, he momi makamae i oili mai ka puhaka mai o Mr. a me Mrs. David Ulukane, mahope o kona hanu ana ea inea o keia ao luhi no hookahi makahiki a me elua malama. Aloha no.

Mauka o Koleaka ae nei, ua haawi ae la o Mr. a me Mrs. Aki Alana, he paina la hanau no ka piha makahiki o ka laua hiapo Joseph Alana ma ke awakea Poakahi nei ua nui a lehulehu na poe i akoakoa ae malaila, ua ai a lawa na inu a kena. O ka makou @kolokalo ae nei, e hooloihi ia na la o keia opuu momi hou.

E alawa ae i ka hoolaha a ka Papa Koho Balota e oili aku nei.

O ka mahele la aua o na kumukuai, aole he mea hiki ke hoomaopopo a hiki i ke lakou wa e kipa ae ai ma ka Halekuai o L. B. Keir, ma Alanui Meiwahine, a nana pono in a Waiwai o i@ auauei ko lakou wa e hoomaopopo iho a ii ka huaolelo “makepono.”