Ke Aloha Aina, Volume V, Number 22, 3 June 1899 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kaanana Akima |
| This work is dedicated to: | Una Brockington |
KE ALOHA AINA
POAONO, MEI 27, 1899.
-------
HE MOOLELO WALOHIA
-:NO KA:-
UI SOPAEA.
ILOKO O KA HANOHANO.
-:A ME:-
TOME BAKALA
Ka Ilihune.
-------
Hoohenoia no (KE ALOHA AINA.)
I kona wa i keehi iho ai ma ke anuu mua loa o ke alanii ma kahi i hoolaa ia nona, oia no ka wa i kani mai ai ka leo wawalo o na pukuniahi, ne hone mai la hoi ka leo o na pila, wawalo kupinai mai la ka leo hooho hauoli o ka lehulehu.
Oia no hoi ka wa i ikeia aku ai kekahi elemakule poohina, me kona kapa loihi i aahu ia no ka ihiihi o kana oihana e lawelawe aku ai, a o ua mea la, oia no ka haku Bihopa oloko o ka hoomana Katolika, a oia ka mea nana e poni aku ana i ka moi hou o Irelani.
Elike me ka mana i loaa iaia, ua lawe ae la oia i ka hoau mua loa ana o kana oihana laa me ka leo eehia o kana pule, me ka poni ana i ka aila hoano maluna o kona poo, a pela no hoi me kana wahine.
Ua hookau pu iho no hoi oia i ke kalaunu maluna o ko laua mau poo pakahi, a me ka leo nui maopopo, ua pane aku la oia penei:
I keia wa, ke kukala aku nei au imua o keia aha kanaka nui, ua poni ia oe a me kau wahine maluna o ka lahui holookoa o Irelani nei, i moi i poni ia mamuli o ka lokahi o ko lakou manao, a ke pule ae nei koʻu uhane, e hooholomua ia kau hana ma kau hooponopono ana i kou aupuni, iloko o ka maluhia a me na pomaikai he nui, e loaa ole ai he nokona kaumaha.
I ka wa i pau ae ai na hana a ke kahunapule maluna o ka mea i poni ia i moi, oia no ka wa i uhene mai ai ka leo mele mai kekahi poe puukani himeni mai, i hookaawale ia no ia hana, a o ko lakou leo anoano, ua pahola ae ia i ka eehia maluna o na mea a pau.
E hoike mai ana hoi, ua kulike keia poni ia hana me ka makemake o ka hapanui o ka lahui, ma o ka loaa ole he hookahi mea i aa mai e kue i keia mau hana koohiwahiwa ma na ano a pau.
I ke kuu ana iho o leo na leo mele o ka poe himeni, oia koke no ka wa i ike ia aku ai ke ku ana o ka moi iluna a huli papu mai la kona alo imua o ke anaina, a me ka leo moakaka, ua haawi mai Ia oia i kona aloha, me ka panai pu ana mai me keia mau olelo penei;
Mamuli o ka lokomaikai o ke Akua Mana Loa, ua koho mai la oia iaʻu i moi oiai au ma ka aina mamao me koʻu maopopo ole, e hooko i ana paha ia mau nui ana aole paha.
Aka, ano, ke ike like nei kakou, na hooko ia ana oi mau lia ana i manao ole ia e hooko ia ana paha, aka, o kona mana, oia ka mea nana i hooko, aole na ko ke kanaka ikaika.
E haawi aku ana au i na kokua nui ana maluna o ka poe ilihune, a pela no hoi me na kanaka koikoi a waiwai o ka aina, ka poe nana e hooholomua i na hana kuloko a pau o loko nei o ka aina, ka mea e hua mai ai i na pomaikai he lehulehu wale maluna o ka lahuikanaka.
O ka noho aloha koʻu makemake, aole hoi o ke kuee, e lilo ai i mea e mokuahana ai ko kakou noho like ana, a e haunaele ai hoi na hoomalu ana a na Luna Hooko o ke aupuni.
Mamua ae o ka hookuu ana i keia anaina, ua waiho aku au i na hooponopono ana no ka hookolokolo ia o ko oukou moi, iloko o ka lima o kekahi poe kanaka i wae ia mailoko mai o oukou, a oia poe hoi a oukou e wae mai ai, o lakou ananei ka poe nana e hookolokolo ia iaia, ma ke ano kaulike, aole hoi malalo o ka manao inaina o ka hoomauhala i wahi e ahewa wale aku ai me ke kumu kupono ole.
Ano, ua hoopkuu ia keia anaina, me koʻu haawi pu aku i ke aloha maluna o oukou a pau, mai na kamaaina a na malihini.
I ka wa i hoopau ia ae ai o keia mau kamailio ana, oia no ka wa i paapaaina kupinae ae ai ka leo o na pukuniahi, kani kapalulu ae la hoi ka leo o na pahu, a paiakuli ae la hoi ka lewa i na leo huro no ka hauoli.
a me ia ako iho la, i haalele mai ai ka moi hou, kana wahine a me ka ui Sopaea iloko o ka ulumahiehie o ko lakou mau helehelena pakahi, ma o keia mau hoomaikai hiwahiwa la a na makainana e pahola mai nei.
I ko lakou hoea ana aku iloko o ka Paalii, ua piha mua oloko a me ka nui hookeke i komo maalahi aku ai ka moi a me kona mau hoahele no loko o ka paalii.
Ma keia wahi e nana aku ai kakou no na hana a na komite i koho ia no ka hookolokolo ana i ka moi punikoko o Irelani a me ka hopena i kau aku maluna o na.
Mahope iho o ka hoi ana aku o ka moi kou noloko o ka halealii, oia no ka wa a na makaainana i hapai koke mai ai no ka noonoo ia ana o ke koho ana i na poe kupono nana e haawi i ka lakou olelo hoopolo no ko ka moi hookuu loa ia a me kona hoopai ia paha e make, elike me ko na makaainana manao.
Iloko wale no o na minute pokole ua loaa ae la he elima poe i wae ia no ka hookolokolo ana i ka lakou lawehala, a oiai hoi, aole he makemake ia e hookaulua hou aku i manawa.
Nolaila, mamuli o ka mana i loaa i keia poe elima, ua noho koke iho la lakou e noonoo maloko o kekahi keena i hookaawale ia no ia hana, a iloko wale no o ka hapalua hora, ua puka mai la lakou mailoko mai o ke eena a lakou i noho ai e noonoo, a hoike maila i kona uku hoopai, ua pau kona noho moi ana, a e lawe ia aku na hanohano a pau mai iaia aku, a e lilo oia i paahao mua loa no ke aupuni hou o Irelani a hiki i ka pau ana o kona ola.
O keia olelo ahewa i puka mai, mailoko mai o na lehelehe o ka poe nana ia hana i haawi ia aku ai e hana, ua oili koke mai ia me ka hakalia ole, a wawalo ae la na leo kue o kekahi poe no keia olelo hooholo, mamuli o ko lakou ike ana, ua hoomalani loa ia keia hoopai no ke kanaka nana i papehi hoomainoino he mau tausani ola iloko o kona poholima ponoi.
Ua puka koke mai la na huaolelo hoohalahala, a kokoke loa e haehae liilii ia ko ola o na poe lunakanawai nana i hookolokolo ka moi, ina aole i kokua ia ko lakou ola malalo o na kokua ana o ke ahonui o ka opio o ke kuahiwi.
Mamuli o na olelo ao pokole a ka opio, ua emi pu iho la na leo ahiu o ka haunaole, i hoomakue iho ai maluna o ka leulehu i na minute mamua iho, a hoi hou mai ia ka maluhia a like me mamua.
O keia no hoi ka wa i ku mai ai o kekahi kanaka ui opio a pane mai la me ka leo moakaka imua o ke anaina kanaka i hoihoi hou ia mai la na noonoo kanaka a kona ano mau, i ka i ana mai penei:
He oiaio i keia hora, eia kakou a pau malalo o ka mana o ka moi hou o ke aupuni, ua palahuli ka wa ha o ko kakou aupuni ilalo, ua pau kona kuleana hoomalu ma o ko kakou moi la a me kona mau luna aupuni, ka poe nana kakou i hoomai noino, i hoopaa wale iloko o na halepaahao me ka hewa ole, a i hoolilo pinepine hoi i ko kakou noho ana maikai i mea haunaele.
Ano, ua hoea mai kakou i kahi kupono e hiki ai ia kakou ke noonoo a wae i ka olelo hooholo a na poe a kakou i koho ai i poe nana e kaana ko kakou pono, a i kulike hoi ka lakou olelo hooholo me ka mea a ko kakou puuwai i makemake ai, a i haawi aku ai hoi i na iini ana o ko kakou manaolana maluna o ke ana kaupaono o ke kaulike, i wahi e panai ia ai ka hewa no ka hewa.
Ua kaulike anei ka olelo hooholo me ka mea a kakou i koho aku ai i keia poe, e nana lakou no ko kakou pono.
Aole! Aole loa.
E hoopaa anei kakou i keia olelo hooholo, elike me kona ano mau, i hoopuka ia mai nei i keia wa?
O koʻu manao, aole loa kakou e apono aku, a hiki i ka we e loaa ai o ka mea kupono.
O ka kakou hana pono wale no i keia wa, oia no ko kakou hoolilo
-------
HE KUAI HOEMI NUI LOA.
.....MA KAHI O.....
GOO KIM KUKIMA.
Ma Ewa o Alanui Nuuanu, Helu Kahiko maluna o ka Papa Inoa 59 Helu Hou maluna o ka Puka Komo, 210.
Hoomaka ana ma ka Poaono, MEI 27.
Na Kalakoa maikai..30 I-a $1.00
Na Kukaenalo maikai..25 I-a $1.00
Na Keokeo maikai..25 I-a $1.00
Na Makalena maikai..20 I-a $1.00
Huluhulu Falanela..16 I-a $1.00
Paleili o luna me wawae.50
Paa Lole Kuka, Puliki me Wawae..$5.00
Na kinamu maikai..20 I-a $1.00
Na Palule o na Kane me na Opio
Na Papale o na Kane a me na Kamalii o kela a me keia ano. N Huluhulu Moe a me na Kihei. Na Moena Pake a me na Pahuko Nolaila, ke kono ia aku nei oukou a pau e hele koke mai i loaa i oukou keia mau waiwai ma ke kumukuai haahaa loa. E hoomanao no hookahi mahin wale no keia kuai hoemi nui.
GOO KIM Kukima.
-------
ana i keia olelo hooholo i mea ole, a i keia wa koke no hoi, e wae hou kakou i umi poe, a hookahi mea kuikawa, ma ke ano i lunakanawai i a nana e apono i keia olelo hooholo a o ua mea la oia no ka alihikaua opio o ke aupuni.
I ka wa i kaohi iho ai ka leo o na kanaka opio la, oia no ka wa i pu ia mai ai ka leo o ke anaina, ua nono a pololei kela mau olelo, a e komo pu ia aku ko kakou alihikaua opio ma keia hana.
O keia hoi ka wa i huli hou ae ai o na maka o ka mea haiolelo maluna o ka alihikaua opio, a pane aku la me ka leo o ka mea i piha i ka noeau.
He oiaio o ka leo o ka lehulehu, he leo ia no ke Akua, a ina pela, i keia wa, ua lilo ka mana o ka wae ana aku i mau lunakanawai hou iloko o ka poho kuu lima, a e hana koke ia aku ana me ka hookaulua ole.
O keia no hoi ka wa i huli ae ai o ua opio noeau la, a wae aku la iloko o ke aluka o na makaainana e ku hookeke mai ana, no ka loaa hou ona poe nana e hooponopono keia hana.
-------
BOROKA.
$10,000 MA A $10 )))
Waiwaipaa
-------
Ua makaukau e Hoale aku ma ka Moraki i ka poe a pau, he mau Waiwaipaa hihia ole ko lakou.
Ua makaukau e huli maloko o na Buke Aupuni, i na Aina pohihihi ma na ano a pau a me ka hooponopono ana i na Aina e paaia nei me ke kule ana ole.
Ua makaukau e hana i na Palapala kuai, na Palapala Hoolimalima, na palapapa Moraki a me na Palapala o kela a me keia ano i ku i ke kanawai.
E ohi ia no na Ale o kela a me keia ano ke waiho ia mal. E hookoia no na kauoha me ka eleu.
Ke kono ku nei i na makamaka a pau e kipa mai ma ko maua Keena Hana, ma ka Hale ma Ewa o ka Hale pule o Kaumakapili, Alanui Beritania JoHN PRENDERGAST, (Kapamawaho.) WILLIAM MOSSMAN, (Mokimana) Honolulu, Mei 24, 1898. td di wk
-------
HOOLAHA AKEA.
-------
I KA POE NO LAKOU NA HAle Laau e ku nei ma Hanawi, Puumoi ka Aina Kunohiki, kuleana o Kahale (k) a me Paaoao (w), i lilo mai ia Kalua, a i ona ia e aʻu i keia wa.
Ke kanohaia nei, e kii koke ae a hookaawale aku iloko o eono malama mai keia la aku, a i ole e lawe ia no e aʻu no na noho e like me ke konawai. Ua hookupuia ke kii kuleana ole ana i na Niu.
JOSEPH MAIKAALOA KAUHI,
Ona Aina.
Hanawai, Hilo, Apr. 6, 1899. 8m
-------
W. C. AKANA.
Kalauki
-------
He Loea Maheleolelo mawaena o ka Lahui Hawaii a me na keiki o ka Aina Pua. He makaukau oia ma ka hana ana i na Palapala Hoolimalima, na Palapala Kuai a me na hana a pau e pili ana i na Waiwai Paa a me na Waiwai Lewa. He waipahe ma ke kuka ana.
Keena Hana. Ma Kanaana, kihi o na Alanui Moi a me Alakea.
feb 21-1yr.
-------
CHU YIP CO.
ALANUI NUUANU
Mawaena o Alanui Moi me Hotele.
-------
KUAI HOOPAU NUI.
-------
E Hoomaka ana Mei 15, 1899.
-------
NO HOOKAHI MAHINA.
-------
Na Kalakoa maikai 32 i a i ke $1.00
Na Kinamu maikai 16 i a i ke $1.00
Na Kamaa Wahine 75c o ka paa.
Na Paleili Wahine 4 i ke 25c.
Na Palule Wahine ano hou 45c o ka mea hookahi.
Na Palekoki Eleele $1.20 pa kahi.
Na Palekoki Lilina Haulaula 95c pa kahi.
Na Boneta o na Kamalii 40c pa kahi.
Na Kakini Wahine 2 paa i ke 25c.
Na Kaliki 40c pa kahi.
Na Masalina o na wai hooluu like ole 10 i-a i ke 75c.
Na Keokeo maikai loa 5 i a i ke $1.
Na Leponalu I i a laula 7 i a i ke $1.
Na Papale o na Wahine 75c pa kahi.
Na Falanela maikai 18 i a i ke $1.00.
Na Kakini Kane 5c o ka paa.
Na Kamaa Kane $1.25 o ka paa.
Na Palule Keokeo 40c pa kahi.
Na Paleili o na kane 20c pa kahi.
Na Papale Kapu o kane 25c pa kahi.
Na Papale Kaleponi 75c pa kahi.
Na Papale o na kane 40c pa kahi.
Na Lole i Humuhumu ia $1. pa kahi.
-------
Mamuli o ka nui loa o ko makou mau waiwai, nolaila, aole he hiki ia makou ke hoike aku i ko lakou mau kumukuai, aka, e kipa mai a ike no oukou iho.
-------
HE LOEA HANA I NA MAKI.
O ka loaa pono ana o na Maka Aniani kupono no na poe i nawaliwali ka ike ana, oia ka mea nana e hoihoi hou mai ka ike e like me kinohi aʻu hoi e hoolalo nei oia no ke alahele e loaa hou ai la oe ka ike.
O na mea au e ike powehiwehi ana ma kahi kaawale loa e ike moakaka aku ana oe maloko o keia Maka Aniani.
O keia mau Maka aniani wale no ka mea nana e haai ia oe i na kokua ana. Aole he uku o kanana ana i ka maka.
S. E. Lucas.
Kanaka Hana Maka Parisa.
HALEPOHAKU LOVE, ALANUI PAPU.
(Ma ka hale maluna)
apr. 4-8m dly a wkly.