Ke Aloha Aina, Volume V, Number 24, 17 June 1899 — Page 7

Page PDF (797.74 KB)

This text was transcribed by:  Nancy Peterson
This work is dedicated to:  aloha Oe!!

KE ALOHA AINA

 

HE KAAO KAILI PUUWAI

--:NO  KA:--

UI MINEWA.

--:A ME NA:--

Kaikunane Eiwa

 

I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia

 

Kakauia no KE ALOHA AINA

 

I ka ike ana mai o ka lua o na kauwa i ka haule pahu ana aku o kona hoa, he moepuu na ka maka o ka pahikaua a ke kana a malihini, oia koke no kona wa i kiola aku ai i kana pahikaua no lalo o ka honua me kona kukuli ana iho a puana ae la me ka leo haalulu.

            E ke kanaka malihini e hoopakele ae i ko’u ola mai ka maka mai o kau pahikaua. E aloha mai i ka’u noi.

            I ka wa i haule aku ai ka pahi a ke kauwa no lalo o ka lepo me ka lohe pu ia aku hoi o kona leo uwalo no ka hoopakele ia ana ae o kona ola, oia koke no ka wa o ke kamahele i hoihoi aku ai i ka oi o kana pahikaua punahele no ialo o ka lepo me ke kalele ana iho maluna ona, a lohe pu ia aku ia hoi kona leo ninau i ke poha ana mai me ka moakaka, penei:

            E kuu hoa paio a’u i hoopakele ae nei mai ka waha o ka lua kupapau, e hoike mai keia wa ano, a mai hoao hoi e haawi mai i na huaolelo pakike elike me na minute i kaahope aku la, no ka mea, e halawai koke no kou kani a i me ka oi o ka’u pahikaua. Heaha ka olua hana e noho nei maanei o keia mau hora koliuliu o ke kulu aumoe? E ku ae iluna a hoike koke mai.

            Elike me ka leo kauoha o ke kanaka malihini, pela ua wahi kauwa la i hooko koke mai ai, a ikeia aku la hoi oia i ke ku ana ae iluna me ka naka haalulu ana ae o kona kino, me he mea la e hoike okoa mai ana ua piha oia me ka weliweli no keia kamahele o na hora kulu aumoe.

            Aole oia i pane koke mai i ka ninau i waiho ia aku imua ona, aka, ua ikeia aku la kona lima akau i ka pii ana ae a kuhi aku la no loko o ka waha o ke ana, a pane mai la hoi me ka leo malie.

            No kela kino make hookahi wale no e waiho mai la iloko o ke ala o na pua maloko o ke ana, ko maua kumu o ko maua noho kiai ana maanei. Aole nae no maua ia makemake, aka, malalo no ia o ka hooko kauoha i haawi ia mai ia maua e ko maua haku, e noho maanei a e kiai makaala aku hoi iaia mai ka lawe aihue ia ana aku mailoko aku o keia ana.

            Na keia mau hua lelo i poha mai la na lehelehe mai o ke kauwa, i hoohikilele ae i ke kanaka opio, a me ka hoohakalia ole, ninau koke aku la oia me ka leo pihoihoi, me ka alawa pu aku hoi no kahi o ka lima o ke kauwa i kuhi aku ai.

            O wai ka mea nona kela kino make he kane anei a i ole he wahine paha. E hoike pu hoi ia’u i keia wa ano, heaha kona kumu i make ai.

            Owai kona inoa. He kamaaina anei oia a i ole he malihini paha, e hahai mai i na mea a pau, a mai hoao e huna aku i kekahi mea e pili ana i keia kino make.

            I kona hooki ana iho i kona leo, oia no ka wa i ikeia aku ai ke poo o ua kauwa la i ke kulou ana iho ilalo, me he la, he hana nui ko loko o kona puuwai e nu la. Aka, aole no i liuliu kona kulou ana iho, ua aea ae la kona poo a pane mai la.

            E ke kanaka malihini, no ka pane ana aku i kau mau ninau i waiho mai nei imua o’u, ka hoike aku nei au ia oe me ka oiaio loa, a o na lani hoi ko’u mau kokua ma na mea a pau e hahai aku nei ia oe no ka mea e pili ana no kela kino make.

            He wahine ui ka mea nona keia kino make e waiho mai la, a o ke kumu hoi o kona make ana a’u i hoomaopopo ai mamuli no ia a kona inu ana i kekahi omole laau make. O kona inoa aole i loaa ia’u, no ka mea, he malihini oia ia’u, a aole no hoi i loihi kona noho ana ma ko makou home a mahuka mai la mai ko makou kiai ana ma na hora o keia ano ahiahi.

            A ma keia wahi i hooki iho ai ua kauwa la i kona leo, a ia wa pu no hoi i ikeia aku ai ua kamahele opio la o ke kulu aumoe i ka lalau ana aku i kekahi lama ahi e a hoopipi ana, a hele aku la no loko o ke ana no ka nana pono ana i na hiohiona o keia wahine make a ke kauwa i hoike mai ai he ui.

            Malalo o ka hoomalamalama ana a ka lama ahi i komo aku ai oia a hele pololei aku la no kahi o ke kino make e waiho ana iluna o ke ahua o na pua nani like ole e hookupaoa ana i na paia o ua ana la me ko lakou ala waianuhea, a i ke’a wa hoi i ike ai o ke kauwa ua loaa iaia he manawa kupono loa e mahuka  ai, me ka haawi ole aku i manawa e hoohakalia ai malaila, oia koke no ka wa o ua wahi kauwa la i huli ae ai a ahai aku la ka pupuhi no ko lakou home ka pahu hepu, a iloko o na sekona pokole ua nalo aku ia oia iloko o ka pouli.

            Aole i uhai aku ua malihini la mahope o kana @o, aka, ua iko ia aku ia hoi oia i ke kukuli ana iho ilalo ma ka aoao o ka wahine e waiho laau ae ana, me ka hookaulua ole hoi, hapai ae la oia i ka lama ahi a hoomalamalama pono iho la maluna o na helehelena o ka a ea @ ke.

            A ia sekona koke no i haule iho ai o ka lena ike o kona mau onoli, maka maluna o ka helehelena o ka kaua Minewa aloha, oia koke no ka wa i haule aku ai o ka lama ahi mai kona lima aku, naka haalulu ae la kona kino a kunewa aku ia i hope, a me ka leo hikilele lohe ia aku la oia i ka puana ana ae me ka walohia.

            Auwe! aole he mea okoa ka mea nona keia kino make, aka, no ka’u aloha no ia. Ka mea hoi nana i kono mai ia’u e auwana hele maluna o keia mokupuni no ka huli hoomaha ole ana aku mahope o kona meheu.  O, e na lani ua hoohauoli mai oe i ko’u puuwai i keia mau sekona, no ka mea, ua loaa ka’u mea e huli hoomanawanui nei, a ma kona aoao auanei au e hoomaha ai no ka wa pau ole. Ua oi aku ko’u hauoli e make ma kona aoao, mamua o ka waiho ana maloko o kekahi hale i hoohiwahiwa ia me ke gula a me ke dala.

            A mahope iho o kona kilohi ana iho maluna o na helehelena nohea o ka ui Minewa e waiho ae ana imua o kona alo, oia no kona wa i unuhi ae ai i kana pahikaua no ka lumai ana iho iloko o kona puuwai a hookuu aku kona kino make e hooluolu no ka wa pau ole.

 

KOENA O NA MOKUKAUA O SEPANIA.

 

            O ke koena o na mokukaua Sepania ma na wai o Cuba ua hoea aku la lakou i Cadiz. He ekolu mau mokukaua, ke Filipinas, Galicia a me Diego Valasquez, i haalele ia iho i Martinique,  mamuli o ka ike ia ana aohe o lakou pono i koe, a he ehiku wale no o na mokukaua o Sepania mailoko mai o ke 52 mokukaua e kiai ana ma Inia Komohana he hookahi makahiki i hala ae nei i pakele mailoko o na poino a huli hoi aku la no Sepania.

 

NO KA LA EHA O IULAI.

 

            Ua malama ia ae he halawai e na poe Amerika o ke kulanakauhale nei ma ka po Poakolu nei, maloko o ka hale paikau koa, no ka noonoo ana i ka mea pono e kana ai no ka la 4 o Iulai e hookokoke mai nei. Ua hooholo ia moloko oia halawai no ka malama ana he p@ikau hoo kahakaha, haiolelo, na le lea heihei hoolele ahi kao a me ka haawi ana i uha hulah la nui. A mawaena o na komite he 2@ i koho ia no ka hoonee mua @ i na hana he ekolu kanaka oia o D L. Naone, Kale Aki a me Lota Kaulukou.

 

POKA HOOMALAMALAMA.

 

            O na paka no ka hoomalamalama i kekahi wahi akea o ka moana no ka hoopakele ana i no ola, a i ole no ka huli ana i ke kulana o na enemi, eia ia ke noonoo ia nei noika hana ana aku. O keia ano poka, he ohe i @ @la ia me ka hakahaka o lok@ a ua hoopiha ia me kekah ano laau (calcium carbide) i ka wa e hookui ai me ka wai e oili mai ana no ke ahi. O kekahi poo o keia poka, e lana ana ia maluna o ka iliwai, a ma ia wahi hoi e oili mai ai na lapalapa ahi mailoko mai o ka poka. Ua olelo ia ae o ka ikaika hoomalamalama o ka poka hookahi, ua like ia me 10000 ihoiho kukui, aole hoi e hiki ke hoopio ia me ka wai. O ka mamao o keia poka e lele ai he elua mile, a he hapaha hoi o kona loini e lana ana maluna ae o ka wai.

 

KA AHA KIEKIE.

 

            I ka Poakahi ae ne e noho ai ka Aha Kiekie no ka hoolohe ana i na hihia i lawe ia aku iloko o ia aha. O ka nui o na hihia o keia kau a ka Aha Kiekie e noho ai he 32. A mawaena o na hihia ano nui e hoolohe ia ana ma keia kau. Oia no ka Palapala Kauoha a Kauka Brooke e pili ana i ka Haukipila Moiwahine, ka hoopii kue a ka Loio Humphrey ia Loio Kuhina Kupa a me ke koi poho a C. S. Desky i ke Kuhina Kalaiaina no ka mea e pili i ka laikini o ka halekeaka Ofiuma.

 

KA HOOKO IA ANA O KEKAHI PILI.

 

            O Louis Mark, kekahi hoi o na kanaka kuonoono a ona hoi o ka oihana kaa wai hoopulu alanui, oia kekahi iwaena o na lunanaui o ka heihei ma ka Poaono a me ka Poakahi nei i malama ia ae mawaho o Kapiolani Paka. Oia kekahi o na kanaka puni heihei i ike ia, aka, aole nae ona ae e hoolilo i kana dala ma ka pili ana mahope o na lio heihei.

            I ka Poakahi nei nae, ua paulele loa kona manao maluna o kekani lio heihei e lilo ana iaia ka eo, a i ka lohe ia ana o kona manao e kekahi lunanui o na leaela heihei, ua hana koke ia iho la he pili, oia hoi, e hookau ia no he hoopai maluna o ka mea e haule ana.

            Ua ae o Marks, ina e haule kana lio, e kau no oia maluna o kekahi kaa hoopulu alanui ma kekahi auina ia a hele ae ma na alanui. I keia heihei ana, na haule iho la kana lio i hilinai ai nana ka e, nolaila no ka hooko ana i kana pili, ma ke awakea Poalua nei a hiki i ka hora 4 oia auina la, ua ike ia aku o Mark e kalaiwa ana i kekahi kaa hoopulu alanui ma na alanui Papu, Kalepa a me Moi. He nui a lehulehu na kii i pai ia aku i kona wa e hooko ana i kona hoopai. Hu ka aka.

 

            O ka hui keaka ilikini Kikapu i hoea ole mai nei ma ka Auseteralia na manao ia e hoea mai ana lakou ma ka mokuahi Kina, e keaka ana lakou maanei no kekahi mau po ma@a o ko lakou holo ana aku no ka ilewa.

 

I. C. ABLES.

MEA KUAI AKU A KUAI MAI.

He mea Hoaie Dala ma ka Moraki i na Waiwaipaa.

      Eia pu me ia o Makanoe C. Amana, he Hawaii i ike nui ia, a ai noho maloko o ke keena auhau no eono makahiki. Ua makaukau oia e haawi aku i na kokua i na poe a pau e makemake ana e kuai aku a kuai mai paha i ko lakou mau aina. A ua makemake hoi e hoaie aku i na waiwai hihia ole. E kipa mai.

      KEENA HANA: Ma ke Alanui Papu ma Ewa o ka Hale Banako o Irwin ma.   feb 27-@-diy.

 

J. M. MONSARRATT

Maunakea.

HE LOIO A LUNA HOOIAIO.

Maloko o na Aha Hookolokolo a pau o Hawaii a me Amerika Huipuia.

He mau mea hoaie aku i na poe wai wai paa.

Keena Hana: Alanui ale pa, makai iho o ka Hale Leta.     Tf

 

KA HALEKUAI ME AI

LEWIS & Co.

      E loaa no na Kamano Paakai Momona ma ke kuai liilii a ma ke kuai @hu. Na Palena o na ano a pau a me na Lako mea-ai o kela a me keia Pno. E hele mai e hoao no oukou ho.  Telepona 240.

      A anui Papu, Helu 111.

 

NA LAKO GULA HOU LOA

      I hoea mai nei maluna o na mokuahi mai Kapalakiko mai.

      Ma ko’u Halekuai, malaila e hana ia ai na Pino, Ko@, Hap@ Lima, Uwati, a pela ak@.

H. G. BIART.

Alanui Papu, Helu 4041.

   apr. 18, 1898        tf.

 

KA HALEKUAI O NA MEA AI

--:O:--

HENRY MAY & Co

      E loaa no malaila ka Ti, ke Kope i hoomoa ia a me na lako mea ai a pau. E hoolawa ia no na ohana, na mahiko a me na moku me na lako ai o Europa a me Amerika e hoea mau mai nei maluna o na mokuahi.

      Alanui Papu, Helu 515.

 

H. F. Wichman.

Wikimana

      E loaa no na MAKAANIANI no na maka ma ke kumukuai haahaa loa ma ko makou Hale Hana Gula ma Alanui Papu.

      apr, 18, 1898          tf.

 

Allen me Robinson

He mau mea kuai

Papa, Na Lako Kukulu Hale, Pena ame Aila a pela pu na hoi me ka Nanahu.

      Keena Hana ma Alanui M@wahine.

 

BAIKIKALA HOU “BEEBE”

--NO  KE—

$30.00.

Kaa Kane a me Wahine

--MA  KA—

Honolulu Cyclery o

BAILEY.

HELU 231,  ALANUI MOI.

 

      Na Milwaukee Puncture Proof Tires, aole e hiki i na kui Kiawe ke komo ihoko o lakou.

      Hoomaemae ana i na Kaa Baikika a poino a pau.

      He hei@a nui a na lako hoomaemea maloko ona i loaa ole ma na Pa@oku Hawaii.