Ke Aloha Aina, Volume V, Number 29, 22 July 1899 — Page 1

Page PDF (685.04 KB)

This text was transcribed by:  Danna Lyman
This work is dedicated to:  Kamehameha Class of 1962

KE ALOHA AINA

POAONO, IULAI 22, 1899

 

KA  NUPEPA  KE  ALOHA  AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta.

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

KE  ALOHA  AINA

 

Hookahi makahiki              $2.00

Eono mahina                       1.00

Ekolu mahina                      .50

Hookahi mahina                 .20

 

EMMA A. NAWAHI, Puuku o KE ALOHA AINA

EDWARD L. LIKE, Lunahooponopono a Hope Puuku

S.P. KANOA, Hope Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.

 

NUHOU  KUWAHO.

 

HE MAU TAUSANI NEGERO ILOKO O KA POPILIKIA.

 

Austin , Texas , Iulai, 6.  He elima mau apana o Texas, a no lakou hoi ka huina lahui o umi tassani negero, i hoikeia mai aia lakou ke kokoke aku la i kahi o ka make, mamuli o ka nele i ka ai, he hopena weliweli hoi i loaa ia lakou mai kekahi waikahe nui i pulumi ae i ka mokuaina i na hora he kanaka-kumamawalu i kaahope aku la.  Iloko o keia waikahe nui, he 40,000 i hoonele ia me na home a ke noho la hoi iloko o ka pololi.

I na makahiki i kaahope aku la, aole i ke ia keia haawina poino ma na Mokuaina Hema. Ua lawe koke ae ke @ na o Texas i na hana e kokua ana i na poe pilikia, me ka haawi pu mai hoi o ke Keena Kaua i ke keena hoolako o ke aupuni, malalo o ka hoomalu ana a ke Kiaaina.  O na kihapai ai a na kanaka, ua pau aku ia i ka poino, a no hookahi makahiki e noho ai lakou malalo o na koku ana a ka lehulehu.

 

KE  HOOMAKAUKAU  LA  O  ENELANI  NO  KE  KAUA.

 

Ladana, Iulai 7.  Ua hoike ae na nupepa Manawa, he mau aliikoa kai kauoha ia aku la no ka holo ana aku i Aferika e kukulu ai i na pualikoa mai waena mai o na kanaka e noho ana malaila, na makai a me na puali he lehulehu wale o mua.

He mau pakui aliikoa, wahi a ka Manawa, ke hoomaopopo ia nei, me he la, e hoouna ia aku ana maloko o na la pokole, o ke alihikaua nui, ua hoea mai oia i ka panina o kana hoolala me ke kukulu ana he pualikoa nui, i makaukau no ka hoounaia aku ina e hooko ole ia aua ke kuikahi me Transvaal.

 

KA  MOKU  ANA  MOANA  BERITANIA  EGERIA.

 

Kapalakiko, Iulai 8.  Ua hoea mai la ma ke kauahiaka inehinei, ka moku ana moana Egeria, mai Esquimalt, B. C. mai.  E kukula aku ana na aupuni o Canada a me Enelani, he uwea telegarapa mawaena no British Columbia a me Australia, me ke kipa aku ma Hawaii a me Samoa.  Eia ka Egeria ke ana nei i ke alahele a ka uwea e moe ai, mai anei aku e holo aku ai oia no Honolulu, a mahope o ka hoopiha nanahu ana e holo aku ai oia no Apia.  A mai laila aku e hoea loa aku ai oia i Auseteralia.

 

PAKELA  KE  OLA  O  KA  MOI  I  PAU  O  SERVIA.

 

Belgrade , Iulai 6.  O ka Moi Milan mamua , ka makuakane hoi o ka Moi Alexander o Sevia, ua patele mahunehune koua ola i keia ahiahi.,  O ka mea naua i hana i keia hana, ua paa i ka hopu ia.  He eha manawa i ki ia ai o kekahi pu panapana maluna ona, a he hookahi wale no nae i kapoo aku ma kona kua, a he hookahi i ku aku ma ka lima o Aukukana Lukitch e holo pu ana me ia.

 

NO  KEKAHI  MISIONA  KUIKAWA.

 

Maluna o ka mokuahi Auseteralia, i hoea mai ai o D. A. Ray, ke kakauolelo a ke Komisina Hawaii, a e noho ana oia ma kahi o hookahi mahina maanei, no ka huli pono ana i na mea i hana ia ma Hawaii nei e ka Aha Hooko i ka wa o na Komisina maanei, a no ka mea e pili ana i na limahana.  Ua olelo ae oia, e alakai ana na Senatoa Cullom a me Morgan a me Lunamakasinana Hitt maloko o ka Ahaolelo i aupuni teritori no Hawaii.,  He manao ko lakou e kue ia mai ana, a pela lakou i hookahua pono ia lakou maluna o na hoike oiaio e pili ana i keia mau mokupuni mai ko lakou wa mai i malama ai i ka halawai maanei.  He nui na kumuhana pili aupuni a’u e nana aku ana, aka, o ka mea pili limahana nae ka oi loa aku.

I ka wa i lohe ai o Mr. Ray no ka a o ka pele, ua olelo ae oia, e holo aku ana oia no Hawaii, no ka makaikai ana i ka pele maluna o ka mokuahi mua loa e loaa ana iaia.

 

HE  HIHIA  KOI  POHO.

 

Ua waiho ae nei o Mrs. Jesse Kase he koi poho o $8,000 i ka Hui Kaaahi o Dilinahama ma, no kekahi maa paiki elua i lawe ia aku mai iaia aku me ka lima ikaika, e kekahi limahana o ka hui kaaahi ma ka la 30 o Mei, oiai oia e holo ana malalo o ke tikiki o ka papa ekala no Kahuku, a ua olelo ae oia o ka waiwai io o na mea maloko o na paiki ma kahi no ia o $7,053.  Ua waiho, pu aku no hoi oia maluna oia kumu hoopii he koi poho o $500, no ka lawelawe ino ia aua o kona paiki @ elua paa lole no $32, na paleili a pela aku $3 a me na waiwai huikau $10.  O keia mau mea a pau maloko o hookahi paiki.

O Humphreys a me Hankey pa loio o ka mea hoopii.  E lawe ia mai ana keia hihia no ka hoolohe ana ma ke kau ae nei o ka Aha Kaapuni, e malama ia ana maloko o Augate.

 

UA  HOEA  MAI  LA  MA KE  ALA  HELE  NO  MANILA.

 

Ua hoea mai la ma ka auina la Poaha nei, ka mokuahi lawe holoholona Wyefield o ke aupuni o Aerika Huipuia, me 140 lio no na puali kaua lio o Amerika e noho la ma na Paemoku Pilipine.  Eia ua mau holoholona la ke hoomaha nei ma Iwilei i ko lakou poluea moku a mahope o ko lakou noho ana ma laila no kekahi mau la, e hoihoi hou ia aku ai lakou no luna o ka moku.  Aole he holoholona i poino ma keia alahele mai nei, aia lakou iloko o ka malama ana a Kauka Lio Plummer a me Lutanela Slavin a me 23 ko.

O ka Wyefield oia kekahi o na mokuahi hali ukana nui loa i kipa mai i keia awa, i hiki ke lawe he 5,500 tona ukana.  O kona loihi he 340 kapuai, laula 40½ kapuai, a he 22 kapuai hoi kona hohonu.  Ua kapili ia oia he elua makahiki i hala ae nei ma Port Glasgow, a o kana huakai mua i holo ai mai Ladana aku ia no Weihaiwei, no ka lawe ana he mau lako kaua no na aumokukaua Beritania, ma na wai o Asia.  Ma ka la 3 o Iulai i haalele aku ai oia ia Kapalakiko.

 

POULI  UWAHI  KUPANAHA.

 

No kekahi mau makahiki loihi i kaahope ae nei.  aole i ikeia ka pouli o keia mokupuni i ka uwahi a pele e like me ka Poalua nei.  Ua uhi paa ia ua kuahiwi me ka hoea loa aku o ka halii paa ana a ka uwahi, me he noe la iluna o ka ili kai.

Ua hoike ia mai ia makou, ua hoohikilele ia kekahi poe e noho nei mawaho o Waikiki, i ko lakou wa i puolo mai ai me ka manao kuhihewa aua, aia he pauahi ma kahi kokoke loa ia lakou mamuli hoi o ka paa i, ka uwahi, a o kekahi poe hoi, ua kuhihewa ae lakou he haumau ua ke hoea mai ana, aka, ua hoopau ia nae na pohihihi i ka wa i hoomaopopoia ae ai, he pouli uwahi a pele keia.  Kupanaha no hoi uae hana a ka wahine o ka lua.

 

MINAMINA  WALE  IA  PUA.

 

Ma ka hora 2 o keia auina la Poalua, Iulai 18, 1899, ua iho ae la ke Anela o ka lokoino, a kinai iho la i ka a ana o ke kukui o ka uhane ola o ke kamaiki a ko makou hoaloha J. Naholowaa, kekahi hoi o na opua momi e hauoli ai ka naeu o na makua aoo.

Aka, aoie nae pela ka makemake o ka Mea Nana i hana, oiai, ua kii koke mai la no oia i kana makana makamae o ka hanu a lawe aku la me ka waiho ana iho i ukana luuluu, lihaliha a kaumaha naua makua e u ai me ka paumako.

He wahi wa pokole wale no keia loaa ana i ka ma’i, a o ka nalo koke aku ia no ia, me ka hoao ana e hoopakele ma o na lapaau akahele ana a na Kauka,  Aka, ua hiki ole i ko ke kanaka maua ke kaohi @.

Ua hanau ia oia ma Kauluwale, Honolulu nei, ma ka la 14 o Dekemaba, 1898, a i kona wa i make @ la, ua pihi kona mau la i ka ehiku mahina, eha la, a me elua hora.  Ke komo pu aku nei makou iloko o na haawina o ke kaumaha, me na makua i hoonela ia i ke kama ole Walohia wale.

 

ALOHA  NO  IA  HAWAII.

 

Ma ke kakahiaka La Pule nei, ua haalele mai la i keia oia ana o S. K. Kupihea o Pukoo, Molokai, ma kaki o kona kaikamahine hoahanau Mrs. Luka Wilikoki, ma Kalihi.  He hoa oia no loko o kekahi mau kau ahaolelo o Hawaii nei i ke aupuni moi.  A he kamaina ohaoha @ oia no ka mokupuni o Molokai.  Ua heihei ia aku kona kino make maluna o Lehua ma ka Poakahi nei no ka mokupuni ana i aloha ai.  Aloha ai.

 

E loaa ko ka uku makana o $3.00 o ka mea e loaa ai o ka ilio a Geo. D. Robinson, i nalowale mai kona home aku, mauka ae nei o Kauluwela.

Ua pili la ae @ huila o kekahi [remainder of paragraph unreadable]