Ke Aloha Aina, Volume V, Number 30, 29 July 1899 — Page 1

Page PDF (687.55 KB)

This text was transcribed by:  Susan Moore
This work is dedicated to:  My Dad, Santiago M. Simpliciano

KE ALOHA AINA

BUKE V.                    HONOLULU,  POAONO  IULAY 29,1899.                     HELU 30.

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta.

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku @ na Luna Lawe Pepa.

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku     

   pepa.

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i

   kona inoa ponoi.

Ka Nupepa Puka Pule

Ke Aloha Aina

                                                Hookahi makahiki                                           $2.00

                                                Eono mahina                                                   $1.00

                                                Ekolu mahina                                                      .50

                                                Hookahi mahina                                                  .20

EMMA A. NAWAHI.

Puuku o

Ke Aloha Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.

 

Nuhou Kuwaho.

KE KULANA MA PILIPINE.

   Kapalakiko, Iulai 14.  Ma ka ninau ia ana aku heaha ke kulana ma Manila?  Ua olelo ia mai, ke pii mau la ke pihoihoi, me ka nana ole ia o na hoike pili aupuni i hoopuka ia ae i ke akea.  Aole he moku koa i hoi mai, mai Pilipine no kekahi mau mahina, i nele ka hoea pu mai o na lono hoopioo.  Ua olelo ia ae he nui na poe ma'i a me hoeha ia, mamua o ka loaa ana he r@mi maloko o ka haukipila, a e hiki ai hoi na kauka ke lapaau, aia he mau aina okoa aku i koe no ke kiai ana i lawa ole i na koa maloko o na mokupuni i hiki ole ke kiai aku, a nolaila, ke ulu mau nei na manao io ana, he mea hiki ole ke hoopio ia na Pilipine me na pualikoa malalo o Kenerala Otis i keia wa.  O ko lakou heluna he nui hewahewa, a o ko lakou hopena o ka make wale no maloko o na nahelehele a mai ka ma'i mai.

   Ua ninau ia na koa Oregona no ke kulana ma Pilipine, ua hoopuka ae lakou e kali mahe iho a hookuu ia ae makou mailoko mai o ka oihana koa, oiai, aole he kupono ka hoike ana aku i na mea a pau, oiai, makou malalo o ka oihana kaua o Amerika Huipuia.

   Ua hoike pu mai hoi lakou me 35,000 koa, aole ioa e hiki ke hoopio ia na Pilipine, a o ka heluna i manao ia ua lawa ia no ka anai ana aku ia lakou ma kahi no ia o hookahi haneri tausani.

WAKE KA HOOILINA MOI O RUSIA.

   St. Peteroboro, Iulai 10.  O ke Duke Kiekie Keoki, ka hoahanau o ke Za, ua make.  O ka hooilina alii ua make oia maloko o ka halealii imeperiala ma Caucasus, kahi hoi ana i noho ai no kona ola ana.  He lono pili aupuni kai hoouna ia mai Abbass, ma Caucasus, e hoike ana, ua make hikiwawe ke Duke Kiekie mai kekahi ma'i ma kona pu a-i.

   Ua hanau ia ke Duke Kiekie Keoki o Rusia ma ka la 26, 1871.  No kekahi makahiki loihi kona kaa ma'i ana, mai ka ma'i hokii.

KA HOOILINA MOI HOU O RUSIA.

   Ladana, Iulai 10.  O ka hoahanau o ke Za, ke Duke Kiekie Michael o Rusia, ka hooilina moi hou eia oia ma Ladana.

   Ua hoomaopopoia e hoopuka aku ana ke Za o Rusia, he kuahaua mamuli o ka opiopio loa o kona hoahanau, e koho ia aku ana ke Duke Kiekie Michael i luna aupuni.

MANAWA HOLO LOA I IKEIA.

   Nu Ioka, Iulai 10.  O ke keena ma Nu Ioka o ka hui mokuahi North German Lloyd, ua loaa mai nei ia lakou he telegarapa e hoike mai ana o ke Kaiser Wilhelm der Grosse, ua hoea aku la oia i Cherbourg ma ka hora 7:45 o keia auina ia iloko o ka manawa holo loa o elima la, 20 hora a me 55 minute, ua kaalo ae oia ma ka moku kukui o Sandy Hook ma ka hora 12:30 o ka la 4 iho nei a ua holo ia e ia he 3190 mile.  O k@a averika manawa i holo ai he 22.62 nota, e kue ana hoi i kona averika manawa mamua he 22.56 nota i ka hora.

 

            KA MOKU LAWEKOA PARA.

   Ua hoea mai la ma ka auina la Poaha nei, ka moku lawekoa Para me na koa Amerika no na Paemoku Pilipine.  E lawe ana oia he eha puali paele o ka Regimana Iwakalua-kumamaha, oia na puali A, F, H a me K, me ka lakou bana, elua puali kaua lio D a me H, he puali eneginia, he puali haukipila a me haawi hoailona.  No lakou ka huina a pau he 975 kanaka a me 45 aliikoa.

   Ua hiki mua mai no ka Para i anei, e lawe ana i ka regimana Minesota Ekahi no Manila, e lawe ana hoi he 40 iuina.  E noho iki ana oia no ka hoopiha nanahu ana, a hoomau loa aku ma kana huakai.

 

HE HOTELE HOU.

   Eia ke hauwawa ia mai nei e kukulu ia aku ana kekahi hotele hou mawaho o Waikiki nona ke kiekie o eono hale, a e hoolako ia ana hoi me na lako ano hou loa.  O kahi e manao ia nei no keia hotele, ma kekahi wahi kokoke  no ia i Kapiolani Paka, a nona hoi ka nui o na rumi he 200.  Eia ke kaha ia nei e H. L. Kerr & Co. ke kii o keia hale, a ua koho ia e hiki aku ana ka nui o na hoolilo o keia hale i ka $200,000.

 

KE KIPU O KE ALANUI EMA.

   Ua kipu ae kekahi kanaka Galician opio, nona ka inoa o Manyetski, mamuli o kona manao lili i kana wahine.  Ua hooholo oia i kona manao puuwai eleele e pepehi mua oia i ka wahine mamua o kona pepehi ana iaia iho.  He oiaio, o na maewaewa ana i kau aku ai maluna o kana wahine, eia ia ke piala mai@ nei ma ka Halemai, aole no i nele ka loaa o na palapu maluna o ka limakoko i manao e pepehi iaia iho.  Eia laua ma ka Halemai e la paau ia nei.

 

   E alawa ae i ka hoolaha a Ka Hub, e puka aku nei.

 

AOLE NO I PIO KA PELE.

AIA NO IUKA O HUMUULA.

Ua Koho Wale ia Aole Oia e Hoea Koke Ana i Kai o Hilo.

   Ma na lono hope loa i loaa mai nei ia makou mai ka Ua Kanilehua o Hilo, e pili ana no ka luahine Pele, aia no oia ke apa mai la iuka o Humuula, a ua koho wale ia e hoopiha ana oia i kahi palahalaha malaila, a i kona wa e piha ai a hu, oia auanei kona wa e hanini ai no kai o Hilo.

   O ka loihi mai kahi a ka pele i haalele aku ai i kona home lua a hiki i keia wahi ana e hookio nei, aia no ia ma kahi o 15 mile, a aia pu hoi kekahi poe ke minamina la i na aina momona a me na ululaau uliuli i ka hamu ia mai e ka pele a lilo i mea waiwai ole.

   He nui no na poe e pii la no ka ike kumaka ana i ka nani o Pele, aka, e like no nae me na haawina inea i loaa i na poe mua, pela no keia poe i halawai io ai.

   He nani na hiohiona hookala kupua  a Madame Pele e hoomalamalama la i ka lewa lani, ma ka Poalua a me Poakolu o kela pule aku nei, ua uhi pu ia ka mokupuni holookoa e ka pouli uahi, aka ma ke ahiahi Poakahi nae, ua pa mai la ka makani me ka ikaika a kipaku aku la i kona haliipaa ana maluna o ka aina, a ike hou ia aku la hoi ke ahi e a ana me kona nani nui.

   Ke manao io la kekahi poe e pio ana no keia pele mamua o kona komo ana aku iloko o na ululaau, no ka mea, ua ike ia aole i oi aku ka ikaika o kona kahe ana mamua o ua pele o ka 1855 a me ka 1880.

   Aole no i oili ao@ka pele ma ka lua o ka Kilauea, aka, ke upu ia la he manawa wale no e poha ae ai.

 

   Ua hala hou aku la no ka mokuahi Kinau me ka piha ohua no ka makaikai ana ia Madame Pele.

 

UA POLENA PAA IA.

   Mahope koke iho o ka hora 8 o ke ahiahi Poaha nei, Iulai 20, ua hoohui ia ae la ma ka berita laahia o ka mare o Miss Helen Paka me Carl A. Wiimana, ma ka home o ke kane ma Punahou, e ka Makua Leonora.  I ko laua wa i polena paa ia ai, ua malama ia he anaina ike no laua, a mahope iho oia manawa ua nee aku na mea mare, ka ohana a me na hoaloha he lehulehu maluna o kekahi papaaina i luluu i na ono like ole.

   Ua hala aku la laua maluna o ka mokuahi Iwalani no Mana no ka hoohala ana i na la mua o ko laua noho ana i ka apo o ke gula o ka mare.  He mau opio Hawaii laua i kamaaina nui i keia kulanakauhale.  E hahai ia ko olua mau la o ke ola ana me na pomaikai he nui.

 

HE HAE ME KONA MOOLELO

   O ka hae e paa ia ana e ka regimana koa paele Iwakalua-kumamaha i ko lakou wa i kai huakai ae ai ma kekahi mau alanui o ke kulanakauhale nei, ma ka Poalima o kela pule aku noi, oia kekahi o na hae i loaa he moolelo kona.

   O keia ka hae e alakai ana i na koa Amerika ka ma ka lele kaua o ke kiekiena o San Juan me na Sepania.  Ma ka nee puahi ana no luna o ke kiekien@, na ku iho la ka mea nana e paa ana iaia ma ka puuwai a make loa.  O ke koa nana e paa ana i ka wa o na puali i make ae ai maanei ma ua kakahiaka la, oia ka mea nana i lalau iho iaia a alakai aku la no mua a hiki i ka lau kila ana.

   O keia no hoi ka hae Amerika mua loa i pulelo maluna o ua kiekie la.  Ua hio keia nae a me kona mea paa i mea ohohia nui ia e ko Honolulu nei poe, a ua nui ua kii i pai ia no laua.

 

   Ua hoohuiia ae @ ka berita o ka mare @ Rev. E. S. T@, ma kahi o S. Kalawaia, p@ka o Kapalema ae nei, @ D. L. Kehipi@ me Mrs. Ha@, ma ka hora 3 o ka auina  la pule nei.