Ke Aloha Aina, Volume V, Number 38, 23 September 1899 — Page 1

Page PDF (711.69 KB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  with respect to emma n nawahi, ke aloha aina

KE ALOHA AINA

 

KE ALOHA AINA

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA 1 MEI 20, 1895

--

BUKE V.        HONOLULU, POAONO, SEPATEMABA 23, 1899          HELU 38

--

KA NUPEPA KE ALOHA AINA

--

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Poalima o na pule a pau o kela me keia mahina

 

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule: No ke kope hookahi, he 5 keneta.

 

E loaa no ka pepa mai ke Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

 

E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau me na Mele Inoa me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoounaia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.

 

E hoouna pololei mai i na Nuhou, na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

Aole loa e hoopukaia a hoolahaia kekahi manao ma na kolamu o keia pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hoike mai i ka Luahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

Ke - Aloha - Aina

 

Hookahi makahiki . . .            $ 2.00

Eono mahina    . . .     1.00

Ekolu mahina  . . .        .50

Hookahi mahina          . . .        .40

 

EMMA N. NAWAHI.

Puuku o

Ke - Aloha -Aina

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku.

 

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoouna pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.

 

            --

Nuhou Kuwaho.

--

NA MOKU LAWEKOA NO MANILA.

 

            Kapalakiko, Sept. 10.  Mamuli o ka hoomaemae ia ana o ka Sherman, nolaila, aole e haalele iho ana ia mokukoa a hiki i ka la 21 o Sepatemaba, me ka regimana 30.  O na bataliona elua i koe iho o ka regimana 34, e kau aku ana lakou maluna o ka Belgian King ma keia Poalima ae.  O ka regimana 27 e hookau ia aku ana lakou maluna o ka Tacoma a me George W. Elder, e holo aku ana ma ka la 19 a me 20.  O ka regimana 26 mai Plattsburg, N. Y. a me ka regimana 33, mai Houston, Tex., ua manaoia e hoea mai ana lakou ma ka la hope o keia pule.

 

NA AO OMAMALU KAUA MA ENELANI.

 

            Ladana, Sept. 9.  O na pualikoa e holo ana no Aferika Hema elike me ka hopena o ka olelo hooholo a ka Aha Kuhina ma ka la halawai inehinei e hoouna ia aku ana he 10,000 koa i Natal, a he hoomahuahua ana aku oi ia i ka heluna o na kanaka ma ia Panalaau a hiki i ka 15,000.  He 5,000 o keia heluna e unuhi ia mai ana mai Inia mai.

            O ka regimana Northumberland Fullisers e kau aku ana lakou ma keia Poaono aku.  O ka  regimana Royal Sussex Ekahi, ua haawai ia aku ke kauoha ia lakou no ka hoomakaukau e kau aku maloko o ekolu la.  He pu alikoa helewawae a me kekahi mahele koa pukaa mai Aidershot me 18 pukuniahi, kai haawi ia aku la ke kauoha no ka haalele ana iho.

            Malta, Sept. 9.  O ka Bataliona Ekahi o ka Regimana Border, ua haawi ia aku la ke kauoha no ka hoomakaukau ana ia lakou iho no ka holo ana aku i Cape Colony.

 

KA MOKUAHI O KA HUI O WAILA MA.

 

            Kapalakiko, Sept. 8.  He mokuahi e ae kekahi e hoolana ia ana mai ka pa kapili moku o Hav @ Wright, mamua o ka pau ana o keia mahina.  Ua kapili @a keia mokuahi no ka Hui o Waila ma, a e kapa ia ana oia o Kaiulani.  He 150 kapuai kona loihi, 30 kapuai laula a me 12 kapuai hohonu.

 

HULI HOI NO KA HOME.

 

            Gibaralereta, Sept. 10.  O ka mokuakaua Olympia, me Adimarala Diuwe maluna on a, e haalele iho ana oia i keia auina la no Nu Ioka.

--

            Ua aa aku la ka moku kiakahi heihei Gladys o Hobron, i ka La Paloma, ka moku heihei o Mkapolena a hiki i bee o Lahaina.  Ua ae aku o Makapolena, a me he mea la, ma ka Poakahi ae nei, e malamaia ai keia heihei.

 

KA LA HEIHEI NUI.

--

HE MAU TAUSANI O NA MA-

KAIKAI

--

Piha-u na Uwapo a me na Moku

me na Lahui Like Ole.

--

            Ma ka oili ana mai o ka la ma ke kakahiaka Poaono nei, a mamua ae hoi o ke kaui ana o ka hora 9 o ia kakahiaka, aia hoi, na lahui like ole e kao ana no ka uwapo, a ma hoea ana mai hoi o ka wa e malama ia ai na kahea heihei, ua hele na uwapo a me na moku e ku ana maloko o ke awa a lehau me na kauaka, a ma ka uwapo Pakipika Maila i hoonanea mai ai ka bana i na poe makaikai me ka leo kani o ka lakou mau hokeo, a penei hoi na heihei i malama ia ai.

            1. Heihei Waapa Huelo Boti--Makana mua $30; elua $10 o Moanalua a me Fishing Boat, o ke alahele a laua i holo aku ai mai ke kahua aku hoi a na lunakanawai e noho ana a hiki i ka boe apiki a hoi hou no ka pahu hopu.  Ua lilo ka eo i ka inoa mua.  O ka manawa i holo ia 18 minute me 10 sekona.

            2. Heihei Waapa Eono Hoe--Kiaha $50.  O ka Healani a me ka Matala na waapa i komo ma keia heihei.  E like me ke alahele mua a na waapa maluna i holo aku ai pela no ke alahele a keia mau waapa i lawe ae ai.  Ua lilo ka eo i ka Healani, manawa 12:27 25 minute.

            3. Heihei waapa eono nee.  Healani a me Matala, o na poe kahiko nae, mamuli o kekahi hoopaapaa aole i holo ia keia heihei.

            4.  Heihei moku kiakahi papa ekahi.  Bonnie Dundee a me Gladys  Ua hoohemo aku ka moku mua me ka ukali kokoke aku o Gladys mahope on a ma ka boe bele ua kaulike laua ma ka pahu o Waikiki, ua hala aku ia ke Gladys mamua, ua hoomau oia ma ia kulana a hiki i ka noea ana mai i ka paha eo, me ke kipa pu ana aku ma Puuloa.  He 5 minute me 40 sekona ka like ole.

            5. Heihei moku kiakahi papa elua Helene a me Hawaii.  Ua lilo ka eo i ka Helene.

            6. Heihei wau eono hoe.  Kakaak@ Liloa a me Waikiki.  Ua lilo ia Liloa ka eo o keia heihei.

            7. Aholoa no ka manawa.  Lilo ia Kuaiwa ke eo.  Manawa i noho ai malalo o ka wa 1 minute 2 sekona.

            8. Heihei kiakahi papa ekolu Edith L. Volante, Pokii, Abbie M a me Myrtle.  N ka inoa hope loa ka lanakila o keia heihei me Pokii ka helu elua.

            9. Heihei waapa eono hoe.  Matala a me Healani.  Ua lilo i ka inoa mua ke eo.

            10. Heihei au 100 i-a.  Dan Renear wale no kai au ma keia heihei.  O ka manawa i au ia ai 1 minute a me 1 sekona.

            11. Heihei waa pea.  Kakaako, Konohiololeaka Waialae, Mahimahi, a me Puaalani.  Na Kakaako me Kaonohiololeaka ka helu elua i lawe i lilo i keia heihei.

            12. Heihei waapa elua hoe.  Step In,Erin, Hurry Up, Minnie, Wela ka Hao Honolulu, Mayflower, Bonnie Nippon Maru, Ready, Benicia a me Diuwe.  Ua lilo ka eo mua ia Erin Mayflower, elua a me Benecia, ekolu

            13. Heihei waapa mokuahi Waialua No. 14, Keauhou, Mauna Loa, Mikahala, Malulani, a me Waialua No. 2.  O Ka Mauna Loa kai lawe ae i ka makana ekahi, Keauhou makaha olua.

            14. Heihei waapa eha hoe.  Iroquois, Myrtle, Red, White and blue a me Norna.  Na ka inoa hope i kaili ae i ka hanohano o ia heihei.

            15. Heihei au hapalua mile.  O Kuaiwa wale no ka mea i komo m@ keia heihei.

            O keia ae la ka nui o ua lealea i malania ia ana ma ia la.

            O na dala i lulu ia e na poe kal@ no na hana he hei i malamaia ma ka Poaono, he $1,200 a oi ka nui o na mea i lulu ia.  Aole no i kauamai ke dala.  Nui no ka lealea.

--

            Ua loaa mai nei na lono mai Lahalua mai, ua hoea mua aku ka Ma@ Loa he 15 minuta ilaila mamua o ka hiki ana aku o ke Kalaudina.

 

KO AMERIKA MAKEMAKE HUI

--

E LAWE A LILO I KEKAHI

MAU AINA AUPUNI.

--

No ka Hoolilo ana aku no Kona

Oihana Kaua Aina.

--

            Ma ke halawai ana a kekahi mau Kuhina o ke aupuni ma ke kakahiaka Poaha nei, a oiai, aole ia he halawai maoli na ka Aha Kuhina mamuli o ke kaawale ana aku o Kuhina Kapa i ka Aha Hookolokolo, aha, ua nui no nae no kumuhaua ano nui i noonoo ia.  O ka mea ano nui loa nae i hoomaopopo ia oia ka palapala a Konela Ruhlen, ke alii hooponopono i kahi noho o na koa o Amerika Huipuia maanei, no na mea e pili ana i kekahi mau ana i makemakeia e ke aupuni Amerika no ka hoolilo ana aku no kona oihana i kaa@.  O na aina i hoakaka ia oia kela.

            1. Ke kahua paikau ma Makiki, kahi hoi e malama ia nei o ka paani cricket, a i hookaawale ia hoi e kela Ahaolelo hope aku nei ma ke ano i paka lealea no ka lehulehu.

            2. Kekahi mau aina maloko o ke awa, me ke komo pu mai o ka uwapo Eames.

            3. Ka aina e kokoke la ma ka uwapo Okeanika me ke komo pu mai o kahi i hoolimalima ia e Hopper, kahi hoi a ka wili raiki a me ka hale olopapa o ku nei.

            4 O ke kahua o ka halepaikaa, me ka komo pu o ka hale koo, ka hale paikau a me kekahi apana e holo la a hiki i ke alanui Bertania mahope iho o ka home o Mrs. Mary Adams ma ke alanui Miller, e hoopii ia nei i keia wa ma ke kanawai.

            Maloko oia palapala a Konela Ruhlen, e noi mai ana ia e hoike piha ia aku na mea pohihihi, a i ole na mea e ae e pili ana no keia mau aina.  E hoomau aku ana hoi o Konela Ruhlen i kana hoike i ke aupuni o Amerika Huipuia me keia mua koke iho.