Ke Aloha Aina, Volume V, Number 39, 30 September 1899 — Page 8

Page PDF (804.80 KB)

This text was transcribed by:  Keala Parker
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

HE MOOLELO WALOHIA

---:NO KA:---

UI SOPAEA.

ILOKO O KA HANOHANO.

---:A ME:--

TOME BAKALA

Ka Ilihune.

----

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

---

            A ke ike ia aku la hoi na kiowa koko e hiolo mai ana maluna o ko lakou mau helehelena pakahi, e hoike mai ana i ka manaonao a me ka ehaeha o keia mau hana e lawe lawe ia nei.

            Ke ike @a aku la kekahi poe lakou e kolou ana, me ka paa ana ae o ko lakou mau lima ma ke poo, e hoike mai ana, ua lawa ka manawa no ko lakou paani ana,

            A i keia wa hoi i ike ia aku ai na poe kokua e hookaawale ana i ka poe i hoeha ia, a ike ia aku la he eha wale no poe e hakoko ana aka, no ka manawa pokole no nae keia ike ana aku o ka lehulehu e hakaka ana pela, aia hoi, ua ike ia aku la he hookahi wale no mea e ku mai ana iloko o ka rina poepoe me ka manuheu ole.

            Na keia mau hiona lanakila i haawi ae i na leo hooho hauoli o ka lehulehu, a me ia ano hoi oia i haalele aku ai i ke kahua kakele o na lealea.

            I keia wa no hoi i ike ia aku ai ka pii ana ae o ke keikialii, ke poo hoi o keia mau hana, a pane mai la pen@i;

            No keia la, ua kaa ke eo i ke kanaka Bavaria, a ua makemakeia ho na mea a pau e akoakoa mai ma ka hora 9 ponoi o ke kakahiaka o ka la apopo, ka la hope loa o na lealea, ua makemake ia na poe ku kini e akoakoa pau mai; a oia no hoi ka wa i hookuu ia ai na hana oia la me ke akenui ia o ka hoea wai o kahi la ae.

            Ua lilo keia mau wahi i ka opio wahi hoohala manawa no ka hakilo ana, malia paha o ulu ae na manao anoninoni o ka inaina, iloko o na hana hope e hiki mai ana o ka la hope.

            Ua lilo kona noho ana iloko o ka hotele, i mea makaiau nui ia e ka ona nona ka hotele, ma o ke kulana lamalamo la o kona oiwi kino, a ma ka pahee loa o kona olelo ma ke kamailio ana ma ka olelo Farani, ka hua maemae a kona makuahine i ao ai i kona mau la opio.

            I ka wa i pau ai ka paina ahiahi o ka opio, ua komo aku la oia maloko o ka rumi heluhelu buke, a rua ia wahi oia i hoohala iho ai i na hora ahiahi oia po, a hiki i ka hora 9 a oi.

            Akahi no a ulu mai ka manao iloko ona, e hele oia i ka holoholo ma kekahi mau wahi mawaho aku o ka hotele e noho nei no ka haawi ana i manawa ao na aakoko o kona na kino e hana ai.

            No laila, ua haawi aku la oia i ke kauoha i na kauwa lawelawe e hana a i ho nona e hele ai ma kekahi wahi okoa aku; pela i hooko kokeia ai kona makemake me ka hakaiia ole.

            O keia hoi ka wa a ka opio i komo hou aku ai no loko o kona rumi no ka hoomakaukau ana iaia iho mai na ulia poino o ke alahele, ana e makemake nei e hele.

            Ua lawa no hoomakaukau ana noho iho, @ oia kana i kau ae ai maluna o ka lio a hooko aku ia i ka makemake a kona lunaikehaia e hana mao ole la iloko kona puuwai.     

            Ua kaahele aku la oia ma na alanui o ke kulanakauhale nani o Parisa, a iaia hoi e hoomau ana i kona hele ana, ua kaa aku la oia mawaho o na palena o ke kulanakauhale.

            A oiai hoi oia e kuoe malie ana, lohe ae la oia i ka halulu o kekahi mau wawae kupuai lio, aole i mamao mai kaha wahi e hoomau aku nei i ka hele.

            Aka, aole nae ia he mea nana e hookuemi hope ae ai i kona alahele ma kekahi wahi okoa, i mea e hoopakele ia ai kona ola mai ka lima mai o na ilio omokoko o Parisa, oia hoi keia poe e aea hele nei o ke kulu aumoe.

            He manawa pokole wale no keia nee hou ana aku ona imua, aia hoi, ua paa koke mai la ke kaulawaha o ka lio a ua opio la e kau ana, a me he opala la imua o ke kikiao makani, peia iho la i kiloi ia aku ai oia mailuna aku o ka hokua o ka lio ana e kau ana, a haule aku la oia iluna o ka honua me ka poino ole o kona mau lala.

            Na keia hoohaule ia ana ona mai luna aku o ke kua o kona lio, i hoouwila ae i na aakoko o kona mau lima, ua huki koke ae la oia i ana pahikaua, a hoomoe aku la maluna o ka poohiwi akau o ka mea nana oia i olepe mai mailuna mai o kona lio, a mahele pu ia ae la i elua apana, a ua pau hoi ka onina o kona mau lala.

            O ka pioana o ke kukui o ka hanu oia iloko o kela kanaka mua, pela i lele aiuka mai ai na hoa o keia auna auwana maluna o ka opio a lakou i moeuhane ua ole ai he hiapaiole oia no ka makakila.

            Elike me ko lakou ikaika hoonee e makemake nei e lawe i ke ola o ka opio, pela ka ikaka hanai o ka make e haawi ia la maluna o @e@a a me keia mea e hoao mai ana e lawe i kona ola.

            A mamuli o keia ano i hookuemi hope ia aku ai ko lakou lele huakau ana mai, a nee mai la ke alakai o keia poe imua, a me na huaolelo e heowela ia ai ka houpo o ke koa opio, pane mai la oia me keia mau huaolelo hookiekie:

            E keia wahi ilio kahu ole e auana nei o ka po. nawai i hookonokono aku ia oe e hele ma na alanui laula o ke kulanakauhale nei me kou kue maopopo i na kanawai o ka mmaluhia.

            Ano, e haawi pio mai ia oe iho i mea e hoopakele ia aikou ola mai ka lima aku o ka mea e haawi aku nei i ke kauoha ia oe, a heaha kau e pane mai ai i mea e pakele ai kou ola mai ka maka aku o kuu pahikaua a me na kanaka e hooko a@@ mahope o ka'u kauoha, ke ole oe e pane mai ano.

            Aka, aole nae ke kanaka opio i pane aku i na ninau a ke alakai o keia poe, me kona ku hookananeo iho, me he mea la, aole oia i maopopo i ka ninau a keia kanaka e niele mai nei iaia.

            A no ka elua a ekolu ana manawa  ninau mai ai, akahi no a ike ia aku ke kino o ua opio la i k aui ana ae, aka, aole nae he hookahi huaolelo, elike no me ka nele o na ninau mua, pela no me kona mau hope.

            O ka hoonele ia ana aku o keia mau ninau ekolu i ka haina ole, nana i hooulu ae i na manao l@heua iloko o ka puuwai lokoino o ua kanaka la, a lele mai @la oia e hopu ma ke kaniei o ka opio, no ka lawe ana ae i kona ola, elike me kana i manao ai, oia no ka oi ma na mea a pau.

            Aka, iaia nae i hoao mai ai e ha na pela, me ka ikaika paukiki o kona kino ia wa no meka hookaulua ole i haawi aku ai oia i kekahi pa'i mahanahana maluna pono o ka hono o kona enemi, a walawala aku ia oia ilalo o ka honua he kanaka make.

            Ua lohe ia aku la na leo ahiu hae o na kauwa a ke kanaka i ku ai ia aku la i ka honua, me ka lakou mau pahikaua e hou ana ma kela a me keia aoao o ka opio me ka weliweli nui.

            Aka, no ke kanaka i lehia ia mea aole ia o kana mea e hopo ai, a manao ae e emi aku ihope a imi aku i ke ola i kahi e palek na ai mai na maiua mai o keia poo i hae ko lakou mau puu, me ke koko o ka pee pee a lakou i pepehi ai.

            Me ka  makaukau i loaa i ka opio pela oia i haawi aku ai ke ai hoopau maluna o keia poe, e iho ana ke akau me kana pa hikauaa, a o kona hema hoi, me kona lima hema, e haawi ana i na pa i oolea ma ke kumu a ko lakou mau pepeiao.

            He mea oiaio, iloko wale no o ka wa pokole o keia hakaka ana, aia he heluna nui o ka poe i hoehala e waiho alalakukui ana, a o ke koena aku i koe, ua  pau aku la lakou i ke auhee.

            Aole ka opio i hahai aku mahope o ka meheu o ka poe a mahuka ia, aka, ua kau ae la oia maluna o kona lio a huli hoi aku la no ka….

KUAI HOEMI NUI O NA LOLE

MA

KA HEIAU O NA PAIKINI

----

            He kuai nui ko na Waiwai o ka Halekuai o ka HUI KUAI LOLE HAWAII ke hiki aku i ka

Poakahi, Okatoba 2, 1899

            E hoomanao na mea a pau ma ia wa e loaa ai na

Mea Kuai me ka olu waipahe

            E kipa ae malaila no ka manawa

HE HOOKAHI MAHINA

            O keia Halekai oia no ka Halekuai o M. G. Silva, (Ka Heiau o na Paikini.) Alanui Papu. Helu 420.

MOSES PALAU.

Luna Nui

HE KUAI HOEMI NUI O NA SILIKA ELEELE.

---

I Ike Oleia ma Honolulu nei Mamua ma ko Makou Halekuai.

---

E hoomaka ana maka

Poakolu, Oct. 4, 1899

NA HOOKAHI PULE WALE NO

---

NA SILIKA ELEELE a pau, ua hoemiia mai ke 1.25….. .75, 1.50….. 1.00, 2.00…. 1.50

No Koena i kupono i na Palekoki, ua hoemmia. Na Silika Crepons, ua hoemi ia mai ke 1.50 a ke 75 keneta.

MAI POINA I KEIA LA

B. F. EHLERS Co.

Alanui Papu.

----

… hotele ana e noho nei, no ka haawi ana i manawa no kona mau lihilihi maka e hooluolu ai, oiai hoi ka manawa e ka wati i kela wa i ka hora 2 o ka wahaao.

            Iloko o keia wa ana e huli hoi nei, aole oia i halawai kou me kekahi mea e keakea ai i kona huli hoi ana no kona home e noho nei i keia wa; oiai o na poe i mahuka ai mai kona alo aku, aole lakou i haliu hou mai ihope no ke keakea ana iaia.

---

OLELO HOOLAHA

---

            Oiai, ua haalele mai la i keia ola ana a Ah Thy, ka pake hana noho, nolaila, ina he mau noho ka ka lehulehu i haawi iaia, e ku koke ae ma ka hale hana o E. C. Winaton ma ka Poaono, Sept. 30, 1890. Hora 9 a. m. a hiki i ka hora 4 p. m.

---

OLELO HOOLAHA

---

            Ke papa loa aku nei au i na poe, waiwai a puni keia Paraina, mai hoale mai oukou i kou wahine mare, ia Kalai Henerona, oiai, na haalele mai oia ia'u a me ka mana keiki opiopio loa, ua lilo i ke au a na wawae, i ke kai anapanapa o Mamala. Ina o ka poo e malama ana i na wahine ala, e hoopili no au ma ke kanawai, e iho no na pho a pau na koina au e hoopii ai maluna oia poe.

GEO. HEEHONA KINOLAU

Honolulu, Sept. 26,1899.

---

OLELO HOOLAHA

---

            Ma keia la 18 o Sepatemaba 1899, na hoonoho au i kuu hoa hana ia Wong Ngorn. (Pake) i hope no'u no ka malama ana i kuu Aina mahiai, e waiho la ma Manoa, Honolulu, Oahu, no ko'u wa e kaawale ai ma keia Paeaina, a o Wong Ngorn ka maua no ka lawelawe ana i ko'u mau pono a pau, a he mana iaia ke koi poho, a hoopii ma ke kanawai i ka me a mau mea paha ke kue mai i ko'u pono.

WONG TUCK.

Honolulu, Sept. 18, 1899.

---

OLELO HOOLAHA

---

            Ua nalowale ma keia hoi ana mai nei o ka mokuahi Claudine ma ka po Poaono nei a ao ae Sabati, la ia. Ua nalowale ia ka paiki o ka'u moopune, @@ luna o ka moku, o ke ano o ka paiki, he paili Kepani. Ua kakau ia no ka inoa ma kekahi pepa i hoopili ia mawaho penei; Kamaile Ahoa, Koula. Ina paha ua hemo ia keia pepa i hoopili ia ai mawaho, e hoonanao iho ka mea i loaa ai. Ho mau lole @ wale no ko loko oia paiki. Ina eia ua paiki la i nalowale ai, ua loaa i kekahi moa, ke noi ia aku nei, kona oluolu e hoihoi ae ma ke Koena o KE ALOHA AINA, a e loaa no ho aku makana kupono laua.