Ke Aloha Aina, Volume V, Number 40, 7 October 1899 — Page 3

Page PDF (881.27 KB)

This text was transcribed by:  Kaylia Iona
This work is dedicated to:  Happy Birthday Aunty Janice!

KE ALOHA AINA,  POAONO,  OK  TOBA  7,  1899.

 

 

Nuhou Kuwaho.

 

NA MOKU KOA NO MANILA.

            Kapalakiko, Sept. 26.  E kaawale aku ana he mau moku lawe koa i keia la.  O ka Rio de Janeiro a me Sikh, e haalele iho ana laua no Potalana i keia la no ka lawe ana he regimana koa, a o ke Centennial e haalele iho ana oia i keia ahiahi no Honolulu me ka piha lio.  No kekahi mau moku lawekoa e @e, o ke Sheridan a me Glenogle e haalele iho ana laua no Manila ma keia Poalima iho, o ka Charles Nelson aia ma ka uwapo aupuni e hoomakaukau ana, o ka Valencia i hoea mai nei ma ke Sabati, aia ma ka uwapo Helu 2, o ka moku Leelanaw i ili ma ka Half-moon Bay, eia ke hoomaemae ia nei ma ka uwapo Kaleponi.  O mokuahi Westministers e hoea mai ana mai Sidane mai, e hoolilo ia aku ana i moku lawe bipi.

            Ina aole e pau ka haalele ana ona limhana baila mamua oia manawa, e ulolohi loa ana kona holo ana aku no Manila.

 

KAUOHA IA NO KA HOIHOI ANA I MOLOKAI.

            Kapalakilo, Sept. 22.  O ke Komisina Hoopae Limahana o keia awa, ua loaa mai nei he launa kamailo mai ke Kuhina Waiwai mai e kauoha mai ana iaia no ka hoouna ana i ke kahua ma'i lepera o Molokai ia Mrs. L.M. Todd, kekahi o na poe e noho nei ma ka Pesthouse.  O keia ke kauoha mua loa oia ano i hoopuka ia mai Wasinetona mai, a ua manao na luna o ka papa ola, he hoomaka ana keia o ka lawe ia ana aku o na poe ma'i lepera o ke kulanankauhale nei no Molokai, i loaa ae la he kahua no ke aupuni.

            I ka wa i hoike ia aku ai o Mrs. Todd no kona hopena, na hoopiha ia oia me ka ehaeha me ka awapo pu mai aole oia e lawe ia no Molokai.  Nolaila, ua kali hou ia ko Mrs. Todd lawe ia ana no ka launa kamailio hou ana me ke Keena Waiwai.

 

HOEA O DIUWE I NU IOKA.

            Nu Ioka, Sept. 26.  O ka mokukaua Olympia, ka moku lawehao o Adimarala Diuwe, ua ike ia oia mowaho o Sandy Hook i ka hora 5:55 o keia kakahiaka. 

 

 

KAUA ME NA YAQUI.

            Eos Angeles,  Sept. 24.  Ua loaa mai nei he mau hoike pili aupuni i loaa mai ianei, he elua manawa i malama ia ai he kaua mawaena o na Ilikini Yaqui a me na koa Mekiko.  Ma ka la 14 ua malama ia he kaua ma kekahi wahi @ a o August.  Ua ho@@heeia aku na Ilikini me 9 i make O na poino o na Mekino he 5 i make a me 9 i hoeha ia, mawaena oia heluna o Lutanela Konela Navarro o ka Bataliona 1I, ke kahi o na alii makaukau loa o na Mekiko.

            Ma ka hakaka o ka la 18, elike me na lono i loaa mai o na pua i koa malalo o Konela Homandez, ua halawai aku lakou me 1000 Ilikini ma kahi kokoke i ka Loko Zapuaca.  Ua emi hope aku na Ilikini no loko o na u@ulaau, a malaila i malama ia ai he hakaka no elua hora.  Ua hoohoopio ia na Ilikini me ka haalele iho he 87 i make.  O ka poiono o na Mekiko he 14 koa i make a me 36 i hoeahaia.  O Mekia Ruiz ua hoeha ia, a o Kapena Julian Esponza a me Lutanela Tetebias ua make.

 

 

MALALO O KE KAUOHA AWIWI.

            Pittsbury, Sept. 24.  O ka reyimana kuikawa 28, e hoolulu nei ma Camp Meade, e wawahi ana i ko lakou mau hale lole ma ka la apopo, a ua haawi ia aku ke kauoha i na laina no ka lawe ana me ka awiwi nui i ka regimaua no Kapalakilo, Kahi e hookau ia aku ai na pualikoa maluna o na moku lawekoa no Manila.

            Atalanta, Sept. 24.  He eono mau puali o ka regimana 25 i ohi ia iho nei ma Fort McPherson, ua haalele iho la lakou i keia la me ke kipa ae ma El Paso.  O Konela Hordin a me eono puali, uahaalele mua iho he eha la i hala ae nei.

 

KA HOOPAKELE O NA LIMAHANA MA

            Wasinetona, Sept. 22.  O Geo. D. Gear, he loio no Honolulu, ua kipa aku la oia ma ke Keena Aupuni i keia la no ka waiho ana aku he poolelo e pili ana no ka hana ino ia o na limahana ma na paemoku Hawaii, ma kana rula ana, eia ia ke kokua nei i kekahi ano hookauwa kuapaa o ke ano ino loa ma na paemoku, a e hahaki ana hoi i ke kumukanawai o Amerika Huipuia, a ua @oi mai oia e @oi ia ka Loio Kuhina e hoopuka mai, ina paha eia, a i ole, aole ke kumukanawai i uhi aku i na mokupuni.

 

            I waho o Leahi na koa o ka moku lawekoa Tacoma, kahi i hoaumoe ai ma ka po Poalua nei me ka lakou bana.

 

            Ua make mauka o Manoa, ma ka Poalua nei, o Keoua, ua olelo ia ae he 112 ha nui o kona mau makahiki, a na hanauia oia i ka wa i haalele iho ai o Kamehameha I no Kauai, no ke kukala ana iaia he moi.  I kona wa he 15 makahiki, ua hoi oia i kahu no Kaahumanu mauka o Manoa, a malaila oia i no ho ai a hiki i kona make ana aku a.

 

 

OLELO HOOLAHA

            Ke hoikeia aku nei na kanaka a pau ina he mau kiwi Bipi ka lakou, e haawi no au he 75 keneta no ka 100 paona.  Na hu'a huelo o ka Bipi i holoi ole ia 15 keneta o ka paona, ina ua holoi ia he 20 keneta o ka paona.  E loaa no au makai e Koholaloa, Honolulu, ma ka hale ili bipi o F.F.P. Porter.  E loaa no na puaa liilii ma ko'u wahi.  A@ Nui,  Honolulu, Sept. 26, 1899.

 

 

HE MAU HIOHIONA WELIWELI

OLAI A ME KE KAI MIMIKI.

Lehulehu na ola i poino ina Asia Minor.

 

            Port Townsend, Sept. 24.  No na mea e pili ana i na hoonaueue olai o ke kapakai Alaska, ua kakau mai nei o Rev. Sheldon Jackson, ka Agena Hoonaauao o Amerika Huipuia ma Alaska, mai Yakutat malalo o ka la 17 o Sepatemaba, penei:

            O ka hoonaue olai mua i ikela ia ma ka La Pule, Sept 3, aka, aole nae he pioo mamuli o ka ikaika ole.  Ma ia pule mai ua hana mau ka hoonaueue ana, a ua pioo mai la kanaka.  Ma ka la 10 o Sepatemaba, hora 9:30 a.m., ua ikaika mai la na hoonaueue ana.  No elima hora, he kanalima kumamalu naue i ikeia, maka hora 3 pm, ua ikaika loa, nana i kiola aku i na kanaka o Yakutat, mai kahi aoao a kahi aoao o ko lakou mau rumi, aina mawaho, ua kiola ia aku lakou iluna o ka lepo, ua haule mai na kii mai na paia mai, a o na uwati a me na pa ua haule mai lakou mai, ko lakou wahi i kau ia ai, me ka hooluliluli pu ia o na hale, a o ka hele o ka puoa o ka luakini Skakina ua kani mai ia me ka ikaika.

            O ka lahuikanaka i hoopiha ia me ka weliweli ua puhee aku lakou iluna o na puu, aka, ua hoolei ia aku nae iluna o ka honua kahi hoi a lakou i imi aku ai i puuhonua no lakou.

            I ko lakou hoea ana iluna o na puu me ka haliu ana aku i ke kai, ua hoopiha ia mai la lakou me ke pihoihoi nui, i ko lakou ike ana aku i ke kai mimiki nui, ua hiki hoi ke ike moakakakaia nona ke kiekie he kanakolu kapuai e nee mai ana imua e like me kekahi lio heihei, nana a uhi pu i na kauhale, a pulu@i aku hoi i ko lakou mau home.  Mamua nae o ka hoea ana mai iuka o ka aina, ua hamama ae la o lalo o ka papaku o ke kaikuono, a maloko o ua lua la i iho aku ai ua kai mimiki nei, a o ke kai e hoopuni ana, ua niniu ae la e like me kekahi lua mimilo.  O ke a ka mea nana i hoopakele i ke kulanakauhale.

            E pii ana ke kai no umi kapuai maloko o ke kowa o eha a i ole elima minute, a iloko o ka wa pokole e emi hou iho ana.  Ua hoomau ia kela mau hana, a ua kukuluia na hale lole maluna o na puu mahope aku o ke kulanakauhale, a malaila ka lahuikanaka i hoolulu ai, no ka hopohopo o hoea hou mai kekahi kai mimiki.  Mai ka la 10 a hiki i keia wa, he oia mau na hoonaue ana, he hookahi i ike@a i keia kakahiaka.

            Ma kahi kokoke i Hubbard Glacier, ma ke kaikuono Disenchantment, he ekelu mau kanaka maiua e noho ana, oia o A. Fleuer, W. Rock a me J.W. Johnson, a he mile mai a lakou aku, a he 64 kapuai maluna o ka ilikai e noho ana o T. Smith, Cox a me ke keiki, J. Falls, a me D. Stevens.  I ka wa i ikeia ai o ka hoonaueue ikaika o ka La Pule, la 10 iho nei, o ka poe me Feuler, he mekini ka lakou e nana ana i ke ano o ka hoonaue ana o ke olai, me ko lakou mah@i mua ole ua kiola ia aku la lakou no kahi aoao o ka hale lole.

            I keia wa no o ka lokowai mahope o lakou, ua puko ae la iluna no kanaha kapuai ke kiekie, ua mahae ae ia, a haole mai la maluna o ka hale lole, mamua ae hoi o ka hiki ana i na maina ke ku ua pulumi ia aku la lakou no loko o ke kai, aka, ia manawa hookahi no nae ua halawai mai la lakou me ke kai mimiki a hoihoi aku la ia lakou, aole wale no i kula, aka, maluna o kekahi puu nona ke kiekie he kanaha kapuai.  I ko lakou wa i ku ai, ua holo aku la lakou, a o ke kai mimiki e baila ana ia malalo o ko lakou mau wawae, a ma ka aoao o ka puu.

            Mahope iho ua loaa aku la ka paiki a me ka aahu o kekahi o lakou ma kahi he hookahi mile me ka hapa ma ka aoao o ka mauna, kahi a ke kai i haalele iho ai.  O na ululaau, ua ulaa pu ia no kekahi mau mile loihi e ulu ana ma ke ka@@kai, ua hoakoakoa ia ae iloko o kekahi ahua nui me ka weluwelu liilii, a no lakou ka halulu hoopaiakuli.  Na pohaku nunui no lakou na tona he kanaha a oi aku, na kakaa mai la lakou ma ka aoao o ka mauna @e he mau ih@ la.

            O ka mauna hau paa Hubbard Glacier nona ke akea ma ke alo o ke kai, he elua mile me ka hana, a nona ka manoanoa he mau tau@@ni kapuai, e hahi ana no kekahimau mile ihope o ka piko o ka mauna, ua naha ia mai kona wahi i paa ai, a iloko o kekahi halulu nui i hiki ole ke hoakaka ia aku pana i hoohaalulu ae i na puu e hoopuui ana malaila, ua nee aku la kona @@ holookoa mai ka hapalua a ka e@elu hapa mile i loko o ke kai.  Ua hoohanee ia ua mauna, a ua @ ma ae ke kai me ka @ale aka o kekahi mau lihi ai@.  He @ @ wahi i hoonakaka ia, i keia w@ @ liuliu ae i na maina no ka @ ana iho.  He waapa kai loa aku @ ka hoe ma ka aoao e ka nau@ @ kahi he hookahi mile kahi a ke kai i lawe aku ai.  Me keia waapa a me kekahi wa pa e lana ana iloko o ke kaikuana i loaa aku ia lakou.

            Maloko o keia mau waapa i @lele iho ai lakou no Yakutat, he La pule ka mam@o, i ka po mua @ hoaumoe iho lakou ma kahi he @ kahi mile me ka hapa mai ka m@na oiai, aka, ma ke ola @ @ hiolo mai la ke lepo a uhipu @ @ ia lakou.  Ua eli aku ia lakou i ko lakou halelole a me na la ko ai i # ia e ka lepo, a kau hou aku ia maluna o ka waapa.  Ma ke po elua ua hooweliweli ia lakou me na hoohalulu a@e puka mai ana mai ka honua a3 a o ko lakou hale lole @ nahaehae liilii mai na makani e @ lauwili ana ua uhi paa mai no @ me ka haule makawalu mai o @ kulu pakaua, nana i kono nui a lakou e holo aku no ko lakou me ka waapa.

            No umikumamalua mile a lakou i onou aku ai iko lakou mau @ maloko o na pauku hau a me umikumamakolu mile maluna o ke kai kupikipikio ua hoea mai la lakou @ Yakutat me ka maaluhi.  He nui na lono e hoowawa ia nei, ua walewale he wahi o ka Lae St. Elias a me ka mokupuni Khant a@ @ ke kai.

            Konatinopela, Sept. 24.  O @ apana ma Adam, maloko o Asia Miner, @ kipa ia @ e ke @ ka la 20 o Sepatemaba a e like @ a lono hope i loaa mai @ o 900 poe i make.

 

            Ua h@puia he koa Amerika noka aihue aka pa@ ua ka @ Paa@ nei.

            Ua kokoke e puu na Si@ E@ ole e kuai ia nei ma kahi o Pai@ ma.  Nolaila, mai hoopo@ @  @ kipa koke ana ae malaila.

            O ka manawa hoio i @ ia mai nei e ke K@ mai @ @ @ @ hiki i anei he elima @ @ hapa, a ua oleloia @ e o @ @ holo k@ @ i keia.

 

 

HE KUAI HOOPAKELO NUI.

MA

KA HEIAU O NA PAIKINI

Ma ka

Poakahi, Okatoba 9, 1899

            E kuai a e haawi wale ia aku ana he mau Manu @, ola hoi o ke@ me ke a me i e kuai a @ $1.50.

            E haawi waleia ana na Sopa  Ala Waianuhea, Papale a me kekahi mau mea e ae i kup@ o no ka hoohie aua i loaa ai he @ ana iwaena o na taona @.

            E hoomanao hoi, a e kipa mai i ike i na waihooluu iike ole o na Waiwai.

            MOSES PALAU.  Luna Nui