Ke Aloha Aina, Volume V, Number 47, 25 November 1899 — Page 1

Page PDF (775.04 KB)

This text was transcribed by:  Ruth S. Goldstein
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.

 

Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule.  No ke kope hookahi he 5 keneta.

 

E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.

 

E pai ia no na Olelo Hoolaha,, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike.  Aole nupepa ma ka owili pakahi e hoouna ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa

 

E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.

 

Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.

 

Ka Nupepa Puka Pule

 

Ke – Aloha – Aina.

 

Hookahi makahiki ………………      $2.00

Eono mahina …………………….     $1.00

Ekolu mahina ……………………        .50

Hookahi mahina …………………        .20

 

EMMA A. NAWAHI.

Puukuo

Ke – Aloha – Aina

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono a Hope Puuku

S. P. KANOA.

Hope Lunahooponopono.

 

O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.

 

KA HALE LETA A ME KA HALE DUTE NO HILO.

 

            Ma ka halawai ana a ka Aha Kuhina ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, ua heluhelu ia mai ke noi a na poe o Hilo, e pili ana no ke kahua o ka Hale Leta a me ka Hale Dute e ku ai.  Ua hooholo ia, o keia mau hale oihana aupuni, e ku laua ma kahi o ka hale leta kahiko e ku nei, a e noho hoi ka oihana leta ma ia hale a hiki i ka paa ana o ka hale hou e kukulu ia aku ana nona.

 

            Ua hoopii ia ae la ke kulana o McCullum, ke koa i kipu ai o ke kakiana paele ma ka po Poakolu nei, mai ke kulana koa a ke kopapa, mamuli o kona hooko pono ana i kana hana i kauoha ia aku ai.

 

KA IKAIKA KAUA MOANA O BERITANIA.

 

            O keia malalo iho nei na mokukaua o Beritania e kapili ia nei ma na pa kapili moku like ole, e hoomaka ana ma:  na mokukana pilikua a hiki i na moku topido, a no ka pomaikai hoi o ko makou mau makamaka heluhelu ke hoopuka aku nei makoui ko lakou mau inoa a me ko lakou ma tona, a e ike ia ai hoi, ua pololei kana kaena ana, na Beretania Nui e rula i na ale o ka moana, penei:

 

            Mokukana hakaka, papa ekahi, no lakou na tona he 12,950:  Canopus, Goliath, Ocean, Albion, Glory a me Vengeance.

 

            Mokukaua hakaka, papa ekahi, no lakou na tona he 15,000; London, Venerable, Implacable, Bulwark, Irresistable a me Formidable.

 

            Mokukaua hakaka, papa ekahi, no lakou na tona he 14,000.  Con@wallis, Duncan, Exmont@, Russel a me 26 mau moku like ole no lakou ka holo o 25-26 nota 1 ka hora.

 

            Ma mokukaua palekile holomama no lakou na tona he 12,000, a no lakou hoi ka holo o 21 nota i ka hora; Cressery, Aboukir, Hogue, Sutleg, Eurgaius a me Bacchante.

 

            Na mokukaua palekila holomama no lakou na tona he 14,100, no lakou ka holo o 23 nota i ka hora, King Alfred, Leviathan, Drake a me Africa.

 

            Na mokukaua palekila holomama no lakou na tona he 9,800, a no lakou hoi ka holo o 23 nota i ka hora; Esex, Bedford, Kent a me Monmouth.

 

            Na mokukaua holomama, no lakou na tona he 11,000, a no lakou hoi ka holo o 20 3.4 nota i ka hora; amphitrite, ariadane a me Spartrate.

 

            Na mokukaua holomama, no lakou na tona he 5,600 tona, a no lakou hoi ka holo o 21 nota i ka hora; Hermes, Highflyer, Hyeinth, a me A, B, & C.

 

            Na mokukaua holomama no lakou na tona he 1,235 tona, a no lakou hoi ka holo o 20 nota i ka hora; Pandora, Pioneer, Perseus, Prometheus a me Pyramus.

 

            Mawaho ae o keia mau moku no lakou na tona maluna aku o 488,000, a i ole na like hoi me ke Kaumaha o na aumokukaua o holookoa o Amerika Huipuia.

 

            8 mokukana liilii.

           

            4 Mokukana mama me 30 moku topido wawahi a me 2 moku topido o ka papa ekahi.  A ua heea aku ko lakou huina a pau i ke 90 moku.

 

            Me ka lawe ana ae i na moku kaua hakaka a me na mokukana holomama no lakou ka huina o 35, a no lakou hoi na tona mai ka 9800 tona a pii aku i aneane kekahi o lakou e paa, e loaa no ka haluna o na mokukana holookoa o Farani i komo iloko o ka helu.

 

            O keia malalo iho ka ikaika kana moana o Beritania i ka wa e paa ai keia mau mokukaua i ke kapiliia.

 

                    88         Mokukaua Hakaka,

                  186         Mokukaua Holomama,

                    15         Mokukaua Kiai Kahakai,

                    33         Mokukaua topido,

                  125         Moku topido wawahi,

                  168         Waapa topido,

                    27         Mokukaua liilii,

                    85         Mokukaua,

                      6         Mau mokukana e ae.

                  ___

 

                  732         Ka huina o na mokukaua.

 

HE KINO IWI.

 

            I ka wa a kekahi poe limahana e eli ana i na auwaha mawaho iho o ka ilina o Kawaiahao no ka hoomoe ana i na paipu hookahe wai ino, ma kela mau la aku nei ma ke alanui Puowaina, ua loaa aku la ia lakou he kino iwi kapaka e waiho ana ma kahi he eha kapuai ka hohonu mai ka il@honua iho, ma ka noli pono ia ana aku o keia mau i@i, ua loaa aku la kona lauoho a me kekahi kahi kahiko o ke au 1850, a na ia mea i hoike moakaka mai, he kino wahine ka mea nona ia mau iwi.

 

            E alawa ae e na akamaka i ka hoolaha a N.S. Sache Dry Goods Co., e oili aku nei.             

 

LANAKILA NA BERITANIA

 

HE 1000 BOA I HOOPOINOIA

 

Aole no i Lilo Pio ke Kulana o na Beritania ma Ladysmith.

 

            Ladana, Nov. 7.  O na lono i loaa mai la i keia po mai ke kahua kaua mai, ua hoopau aku ia i na haawe kaumaha e pili ana no Ladysmith, a e hoike mai ana aole ka pa kana Beritania ke ku pale wale la no, aka, aia oia ke lele kaua la maluna o na enemi.  Ua hoomaopopo ia na hoouna aku o Kenerala While he pualikoa ikaika o na kana lio a me na koa helewawae no ka lele kaua ana maluna o na Boa ma Fatham Farm ma kahi he umi mile ma ke komohana akau, ma kahi kokoke i Bester, na hoohikilele ia lakou me ka wawahi liilii ia aku o ko lakou kulana, a o ko lakou wahi hoolulu hoi, ua lawe pio ia, Mamuli o ka hoohauoli ia ana mai o Kenerala White, na hooholo iho la oia no ka lele kaua ana ma kekahi la ae, a na holopono no.  Ua haalele iho la na Boa ia Ladysmith.

 

            O ka nui o ka poino o na Boa he 1000 i make a hoehaia, a he lehulehu wale hoi i hopu pio ia.

 

HE HANA MAALEA.

 

            Durbau, Nov. 5.  (La Pule), 5:30 p. m.  He mea i @kemaka i ka hakaka o ka Poaha nei, ma kahi kokoke i Ladysmith, ua olelo ae oia, ua loaa aku na Boa maluna o na kahua akea, a ua huki ae lakou iluna i na hae keokeo.  Ua nee aku na Beritania imua me ke ki ole no ka ike ana i ka haawi pio ana mai o na Boa aka, i ko lakou kokoke ana aku ua kipapa ia mai lakou.  Na keia hana maaloa i hoopiha mai i na puali Lancers.  Hussars a me Dragoons i ka inaina, a nee aku la imua, i ukali ia aku hoi e na puali helewawae, me na elau pu, ua luku aku lakou i ka enemi me ka poino nui.  He nui na pio a me na waiwai pakaba i hopu ia.

 

NOI NA BOA E ALOHA IA MAI.

 

            Durban, Nov. 5.  He mau hoike mai ka poe, i ikemaka i ka hakaka o ka Poalima a me ka Poaono nei ma Ladysmith, na olelo ae lakou, ua wawahi limi ia na Boa, a ua noi ae lakou me ka leo hui no ke aloha ia ana aku me ka huna ana i ko lakou mau kino  Ua hoopiahau ia o Ladysmith me na Boa i hopu pio a i hoeha ia, a he nui hoi na nanaina weliweli e kau ana maluna o lakou i hana ia e na pahikaua a na koa kaua lio o na Beritania.  O ka puali Gordon Highlanders kai koikoi loa na poino.

 

KIAI MAKAALA NA MOKUKAUA BERITANIA.

 

            Ladana, Nov. 7.  Ua hoea mai la na lono ano nui mai na aumokukaua o ke kowa ma Gilberaleta e hoike mai ana hoi i kona kiai makaala i na mea @ pau i ike mua ole ia ma na wai o Europa i ka wa maluhia.  Ma ke alahele @o Giberaleta, ua hoakea ia ae na mokukaua ma kahi he eha mile ke kuawale o kahi me kekahi, a na haawi ia na kiai makaala ana no na moku i hoohuoi ia.  Ma Gilberaleta ua kukulu ia he mau koa kiai kuikawa ma ka po ma na wahi a pau o ka moku me umi puni poka a ka mea hookahi.  O na pu liilii ma na oneki maluna a me na pu liilii maluna o na kia ua makaukau lakou no ka hoohana koke ana.  O na poka aia maluna o na oneki, a eia na kanaka ke moe la ma ka aoao o na pu, aia na kokui uwila ke @malamalama mau la, aole hoi he ae ia o na moku e nee mai imua, me ka ae ole aku o na alii o ka uwati e ku kiei ana.

 

NO KA HOOPUIPUI ANA AKU.

 

            Ladana, Nov. 8.  Ua hoike mai he mea kakau o ka Dail@ Mail, e hoouna la aku ana ka Puali Elua a me Ekolu no ka hoopuipui ana ak@ i ka ikaika kana o Beritania ma Aferika Hema, a he umi tausani kanaka o ka Puali Elua e hoouna koke ia

 

(E @ ma @ aoao E@)