Ke Aloha Aina, Volume V, Number 47, 25 November 1899 — Page 4

KE ALOHA AINA, POAONO, NOVEMABA 25, 1899

 

 

Ke – Aloha – Aina

Hookumuia no ka

Pomaikai o ha Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

EMMA A NAWAHI

Puuku a KE ALOHA AINA.

 

HONOLULU . . . . NOV. 25, 1899

 

E HOOLOHE I KEIA.

 

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe lawe pepa a pau o KE ALOHA AINA i hookaa ole mai i ke ola o ka kakou hiwahiwa mai ka la 1 mai o Iulai o keia makahiki, a hiki i ka pule hope o keia mahina nei o Novemaba, e paa ia ana ka lakou mau pepa, a e pau ana hoi ko makou hoonna ana aku ia lakou ma ka owili pakahi, a i ole ma ke ope nui paha, mamuli o ka haia loa o ka wa kupono no ka uku ana mai a mai hoahewa iho hoi no ko makou hooko piha an@ i na rolu o ka oihana pai plapala. Oiai, na hala ka wa o ka hooma nawanui ana.

 

MA KE KAUOHA

 

KE HOIKEIA AKU NEI.

 

            Ke hoike ia aku nei ka Iohe i na poe a pan e makemake ana e lilo i mau Luna Pepa no KE ALO HA AINA no ka makahiki 1900 ae nei, e w@iho e mai I ko lakou mau inoa ma na la mua o keia mahina ae, ka nui o ka lakou ma pepa, kahi noho, a pela @ku. Aole no e hoouna ia aku kekahi ope nupepa ma ka inoa o kekahi Luna Pepa, ke ole o hookaa mua la mai ke ola o ka pepa, ke kuiea na hoi e hiki ai ke hooholomua aku i na nana no ka pono o ka lehulehu.

            A oiai hoi, he makahiki ano nui ae keia no ka pono o ko kakou aina, nolaila, e haawi ana makou na hoike oiaio a pau e p@li ana no ka Ninau o Hawaii, ina paha e hoihoi hou ia mai ko kakou kulana aupuni kahiko, a i ole, i aupuni Panalaau paha ko kakou, e hooponopono ia ana malalo o ke alakai ana a na poe manao kaulike o ka poe nana ia hana. Ke upu aku nei makou, e hoea io mai ana ka hopena o keia hana i hoopohihihi ia no kekahi mau makahiki i hala ae nei.

 

UA HOOKO IA AKU.

 

            He nui na poe e koi mau mai nei ia makeu e iawe ia ka nupepa KE ALOHA AINA e kuai elike me na nupepa e ae o ke kulanakauhale nei, e kalewa hele ia mai nei ma na alanui a ma na wahi a pau. A o ka kekahi poe hoi, e hoahu ia i pepa na ka iehulehu ma ka Makeke kuai i’a, aka, ua noonoo makou a hooholo i kahi kupno i ko makou manao e waihe makai o ka Makeke. Nolaila, ua hookohu aku makou ia Mrs. Lahapa Mauliawa i luna kuai pepa no KE ALOHA AINA, a ma kona pakaukau e loaa ai na pepa kuai, ma ke kuike wale no, no Elima Keneka o ke kope hookahi.

 

E HOOMAHUAHUA IA AKU ANA.

 

            Oiai, ke hookokoke aku nei kakou i na la hope o keia makahiki, a ke nee awiwi ae nei hoi na la me he ohu la e uhi ana mahope o ko kakou mau kua, ua manao makou, e hoomahuahua hou aku i ka heluna nui o ka kakou pepa, a oi aku mamua o keia makahiki e nee nei, i ka wa e komo aku ai kakou iloko o ka makahihi hou, elike me ka makemake o ko makou mau makamake e hoonua mau mai nei i na kanoha no ka hoolawa ana aku elike me ko lakou makemake, a oiai no hoi, ua kukulu ia keia nupepa no ka lehulehu, a he nupepa hoi na ka Lahui Hawaii.

            Nolaila, e hooko aku ana makou i ko lakou mau leo nonoi, no ka mea, no lakou no ko makou hanu e ola nei iloko o keia mau makahiki eha a oi e hele nei aole hoi make kokua ana a kekahi hui, aka, ma o ka lokahi la o kona mau hoa kanaka, e malee ana i ka pono o ko lakou aina oiwi, a pela hoi makou i haaheo ai, e ola aoa iloko o na manao lokahi o ka lehulehu, aole ma kekahi ano e ae, a no ia leo nonoi no, pela no makou e hooko aku nei i keia makahiki ae, a ke haawi e aku nei hoi makou i ka makou mau hoomaikai ana maluna o na makamaka a me na hoaloha i puili mai i ka makou hookele ana no ka pono o ka aina nei iloko o nahoopilikia ia he lehulehu wale, a makou hoi i kanaenae pinepine ai, o ka Haku ke Akua ko kakou puunonoa, aohe o kakou mea e @ele ai. No ka mea, nona ka ikaika a makou e paeli nei me ka oi o ka makou makai eni, @ nona hoi ko makou mau wanao houkaka, e alakai ana ia makou ma ke alanui o ka pololei.

 

            He keaka no ko ka Orpheun@ keia po.

 

            Ua hoomanaoia ae ka la hanau o ka Moi Kalakaua ma kela Poaha aku nei me ka heihei moku liilii maloko ae nei o ke awa, ua lilo ka makana mua ia Kaleika@, elua ia Lady L. ekolu ia Edela, eha ia Liue, elima Mahuka, eono Kaauwai.

 

KO KAKOU KULANA HOOPONOPONO AUPUNI.

 

            Aole loa he hiki ia makou ke hooki iho i ke kakele ana i ka oi o ka makou makapeni no ka pono o ko makou aina a me kakou a pau i aloha ai, elike me kela mau huaolelo e molia mau ia nei iloko o ke kuahu paa o ko kakou mau puuwai, he aloha kakia i ka iwihilo, ko kakou aloha i ka ai na hanau, he aloha kakia i ka puuwai, ko kakou aloha i ka Moiwahine Liliuokalani, ka mua loa o na Moiwahine maloko o na moolelo o na hooponopono ana o keia ilihonua, no kela mea nani hookahi wale no o ke aloha mai loko lilo mai o ka waihona noonoo o ke kanaka.

            Ua lilo paha keia i mea hoouluhua i ka manao o kekahi poe, no ko makou lawe mau ana mai i nu mea pili aupuni, i mea na makou e hoike pinepine ai i kela a me keia manawa, oiai no nae kakou e noho pio ana malalo o ka poe nana kakou i kumakaia, a i hoino hoi i ko kakou noho ana kulana aupuni. Aka, aole nae oia mau ano, oia ka makou mea i makemake ai e kakele aku, oiai, elike me ka loli ana o ke au o ka manawa, pela ka lo@ ana o ke kamailio ana maluna o ke kahua a makou i makemake nui aie hoakea aku i na kalai manao ana, i wahi e hoomaamaama mau ai i ka lunaikehala o ko makou lahui e noho mau nei malalo o ke ka nei o ka manaolana, no ka hooko ia o ka lakou mau koi kumu a hiki i keia la, a nona hoi makou e makemake nei e hoike hou aku elike me na lono oiaio i loaa mai ia makou.

            Ua hiki ia kakou ke hoomaopopo i keia la o ke kulana hooponopono aupuni a’e hewa, ke ike nei kakou i kona hopena he nawaliwali, a ke hoioke nei na Luna Aupuni nana e malama nei i ua hana me he poe hoku helelei la mai ke ao polohewa mai, elike me ka makou i hoike aku ai, ke haulele honua mai nei na poe nana i kukulu ka halau aupaai hou, mamuli o ko lakou ike ana, nohe kahua hou e hoopupu iho ai, oiai, ke ike a ke lohe mahuihui nei ko lakou mau pepeiao i na hopena e hoea mai ana, a mamuli hoi o ke kaohi ia ana o kekahi mau @ni hewa a lakou i manao ai e hooko, a no ia mea, ua pau ka ulumahiehie aua o na lawelawe aupuni ano hou, a na puliki ia mai hoi ko lakou mau            lima i ka hoomohala aua aku.

            Nolaila, ke ike a ke lohe mau nei kakou i ka waiho ana aku o na Luna Aupuni kiekie o ko kakou wahi waa aupuni nei me ka maopopo ole ia kakou ke kumu heaha la. Aka, no lakou iho, ua hoomaopopo lakou, ua pale ka pono o ka noho ana, a e aho ke ku ana ae a haalele iho i ke kulana ana i manao ai e mau loa ana oia malaila, a o lakou paha a pau, mamuli o ke komo ana o ka uhane mihi iloko o ko lakou na au no ka hapa hewa a lakou i pakalia ai i ka noho moi, o ka Moiwahine Liliuokalani, ka nea i hana ino ole aku ia lakou, a hookahuli iho la @ae lakou @ lalo o na manao hookiekie.

            O ke kulana hooponopono aupuni o keia ia, ua homimi kona ulu aua, a o na hana hooulu holomua oloko nei o ka aina i na la i hala, eia ia ke m@loo a panoa mai nei, mamuli o ka neie ana o ke kumuwai i ka wai ole, a ua ne@e pu no hoi me ke ohohia ia, a nolaila, ke hoahewa nei ka uhane maki i kona lalau hewa ana, a ke i iho la iloko, “hewa maoli keia mau haha a kakou, i na paha kakou i hana maikai i ke alii, aole e hoea mai keia mau pilikia maluna o kakou.” Oia ka hope o ka alunu.

 

KE LIULIU LA NO KA HALAWAI ANA ME RUSIA.

 

            Ladana, Nov. 6. Ua manao io loa ia maanei, eia o Iapana ke hoomakaukau nei no ka hoopa ana aku ia Rusia, kona enemi o ka Hikina Loa. O na leta a me na telegarapa e loaa mai nei mai Iapana, Correa a me Kina mai, ua lokahi lakou @a ka hoopuka ana i kona kulana hoomakaukau kaua. Ua olelo ia ae, aia he 20,000 koa Iapana i hookomo malu ia aku la iloko o Corea ma ke ano he mau limahana, a o kona oinana kaua aina a me moana, aia ke ku makaukau la no ka hoakoakoa ana mahope koke iho o ka wa e haawi ia ai o ke kauoha. Eia he heluna o na moku o Iapana ke kapili ia nei ma na aina e, a nolaila, na manao wale ia, aole ola e hoomaka aku ana a hiki i ko lakou paa a hoihoi ana mai.

 

HE LETA MAI AMERIKA MAI

 

Riggs House, Wasinetona, D.C.

Nov. 1, 1899

Mrs. E.A. Nawahi,

Aloha oe:--

 

            Eia makoa i Wakinekona nei i keia wa a’u e kakau nei ia oe, a e waino ana au i na mea hou o ka makou hana @a Bosetona no kahi manawa aku, a e hahai aku no au na mea hou o keia mau la oiai, e @la loa aua@ei ihope a lilo i mea pakua i ka poe heluhelu mai. Ua haalele makou ia Bosetona ne Nu @, ma ka Po@ahi, Oct 23. Ua helo mai makou ma ke kaaahi a ho@ i Fall River, a maiaila kau maluna o kekahi mokeahi holo muliwai, he mokuahi nui nona na tona he 4,500, kona loihi ha 410 kapuai 96 kapuai laula, a o ka ikaika hoonee o kona enekini mahu he 8,500 ho, a o ka lawa kupono o na ohua maluna o keia moku he aneane e 3,000, o ka nui o na kukui awila a noomalamalama aca i keia moku 2,000, a o kona holo he 22@ mile i ka hora, a he keu no hoi ka nani he kohu halealii Iuna i ke kai. E kani hone ana ka leo o na pila, a e holo ana na onua ma o a m@ei, a maluna no nae o keia moku e holo pu ai no kekahi poe ano kulohe, (he mau wahine no kekahi poe o lakou). A o ka inoa o keia moku o Priscilla. Ua ku iki makou ma New Port, he kulanakauhale ma Rhode Island, a mailaila i kau hou mai ai kekani poe ohua no Nu Ioka.

 

            Ua haalele aku, paha makou ia wahi i ka hora 9:30 o ke ahiahi, a ua moe makou ma kona mau keena nani no ia po a ao. A i ka hora 5 a ke kakahiaka nui, oiai, e uhi ana no ka noe, a ia makou e ku ana a olakaikai aku i ke awa kaulana o Nu Ioka a me kona mau pepu kaulana, na maalo ae la ma kahi i kapa

 

HALE HOOLAKO “KA HUB.”

 

Mea hookomo mai i na Waiwai mai na Hale Hana Nui o Amerika Huipuia.

 

            Na Paalole Huluhulu Pelekane Caeviots o na Kane o na waihooluu uhiehie a me hauliuli, i okiia iloko o na paikiui hou, a i uhina me na pale satinia. He Paalole nani keia no ka linohau ana. O ke kumukuai maa mau he 10.50 a me 1@50.

Ka Hub, ua hoemiia 6.50 a me 8.50

 

            Na Paalole Nani loa o ua kane a kekahi mau halekuai e kuai ne no ka $15 a me $20, e loaa no ia me ka emi loa ma Ka Hub. Ua hauaia keia mau Paalole mai na lole Worsted, Serges a ma Kaaim@.

Ka Hub, ua hoemiia 10.50 me 12.50

 

NA LOLE KAMAILII, ME NAPAPALE.

 

E HAMAMA ANA A HIKI I KA HORA 8:30 P.M.

 

J.S. SPITZER

ALANUI HOTELE KOKOKE I KE ALANUI PAPU.