Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 3, 20 January 1900 — Page 7

Page PDF (797.64 KB)

This text was transcribed by:  Naomi Shigenaga
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

KE ALOHA AINA, POAONO, JANUARI 20, 1900

 

PAU KA LUAKINI O KAUMAKAPILI I KE AHI.

 

Eia ke A Mai Nei me ka Ikaika – Aloha ka Luhi a na Makua Hawaii

            Me ka ehaeha a me ke kaumaha makou e hoike aku nei, i keia wa a makou e liuliu aku nei e hoopuka aku i ka kakou hiwahiwa, aia hoi, ua ike ia aku la na alelo ana ole o ke ahi i ka holapu ana ae me ka weliweli nui i ka puoa hema o ka luakini o Kaumakapili, a iloko o na minute pokole ua hookahua pono iho la ke ahi maloko o kona mau paia.

            O ka hoomaka ana o ke ahi, mai na hale mai no oia e ku kokoke ana malaila, a i puhiia hoi i ke ahi malalo o ke kauoha a ke Papa Ola me ka manao ana e hooneoneo ia wahi holookoa a hoea i ke alanui Nuuanu, me ka hookoe ia hoi o ka luakini iwaena o kahi i hoomaewaewa ia, aka aole nae pela ka manao o ke ahi, no ka mea, ma ka hora 10 oia ka kahiaka i ka wa a ke ahi e hamu ana i na hale mahope iho, aia hoi, ua pa mai la he wahi oaniani makani a lawe mai la i na huna ahi no luna lilo o ka puoa hema o ka luakini, a iloko o ka manawa pokole loa ua pahola ae la ke ahi ma o maanei o kona mau paia laahia me ka hiki ole i ke akamai o ke kanaka ke hookele ae iaia, a i keia manawa eia oia ke ku olohelohe nei ua hala ka nani.

 

KE HAMU NEI ME KA WELIWELI NUI.

             I keia awakea, hora 12, ua biki ole i na kaawai ke paa aku i ke ahi ma kona mau palena i makemake ia, oia hoi, ma ka aoao mauka o ke alanui Beritania, waena o na alanui Nuuanu a me Muliwai.  Aka, ua lele mai la lakou ma ka aoao makai a ulupa mai la i na haie me ka menemene ole.

            He ku i ka manaonao na hana a ke ahi, a ua ike ia aku na poe e naholo ana me ka pioo nui me ka maopopo ole o kahi e hoopakele ia ai o ko lakou mau ola, oiai, ua paa ia aku o waho nei e na koa.  Lapuwale keia mau hana.  Aia ke ahi i ke alanui Hotele e nee nei.  Pihoihoi ke Kulanakauhale.

            Ua pau mai la na hale o Kale Aki i ke ahi eia no ke nee ae nei no Kapuukolo i ka hora 1 o keia awakeia.

            Hoea ke ahi Kapuukolo i ka hora 2.  Lele makai o ke alanui Moi ke ahi.  Aohe ahailono i lono i koe.  O ke puhi paha keia a ke Akua i makemake ai o ka hooneoneo pau loa.  Aole hoi o ke puhi liilii.

 

            Aia ke kulanakaunale iloko o ka pihoihoi nui.  Ua kahea ia na koa e kiai i ke kulanakauhale.

 

OIA MAU KO HILO WIKANI

 

AOLE HE AE E LAUNA ME HONOLULU NO 30 LA

 

            Ne ia Mau Kue Ikaika ua Hoomaha ke Kinau – Nui na Iole Make na Hoike o ka Bubonika.

 

            Ua huli hoi mai nei maluna o ke Kinau ma ke kakahiaki Poaha nei o Loio Kuhina Kupa, mai kana huakai ano n@i aku nei hoi i ka Ua Kanilehua.  E like me na lono a ka Mauna Loa i lawe mai ai pela no na hoike a k@ Loio Kuhina i lawe pu mai ai.

            Ua maiamaia he mau kuka ana mawaena ona a me Anaru no kona noho ana i agena no ka Papa Oia, a i ka wa o Anaru i hoi aku @ i ka aina ua alualu ia mai oia e hailuku i ka pohak@ a iloko o ke kulana kupilikii oia i pae aku ai i ka aina.

            Mahope iho oia manawa ua holo mai he ehkiu mau komite mai ke kulanakauhale mai n@ l@na o ka moku ana moana Pathfinder.  A malaila i launa kamailio ai o Kupa me na komite, mahope o na hoopaa paa hahana ua ae ia na Iapana e hoolele iluna o kahi mokupuni o Mokuola.

            Aole no i holoo no ka Kuna hua k@ i holo aku nei ma ka manao ana e no@kuu akea ia ia awa i na ukana a me na li@ahana Iapana e hoouna ia aku ana mai Honolulu nei aku.

             Mamua o ka haalele ana o ke Kinau ia Hilo ua hoopuka ia ae la he kuahau@ e hookapu loa ana i ka launa hou an@ me Honolulu nei a no kekahi manawa hou aku.

            Ua lawe mai he ohua he h@ke he nui na iole make ma kahi a na Pake e noho ana, @ ua olelo ia, oia na hoike mua o ka laha ana mai o ka ma’i bubonika.

 

HE HOOKAHI MAKE HOU.

 

HE WAHINE HAWAII NONA KA INOA O KAAUA.

 

            E hookapu ia ana na ka Malama ia ana o na Anaina Haipule Maloko o na Luakini.

 

            O ka ma`i i hoike ia ae ma ka Poalima, Januari 19, he hookahi wale no nona ka inoa o Kaaua, he wahine Hawaii oia no loko o ka pa @ Haawin@aupo ma Honokaupu, a i laweia aku no ka hoomalu ana ma ka hale hoahu aila mahu.  He elua wale no la o kona kaa ma`i ana, aka, na olelo ae nae o Kauka Hefemana ua l@a oia i ka ma`i bubonika, a na make oia ia pono, pela no na lono i loaa ma`i.  O ka poe e noho ana me ia, na hoomalu hou ia aku la lakou no 15 la me ka haawi ia o na aahu hou ia lakou.

            Ma ka halawai ana a na Komite Nana Ola, ua lawe ia mai ka noonoo ana no ka hookapu ana i n@ luakini mai ka malama hou ana i na anaina haipule, a pela pu hoi maloko o na hale halawai na hoike ae ka Papa Ola, ua noonoo lakou ia kumuhana, aka, ua kali nae lakou no ka pane mai o ka lehulehu.

            Nolaila, ua hooholo ia iho ia e pani ia na puka o na luakini a me na nale halawai, me ke koe hoi o na wahi a ka Papa Ola i ae aku ai.

 

            Ua hoopihau ia na alanui e na kanaka o na ano lahui like ole no ka makaikai an@ i ka pauahi a ke a puni.

 

HE MOOLELO WALOHI@

-:NO:-

ALANADEL@

 

@ a Wahine Hoopahaohao o k@ hu Keokeo.

-A I OLE-

Ka Loea Hookani Pila Ha@ Kulu Aumoe.

 

            A me ka puuwai hopo ole @ aku la ka leo o ke opio i ka @ aku:

            E ke kanaka malihini ua bi@ we loa kou okalakala ana me @ ninau mua ole me ke akahele, @ ina nae kou he makemake @ hookau mai i ka hoopai o ka n@ maluna o na poe hewa ole, ua @ kaukau loa keia pahikaua e @ aku ia mau manao lapuwale @.

            Ma keia wahi i h@lo koke @ ka moneka a keakea ae ia, i n@ elua ma ke komo ana ma @ pua aku la hoi kona mau lima @ahi a ua mau eueu la a ine @ pihoihoi pane mai la oia i na @ lelo e hoopau ae ai i na manao @ ina e hoowela ana ika puu@ na kanaka elua i ka i ana aku @.

            E kuu mau haku e moni a @ nalowale loa i ko o@a mau @ buhu o kekahi i kekahi, a e ho@ nao hoi ua kapu loa ko`u ho@ a@ia nei mai ka hookane ia a @ na k@lu koko.  Nolaila, e ho@ ano i keia mau manao lokoin@.

            Aka, @a wa no i ike ia aku @ @oo o ke duke i ka luliluli a@ me ka leo makona pane mai @ ponoi:

            E kuu hoaloha maikai e ho@ wale @e ia oe iho mai ke ko@ ana mai iloko o keia h@un@ ka mea, akahi wale no mea @ aa mai e ana @ahikaua pu m@.  E hookaawale aku ano oiai, @ ha ina@ua no keia wahi kieki @ nana nui wale.

            A maanei i lalau aku ai ua @ la a hookaawale ae la i k@ n@ mai ke keakea ana i k@ laua @ @kaka.

            A i keia wa aia ke koa @ ke hookuene pono la i kona k@ m@ kana pahikana e paa ana @ makaukau nui no ka halawai, @ aku me kona enemi.  A oia @ hoi ka wa i hooho aku ai me k@ nui moakaka i ka i ana aku:

            E ke kamahele i kaena @aia eia au makaukau no ka h@ pahikaua @u ana ana me oe.

            I keia wa no me ka h@oha@ o@ iho lele mai la ua duke n@ ka manao haakei ana i hookahi @ h@uua p@hi noeau ua lewa @a n@ hoihoi ana aku i koua enemi @ waha o ka lua kupapau, aka, @ na hoone eia mai ia mau moeu@ pa aua elo ana ua duke nei.

 

            Eia ke noonoo ia nei ke ku@ ana i ka halele@ hou ma Ho@ upu ae nei, ma kahi i puhua ai@ ahi ma ka Poakahi nei.

 

PACIFIC IMPORT COMPANY.

PROGRESS BLOCK : ALANUI PAPU

MA KA MOKUAHI AUSETERLAIA ILOAAMAI NEI IA MAKOU HE MAU WAIWAI HOU IKUPONO NO KE KARISIMAKA

 

KII BEBE!  KII BEBE!!

            He 3000 au e wae ai.  O ka makou mau kumukuai he emi loa kona wahi e ae oia ano waiwai hookahi.

 

RIBINE!  RIBINE!!

            Eia makou ke hoikeike nei be heluna nui o lakou, akahi no a wehe ia.

 

TAWELE.

            Aole e Ioaa hou ia oe he wa ma kepono hou aku e like me keia.

 

HULUHULU MOE.

 

            He 300 Paa e hoolilo ia aku ana ma ke kumukuai haahaa loa o na hale hana nui.

 

LOLE AAHU O NA OPIO.

            Aole he hale ma keia kulanakau hale e haawi ana ia lakou me ka e@ ia @e.

 

KALAKOA.

            He 2000 apa hou loa i loaa mai nei o na @hooluu paa o na paikini hou, e loaa no no ka 5 keneta o ka i-a.

 

VITORIA LAWNS.

            Ua loaa mai la ia makou he 500 Ap@ o na ano like ole, a e hoolilo ia @ua ma na kumukuai makepono loa @ike mua oie ia.

 

            E hele mai i ke kakahiaka i ole ai e nui na hookeke ia ana.

 

PALEKOKI WAHINE.

O na paikini hou loa o Nu Iok@ e kuai ia aku ana ma na kumukuai haahaa loa.

 

LEI A-I O NA WAHINE.

            Eia makou ke hoikeike nei @ keia mau waiwai ano hou.  E hele mai e ike no oukou iho.

 

HAINAKA.

            Ua loaa mai la ia makou he taneani kakini o keia waiwai.  E makaala ae i na Puka Aniani no ko lakou hoikeikeia aku.

 

            Ua hookuu akea ia oe e hele mai e makaikai i ka makou meu Waiwai Hou.  Nolaila, e hele mai i keia na ano.

 

HE NUI NA MEA HOU.

Eia ma ko makou nei mau keeni na Waiwai Hou loa o kela a me keia ano, a e haawi ana makou i na po@ a pau e kipa mai ana ma ko makou halekuai i na kumukuai h@ ha i loa.  O ko makou mea kuai ma ka Hikina ua kuai oia he helona waiwai nui, a nolaila, he hookahi wale no hana pono ia makou e uine mai ai he nu, wale o na kanaka i ko makou hale kuai, oia hoi, ke kuai make pono ana.

 

            E hele koke mai o nele ananei.

 

PACIFIC IMPORT CO

S Ehrlich,

Luna Nui.