Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 4, 27 January 1900 — HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO Ka Ui Nohea o Waipio. [ARTICLE]

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuahelani.

iike pu 1« no k»k >«i,' i>« ke *t»e kali'a iioko o ka keia taik»ntahine o kekafoi neoai Bsanrt oka lewa ?r*ni» i « »ku i k» wehi o x» «in«, oo hio o KeanmiulHokaUnm >a» ike »ea, u» h »fa m-ii kn f«ODO onna e hele ai ms kHna j imi ipo, ioa la he me i e hooSi 'Hflk«eiu.'H Ke, ma kei« i nialihiai aoa ♦♦ he e «ku ai. ap la oia a mHloeioe, a hook© i ke no k<t »ina#k»pu <* el«n , aina >t£oba n Keaaikni».ni, » ui»ij ko ki do r>nb« i, iua aole o Kuw- h«i!o 1 hooua i ka ui n<>h«a o KnaihelaHamakolo. nau Ih Joib no Keia «n hdh »a knikamahin* la, aka, he } ia lo» i ko kooo a l<tko e 11 la i ka iwihiio. ik>ibi kumu nui no hm nahn :eift kaikamahuie aa ana e hulil B»eH £.kona m»u īke ai a i OBu gi b.oi n k.Oj)s tamuli uo ia o ka papalim o ;ino. oio no o mia he lehuiehu, a aku la oiu iiuua o ke alu o imhia, ka makuahine n'oha liuiuiuokalam, ua nku ka wahine uihlihiai e komo ka o h?ie, elike no hoi : tfio okn liookipa āna t Gfi ui hoea mai, peia no hoi i pamai ai la Kaoi oh u(a, 0 o keia wi* ( ua ike *mai ia o Uhliiolono !»h malihuii ko ka 01 mni l* Oia me na lau p.> iu nheahua, n* !*u uwala, uwu. Hopu ka puholo », pnni kf po'i, hoi ioa akn i hale» ike i &« roalihitii hou, ca ik© maiihin!, nie'a kahi , m »h<> ii*fi lskon uei h hu i nona ana, a *a a i«k >u e si ne% aia na > K (on«.h»ula ke »>i ia ai?i o a , no »ke ? ite «ku i k» a i iiui »»»ai «i oia lo*, ak», e oia i ike. Iwkou ;,uh, nm«u o ijnhioi,tno, iiīaiiei mai nei o« )k <niah»»r' im> ipmi tt, .1» i hel? oj»j nei c it(u »»*'i o aole .4mabin« u s m»\i ann nei oe. s.e k*s mas nei *ui» hou sk ! i* n«' v» HiiUlaua- ». me ks i A i ;'ī. • !•* e H'Ū k^i!ie wahino n> i kv x «*hKp >*« v.t kiāā. fv ki īt»« aku - " i

U tun iih aULTU.iI II H. ISO K , m-K, uĀ lew» iM r»-au wahi a p u i .'u i ka liele ia, a la hoi *u i ikn riie «ī īa oe ma i>« m«u wahi »U ilm ke ir»ar la, a o»a koi t« jj 6 hnonuoi n»»?, rr)«hea la c#e i ntf!owaai niaĪH'u«ku. A it w« iol lo aku ai« Kpnr>ohu] , ko*u itoon, nr> n» 'upuui niHĪ W .t» liu'H n ke »o ojj«h. a mNilaila m» *u 1 hele mai h ō ke Kumu o Wu hik> ana mai la, u i ike rnai ne» *u he kei&i ni i H4ce me ko'u hu4*o>i, a nin hoi ke knimu e» ko'u hiki jitxa m«i 1» i ko o4uk wahi jiei i ko <>«• kou aina nn. Nolat!&, 13wAe mai la au e nni i ko oiun H*- t e iiio nia i kane nr«*o, » ke ae hoi Aole e hiki ia Halalaualiin ono ii bu> Kanieauiauia ke h«na, na hoikealeu la la«a h« kfiki no ka mauao K.eanioiulH»ki4Hni kona inu». Oi« no ka hooilioa <o ko rn.ua aupuni oei. Ninau hou do o Kaonohiula, aia 1« hoi oia >h«a i keia v*. wahi a ua kaikinua&iiue nei. Aia no la i koaa hale kahi i moe hi, uahi a &ttnikHniaula. Pnne huu no ua kaik*u*&hne nei he l ewa bnei bui ika >unlibini ke ike lihi «ku i kona mau t#lehel«na maka. Oielo aku U o EHnikaniaula, aohe Lewa, na ooaua uo ia waiwai. I kein wa <* lakou e kamuilio nei, W ka mnKani a haalele Wi>le, nu bou k» Biftkuni » haalele wale. Na keiii 0« Wllkap» bele uluuiu i konu kuk6 asu i ua k«ikamahiue la, aole keia he oie» okoa 9ka, o Kuwiihailo no, a e make ana hoi uia ke loaa pono uaai. la wa no i loii Hoke ae ai kona kino kanaka i kino iii«cu uUweo ō ka hulu, eli&e me ke okooko o ke ahi, * ,eteie ae i« uiamua o ke alo q 114 Ui&klU 0 £buQinlu!&v*kbiHfil, Ia wh koke no hoi nna o K-iWahaiio me huihui »kua ( huibu,kHOnkd, a u&uh i aaa Ua kupua uei. Ulapn. *na ke eleio i fea lewn* h pnseSf w«le aku t»o kahi kino iHHOU o Kaunohiuia ojhi Phu ī kn amu ih. i kn U»m «U3 h Kaonohiula iio kuun »in«, u» ho la ke eleK» c Kuwahailo a koau wahi mau, u-*e iho !a ua ele nakule Ct*i i n« ruoojiun«i, a pau ka uw« «na 4 uiu«u sku li i nn oaoopimH, heaha .bo ne, V* han» a kahi kaikamahiiu' a K.*-.-lianiokalHni, i ilio m&i ml e heUi l ko oLia kapu. Ao «ku nei o Kuwahailo i a# wooimiii, m. t i ne i k*jks,hi e hehiku o ks maluhia o ka'u oleio, i iohe olna t « ua iilo Mua ko oluh io Uifft*k<*i« v , ♦* ooho mai U i na Pwaioku o H >««!! Kuauli 4 O|*jo hm no ō Kuw ,h* lo { t Ha f> nubo ««li'a $ i*m knpan < t ««nlmul«okalii kU ak'i

t* iO, « nuoi'ohe olUa i aUU {i" /:: li> f - '• V olelo, t potio ailta nono »na o ka V s ' ol*a hua mai ko olua pufia?a mii. €Ta ae aku no na moopnna i ka leo»o o fen lfiua kii'punaknne, m« k i olelu nku o ūi nwnpun*, o m olelo e kupuna o ka maua ia e heoloheaku. Daiman»o no oiaua, aole i lilo ko mo©fwanfi. <ia ka m*lk « 1 n]elo iho nei kela w hine ui o ka )evrf ma', i like ka ui me ko ka inauH fce ki nei, a nolnila ruakahehi «ka tiei maun inia. U* lohē«Jk« la «o-o-u ,« a'u moopuna,ke hul> hui nei ru maoni* o kuo i» sai nku 1 kuu moopuiiA, e kii aku iaia Am« na moopuaā eae o iuun o Kuaib«l(>ni. U* kii«ii+ ia t,kii Ja o Keanini\tlri~ okalani h k>u ia uialui a o kekahi moena fiookal«kupU i, aona paha ka inoa o Paueeik.iloa, il na ke : a moena i lawe ruai a ike ke kupunaknne i ka moopuni epio meiia moopuna a pau I<a 1 ka puu aoa o ks lakou jke ana, aia hoi, he wili ana n<t ka puahio* hio, uh nalo aku ia o Kuw«hailo me na QQa&u wawae loloa no ana; Iloko o keia huih;.! »ku.-4, elua kupua iknika lo«, oia o Keaokeokeo a ooe Kaipoipoi oke ao ulaula, n<> na aupuni hikina laua, komo nm la ike puhi a ka nau, nt nilio o KuWiihailo Us «ku la ka h'a ampka j wf.liwfcli o laui ia Ku-j Whhaik), k« kupua i helu ia tua ka ] helu tk «hi o ha iknika i kon« mau J«j uo kft iho »n-« m«i o Knonohiula iEuaihelani. a. Ie n > hoi i hos hou aku o Knonohiula, uh h« lo loa o& nb ka maka*u ia Kuwuhailo. Mahope mai oka nohO hou ana iho o H».la!aual)iolon.) me kana w#bine, *** bv« ia»i la o Kah® <eiki hou, he kask&uiahine keia, aole ī kuhea ia kbna | inoa. a na £on* katkun*«ne no e ka-1 he* k* ma he keikikai>e a ki<-1 kamahine paha, n-«ua mo ka ino» e j kahea. ■ . ■ j Ui h&ofti i* iho la ka opuu hou, ka lu* o ka Uua ai*u keiki, <ue ka | hoonaui t« o Ka,ue, ke «kua o na , kupi& * pan. me ua lakuikanak« o_j kS )īonua i»ei s ! Da h«i® ui«i 1* o KeainniuUokaian», * ikeihoia i kon» pokii, k». 1 bea iho la o!* i kona iooa a Wekm*- 1 k*m*ix*poe, ka ino» hol (* kona mu* | m*k«, ok* tno« no i* nk» h'ftp > a HnUiaualii »?' k iQ* wa&ine, ua \\ t%4 «• «Ip * mske, * mahop« iho h »i j k* !o*& ftaa o KeaoinmiiokaUnL ( Ee auo e no k* hanai ana o «a keiki *ua si p*U \ \i!u k!w*wt »t ai k* ph *na o ke kin^' ok*» iu«? k« k*nk«u- 1 iu* ola. i 1 k* wa i if« ai o HaUUiuahi iu _ oiū kup««<> k«n* k«tk» 4 ua *o a\u ] o«» i»* * p<«io «i jl nohe* an* o k* fc*n« ni*'k* a um ik«» 1 i» kooa iw n|«. *

I kaia wa a Halalaualii e po nei i kaoa keiki, ua hoike «ku la oia i keia mau olelo hoolana, u ka ikaika ; mea « paa ai fca «ina* a me ka j noht> atia m&luna o fca honua, a me im aupuni o ktt lewa, ! lohe' oe e kbu keiki, elike no hoi me ko kupunakane xne mea nana e pai i ko&a doo a hiki i koiia make «a. l leia wa e nei o «a keiki la, aia no na manao kut«itiko ona -e aoena oia a pau ka o koiia luaai, alaila 'kii oia i kaike fcakaka 0 kona kupuw »k»ne. p«Ba iho la na ~ manno o ua b«fcvki ln. • !Eia no o '&s*mnitflaci ilani i ko-; np. ti)au la opio e Ku'ko oei i Ka cH.' 4iana a k 'na kupunakāne, ua noo-/ >noo pu iho >la no hoi r>ia, o ka'mea >n<» ia e paa ai o ka wa%Ēoe, a ene ka iaina. Aole i moe ponoJki t«e poo onae ! ui nei o Kuaibelani,»no līe ake ai*a e hooko i kema iini, i<u ia he mea hikike'hwnai». I keia" wa a Hal»lft«aHiolono e *iO nei teeiki, ub Ike koke ih » la oia hf oi no o Kc«Qiniiilrtuk«*a ■' ni a ikaii:a«ui wale. j I keia w«ti pane ak>u ai o Halalaualii i kana <keiki, aia€a makuitk«ne ou i »11 KuauU kahi j nd&o ai. o Kuaikauakama bm » inoa t he ikaika oia>efeulai ai'i ko kuj. un 'kane, o kou hoa īa e kot»« ai, «uai, aole ona hoa paio maīk m»u puni, aole «« ho: ma'ti lewa neiL o 'ka ikaika ia, *ia'i iaa i*wa« a i ku;jru »hoi ika mo4 >a,- he lam -iluna a hot»uaisaio. Aoke he'hewa oke -«o a nui ka «ikaika, eia n*. kupua olki lewa>»e! ia he p«kAha<wale i na mea nai»?o • ■ka honua, okn ikea -ttt«lama nwn- 1 kiu, aole hoi»« kul«>lpiavwi ks nobt> \ sd.i, noho pot*© ana nO'ūi aole be ] j niea nana h<««ntom, oe c j *.kan k<»iki. ) lawa oe i'ka ikiika e kulai as j o kolalo eueu ! eueumo ia, he fkupuna.ft««e no i« no«,<o ka no ia o Kuwa- : haila, | Pa-r.e aku ia o <Keiminiutaokalani ; 1 kona ninkuAk-<»€, eu hoi ha ! V«i>a Piho.in «kn -i 4<o'u wak'i iknika ; <tnp na aiau ki<pus sla olrflo. | Ua «e mai Sa kon« inafcuafeflne n j i« w« nolhoi i hhnwim.'ii ai ® H^lai llmialii h#cpu nonā *oa o kooka- ; h\ kapuai, ! 0 a taua * ike la e kuu . nis«kamaka heluhelu, he k«w.iwa t la owiala o na kauoha a ■ fc>* luaui o Cean>niuJ.a- j »n. * 1k« mskautaii4 AHM O«* mea a ' otH Bo ka wa i kauoha a*n « 1 a tt«la!aualii i kaaa keili. ok® !a- | ttn k>Ji* t : hoio «i. « o kau iioi ( ,iia wainwli, a oia no hot t»sho}>4*, ! ĀōU<> ana hcH>le i ka uvaketnāke & ? kon* luaui # kau ioo ia ota mwaiui,! s ō kvina makuakane no hot maho- * o<*a ws Kokf uo )>oi i« i ne* *« ai »kabs a Uit k, lau!» l